Focus

Elke 20 seconden en nieuw doelwit voor ogen – de officiers moeten kiezen: wel of niet aanvallen? AI krijgt een steeds grotere rol in conflictsituaties. Het zou moeten zorgen voor preciezere executie, en dus: minder burgerleed. Maar hoe zit dat nou echt? “Het gedrag op basis waarvan mensen als target voor een bombardement worden geselecteerd, komt veel voor onder burgers in een oorlogssituatie.” Lauren Gould, universitair docent conflictstudies aan de Universiteit Utrecht en het NIOD, neemt ons mee in haar onderzoek naar de rol van AI in oorlogsvoering. 📖 Lees het hele artikel van Yuval Abraham hier: https://www.972mag.com/lavender-ai-israeli-army-gaza/ (https://www.972mag.com/lavender-ai-israeli-army-gaza/) 🎧 Meer horen? Beluister ook de andere afleveringen van de serie over oorlog: Aflevering 1: Het Genocidevraagstuk Aflevering 2: Een hongersnood is politiek Aflevering 4: De media-oorlog 👨‍💻 Podcast Focus wordt gemaakt door de NTR wetenschapsredactie: Host: Lara Billie Rense Redactie: Syb Faes, Rijk Landsmeer, Feeke Rensen, Bella Felix & Sander Nieuwenhuijsen Edit: Syb Faes ✉️ Heb je vragen of opmerkingen? Mail ons op wetenschap@ntr.nl (mailto:wetenschap@ntr.nl). Blijf op de hoogte van nieuwe podcasts en het laatste wetenschapsnieuws, abonneer je op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief. (https://ntr.dmd.omroep.nl/x/plugin/?pName=subscribe&MIDRID=S7Y1BwAA04&pLang=nl&Z=1317075972) 📷 Volg ons op Instagram en TikTok voor video’s van de podcast en het laatste wetenschapsnieuws: @ntrwetenschap.

De situatie in Israël en Gaza is hooggespannen en iedere toeschouwer speelt voor eigen expert. Maar wat kunnen we op wetenschappelijke grond zeggen over de oorlog en zijn gevolgen? "Al sinds halverwege de twintigste eeuw hebben we genoeg voedsel om in theorie alle hongersnoden te voorkomen." In deze aflevering van Focus vertelt universitair docent Economische en Milieugeschiedenis Ingrid de Zwarte (WUR) met historische voorbeelden hoe een hongersnood kan ontstaan, en of er op dit moment in Gaza sprake van is. ⛑️ Carla Jonkers, Hoofd internationale noodhulp van het Rode Kruis, vertelt hoe het leven van Gazanen er op dit moment uitziet. Hoe komen zij nog aan voedsel, als noodhulp Gaza niet kan bereiken? En welke gevolgen van hiervan ziet zij? 🎧 Meer horen? Beluister ook de andere afleveringen van de serie over oorlog: Aflevering 1: Het Genocidevraagstuk Aflevering 3: Als burger gedood met AI Aflevering 4: De media-oorlog 👨‍💻 Podcast Focus wordt gemaakt door de NTR wetenschapsredactie: Host: Lara Billie Rense Redactie: Syb Faes, Rijk Landsmeer, Feeke Rensen, Bella Felix & Sander Nieuwenhuijsen ✉️ Heb je vragen of opmerkingen? Mail ons op wetenschap@ntr.nl. Blijf op de hoogte van nieuwe podcasts en het laatste wetenschapsnieuws, abonneer je op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief. 📷 Volg ons op Instagram en TikTok voor video’s van de podcast en het laatste wetenschapsnieuws: @ntrwetenschap.

