De Jortcast

Onlangs verscheen een onderzoek (https://nos.nl/artikel/2581276-interesse-in-communisme-lijkt-toe-te-nemen-onder-jongeren) waaruit blijkt dat jongeren zich meer aangetrokken voelen tot het extreem-linkse gedachtegoed, zoals het communisme. Hoe kan het dat deze oude ideologie toch weer populair is bij een kleine groep? Bij Jort Kelder aan tafel zitten dr. Vincent Chang, gespecialiseerd in de Chinese geschiedenis. China wordt sinds 1949 geregeerd door de Communistische Partij (CPC), maar is dit ook een communistische samenleving? Ook aan tafel zit politicoloog en publicist prof. dr. Menno Hurenkamp, verbonden aan de Universiteit voor Humanistiek die al jaren onderzoek doet naar verschillende politieke stromingen. Binnenkort verschijnt van hem een boek (https://vangennep-boeken.nl/product/namens-wie-spreekt-u-het-burgerschap-van-soevereinen-nader-verklaard-menno-hurenkamp?srsltid=AfmBOoqItvfiFdw8Udy2aUYR6MTZh22WfrWs42tyVkJ98U9jrApdnY5C) over de soevereinen.  Disclaimer: deze podcast is opgenomen voor de moord op Charlie Kirk.

Steeds meer Nederlanders zoeken manieren om even uit het sociaal contract te stappen. De één gaat hiken of verdrinkt in consumentengedrag, een ander besluit zich volledig af te sluiten van nieuws en politiek. Soms krijgt dat extremere vormen, zoals bij de zogenoemde “soevereinen” die zich volledig willen onttrekken aan de staat. Prof. dr. Menno Hurenkamp, politicoloog en publicist, verbonden aan de Universiteit Utrecht en professor aan de University of Humanistic Studies vertelt erover in de Jortcast. Volgens Hurenkamp zijn soevereinen een symptoom van iets groters. Terwijl de politiek zich vastdraait in het herstellen van vertrouwen, groeit juist de behoefte om zelf de voorwaarden van burgerschap te bepalen.

Wat wilde Xi de Westerse leiders tonen met de militaire parade van vorige week? Was het puur machtsvertoon of zitten er ook handreikingen in verborgen naar machtige mensen zoals Donald Trump? Begrijpt deze Amerikaanse president de Chinezen wel? Te gast is dr. Vincent Chang, universitair docent Geschiedenis en Internationale Betrekkingen aan de Universiteit Leiden en senior fellow bij het Leiden Asia Centre. Hij is gespecialiseerd in transnationale herinneringspolitiek, regiovorming en de bilaterale banden tussen China en Nederland. Shownotes:  Het schoonmaken van de stoelen van Kim Yong-un: https://www.telegraph.co.uk/world-news/2025/09/04/kim-jong-un-aid-wipes-down-surfaces-meeting-putin/ Link naar de documenatire Assasins: https://www.imdb.com/title/tt11394276/

Dit is de gehele uitzending van dr Kelder en Co van 6 september waar Jort Kelder belt met Jan Paternotte (D66) over de mogelijke Europese vredesmacht voor Oekraïne. Te gast is dr. Vincent Chang (Leiden) over de militaire parade in Beijng. De jonge dr. Piter Oosterhof heeft onderzoek gedaan naar goedkopere medicijnen en prof. dr. Menno Hurenkamp heeft zich verdiept in de soevereinen en vraagt zich af: 'wat kunnen we van deze dwarsdenkers leren?'

Dit is de nazit waar Jort Kelder met prof. dr. Ronald van Raak en dr. Quita Muis praat over de invloed van de media op de polarisatie. Wat zouden we als media anders kunnen doen zodat iedereen gehoord wordt?  Tijdens deze podcast kwam entrepeneur Vincent Evers het Allard Pierson binnenlopen met zijn stampende robot 'Eva'. Mag Eva gewoon op straat lopen en zou ze in de toekomst de hond van Vincent alleen mogen uitlaten? Willen we dat ze onze vaatwasser uitruimt en op onze kinderen past? Ook Eva doet mee aan het gesprek.

Het vertrouwen in de politiek staat met zo'n 4% op een historisch dieptepunt. Te gast bij de Jortcast is dr. Quita Muis, universitair docent Sociologie aan Tilburg University. Zij onderzoekt hoe wij tegenover elkaar komen te staan, en waarom dat soms erger lijkt dan het is. De verhitte discussies over Israël en Gaza, de vraag of hoogopgeleiden en laagopgeleiden nog wel in dezelfde samenleving leven, volgens Muis zijn het symptomen van hetzelfde mechanisme. Een beetje polarisatie is goed: het houdt de democratie levendig. Maar het kan ook ongezond worden.

Op de dag dat het nóg verder rommelt bij de, eens de grote belofte van de politiek, de partij NSC, staan we bij de Jortcast stil bij hoe het beter en doeltreffender kan in Den Haag. Moet de koning weer terug in het formatieproces? Moeten we stoppen met naar eenzijdige filmpjes kijken op social media? Of meer respect voor de tegenmacht? Jort Kelder vraagt het aan prof. dr. Ronald van Raak, oud-Kamerlid namens de SP en tegenwoordig hoogleraar Filosofie aan de Eramsus Universiteit.

Dit is de gehele uitzending van dr Kelder en Co van zaterdag 30 augustus. Jort Kelder belt met Chris Stoffer (SGP) die graag wil dat de functie van de koning terugkeert in het formatieproces. Te gast is prof. dr. Ronald van Raak die uitlegt wat Kamerleden zouden moeten doen om het vertrouwen in de politiek weer terug te winnen. De jonge dr. Jurriaan te Koppele (Universiteit Wageningen) heeft onderzocht welke invloed emoties hebben op beslissingen die we nemen, bijvoorbeeld ook zo iets simpels als wat we bestellen in een restaurant of aan de bar. En dr. Quita Muis doet al jaren onderzoek naar polarisatie, maar ook of mannen en vrouwen anders stemmen.

AI vertoont al tekenen van leven, aldus dr. Bart van der Sloot, senior onderzoeker aan het Tilburg Institute for Law, Technology, and Society. Van AI-systemen die werknemers onder druk zetten tot algoritmes die zelfstandig beslissingen nemen: waar ligt de grens tussen programmering en bewustzijn? Jort Kelder legt het in de nazit voor aan dr. van der Sloot.

De NSC-bewindslieden stappen uit het kabinet na twee hevige debatten over Gaza. Heeft Veldkamp zijn ontslag ingediend omdat hij werkelijk niet verder kon, of was het een politieke strategie? En in hoeverre is Nederland stuurloos nu ook deze ministerposten opnieuw vervuld zullen moeten worden? Te gast is prof. dr. Henk te Velde, hoogleraar Nederlandse geschiedenis aan de Universiteit Leiden en gespecialiseerd in de politiek. We analyseren het Gaza-debat, de speech van Schoof en plaatsen de partijleiders in de Nederlandse retorische traditie. Waarom doet Wilders het bijvoorbeeld altijd zo goed in een debat? Hoe komt het dat Timmermans beter klinkt in het Engels dan in het Nederlands? En wat is toch dat onverklaarbare Bontenbal-effect?