Focus

Elektriciteit stroomt door ons lichaam. Elke beweging, emotie en beslissing wordt aangestuurd door elektrische impulsen in de hersenen.  Luigi Galvani en zijn vrouw Lucia Galeazzi ontdekten samen voor het eerst elektriciteit vanuit het lichaam. We maken een sprong naar 250 jaar later. "Veel mensen realiseren zich niet dat het lichaam alleen maar kan werken dankzij elektriciteit,” zegt Damiaan Denys, filosoof en hoogleraar psychiatrie aan het Amsterdam UMC. Maar wat doet die stroom eigenlijk met ons? En kunnen we die inzetten in ons voordeel? In deze Focus aflevering duiken we diep in het brein: ⚡Damiaan Denys (https://www.damiaandenys.com/) onderzoekt Deep Brain Stimulation (DBS) en laat zien hoe gecontroleerde elektrische stroompjes gedrag kunnen beïnvloeden en zelfs depressie kunnen verlichten. “In tegenstelling tot andere therapieën, zag je mensen eigenlijk in een milliseconde verbeteren.” 🧠 Jeanette is ervaringsdeskundige, ze doet mee aan een experimentele DBS-traject ter behandeling van haar ernstige depressie. Ze deelt haar persoonlijke verhaal en de impact van elektroden diep in haar hersenen. 🎧 Meer luisteren? Check ook de andere afleveringen van de serie Elektriciteit in het lichaam: Aflevering 2: Hoeveel elektriciteit kan een mens aan? Aflevering 3: Elektriciteit en het ontstaan van leven Aflevering 4: Zelfhulp via elektriciteit   📚 Meer weten? ·       Focus TV aflevering (https://ntr.nl/Focus/287/detail/Brein-onder-stroom/VPWON_1353481) ‘Brein onder Stroom’ (5 sept 2024)   👨‍💻 Podcast Focus wordt gemaakt door de NTR wetenschapsredactie: Host: Lara Billie Rense Edit: Rijk Landsmeer, Syb Faes, Rick Uilenbroek Redactie: Sabine Smit, Syb Faes, Rijk Landsmeer & Jelka Pospig ✉️ Heb je vragen of opmerkingen? Mail ons op wetenschap@ntr.nl . Blijf op de hoogte van nieuwe podcasts en het laatste wetenschapsnieuws, abonneer je op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief (https://ntr.dmd.omroep.nl/x/plugin/?pName=subscribe&MIDRID=S7Y1BwAA04&pLang=nl&Z=1317075972). 📷 Volg ons op Instagram (https://www.instagram.com/ntrwetenschap/) voor video’s van de podcast en het laatste wetenschapsnieuws: @ntrwetenschap (https://www.instagram.com/ntrwetenschap/)

Eiwittransitie in Nederland: al jaren wordt er gepleit om minder dierlijke eiwitten te consumeren en vaker te kiezen voor plantaardige alternatieven. Is het wel gezond? Hoe ver zijn we hier in Nederland mee? En wat heeft een bijzondere bitterbal uit Groningen hiermee te maken? In deze speciale aflevering van Focus beantwoorden Paul de Vos, Jonah Freud en Marleen Onwezen al deze vragen. 🔬 Paul de Vos, hoogleraar immunologie en programmadirecteur van Fascinating, legt uit waarom de Groningse bitterbal eigenlijk een ‘eiwitbal’ wordt genoemd en hoe deze krokante innovatie de eiwittransitie vooruit helpt. 🍽️ Jonah Freud, culinair journalist vertelt wat een bitterbal nou echt lekker maakt. Ze proeft de Groningse plantaardige eiwitbal en deelt haar smaakervaring met ons. 🧠 Marleen Onwezen, bijzonder hoogleraar gedragseconomie en duurzame consumentenkeuzes bij Wageningen Universiteit, onderzoekt waarom we eten zoals we eten en hoe slimme interventies ons voedingspatroon kunnen beïnvloeden. Deze aflevering is live opgenomen op het NPO Luister Podcastfestival, mét publiek, dus verrassende inzichten gegarandeerd! 👨‍💻 Podcast Focus wordt gemaakt door de NTR wetenschapsredactie: Host: Lara Billie Rensen Edit: Jelka Pospig & Rick Uilenbroek Redactie & regie: Jelka Pospig, Syb Faes, Rijk Landsmeer & Sander Nieuwenhuijsen Met dank aan NPO Luister Podcastfestival ✉️ Heb je vragen of opmerkingen? Mail ons op wetenschap@ntr.nl. Blijf op de hoogte van nieuwe podcasts en het laatste wetenschapsnieuws, abonneer je op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief. 📷 Volg ons op Instagram voor video’s van de podcast en het laatste wetenschapsnieuws: @ntrwetenschap

