De Jortcast

Wie is Javier Milei? De man die met zijn kettingzaag de bureaucratie van de Argentijnse overheid te lijf ging. Milei is nu anderhalf jaar aan de macht en tegen alle verwachtingen in zijn de eerste economische indicaties goed.  Aan tafel bij Jort Kelder is dr. Susana Menéndez aangeschoven, Latijns-Amerika expert en van origine Argentijnse. Zij schetst voor ons een beeld van het huidige Argentinië en verklaart hoe Milei aan de macht kwam. Ook Edin Mujagic, econoom, is te gast bij Jort. Hij volgt met interesse het Argentijnse libertaire experiment. Voor wie denkt, wat is het nummer van Mercedes Sosa (Gracia a la vida) kort? Dat hebben we vanwege auteursrechten moeten kortwieken, maar prachtig nummer  - dus zoek het online (https://www.youtube.com/watch?v=cIrGQD84F1g) op!

Op vrijdag 9 mei vierden we ‘de Dag van Europa’ – maar viel er eigenlijk wel wat te vieren? Opeens wankelde de stemming voor bondskanselier Merz, de verkiezingen in Roemenië leiden niet tot het ‘gewenste’ resultaat en er schijnt in geopolitiek opzicht ook van alles gaande te zijn. Echt feestelijk kun je het allemaal niet noemen. Maar prof. dr. Theresa Kuhn ontwaart een lichtpunt: dankzij de dreiging van buitenaf is het vertrouwen in Europa lang niet zo groot geweest als nu. Niets verbroedert zo als een gemeenschappelijke vijand. Maar is het voldoende om de toekomst van Europa veilig te stellen?

Dit is de gehele uitzending van dr Kelder en Co waar Jort Kelder belt met Kamerlid Sandra Beckerman (SP), onderweg naar het woonprotest, die strijdt voor lagere huren en meer huizen. Te gast is prof. dr. Theresa Kuhn over de toekomst van de Europese leiders die steeds nationalistischer worden, maar toch ook bij Europa willen horen. De jonge dr. Rozemarijn van Dijk heeft onderzoek gedaan naar hoe politieke partijen meer vrouwen kunnen vinden voor hun kieslijst. En prof. dr. mr. Christiaan Vinkers legt uit waarom Nederland een van de weinige landen is (naast Zweden)  waar de diagnose burn-out nog wordt gesteld.

Toch nog even over die oorlogsdreiging... Wat kunnen we leren van WO I en WO II en hoe ziet oorlogsvoering er vandaag de dag uit? En wanneer zal Jort Kelder wel een uniform aantrekken en wanneer niet? Te gast in deze nazit zijn militair historicus dr. Tobias van Gent en dr. Tim Sweijs, defensie-specialist bij HCSS.  Het laatste boek van Tim Sweijs (en Martijn Kitzen) heet 'De oorlog van morgen'. Het laatste boek over de meidagen van 1940 in Zeeland van Tobias van Gent (en Hans Sakkers) is getiteld 'In Zeeland werd doorgevochten'.

Heel Nederland capituleerde in de nacht van 15 mei 1940? Nee, in Zeeland vochten ze nog weken door. Hoe streden ze daar door en met wie? En welke lessen kunnen we trekken uit het verleden? Militair historicus dr. Tobias van Gent schreef een boek, samen met Hans Sakkers 'In Zeeland werd doorgevochten. De Slag om de Schelde in mei 1940' over deze weken van strijd in o.a. Zeeuws-Vlaanderen en licht toe.

Waarom is Trump zo Oekraïne-avers? Wat is de rol van Europa? En wie is de grootst gevreesde vijand: China? Op veel plekken in de wereld heerst onrust sinds het presidentsschap van Trump.  Met dr. Tim Sweijs, directeur van onderzoek aan het Haags Centrum voor Strategische Studies (HCSS), zoeken we naar ratio in de waanzin en verheldert Sweijs het grote schaakspel van Trump. Waar hij gedreven lijkt door macht en eigenbelang, schuilt er mogelijk toch meer meer achter zijn grillige aanpak. Artikelen: Tim Sweijs: De Slinger van een Wereldijk (https://www.atlcom.nl/artikel-atlantisch-perspectief/de-slinger-van-een-wereldrijk/) Margaret MacMilan in The Atlantic: This Is the Way a World Order Ends (https://www.theatlantic.com/international/archive/2025/04/world-order-europe-trump/682639/)

Dit is de gehele uitzending van dr Kelder en Co waar Jort Kelder belt met NSC-europarlementariër Dirk Gotink die strijdt tegen de invoer van Chinese spullen die ook vaak slecht zijn voor de gezondheid. Dr. Tim Sweijs (HCSS) legt het grote plan van Donald Trump uit. De jonge dr. Aad van Heusden (Erasmus) heeft onderzocht hoe het algoritme op je telefoon je aankopen beïnvloedt en wat daartegen te doen is. Dr. Tobias van Gent (Roosevelt) heeft een boek geschreven over de Zeeuwse meidagen in 1940 waar na de capitulatie van Nederland nog weken werd doorgevochten.

We hebben net als apen een oerdrift om te domineren of gedomineerd te worden. In deze tijd van wereldwijde spanningen is het opvallend: de autoritaire leider is terug en klopt zichzelf vanuit die machtspositie bovenop de rots op de borst. Waarom hebben we sympathie voor Bokito's als Trump, Poetin en  Xi Jinping? Deze week geen gewone Jortcast, maar een speciaal college van prof. dr. Mark van Vugt, evolutionair psycholoog en directeur van het Amsterdam Leadership Lab (VU). Hij legt bloot waarom wij als kuddedieren vallen voor die autoritaire leiders die als haviken die boven ons cirkelen.

Hoe eerlijk is het Nederlandse belastingsysteem? En kan het niet leuker, of in ieder geval makkelijker? Dr. Reinier Kooiman is fiscalist en schrijver van het net uitgekomen boek: De sterkste schouders: wat de geschiedenis ons leert over (on)eerlijke belastingen. Kooiman stelt voor: schaf alle belastingen af en hef alleen 8,5% op het vermogen. Hoe eerlijk en realistisch is dit plan? En wat doen we met onze rijken die zo een vliegtuig pakken naar een fiscaal paradijs? Link boek Kooiman: https://www.atlascontact.nl/boek/de-sterkste-schouders/ (https://www.atlascontact.nl/boek/de-sterkste-schouders/)

Er is veel kritiek op de regering Trump, maar het uitgangspunt was; we gooien het roer om en gaan groots leven. We gaan met z'n allen naar Mars! Nu heeft de Italiaanse Meloni daar bij haar bezoek aan het Witte Huis aan toegevoegd 'Make The West great again'.  Maar moeten we dat wel willen en hoe groot is de kans dat dat lukt? Jort Kelder vraagt het aan dr. Maarten Boudry en prof. dr. Ewald Engelen.