Focus

Onbewust en met het grootste gemak laten mensen online data achter. Daarmee geven ze hun gegevens aan gigantische datasets waarmee bedrijven en instanties de meest nauwkeurige inzichten krijgen in menselijk gedrag. Kunnen wetenschappelijke studies daaraan tippen?   Met langlopende studies als LifeLines in Groningen misschien wel. In het noorden van Nederland zijn 167.000 mensen al 17 jaar bereid om hun meest intieme gegevens te delen met de wetenschap. Al die data hebben ervoor gezorgd dat Sandra Brouwer, hoogleraar arbeidsparticipatie, de effecten van Covid-19 op de arbeidsmarkt nauwkeurig kon onderzoeken.   Podcast Focus wordt gemaakt op de NTR wetenschapsredactie door: Host: Lara Billie Rense Redactie: Sander Nieuwenhuijsen, Maartje Braam Techniek: Sander Nieuwenhuijsen, Maartje Braam Eindredactie: Gerda Bosman Vragen? Mail de redactie: wetenschap@ntr.nl Wil je op de hoogte blijven van onze programma’s? Abonneer je dan op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief

Meer dan 450.000 Nederlanders leveren vrijwillig een bijdrage aan wetenschappelijke onderzoek via hun deelname aan cohortstudies. In cohortonderzoek wordt een afgebakende groep met een gemeenschappelijk kenmerk over een lange periode herhaaldelijke gemeten en gevolgd; van tweelingen of specifiek de bewoners van een wijk of tot 167.000 inwoners van Drenthe, Groningen en Friesland. Dit levert wetenschappers unieke data op voor onderzoek naar bijvoorbeeld veroudering, erfelijkheid en risicofactoren voor ziektes. Van vragenlijsten en hartfilmpjes tot poep- en bloedsamples, de vrijwilligers geven veel. Maar levert het hun persoonlijk ook iets op? Verslaggever Sander Nieuwenhuijsen (https://www.instagram.com/sandeur/) zet verschillende Nederlandse cohortstudies op een rij en spreekt met deelnemers van Lifelines en ERGO over hun ervaringen en motivaties. Luister/lees/kijk ook:  * Overzicht lopende cohortstudies - Nederlands Cohorts Consortium (https://www.demaastrichtstudie.nl/netherlands-cohorts-consortium-ncc) * Lifelines Biobank (https://www.lifelines.nl/) * Nederlands Tweelingen Register (https://tweelingenregister.vu.nl/) * ERGO (https://www.ergo-onderzoek.nl/) * Focus | Wij zijn onze darmen #4 – Eten tegen depressie? (https://npo-nl-ams-p26-am3.cdn.streamgate.nl/eyJ0eXAiOiJKV1QiLCJhbGciOiJIUzI1NiJ9.eyJleHAiOjE2OTUzMDY4MDMsInVyaSI6IlwvYW9kXC9ucG9cL21wM1wvcHJkXC9XT19OVFJfMjAwNzEyNDYiLCJ2aWV3ZXIiOiI5M2ZiNTFlNS1kMDc3LTQ1ZTItYTgyNC1jZWM4MGIwNDE0YTkiLCJyaWQiOiI1NWVmYWU4In0.flIK7LV7-7hdWjVvTxXsGhk3xAcQwmJ4LPDG4buMJWE/aod/npo/mp3/prd/WO_NTR_20071246/WO_NTR_20071246_v1690285325.mp3) Podcast Focus wordt gemaakt op de NTR wetenschapsredactie door: Host: Lara Billie Rense Verslaggever: Sander Nieuwenhuijsen Redactie: Maartje Braam Techniek: Sander Nieuwenhuijsen, Maartje Braam Eindredactie: Gerda Bosman Vragen? Mail de redactie: wetenschap@ntr.nl (mailto:wetenschap@ntr.nl) Wil je op de hoogte blijven van onze programma’s? Abonneer je dan op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief (https://ntr.dmd.omroep.nl/x/plugin/?pName=subscribe&MIDRID=S7Y1BwAA04&pLang=nl&Z=1317075972)