Eén op de vier mensen krijgt gedurende het leven te maken met een hersenaandoening. Wat als we deze aandoeningen zouden kunnen behandelen met geluidsgolven, zonder te snijden of boren? Hersenwetenschapper Lennart Verhagen (https://www.ru.nl/lennart-verhagen-over-healthy-brain) (Radboud Universiteit & Dondersinstituut) onderzoekt verschillende toepassingen van focused ultrasound, trillingen die op één punt samenkomen.  Op het InScience filmfestival (https://www.insciencefestival.nl/nl/) in Nijmegen demonstreert hij aan presentator Sander Nieuwenhuijsen hoe gerichte geluidsgolven de toekomst van de geneeskunde kunnen veranderen. Verhagen legt uit hoe deze innovatieve techniek nieuwe mogelijkheden biedt voor de behandeling van uiteenlopende aandoeningen, van Parkinson en depressie tot angststoornissen en kanker. Ook horen we van kinderoncoloog Dannis van Vuurden hoe in het Prinses Maxima Centrum in Utrecht patiënten worden onderzocht bij behandeling van hersenstamkanker met ultrageluid. Lees & kijk ook: * Meer informatie (https://www.verhagenlab.com/) over het onderzoek van Lennart Verhagen: VerhagenLab (https://www.verhagenlab.com/)  * Brein onder stroom (https://npo.nl/start/serie/focus/seizoen-7_1/focus_35/afspelen) - Focus over deep brain stimulation (DBS) * Meer informatie (https://www.umcutrecht.nl/nl/over-ons/nieuws/details/met-geluidsgolven-de-bloed-hersenbarriere-openen) over het onderzoek van Dannis van Vuurden naar het de openen van bloed-hersenbarrière met geluidsgolven (https://www.umcutrecht.nl/nl/over-ons/nieuws/details/met-geluidsgolven-de-bloed-hersenbarriere-openen)  👨‍💻 Podcast Focus wordt gemaakt op de NTR wetenschapsredactie door: Host & edit: Sander Nieuwenhuijsen (https://www.instagram.com/sandeur) Redactie & regie: Stijn Goossens, Rijk Landsmeer Met dank aan InScience Filmfestival (https://www.insciencefestival.nl/nl/) ✉️ Heb je vragen of opmerkingen? Mail ons op wetenschap@ntr.nl (mailto:wetenschap@ntr.nl). Blijf op de hoogte van nieuwe podcasts en het laatste wetenschapsnieuws, abonneer je op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief (https://ntr.dmd.omroep.nl/x/plugin/?pName=subscribe&MIDRID=S7Y1BwAA04&pLang=nl&Z=1317075972). 📷 Volg ons op Instagram (https://www.instagram.com/ntrwetenschap/) voor video’s van de podcast en het laatste wetenschapsnieuws: @ntrwetenschap (https://www.instagram.com/ntrwetenschap/)

Oorlog wordt steeds meer high-tech. Bewapende drones worden van grote afstand aangestuurd, of gaan zelfs helemaal zelfstandig naar hun doelwit op zoek. Automatische luchtafweer reageert sneller dan een mens ooit zou kunnen. Kunstmatige intelligentie analyseert bakken met gegevens in een oogwenk, en doet voorstellen voor het volgende bombardement. En ondertussen woedt er ook een informatie-oorlog in onze nieuwsfeeds en op sociale media. Wat heeft al die technologie voor gevolgen voor militairen aan de frontlinie, en voor de burgerbevolking in oorlogsgebied? Wat klopt er van het idee dat precisiewapens een ‘schonere’ oorlogvoering mogelijk zouden maken?  