Het Mediaforum

VVD, NSC en BBB zijn eruit: het ministerie van Asiel en Migratie wordt onder de drie partijen verdeeld. Ministers David van Weel (VVD), Mona Keijzer (BBB) en Eddy van Hijum krijgen ieder een deel van het werk. Volgens oud-staatssecretaris en huidig CdvK van Drenthe, Jetta Klijnsma, wordt dat heel ingewikkeld. 'In een kabinet ben je een team waar ieder bewindspersoon een onderdeel heeft', aldus Klijnsma. 'Als je dat in drieën knipt, moet je steeds met elkaar in conclaaf. Waar haal je die tijd vandaan?' Volgens WNL-presentator Elif Isitman is het allemaal campagne. 'Dit demissionaire kabinet lijkt vooral bezig te zijn met de reputatie van de verschillende partijen en bewindspersonen.'

De afgelopen dagen domineerden berichten uit Los Angeles het nieuws. Protesten, een avondklok, de nationale garde: de onrust vanwege het immigratiebeleid van president Trump en de botsing met de gouverneur van Californië en burgemeester van LA houdt ook hier de gemoederen bezig.Is het feitelijk verslaan van de gebeurtenissen voldoende of is er meer nodig om duidelijk te maken wat er aan de hand is in Amerika?  "Geen chocolade meer van te maken", zegt Laurens Vreekamp, journalist en AI-expert. Volgens hem lijkt het erop dat een van de dichts en rijkst bevolkte staten het aan de stok heeft met de federale staat. Maar de vraag is hoe het zit en of dat ook mag. "Een lastig conflict om te ontrafelen." Ward Wijndelts, voormalig hoofdredacteur Vrij Nederland, vindt het belangrijk dat de nieuwsconsument veel context geboden krijgt bij dit soort complexe verhalen. "De verstandhouding tussen de federale overheid en rechten van de staat is belangrijk, evenals te weten waar de grenzen liggen van dit soort interventies." David Cocheret, filmregisseur en Spraakmaker, stelt dat hij veel in Amerika komt en zijn vader er al lange tijd woont. "Ook ik snap nog steeds niet hoe het mogelijk is om op lokaal niveau iets totaal anders te doen dan op landelijk niveau. Het is belangrijk om te weten hoe het systeem van Amerika verschilt met het onze." Cocheret denkt dat Trump zelf al niet eens meer weet wat er allemaal precies aan de hand is.

Meerendeel van de kranten, nieuws-sites en andere nieuwsmedia brachten het: Yesilgöz en de VVD sluiten dan tóch een mogelijke volgende samenwerking met de PVV uit. De VVD wist na een week lang diep na te denken een mediamoment hiervoor te creëren. Volgens Hugo Logtenberg, onderzoeksjournalist bij NRC, was de timing geen verassing. 'Vandaag begint de Tweede Kamer en zou Yesilgöz weer die vraag voorgeschoteld krijgen, dus het moest nu echt komen.' Zelf had hij verwacht dat Yesilgöz niet met Wilders zou willen samen werken in plaats van het volledig over een partij te trekken. Elger van der Wel, specialist in digitale ontwikkelingen in journalistiek en media, ziet het moment als groot nieuws. 'We willen toch weten hoe de VVD erin staat. En de vraag blijft gesteld worden totdat er antwoord komt.' Jeroen van Gool, directeur van de wethoudersvereniging en Spraakmaker, ziet dat het bij politiek-nieuws steeds vaker over de poppetjes gaat en minder over inhoud. 'Terwijl je toch die inhoud zou willen. Er wordt nu al voorgesorteerd op verkiezingsuitkomst, maar kan nog alle kanten op gaan.' Van Gool stelt dat strategisch stemmen in de hand wordt gewerkt en daar wordt het niet duidelijker door voor de kiezer' De Mediaforumleden zijn het erover eens dat dit moment zorgt ervoor dat het speculeren over 'wie gaat met wie' nu echt begonnen is. Volgens Logtenberg dienen media terughoudend te zijn in de berichtgeving hierover.