Het cliché is waar: iedereen is uniek. Mensen verschillen van elkaar in geslacht, lichaamsgewicht, bloedwaardes, etniciteit, leefstijl, noem maar op. Farmaceuten staan voor de uitdaging om voor zo’n bonte verzameling één werkend medicijn te ontwikkelen. Daarvoor testen ze hun medicijnen eindeloos op proefpersonen, maar die proefpersonen zijn niet divers genoeg, stelt promovenda Linda Al-Hassany (https://pure.eur.nl/en/persons/linda-al-hassany). Daarom wil zij zoveel mogelijk verschillende mensen enthousiast maken om proefpersoon te worden, om de wetenschap vooruit te helpen, maar ook zodat elk mens uiteindelijk het juiste medicijn krijgt voorgeschreven. Podcast Focus wordt gemaakt op de NTR wetenschapsredactie door: Host: Lara Billie Rense Verslaggever: Sander Nieuwenhuijsen Redactie: Maartje Braam Techniek: Sander Nieuwenhuijsen, Maartje Braam Eindredactie: Gerda Bosman Vragen? Mail de redactie: wetenschap@ntr.nl (mailto:wetenschap@ntr.nl) Wil je op de hoogte blijven van onze programma’s? Abonneer je dan op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief (https://ntr.dmd.omroep.nl/x/plugin/?pName=subscribe&MIDRID=S7Y1BwAA04&pLang=nl&Z=1317075972)

Hoe is het om proefpersoon te zijn, bijvoorbeeld in geneesmiddelenonderzoek? Wat zijn de risico’s en wat levert het op? Verslaggever Sander Nieuwenhuijsen ondervindt het aan den lijve. Hij doorloopt het selectieproces en de medische keuring, om vervolgens in de kliniek een medicijn ingespoten te krijgen wat nog niet eerder op mensen is getest. Wie zijn ‘gezonde’ proefpersonen, wat is hun motivatie en hoe is dynamiek tijdens het verblijf? En krijgt hij last van bijwerkingen of was het toch een placebo? Algemeen directeur Perry de Jongh van onderzoekscentrum ICON legt uit welke fases een medicijn moet doorlopen, voor het op de markt komt. En waarom de selectiecriteria voor dit type onderzoek vaak zo specifiek zijn. Tamara Overbeek legt uit hoe de vergoeding vastgesteld wordt en hoe de velen benodigde deelnemers geworven worden. Luister/lees/kijk ook:    Informatie & rechten/plichten proefpersonen (https://www.ccmo.nl/proefpersonen) - Centrale Commissie Mensgebonden Onderzoek   Podcast Focus wordt gemaakt op de NTR wetenschapsredactie door:   Host: Lara Billie Rense  Verslaggever: Sander Nieuwenhuijsen  Redactie: Maartje Braam  Techniek: Sander Nieuwenhuijsen, Maartje Braam  Eindredactie: Gerda Bosman     Vragen? Mail de redactie: wetenschap@ntr.nl   Wil je op de hoogte blijven van onze programma’s? Abonneer je dan op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief

Deze week een speciale aflevering van Focus, vanaf het festivalterrein van Lowlands. Want ook festivals zijn een bijzonder interessante plek voor wetenschappelijk onderzoek en op Lowlands is daar een heel programma voor opgetuigd: Lowlands Science. Focus-verslaggevers Stijn Goossens en Rose Heijnen gingen langs bij de wetenschappers die op Lowlands hun onderzoeken demonstreren, maar ook daadwerkelijk resultaten proberen verzamelen.  Wat kun je meten bij een festivalpubliek? En wat is er op lowlands allemaal te leren van de wetenschap? Je hoort het in deze speciale aflevering van Focus.  In deze aflevering hoor je onder andere: * Rose Heijnen breekt in op Lowlands, onder begeleiding van Yoram Goedhart die namens het Nederlands Forensisch Instituut, de Hogeschool van Amsterdam en de Vrije Universiteit op Lowlands onderzoek doet naar inbraaktactieken. Meer over het onderzoeksproject 'geen spoor te verliezen' vind je hier (https://www.hva.nl/forensisch-onderzoek/gedeelde-content/projecten/projecten/geen-spoor-te-verliezen.html).   * Stijn Goossens in gesprek met Erik Schoppen. Hij doet op Lowlands onderzoek naar festivalvertrouwen met een grote interactieve stellage en negen mini-surveys verspreid over het terrein. Meer over het onderzoek lees je hier: https://festivalvertrouwen.nl (https://festivalvertrouwen.nl) * Rose Heijnen in gesprek met onder andere Jenny Borkent van het UMCG en de Rijksuniversiteit Groningen over 'Shitty Science'. Jenny doet onderzoek naar de microbiomen door poep te analyseren. En die poep wordt door Lowlandsbezoekers in grote getalen gedoneerd. Meer informatie over 'Shitty Science' vind je hier (https://nieuws.umcg.nl/w/poeponderzoek-darmmicrobioom-lowlands). Podcast Focus wordt gemaakt op de NTR wetenschapsredactie door:   Host: Lara Billie Rense  Redactie: Stijn Goossens, Rose Heijnen Techniek: Stijn Goossens, Rose Heijnen Eindredactie: Sander Nieuwenhuijsen, Maartje Braam, Gerda Bosman     Vragen? Mail de redactie: wetenschap@ntr.nl (mailto:wetenschap@ntr.nl)   Wil je op de hoogte blijven van onze programma’s? Abonneer je dan op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief (https://ntr.dmd.omroep.nl/x/plugin/?pName=subscribe&MIDRID=S7Y1BwAA04&pLang=nl&Z=1317075972)

Meten is weten. Daarom krijgt de coach van Feyenoord, Arne Slot, na afloop van wedstrijden een uitdraai van het aantal afgelegde kilometers en het aantal sprints van elke voetballer. Feyenoord is daarin niet uniek. De prestatie van topsporters wordt nauwkeurig gemeten. De rolstoelsport blijft daarin achter. Daar komt verandering in. Mede door onderzoeker Rienk van der Slikke. Hij ontwikkelde een meetsysteem dat met behulp van sensoren nauwkeurig in beeld brengt wat een rolstoelsporter doet tijdens een training of wedstrijd. En die data is interessant voor de sporter, de coach, het publiek én de mensen die bepalen in welke mate parasporters worden gehinderd door hun handicap.   ‘De paralympische sporten worden steeds professioneler. Er gaat meer geld in om […] Daar hoort een verdedigbaar classificatiesysteem bij. Een eerlijke wedstrijd is voor sporters, voor toeschouwers, voor iedereen een van de belangrijkste aspecten,’ zegt Rienk van der Slikke in deze aflevering. Van der Slikke is verbonden aan het lectoraat technologie voor inclusief bewegen en sporten aan de Haagse Hogeschool.   Podcast Focus wordt gemaakt op de NTR wetenschapsredactie door:   Host: Lara Billie Rense  Redactie: Maartje Braam, Ruben Rosen Jacobson Techniek: Maartje Braam, Sander Nieuwenhuijsen Eindredactie: Sander Nieuwenhuijsen, Gerda Bosman     Vragen? Mail de redactie: wetenschap@ntr.nl (mailto:wetenschap@ntr.nl)   Wil je op de hoogte blijven van onze programma’s? Abonneer je dan op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief  (https://ntr.dmd.omroep.nl/x/plugin/?pName=subscribe&MIDRID=S7Y1BwAA04&pLang=nl&Z=1317075972)