Er worden verwoede pogingen gedaan om regels te maken voor nieuwe militaire technologieën. Maar wie houdt zich daar aan als de vijand dat ook niet doet? En als kunstmatige intelligentie beslissingen gaat nemen, wie is er dan verantwoordelijk als het misgaat? Ondertussen zijn wij allemaal potentiële slachtoffers van desinformatie en beïnvloedingscampagnes. Hoe wapenen we ons daartegen?   Op zondagavond 5 januari sprak Lara Billie Rense hierover met: * Jessica Dorsey, universitair docent Internationaal en Europees Recht aan de Universiteit Utrecht en leider van het project ‘Realities of Algorithmic Warfare’;   * Foeke Postma, senior onderzoeker bij onderzoekscollectief Bellingcat, gespecialiseerd in conflictgebieden, defensie en illegale dierenhandel; * Tine Molendijk, universitair hoofddocent aan de Nederlandse Defensie Academie en research fellow aan de Radboud Universiteit Nijmegen, gespecialiseerd in ‘morele verwonding’ bij militairen;   * Roy Lindelauf, hoogleraar Data Science in Military Operations aan de Nederlandse Defensie Academie, bijzonder hoogleraar aan de Universiteit van Tilburg en voormalig Apachepiloot;

De meeste seks tussen mensen is niet gericht op bevruchting, maar op plezier. En daar is het menselijk lichaam goed voor uitgerust. Net als sommige andere gelukkige diersoorten heeft de mens bijvoorbeeld een relatief grote clitoris. En al in de baarmoeder lijken embryo’s plezierige plekjes tussen hun benen te ontdekken. Toch lag in wetenschappelijke theorieën over het ‘nut’ van seks gedurende lange tijd de nadruk op voortplanting. Seksuele voorlichting ging tot voor kort vooral over het voorkomen van onbedoelde zwangerschappen en soa’s. En toen er langzamerhand wel meer aandacht werd besteed aan plezier, leidde dat tot grote maatschappelijke opwinding. Op 4 januari verkende Focus Radio de anatomie van seksueel genot. Wat voor inzichten bieden de geschiedenis, de biologie, de medische wetenschap en de seksuologie? Over anatomische overeenkomsten tussen de penis en de clitoris; ideeën over seksuele driften door de eeuwen heen; afwegingen en innovaties in genitale chirurgie; de cultuurgeschiedenis van de clitoris; en over de vraag: langs welke lijnen loopt de orgasmekloof tegenwoordig? Lara Billie Rense spreekt hierover met:   Charlotte Vermeulen, de voormalige huisbioloog van Artis, die vanaf mei weer theatercolleges geeft over seksuele diversiteit in het dierenrijk (https://www.kobratheater.nl/seksuele-diversiteit-in-het-dierenrijk/).  Rik van Lunsen, arts-seksuoloog en voormalig hoofd van de afdeling Seksuologie van het Amsterdams Medisch Centrum, en samen met seksuoloog Ellen Laan auteur van het boek ‘De waarheid over seks’ (https://www.singeluitgeverijen.nl/de-arbeiderspers/boek/de-waarheid-over-seks/).    Müjde Özer, seksuoloog en plastisch chirurg bij de V-Klinieken en Het BovenIJ ziekenhuis in Amsterdam, gespecialiseerd in genitale reconstructies en genderbevestigende operaties.  En Karen Hollewand, historicus en universitair docent aan de Rijksuniversiteit Groningen, gespecialiseerd in de geschiedenis van seksualiteit, gender en het lichaam en de geschiedenis van de wetenschap.  👨‍💻 Podcast Focus wordt gemaakt door de NTR wetenschapsredactie: Host: Lara Billie Rense Redactie: Marieke Drost Eindredactie: Gerda Bosman en Corlijn de Groot ✉️ Heb je vragen of opmerkingen? Mail ons op wetenschap@ntr.nl. Blijf op de hoogte van nieuwe podcasts en het laatste wetenschapsnieuws, abonneer je op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief (https://ntr.dmd.omroep.nl/x/plugin/?pName=subscribe&MIDRID=S7Y1BwAA04&pLang=nl&Z=1317075972). 📷 Volg ons op Instagram voor extra video’s van de podcast en het laatste wetenschapsnieuws: @ntrwetenschap (https://www.instagram.com/ntrwetenschap/reels/)