Ajax-speler Brian Brobbey blijkt lange tijd te zijn afgeperst. Er gingen explosieven af, zijn moeder werd bedreigd en een vriend van hem werd neergeschoten. Dit meldt het Parool. De krant schreef al eerder over de zaak, maar noemde toen de naam van Brobbey niet. Nu besloot de krant om toch man en paard te noemen, inclusief de reden waarom. Brobbey reageerde dit weekend in de Telegraaf met het bericht dat hij niet blij is dat de situatie weer wordt opgerakeld en zegt: "Wat privé is, hoort privé te blijven. Dit verhaal is voor mij een gesloten boek. Achteruit kijken leidt tot niks. Ik concentreer mij op de toekomst." Programmamaker Ajoud el Miloudi is niet verbaasd door het nieuws. Wel was hij geschokt over het feit dat Brobbey zo jong was toen de zaak zich afspeelde. "Toen ik het verhaal eerder in november las heb ik me wel afgevraagd wie het zou zijn, maar ik dacht 'ik kom daar nog wel achter'." El Miloudi stelt dat hij best begrijpt dat Brobbey stelt het niet nodig te vinden om de zaak weer op te rakelen, "maar zo'n jongen kan op die leeftijd helemaal niet overzien wat er speelt en met name wat er in de toekomst zou kunnen spelen." Niki van der Naald, adjunct- hoofdredacteur De Gelderlander, begrijpt de afweging van het Parool wel, om de naam nu wel te publiceren. "Destijds hebben zij het niet gedaan gezien de speler midden in het seizoen zat. Een maatschappelijke misstand over afpersing van jonge spelers is wel degelijk belangrijk te vermelden." De advocaat van Brobbey heeft Paul Vugts gevraagd de naam niet te noemen, ook die van Ajax niet. Dat ging Vugts te ver. 'Een verzoek van een advocaat is op zichzelf nooit reden iets niet te publiceren.' Hans Faber, mede-oprichter van Namens de Familie en Spraakmaker, stelt dat het vaker voorkomt dat er afwegingen worden gemaakt of een naam wel of niet wordt genoemd. "Maar bij maatschappelijk overstijgend belang kan je die naam wel noemen."

Aan tafel zitten Daan Bonenkamp, Kamran Ullah en Spraakmaker Machteld van Barchjansen. Kiki Schippers van het Taalteam sluit mediaforum af. Mediaforum met Daan Bonenkamp en Kamran UllahSpraakmaker vandaag is Machteld van Barchjansen. In het Mediaforum zijn Daan Bonenkamp en Kamran Ullah te gast. We beginnen met de stelling bij Stand.nl: 'Het hele land platleggen voor een hoger loon gaat te ver.' Verder hebben we het over een nieuw project van 113 voor zelfmoordpreventie en over Jong Oranje: wie zijn de talenten van nu?   De meermaals genoemde 'bromance' tussen Elon Musk en Donald Trump is definitief voorbij. Waar ze vorige week nog elkaars beste vrienden leken, escaleerde de ruzie gisteren in sneltreinvaart en was deze live te volgen via X en Truth Social. In de media werd gesproken over 'figuurlijke raketten' die over en weer werden afgevuurd. Daan Bonenkamp, hoofdredacteur van Tubantia, zag het met stijgende verbazing gebeuren: "Ik zou liegen als ik niet zou zeggen dat ik er niet van heb gesmuld." Tegelijk waarschuwt hij voor te veel sensatie: "Je doet de lading tekort als je het alleen maar een soap noemt. Het gaat hier over de rijkste en machtigste man ter wereld, die elkaar voor rotte vis uitmaken voor het oog van de hele wereld." Volgens Kamran Ullah, hoofdredacteur van De Telegraaf, is er ook iets positiefs aan de zichtbaarheid van de ruzie: "Dit is nou de ultieme transparantie waar we op zitten te wachten. Alles wordt meteen gedeeld." Toch ziet hij ook de valkuil: "Het was voor de media onmogelijk om direct te duiden, waardoor elke nieuwe tweet het verhaal weer volledig veranderde." De twee hoofdredacteuren pleiten ervoor dat media op zo’n moment hun rol serieus nemen. "Wij hadden vanochtend bijna niks erover in de krant staan", zegt Bonenkamp. "Het was simpelweg nog te vers. Dan moet je de feiten scheiden van het spektakel." "Dit is zo raar en ongekend", stelt Spraakmaker en psycholoog Machteld van Barchjansen. "We moeten hier ook collectief even van bijkomen en gaan kijken wat dit daadwerkelijk betekent. Al zat dit er natuurlijk wel aan te komen." Met suggesties over Trump in de Jeffrey Epstein-files, dreigementen over SpaceX-contracten, en miljardenbelangen op het spel, concluderen zowel Bonenkamp als Ullah de dat de ruzie niet alleen entertainment is, maar 'serious shit'.