De situatie in Israël en Gaza is hooggespannen en iedere toeschouwer speelt voor eigen expert. Maar wat kunnen we op wetenschappelijke grond zeggen over deze oorlog? “De wetenschap is er vrij eenduidig over eens dat het hier gaat om een Genocide.” In deze aflevering van Focus vertelt Uğur Ümit Üngör (https://www.niod.nl/medewerkers/ugur-umit-ungor), hoogleraar Holocaust- en Genocidestudies aan de Universiteit van Amsterdam en het Nederlands Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies (NIOD), hoe hij onderzoek doet naar genocide.   "Ik ben op zoek naar patronen en motieven"   Wat is het belang van het benoemen van een conflict als een genocide? Verslaggever Syb Faes stond op de Rode lijn demonstratie in Den Haag en sprak met demonstranten over hoe zij met deze term omgaan.  📺 Wil je langer luisteren naar deze onderzoeker? Deze zomer, op 17 augustus, schuift Uğur Ümit Üngör aan bij Zomergasten (https://www.vpro.nl/zomergasten/artikelen/ugur-umit-ungor) en stelt hij zijn favoriete televisieavond samen.  Heb je vragen of opmerkingen? Mail ons op wetenschap@ntr.nl. Blijf op de hoogte van nieuwe podcasts en het laatste wetenschapsnieuws, abonneer je op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief (https://ntr.dmd.omroep.nl/x/plugin/?pName=subscribe&MIDRID=S7Y1BwAA04&pLang=nl&Z=1317075972).📷 Volg ons op Instagram (https://www.instagram.com/ntrwetenschap/)en TikTok (https://www.tiktok.com/@ntrwetenschap) voor video’s van de podcast en het laatste wetenschapsnieuws: @ntrwetenschap. (https://www.instagram.com/ntrwetenschap/)    👨‍💻 Podcast Focus wordt gemaakt door de NTR wetenschapsredactie:  Host: Lara Billie Rense  Redactie: Syb Faes, Rijk Landsmeer, Feeke Rensen, Bella Felix & Sander Nieuwenhuijsen

Een M, een V, een X: ogenschijnlijk slechts een paar lettertjes, één veld in je paspoort. Maar ze staan voor iets veel groters: hoe vormen wij gender, en hoe vormt gender ons? “Er zijn allerlei gradaties van gender en niemand is eigenlijk dat ideale ding.”   In deze aflevering van Focus: 🏛️ Geertje Mak (https://www.uva.nl/profiel/m/a/g.a.mak/g.a.mak.html), hoogleraar gendergeschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam, schetst hoe we door de eeuwen heen naar gender hebben gekeken. ⚧️ Miriam Wickham (https://www.uu.nl/medewerkers/MIWickham), gepromoveerd op genderneutraliteit aan de Universiteit Utrecht, vertelt welke positieve invloed een minder binair gendersysteem heeft – voor non-binaire mensen én mannen en vrouwen.   🎧 Meer luisteren? Check ook de andere afleveringen van de serie Elektriciteit in het lichaam: Aflevering 1: De liefde voor labels Aflevering 2: Tussen culturen Aflevering 3: Iedereen een diagnose   👨‍💻 Podcast Focus wordt gemaakt door de NTR wetenschapsredactie: Host: Lara Billie Rense Edit: Rijk Landsmeer, Floor Schuurmans & Rick Uilenbroek Redactie: Sabine Smit, Syb Faes, Rijk Landsmeer, Jelka Pospig & Floor Schuurmans   ✉️ Heb je vragen of opmerkingen? Mail ons op wetenschap@ntr.nl. Blijf op de hoogte van nieuwe podcasts en het laatste wetenschapsnieuws, abonneer je op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief (https://ntr.dmd.omroep.nl/x/plugin/?pName=subscribe&MIDRID=S7Y1BwAA04&pLang=nl&Z=1317075972). 📷 Volg ons op Instagram (https://www.instagram.com/ntrwetenschap/) en TikTok (https://www.tiktok.com/@ntrwetenschap) voor video’s van de podcast en het laatste wetenschapsnieuws: @ntrwetenschap (https://www.instagram.com/ntrwetenschap/).