Hoe ziet de toekomst van de oplaadbare batterij eruit? Een ding is zeker: hij moet duurzamer, veiliger en het lieft gemaakt worden zonder kritieke materialen. Hoogleraar elektrochemische energieopslag Marnix Wagemaker van de TU Delft werkt aan meerdere potentiële technologiën voor de batterij van de toekomst. In deze laatste aflevering van de Focus-podcastserie ‘De Batterijbelofte’ spreekt presentator Lara Billie Rense met Wagemaker ik de studio over zijn onderzoek naar het verbeteren van de elektrolyt en de kansen voor natrium, keukenzout, als vervanger van lithium in de batterij. Volgens Wagemaker zullen uiteindelijk meerdere diverse technologiën zorgen voor een brede inzetbaarheid van energie-opslag in verschillende vormen en maten. Tot slot geeft Wagemaker nog wat tips voor het gebruik van de lithium-ion-batterij in je smartphone. 🎧 Meer luisteren? Check ook de rest van de afleveringen uit de serie. * Aflevering 1: Lost lithium ons energieprobleem op? (https://www.nporadio1.nl/podcasts/focus-wetenschap/117633/1-de-batterijbelofte-1-lost-lithium-ons-energieprobleem-op-s12) * Aflevering 2: Brandgevaar en uitbuiting: de keerzijde van je oplaadbare accu (https://www.nporadio1.nl/podcasts/focus-wetenschap/117844/2-de-batterijbelofte-2-brandgevaar-en-uitbuiting-de-keerzijde-van-je-oplaadbare-accu-s12) * Aflevering 3: Heb jij binnenkort een Nederlandse batterij in je smartphone? (https://www.nporadio1.nl/podcasts/focus-wetenschap/118087/3-de-batterijbelofte-3-heb-jij-binnenkort-een-nederlandse-batterij-in-je-smartphone-s12) 🔋 Expert die je hoort in deze aflevering: * Marnix Wagemaker, (https://www.linkedin.com/in/marnix-wagemaker-62717218/?originalSubdomain=nl) hoogleraar elektrochemische energieopslag aan de TU Delft, over zijn onderzoek naar natrium-ion batterijen en vaste-stof-elektrolyten. Meer weten? 🌐 Onderzoek van Marnix Wagemaker (https://www.tudelft.nl/tnw/over-faculteit/afdelingen/radiation-science-technology/research/research-groups/storage-of-electrochemical-energy/people/marnix-wagemaker) naar elektrochemische energieopslag aan de TU Delft. 📘 Artikel in Nature – Nieuwe ontdekkingen over vaste-stof-elektrolyten (op dit moment nog niet gepubliceerd). ⚡️Gedoe bij batterijproducent Northvolt in Noorwegen (https://www.nrc.nl/nieuws/2024/11/25/een-gigantische-fabriek-maar-nauwelijks-productie-bij-batterijfabrikant-northvolt-blijft-het-tot-dusver-bij-dromen-a4874401) 🧂Meer informatie over de natrium-ion-batterij (https://nos.nl/artikel/2509693-natriumbatterij-tu-delft-is-belangrijke-stap-in-energietransitie) 🇳🇱 Meer informatie over de Nederlandse batterijketen (https://www.batterynl.nl) 👨‍💻 Podcast Focus wordt gemaakt door de NTR-wetenschapsredactie: Host: Lara Billie Rense Redactie, verslaggeving en montage: Stijn Goossens Techniek: Sander Nieuwenhuijsen & Ruben Rosen Jacobson Eindredactie: Sander Nieuwenhuijsen ✉️ Heb je vragen of opmerkingen? Mail ons op wetenschap@ntr.nl (mailto:wetenschap@ntr.nl). En blijf op de hoogte van al het wetenschapsnieuws via de NTR Wetenschap Nieuwsbrief (https://ntr.dmd.omroep.nl/x/plugin/?pName=subscribe&MIDRID=S7Y1BwAA04&pLang=nl&Z=1317075972). 📷 Volg ons op Instagram voor extra video’s van de podcast en het laatste wetenschapsnieuws: @ntrwetenschap (https://instagram.com/ntrwetenschap)