Bij rolstoelbasketbal zie je sporters in een rolstoel sporten. Wat je niet ziet is dat alle rolstoelbasketballers zijn ingedeeld in een puntensysteem. Je handicap bepaalt je punten en een team bestaat uit een maximaal aantal punten. Terwijl de sporters zich in het zweet werken, zit de coach te rekenen. In deze aflevering hoor je hoe de parasport via classificaties streeft naar eerlijke wedstrijden. Verslaggever Maartje Braam spreekt met rolstoelbasketballer Mariska Beijer over haar leven als topsporter, de weg ernaar toe en de invloed van haar handicap op het veld.   Zie ook:  Hier (https://mariskabeijer.nl/)kun je de website van Mariska Beijer bekijken Het nummer Up is van de band Enorm Podcast Focus wordt gemaakt op de NTR wetenschapsredactie door:   Host: Lara Billie Rense  Verslaggever: Maartje Braam Redactie: Maartje Braam Techniek: Maartje Braam, Sander Nieuwenhuijsen Eindredactie: Sander Nieuwenhuijsen, Gerda Bosman     Vragen? Mail de redactie: wetenschap@ntr.nl   Wil je op de hoogte blijven van onze programma’s? Abonneer je dan op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief

Stel je voor dat je een ongeluk krijgt en de rest van je leven veroordeeld bent tot een rolstoel. Wat voor model kies je dan? Ga je voor een stoel waarmee je de blits kunt maken op de dansvloer of heb je liever een stevig model die je overeind houdt bij onverwachte bewegingen? Zeker bij kinderen – die gemiddeld zo’n 6 centimeter per jaar groeien en constant veranderen – is de keuze niet eenvoudig. Terwijl het juist voor jongeren belangrijk is om in alle omstandigheden comfortabel en vaardig te zijn in hun rolstoel, zegt kinderfysiotherapeut en onderzoek Marleen Sol. ‘Als kinderen vaardig zijn in hun rolstoel kunnen zij zelfstandig met hun vriendjes de straat oversteken ondanks de hoge stoepranden.’ Deze aflevering gaat over het belang van rolstoelvaardigheid. Dat klinkt misschien praktisch, maar komt neer op de betekenis van autonomie en waardigheid in een mensenleven. In deze podcast verwijzen we naar de eerste aflevering van onze podcastserie over de rolstoel-beweging. Luister deze aflevering gemakkelijk terug via (je favoriete) podcastoverzicht van Focus. Heb je meer zin in TV? Kijk dan naar de TV-aflevering van Focus met Petra Grijzen over Rolstoel-innovatie via NPO Start.   Zie ook:  Podcast Focus wordt gemaakt op de NTR wetenschapsredactie door:   Host: Lara Billie Rense  Redactie: Stijn Goossens, Maartje Braam Techniek: Maartje Braam, Ruben Rosen Jacobson Eindredactie: Sander Nieuwenhuijsen, Gerda Bosman     Vragen? Mail de redactie: wetenschap@ntr.nl   Wil je op de hoogte blijven van onze programma’s? Abonneer je dan op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief

Er zijn allerlei redenen dat mensen afhankelijk worden van een rolstoel. Ze komen erin terecht door aangeboren aandoeningen, op vroege of latere leeftijd. Of plotseling door een ongeluk. Wat de aanleiding ook is, iedere nieuwe rolstoelgebruiker moet behendig worden in een stoel op wielen. Maar hoe doe je dat eigenlijk, leren rolstoel rijden? Verslaggever Ruben Rosen Jacobson gaat langs bij een rolstoel-sportmarkt georganiseerd het Wheelchair Skills Team (https://wheelchairskillsteam.nl/) voor zijn eerste rolstoelvaardigheidstraining, van niemand minder dan de dertienjarige coach Sebas. Ook spreekt hij diverse rolstoelgebruikers over hun ervaring met het hun eigen maken van dit ‘verlengstuk van het lichaam’ en hoe de maatschappij hierbij kan helpen – waaronder WST-oprichter Kees-Jan van der Klooster (http://www.kjprojects.com/). In de volgende afleveringen gaan we in gesprek met kinderfysiotherapeut en onderzoeker Marleen Sol over het verbeteren van rolstoelrijden bij kinderen. Daarna gaan we, met het oog op de European Para Championships in Rotterdam, op zoek naar een antwoord op de vraag: hoe maak je een eerlijke sportwedstrijd tussen mensen met verschillende beperkingen? 📺 In deze podcast verwijzen we ook naar TV-aflevering van Focus met Petra Grijzen over Rolstoel-innovatie. Kijk deze aflevering vanaf zaterdag 29 juli terug via NPO Start (https://www.npostart.nl/index.php/focus/29-07-2023/VPWON_1344843).   Zie ook: ♿ Website van het Wheelchair Skills Team (https://wheelchairskillsteam.nl/) Podcast Focus wordt gemaakt op de NTR wetenschapsredactie door:   Host: Lara Billie Rense  Verslaggever: Ruben Rosen Jacobson Redactie: Ruben Rosen Jacobson Techniek: Maartje Braam, Ruben Rosen Jacobson Eindredactie: Sander Nieuwenhuijsen, Gerda Bosman     Vragen? Mail de redactie: wetenschap@ntr.nl   (mailto:wetenschap@ntr.nl) Wil je op de hoogte blijven van onze programma’s? Abonneer je dan op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief  (https://ntr.dmd.omroep.nl/x/plugin/?pName=subscribe&MIDRID=S7Y1BwAA04&pLang=nl&Z=1317075972%20)