De afgelopen jaren is het aantal diagnoses zoals ADHD enorm toegenomen. Op sociale media wemelt het van de filmpjes met zogenaamd handige lijstjes zodat je jezelf kan diagnosticeren. Een label kan opluchting geven – eindelijk een verklaring voor waar je al die tijd mee zat. Maar wat als je te maken krijgt met de schaduwkanten ervan? “Een label is per definitie te beperkt om menselijke gedrag in te delen.” In deze aflevering van Focus: 🩺 Floortje Scheepers, hoofd psychiatrie van het UMC Utrecht, houdt een vurig pleidooi voor het afschaffen van labels. 💭 Sander Werkhoven, filosoof aan de Universiteit Utrecht, legt uit wat de gevaren zijn van labels, maar beschouwt ze ook vanuit een positiever perspectief. 🎤 Verslaggever Syb Faes ging de straat op om te ontdekken wat voor diagnosevideo’s jongeren tegenkomen op sociale media. 🎧Meer luisteren? Check ook de andere afleveringen van de serie Labels: Aflevering 1: De liefde voor labels Aflevering 2: Tussen culturen Aflevering 4: M/V/X 👨‍💻 Podcast Focus wordt gemaakt door de NTR wetenschapsredactie: Host: Lara Billie Rense Edit: Syb Faes, Floor Schuurmans & Rick Uilenbroek Redactie: Sabine Smit, Syb Faes, Rijk Landsmeer, Jelka Pospig & Floor Schuurmans ✉️ Heb je vragen of opmerkingen? Mail ons op wetenschap@ntr.nl. Blijf op de hoogte van nieuwe podcasts en het laatste wetenschapsnieuws, abonneer je op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief. 📷 Volg ons op Instagram en TikTok voor video’s van de podcast en het laatste wetenschapsnieuws: @ntrwetenschap.

Labelen: wij mensen zijn er dol op. Of het nu in de scheikunde, sociale wereld of supermarkt is, overal plakken we etiketjes op. Maar waarom doen we dat, en hoe beïnvloeden labels hoe we kijken naar onszelf en naar anderen? “Binnen een paar milliseconden heb je eigenlijk al een beeld.” In deze aflevering van Focus: 🏷️ Sandra Vos, sociaal psycholoog, docent-onderzoeker aan de Hanzehogeschool en promovendus aan de Rijksuniversiteit Groningen, legt uit waarom mensen zo verslaafd zijn aan labelen. 🐘 Verslaggever Syb Faes gaat langs bij bioloog Manon de Visser en directeur conservatie en wetenschap Jeroen Kappelhof van Diergaarde Blijdorp. Zij vertellen hoe belangrijk labelen in het dierenrijk is. 🎧 Meer luisteren? Check ook de andere afleveringen van de serie Labels: Aflevering 2: Tussen culturen Aflevering 3: Iedereen een diagnose Aflevering 4: M/V/X 👨‍💻 Podcast Focus wordt gemaakt door de NTR wetenschapsredactie: Host: Lara Billie Rense Edit: Syb Faes, Floor Schuurmans & Rick Uilenbroek Redactie: Sabine Smit, Syb Faes, Rijk Landsmeer, Jelka Pospig & Floor Schuurmans ✉️ Heb je vragen of opmerkingen? Mail ons op wetenschap@ntr.nl. Blijf op de hoogte van nieuwe podcasts en het laatste wetenschapsnieuws, abonneer je op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief. 📷 Volg ons op Instagram en TikTok voor video’s van de podcast en het laatste wetenschapsnieuws: @ntrwetenschap.

Is onze podcasthost Lara Billie Rense een sukkel? Op zoek naar ontspanning kwam die een advertentie tegen… en bestelde een elektronisch apparaatje dat de nervus vagus stimuleert. De beloftes van de producent zijn groot: “Repareer je zenuwstelsel, kalmeer je geest, krijg je energie terug, bereik topprestaties.” Maar brengt zo’n apparaatje écht ontspanning? En... is er wetenschappelijk bewijs dat een mogelijk heilzaam effect ondersteunt? Deze fact check aflevering van Focus gaat dus om de vraag: Vagus stimulatie: zin of onzin? 🧠 Laura Steenbergen, universitair docent aan de Universiteit Leiden, vertelt ons meer over het zenuwstelsel. Wat is die nervus vagus eigenlijk? En wat heeft dit allemaal te maken met elektriciteit in je lichaam? 🔍 Sander Nieuwenhuis, hoogleraar Cognitieve Neurowetenschap van Besluitvorming is voor ons diep in de materie gedoken over nervus vagus zenuwstimulatoren, én de beloftes van de bedrijven erachter. 🎧 Meer luisteren? Check ook de andere afleveringen van de serie Elektriciteit in het lichaam: Aflevering 1: Elektriciteit in het brein Aflevering 2: Hoeveel elektriciteit kan een mens aan? Aflevering 3: Elektriciteit en het ontstaan van leven 👨‍💻 Podcast Focus wordt gemaakt door de NTR wetenschapsredactie: Host: Lara Billie Rense Edit: Syb Faes, Jelka Pospig, Rick Uilenbroek Redactie: Sabine Smit, Syb Faes, Rijk Landsmeer & Jelka Pospig ✉️ Heb je vragen of opmerkingen? Mail ons op wetenschap@ntr.nl . Blijf op de hoogte van nieuwe podcasts en het laatste wetenschapsnieuws, abonneer je op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief. 📷 Volg ons op Instagram voor video’s van de podcast en het laatste wetenschapsnieuws: @ntrwetenschap