In Nederland werkt de Leidse start-up Leyden Jar aan een batterij die 70% meer energie opslaat, veiliger is en in Nederland wordt ontwikkeld. Maar kan Nederland een belangrijke rol spelen in de batterijmarkt, die op dit moment gedomineerd wordt door Chinese partijen? In deze aflevering van de Focus-podcastserie 'De Batterijbelofte' onderzoeken presentator Lara Billie Rense en verslaggever Stijn Goossens hoe het gesteld is met een Nederlandse batterij-industrie. En wat er voor nodig is om een baterijketen op te zetten in Nederland. Wat zijn de kansen én de uitdagingen? Waarom is het bouwen van een eigen batterijfabriek zo ingewikkeld? En hoe kunnen onze innovatieve technieken, zoals silicium-anodes en vaste stof-elektrolyten, ons dagelijks leven veranderen? 🎧 Meer luisteren?  Check ook de rest van de afleveringen uit de serie.   * Aflevering 1: Lost lithium ons energieprobleem op?  (https://www.nporadio1.nl/podcasts/focus-wetenschap/117633/1-de-batterijbelofte-1-lost-lithium-ons-energieprobleem-op-s12) * Aflevering 2: Brandgevaar en uitbuiting: de keerzijde van je oplaadbare accu (https://www.nporadio1.nl/podcasts/focus-wetenschap/117844/2-de-batterijbelofte-2-brandgevaar-en-uitbuiting-de-keerzijde-van-je-oplaadbare-accu-s12) * Aflevering 4: De toekomst van batterijtechnologie met onderzoeker Marnix Wagemaker (https://www.nporadio1.nl/podcasts/focus-wetenschap/118255/4-de-batterijbelofte-4-bestaat-de-batterij-van-de-toekomst-uit-keukenzout-s12) 🔋 Experts die je hoort in deze aflevering: * Ewout Lubberman (https://www.linkedin.com/in/ewoutlubberman/), Head of Product bij Leyden Jar, over hun innovaties in batterijtechnologie. * Marnix Wagemaker, (https://www.linkedin.com/in/marnix-wagemaker-62717218/) hoogleraar elektrochemische energieopslag aan de TU Delft, over de toekomst van veilige, efficiënte batterijen. * Auke Kronemeijer (https://www.linkedin.com/in/auke-jisk-kronemeijer-3852321b/), research manager bij Holst Centre, over hoe Nederland kan excelleren in batterijmachinebouw. * Dirk van Asseldonk (https://www.linkedin.com/in/dirk-van-asseldonk-4103805/), programmamanager bij het Battery Competence Cluster, over samenwerking binnen de Nederlandse batterijketen. Meer weten?  🔍 Battery Competence Cluster Nederland (https://batterycompetencecluster.nl) – Hoe bedrijven samenwerken aan een sterke batterij-industrie.  🌐 Leyden Jar (https://leyden-jar.com) en hun ambitieuze plannen voor een silicium anode (https://leyden-jar.com/our-technology/) en een batterijfabriek in Nederland (https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/leyden-jar-bouwt-eerste-fabriek-voor-accu-s-die-veel-meer-energie-kunnen-bergen~b57982f4/)  📘 BatteryNL-project (https://www.batterynl.nl): hoe de batterijsector in Nederland samenwerkt 🔬Holst Centre (https://holstcentre.com/expertise/components-devices-systems/batteries/): waar innovaties met dunne laagjes worden opgeschaald 👨‍💻Podcast Focus wordt gemaakt door de NTR-wetenschapsredactie:  * Host: Lara Billie Rense * Redactie, verslaggeving en montage: Stijn Goossens * Techniek: Sander Nieuwenhuijsen & Ruben Rosen Jacobson * Eindredactie: Sander Nieuwenhuijsen   ✉️ Heb je vragen of opmerkingen? Mail ons op wetenschap@ntr.nl (mailto:wetenschap@ntr.nl). En blijf op de hoogte van al het wetenschapsnieuws via de NTR Wetenschap Nieuwsbrief (https://ntr.dmd.omroep.nl/x/plugin/?pName=subscribe&MIDRID=S7Y1BwAA04&pLang=nl&Z=1317075972). 