Gezonde darmen en een goed gemoed gaan hand in hand. Depressie kan veranderingen in de samenstelling van bacteriën in de darmen veroorzaken, maar er zijn nu ook aanwijzingen dat het verband mogelijk de andere kant op werkt. Lara Billie Rense spreekt Robert Kraaij (https://www.erasmusmc.nl/en/research/researchers/kraaij-robert) en André Uitterlinde (https://www.erasmusmc.nl/en/research/researchers/uitterlinden-andre), beiden vanuit Erasmus MC betrokken bij een onderzoek gepubliceerd in Nature Communications. Hoe kwam deze studie tot stand en wat kunnen de gevolgen zijn voor de behandeling van of misschien wel het voorkomen van depressie?    In het onderzoek onder 1054 deelnemers aan het ERGO-onderzoek van het Erasmus MC en 3211 deelnemers van de HELIUS-studie van het Amsterdam UMC vonden de wetenschappers verbanden tussen 12 groepen darmbacteriën en depressieve gevoelens. Ze concluderen dat een microbioom met een lage diversiteit of een onder- of oververtegenwoordiging van een specifieke bacteriesoort verband houdt met depressieve symptomen.    Hoe die darmbacteriën precies invloed hebben op de gemoedstoestand moet verder onderzocht worden, maar Kraaij en Uitterlinde vermoeden dat stoffen die de bacteriën produceren, zoals serotonine en butyraat, een belangrijke rol spelen. Als er harder bewijs is voor die oorzakelijke verbanden kunnen in de toekomst die specifieke bacteriën geremd of juist gestimuleerd worden via voeding of probiotica in de behandeling en preventie van depressie.    Overzicht besproken bacteriegroepen:  RuminococcaceaeUCG005  RuminococcaceaeUCG002  RuminococcaceaeUCG003  Lachnoclostridium  Eggerthella  Hungatella  Coprococcus  LachnospiraceaeUCG001  Ruminococcusgauvreauiigroup  Eubacteriumventriosumgroup  Subdoligranulum  Sellimonas    Luister ook:    ‘Depressie mogelijk veroorzaakt door darmflora’ (https://www.nporadio1.nl/fragmenten/null/7ac1d574-c669-4011-91d4-9809c5d40a12/2022-12-07-depressie-mogelijk-veroorzaakt-door-darmflora) - Interview Anja Lock in Villa VdB (NPO Radio 1 / MAX)    Podcast Focus wordt gemaakt op de NTR wetenschapsredactie door:   Host: Lara Billie Rense  Verslaggever: Sander Nieuwenhuijsen  Redactie: Maartje Braam, Ruben Rosen Jacobson  Techniek: Sander Nieuwenhuijsen, Maartje Braam  Eindredactie: Gerda Bosman     Vragen? Mail de redactie: wetenschap@ntr.nl (mailto:wetenschap@ntr.nl)   Wil je op de hoogte blijven van onze programma’s? Abonneer je dan op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief (https://ntr.dmd.omroep.nl/x/plugin/?pName=subscribe&MIDRID=S7Y1BwAA04&pLang=nl&Z=1317075972%20)