Elektriciteit zit in ons lichaam. Ze is al aanwezig vanaf de eerste celdeling en het ontstaan van ons lichaam. Sterker nog: het lijkt erop dat elektrische velden richting geven aan hoe we groeien - én door het meten van die elektriciteit zouden we kunnen voorspellen wanneer dat mis dreigt te gaan. Kunnen we die kennis inzetten om bijvoorbeeld kanker te genezen? Wat heeft dit te maken met Harold Saxton Burr, die in de jaren ’30 al schreef over “levensvelden”? En hoe ver zijn we inmiddels in de wetenschap? In deze aflevering van Focus duiken we in het begin van het leven en de ontwikkeling van cellen: 🔬 Michael Levin (https://wyss.harvard.edu/team/associate-faculty/michael-levin-ph-d/), gerenommeerd wetenschapper en dé expert op het gebied van bio-elektriciteit, verbonden aan Tufts University en het Allen Discovery Center, legt uit wat er gebeurt als we elektrische signalen in het lichaam manipuleren. "We kunnen cellen in de darm, in de staart of ergens anders vertellen dat ze bijvoorbeeld een oog moeten worden. En dan maken die cellen een compleet oog in de darm." 🎧 Meer luisteren? Check ook de andere afleveringen van de serie Elektriciteit in het lichaam: Aflevering 1: Elektriciteit in het brein Aflevering 2: Hoeveel elektriciteit kan een mens aan? Aflevering 4: Zelfhulp via elektriciteit   👨‍💻 Podcast Focus wordt gemaakt door de NTR wetenschapsredactie: Host: Lara Billie Rense Aangeschoven redacteur: Rijk Landsmeer Edit: Rijk Landsmeer, Floor Schuurmans, Rick Uilenbroek Redactie: Sabine Smit, Syb Faes, Rijk Landsmeer & Jelka Pospig ✉️ Heb je vragen of opmerkingen? Mail ons op wetenschap@ntr.nl . Blijf op de hoogte van nieuwe podcasts en het laatste wetenschapsnieuws, abonneer je op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief (https://ntr.dmd.omroep.nl/x/plugin/?pName=subscribe&MIDRID=S7Y1BwAA04&pLang=nl&Z=1317075972). 📷 Volg ons op Instagram (https://www.instagram.com/ntrwetenschap/) voor video’s van de podcast en het laatste wetenschapsnieuws: @ntrwetenschap (https://www.instagram.com/ntrwetenschap/)