📷 Volg ons op Instagram voor extra video’s van de podcast en het laatste wetenschapsnieuws: @ntrwetenschap (https://instagram.com/ntrwetenschap)

Oplaadbare accu’s zijn overal om ons heen: in je smartphone, elektrische fiets, auto en zelfs in grote batterijparken. Maar hoe veilig zijn deze batterijen? En wat zijn de gevolgen van het winnen van grondstoffen zoals kobalt en lithium?   In deze aflevering van de Focus-podcast bespreken Lara Billie Rense en Stijn Goossens de risico’s en impact van de lithium-ion-batterij. Van het gevaar van batterijbranden tot de ethische dilemma’s rondom grondstofwinning in landen als Congo. In Europa worden pogingen gedaan om minder afhankelijk te worden van grondstofwinning, door zelf de materialen te recyclen. Maar hoe duurzaam is dat eigenlijk? En wat gebeurt er met je batterij als je die inlevert voor recycling? Stijn ging langs bij het enige ‘kerkhof’ voor batterijen in Nederland.     🎧 Meer luisteren? Check ook de rest van de afleveringen uit de serie.  * Aflevering 1: Lost lithium ons energieprobleem op? (https://www.nporadio1.nl/podcasts/focus-wetenschap/117633/1-de-batterijbelofte-1-lost-lithium-ons-energieprobleem-op-s12) * Aflevering 3: Hoe Nederland werkt aan een eigen batterijketen  (https://www.nporadio1.nl/podcasts/focus-wetenschap/118087/3-de-batterijbelofte-3-heb-jij-binnenkort-een-nederlandse-batterij-in-je-smartphone-s12) * Aflevering 4: De toekomst van batterijtechnologie met onderzoeker Marnix Wagemaker (https://www.nporadio1.nl/podcasts/focus-wetenschap/118255/4-de-batterijbelofte-4-bestaat-de-batterij-van-de-toekomst-uit-keukenzout-s12) 🔋 Experts die je hoort in deze aflevering: * Marc Corijn (reportage NOS): Coördinator Brandveilig Leven bij Veiligheidsregio Haaglanden * Tom Hessels: Adviseur Energie- en transportveiligheid bij het Nederlands Instituut voor Publieke Veiligheid. * Koen Hartmann: Technisch specialist batterijopslag bij GIGA Storage  * Moniek Tromp: Fysisch chemicus aan de Rijksuniversiteit Groningen, over wetgeving en de geopolitieke spanningen rond grondstoffen. * Poul Spierings: Adviseur Batterijrecycling bij Stichting OPEN, over het sorteren en recyclen van ingeleverde batterijen * Susanne van Berkum & Devin Boom: Onderzoekers batterijrecycling bij TNO   Meer weten? * 📺 NOS-item over de toename van batterijbranden (https://www.youtube.com/watch?v=4e1cav1hsoQ) * 💥 Video van ontploffende fietsaccu bij fietsenmaker (https://www.youtube.com/watch?v=gb7NGRpliGY) * 🔋 Tips voor veilig opladen van batterijen (https://iklaadaccuraat.nl/) * 🧯Onderzoek NIPV blussen batterijbrand (https://nipv.nl/nieuws/uhd-blussysteem-onder-voorwaarden-geschikt-om-batterijen-van-elektrische-voertuigen-te-blussen/) * 📓 Amnesty-rapport over kobaltmijnbouw (https://www.amnesty.nl/actueel/drc-schendingen-rechten-door-mijnen-oplaadbare-batterijen) * ⛏️ Video kobaltmijn Congo door AFP (https://www.youtube.com/watch?v=Hmqf0L52rD8) * 🇷🇺 Nikkelwinning in vervuilde Russische stad Norilsk (https://www.nbcnews.com/news/world/norilsk-russian-arctic-became-one-polluted-places-earth-rcna6481) * 🧂Lithiumwinning in Zuid-Amerika zorgt voor problemen (https://nos.nl/artikel/2506259-lithiumwinning-verdeelt-argentijnen-over-tien-jaar-is-hier-geen-leven-meer) * 🔥 Brand bij Van Peperzeel (https://www.youtube.com/watch?v=IA3tQBauexg&t=24s) * 🌍 Rapport EU-regels batterijrecycling (https://eur-lex.europa.eu/eli/reg/2023/1542/oj)   👨‍💻Podcast Focus wordt gemaakt door de NTR-wetenschapsredactie:  * Host: Lara Billie Rense * Redactie, verslaggeving en montage: Stijn Goossens * Techniek: Sander Nieuwenhuijsen & Ruben Rosen Jacobson * Eindredactie: Sander Nieuwenhuijsen ✉️ Heb je vragen of opmerkingen? Mail ons op wetenschap@ntr.nl (mailto:wetenschap@ntr.nl). En blijf op de hoogte van al het wetenschapsnieuws via de NTR Wetenschap Nieuwsbrief (https://ntr.dmd.omroep.nl/x/plugin/?pName=subscribe&MIDRID=S7Y1BwAA04&pLang=nl&Z=1317075972). 📷 Volg ons op Instagram voor extra video’s van de podcast en het laatste wetenschapsnieuws: @ntrwetenschap (https://instagram.com/ntrwetenschap)

Batterijen zijn onmisbaar in ons dagelijks leven – van alledaagse apparaten zoals smartphones en elektrische tandenborstels tot de accupakketten in voertuigen en grootschalige opslag in batterijparken. Maar wat maakt ze zo belangrijk voor een duurzame toekomst? En wat is de specifieke rol van lithium in dit verhaal? In deze aflevering van de Focus-podcast legt verslaggever Stijn Goossens uit hoe de oplaadbare batterij zich heeft ontwikkeld, van de Nederlandse uitvinding van de Leidsche Fles tot de moderne lithium-ion-batterij. Lithium speelt een centrale rol in het opslaan van energie en maakt de energietransitie mogelijk, maar deze technologie roept ook vragen op over duurzaamheid en toekomstbestendigheid. Waarom zijn batterijen essentieel voor ons overbelaste stroomnet? Hoe werkt de chemie in een batterij? En wat kunnen we doen om efficiënter met deze technologie om te gaan? 🎧Meer luisteren? Check ook de rest van de afleveringen uit de serie.  * Aflevering 2: Over de risico's en gevolgen van batterijtechnologie. (https://www.nporadio1.nl/podcasts/focus-wetenschap/117844/2-de-batterijbelofte-2-brandgevaar-en-uitbuiting-de-keerzijde-van-je-oplaadbare-accu-s12) * Aflevering 3: Ontdek hoe Nederland werkt aan een eigen batterijproductie. (https://www.nporadio1.nl/podcasts/focus-wetenschap/118087/3-de-batterijbelofte-3-heb-jij-binnenkort-een-nederlandse-batterij-in-je-smartphone-s12) * Aflevering 4: Bestaat de batterij van de toekomst uit keukenzout? Met onderzoeker Marnix Wagemaker. (https://www.nporadio1.nl/podcasts/focus-wetenschap/118255/4-de-batterijbelofte-4-bestaat-de-batterij-van-de-toekomst-uit-keukenzout-s12) 🔋Experts die je hoort in deze aflevering: * Koen Hartmann (https://www.linkedin.com/in/koen-hartmann-a0a2178a/): Technisch specialist bij GIGA Storage over batterijopslag in Flevoland. * Ad Maas (https://www.linkedin.com/in/admaas/): Conservator bij Museum Boerhaave, vertelt over de Leidsche Fles. * Moniek Tromp (https://www.linkedin.com/in/moniek-tromp🟥-5415674/): Fysisch chemicus aan de Rijksuniversiteit Groningen, legt de chemie van lithium uit. * John Goodenough (https://nl.wikipedia.org/wiki/John_B._Goodenough): Nobelprijswinnaar die in een archieffragment zijn werk aan lithium-ion-batterijen toelicht. Meer weten? * 📓 Ontdek de geschiedenis van de batterij bij Museum Boerhaave (https://rijksmuseumboerhaave.nl) * 🍾Meer informatie over de Leidse Fles (https://rijksmuseumboerhaave.nl/verhalen-uit-de-collectie/drie-laagjes-die-de-wereld-veranderden/) en de Zuil van Volta (https://nl.wikipedia.org/wiki/Zuil_van_Volta) * 🔢 Batterijstatistieken: (https://www.legebatterijen.nl/actueel/blog/aha-dus-zo-gaan-nederlanders-met-batterijen-om/#:~:text=Gemiddeld%20107%20batterijen%20in%20huis&text=Een%20Nederlands%20huishouden%20heeft%20gemiddeld,apparaten%20héb%20ik%20helemaal%20niet%3F) gemiddeld 107 batterijen per huishouden!  * 🔋 Meer over batterijpark Rhino (https://giga-storage.com/projecten/rhino/) van GIGA Storage * 🎥 Kijk de Focus TV-aflevering 'Stroom onder Spanning' (https://ntr.nl/Focus/287/detail/Stroom-onder-spanning/VPWON_1353487) * 🎓Bekijk de video (https://www.youtube.com/watch?v=pOJRCPrca_M) van Nobelprijs-winnnaar John Goodenough Podcast Focus wordt gemaakt door de NTR-wetenschapsredactie: Host: Lara Billie Rense Redactie, verslaggeving en montage: Stijn Goossens Techniek: Sander Nieuwenhuijsen & Ruben Rosen Jacobson Eindredactie: Gerda Bosman en Sander Nieuwenhuijsen Wil je meer weten of heb je vragen? Mail ons op wetenschap@ntr.nl (mailto:wetenschap@ntr.nl). En blijf op de hoogte van al het wetenschapsnieuws via de NTR Wetenschap Nieuwsbrief (https://ntr.dmd.omroep.nl/x/plugin/?pName=subscribe&MIDRID=S7Y1BwAA04&pLang=nl&Z=1317075972). 📷 Volg ons op Instagram voor extra video’s van de podcast en het laatste wetenschapsnieuws: @ntrwetenschap

De grenzen tussen werk en privé vervagen. Met onze smartphones en laptops dragen we ons werk mee naar huis - maar dringt ons privéleven ook door in de werkdag. Dat levert stress op, vertelt Daantje Derks (https://www.eur.nl/people/daantje-derks-theunissen), hoogleraar 'Technology facilitated work-life integration' aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Ook vertelt ze over 'telepressure': de verplichting die we voelen om snel te reageren op de honderden berichten die dagelijks binnenstromen. Als je ooit hebt gezegd: 'sorry dat ik nu pas terug app', gaat dit over jou. Onze grenzeloze verbinding brengt veel moois, maar zorgt ook voor stress. Hoe houden we het bij de voordelen? Daarover geeft Daantje concrete tips voor jou en je werkgever. 📵 Zelf ook een detox proberen? Dit zijn de regels die wij hanteerden: * App installeren die je smartphone minimalistisch maakt. * Notificaties uit. * Alleen belangrijke apps gebuiken. Muziek en podcasts mag wel. Geen sociale media, of sociale apps. * Whatsapp: niet op smartphone gebruiken. Je mag 3 keer per dag op Whatsapp, op je laptop. * Werkmail: op laptop, 3x per dag checken en beantwoorden. Meer weten? 📚 Het onderzoek van TNO (https://www.tno.nl/nl/newsroom/2023/11/burn-out-gerelateerde-klachten-gestegen/) over burn-outklachten 📺 Reportage 'mobiel bellen in 1998' door Frans Bromet (https://youtu.be/TNwhIHqM60g?si=CM9nwHo4scwPZOdU) Podcast Focus wordt gemaakt op de NTR wetenschapsredactie door: Host: Lara Billie Rense Redactie & verslaggeving: Ruben Rosen Jacobson  Techniek: Sander Nieuwenhuijsen Eindredactie: Gerda Bosman en Sander Nieuwenhuijsen Vragen? Mail de redactie: wetenschap@ntr.nl (mailto:wetenschap@ntr.nl) Wil je op de hoogte blijven van onze programma’s? Abonneer je dan op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief (https://ntr.dmd.omroep.nl/x/plugin/?pName=subscribe&MIDRID=S7Y1BwAA04&pLang=nl&Z=1317075972)