Na de val van het kabinet vliegen de profielschetsen over Geert Wilders je in de media om de oren. In het Mediaforum wordt gekeken naar hoe alleen Wilders komt te staan. 'Mensen die voorheen een 'vriend' waren van Wilders, zijn dat nu ook niet meer', ziet Henrike van Gelder (hoofdredacteur Kidsweek). Volgens Paul Römer (voormalig Talpa-directeur) zien we met deze kabinetsval het einde van het tijdperk Wilders. 'Wat hem in de staart gebeten heeft is zijn eenmanspartij. Hij heeft geen kader van andere goede mensen die zijn gedachtegoed kunnen omzetten in wetgeving. Hij is in zijn eentje, zelfs met 37 zetels.' Aan tafel zitten Paul Römer, Henrike van Gelder en Spraakmaker Jessica Villerius.

Sinds de val van het kabinet is de wisselwerking tussen politici en media groots. Ze weten elkaar gretig te vinden. De VVD leek een duidelijke lijn als reactie afgesproken te hebben: Ruben Brekelmans zat bij Vier Avonden op Rij, Eelco Heinen zat bij Eva en Dilan Yeşilgöz zat in principe overal. We hoorden ze allemaal hetzelfde reageren op dezelfde vraag: Men is 'pissig' en weet nog niet of men opnieuw met Wilders zou samenwerken. Politiek commentator Kees Boonman stelt dat de partij niets anders dan blij en opgelucht zal zijn dat het voorbij is met deze coalitie. In aanloop naar de verkiezingen pleit Boonman voor een verandering in hoe we stemmen: "Stop met het stemmen in het links-rechts-patroon. Smeed coalities vóór de verkiezingen." Volgens Boonman stemmen we tegenwoordig vooral op basis van teleurstelling, omdat beloften niet worden nagekomen en coalities worden gevormd die we verafschuwen. "Niet gek dat nog maar 10 procent van de Nederlanders vertrouwen heeft in de politiek." EO-programmamaker Kefah Allush stelt dat de media bijdragen aan dat wantrouwen. "Debatten lijken op sportwedstrijden: wie wint, wie verliest. Maar wat als we nou eens verslaan waar partijen elkaar wel in kunnen vinden?" Hij pleit voor diepgang in plaats van sensatie. "Zet partijen naast elkaar in plaats van tegenover elkaar." Sander Heijne, hoofdredacteur Vrij Nederland en Spraakmaker, wijst daarbij wel op de roze olifant in de kamer. "Onderschat hierin niet de rol van sociale media. Daar draait alles om soundbites."

De media melden dat het een 'spannende' dag kan worden in Den Haag. De vier coalitiepartijen gaan in beraad over Wilders' tien asielpunten, terwijl zijn coalitiegenoten er eigenlijk niet al te veel aandacht aan wilden besteden. Daarbij heeft Wilders op sociale media laten weten dat er wel iets moet gebeuren, anders stapt de PVV uit de coalitie. "Ze moeten wel als hij zo blijft dreigen, dan moet er reactie komen", beaamt Aimée Kiene, chef van Volkskrant Magazine. "Ik hoop dat mensen gaan inzien dat stemmen op zo’n populistische partij niet veel oplevert in de praktijk." Presentator Mandy Woelkens denkt dat het kabinet niet per se zal vallen hierdoor. "Het kan ook voor de zoveelste keer zijn dat er iets wordt geroepen en niets gaat klappen."

Aan tafel zitten Clara van de Wiel, Sakina Elkayouhi en Spraakmaker Jasper Lukkezen. Kiki Schippers van het Taalteam sluit het mediaforum af.

Na Wilders' persconferentie is het in Den Haag rommelig. De ministers spreken over en weer over elkaar en niet op een vrolijke toon. "Er worden heel moeilijke en heftige woorden gebruikt door Faber, ze zegt zomaar dat NSC leeft met een papieren werkelijkheid. Je kunt toch niet bedenken dat je op die manier over je collega’s spreekt", zegt Bas van Sluis, onderzoeksjournalist bij Dagblad van het Noorden. "Het lijkt wel alsof de vechtscheiding in de media plaatsvindt", reageert AI-journalist Laurens Vreekamp. Aan tafel zitten Bas van Sluis, Laurens Vreekamp en Spraakmaker Kathelijne Langezaal.