Bliksem: een natuurkracht die prachtig, ontzagwekkend én beangstigend is. En nog steeds grotendeels een mysterie. In Nederland slaat de bliksem elk jaar zo’n 300.000 keer in. Gemiddeld worden zes mensen per jaar geraakt — en twee daarvan overleven het niet.   Wat gebeurt er met je lichaam als je door bliksem getroffen wordt?  En hoe zit het eigenlijk met stroomstootwapens, zoals de taser? Zijn die wel zo veilig als we denken?  In deze speciale aflevering van Focus:   🩺 Sonja Scholten, brandwondenarts bij het brandwondencentrum van het Martini Ziekenhuis in Groningen, vertelt over de heftige impact van een stroomschok op het menselijk lichaam.  🌩️ Gerdien Robbertsen werd getroffen door de bliksem — op een klaarlichte dag. Ze deelt haar bijzondere verhaal over toeval, verwarring en herstel. ⚖️ Michel Dückers, bijzonder hoogleraar crises, veiligheid en gezondheid, doet onderzoek naar het gebruik van stroomstootwapens. Wat vindt hij van de oproep van Amnesty International om tasers te verbieden? 🎧 Meer luisteren?  Check ook de andere afleveringen van de serie Elektriciteit in het lichaam:  Aflevering 1: Elektriciteit in het brein  Aflevering 3: Elektriciteit en het ontstaan van leven  Aflevering 4: Zelfhulp via elektriciteit 📚 Meer weten?  De Kennis van Nu-aflevering: Door de Bliksem getroffen (1 september 2018)  👨‍💻 Podcast Focus wordt gemaakt door de NTR wetenschapsredactie:  Host: Lara Billie Rense  Edit: Rijk Landsmeer, Syb Faes, Rick Uilenbroek  Redactie: Sabine Smit, Syb Faes, Rijk Landsmeer & Jelka Pospig ✉️ Heb je vragen of opmerkingen? Mail ons op wetenschap@ntr.nl . Blijf op de hoogte van nieuwe podcasts en het laatste wetenschapsnieuws, abonneer je op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief.  📷 Volg ons op Instagram voor video’s van de podcast en het laatste wetenschapsnieuws: @ntrwetenschap

Elektriciteit stroomt door ons lichaam. Elke beweging, emotie en beslissing wordt aangestuurd door elektrische impulsen in de hersenen.  Luigi Galvani en zijn vrouw Lucia Galeazzi ontdekten samen voor het eerst elektriciteit vanuit het lichaam. We maken een sprong naar 250 jaar later. "Veel mensen realiseren zich niet dat het lichaam alleen maar kan werken dankzij elektriciteit,” zegt Damiaan Denys, filosoof en hoogleraar psychiatrie aan het Amsterdam UMC. Maar wat doet die stroom eigenlijk met ons? En kunnen we die inzetten in ons voordeel? In deze Focus aflevering duiken we diep in het brein: ⚡Damiaan Denys (https://www.damiaandenys.com/) onderzoekt Deep Brain Stimulation (DBS) en laat zien hoe gecontroleerde elektrische stroompjes gedrag kunnen beïnvloeden en zelfs depressie kunnen verlichten. “In tegenstelling tot andere therapieën, zag je mensen eigenlijk in een milliseconde verbeteren.” 🧠 Jeanette is ervaringsdeskundige, ze doet mee aan een experimentele DBS-traject ter behandeling van haar ernstige depressie. Ze deelt haar persoonlijke verhaal en de impact van elektroden diep in haar hersenen. 🎧 Meer luisteren? Check ook de andere afleveringen van de serie Elektriciteit in het lichaam: Aflevering 2: Hoeveel elektriciteit kan een mens aan? Aflevering 3: Elektriciteit en het ontstaan van leven Aflevering 4: Zelfhulp via elektriciteit   📚 Meer weten? ·       Focus TV aflevering (https://ntr.nl/Focus/287/detail/Brein-onder-stroom/VPWON_1353481) ‘Brein onder Stroom’ (5 sept 2024)   👨‍💻 Podcast Focus wordt gemaakt door de NTR wetenschapsredactie: Host: Lara Billie Rense Edit: Rijk Landsmeer, Syb Faes, Rick Uilenbroek Redactie: Sabine Smit, Syb Faes, Rijk Landsmeer & Jelka Pospig ✉️ Heb je vragen of opmerkingen? Mail ons op wetenschap@ntr.nl . Blijf op de hoogte van nieuwe podcasts en het laatste wetenschapsnieuws, abonneer je op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief (https://ntr.dmd.omroep.nl/x/plugin/?pName=subscribe&MIDRID=S7Y1BwAA04&pLang=nl&Z=1317075972). 📷 Volg ons op Instagram (https://www.instagram.com/ntrwetenschap/) voor video’s van de podcast en het laatste wetenschapsnieuws: @ntrwetenschap (https://www.instagram.com/ntrwetenschap/)