Het Mediaforum

Aan tafel zitten Kees Boonman, Paul Jansen en Spraakmaker Marcelle Hendrickx Het Mediamoment van Jansen gaat over het roodborstje. Het kleine diertje blijkt zich anders te gedragen op het platteland dan in de stad. Hoe zit dat? En ook de Financial Times schrijft over dit beestje... Boonman wil in zijn Mediamoment de focus richten op het Verenigd Koninkrijk. Er zit sindskort een nieuwe premier en het land voelt de gevolgen van Brexit, COVID-19 en de oorlog in Oekraïne. Vandaag komt ook de serie uit over Meghan en Harry. Staat het land op instorten? Vanuit Engeland praat ook Lia van Bekhoven ons bij Time heeft Zelensky uitgeroepen tot Persoon van het Jaar. En dat is opmerkelijk want er zijn stemmen die roepen dat de prijs juist toebehoort aan de soldaten aan het front. De prijs is wel eens eerder aan een groep mensen gegeven. Wat vinden onze forumgasten van de beslissing?  Gisteren was er de grootste antiterreuractie in Duitsland in jaren, het oppakken van tientallen rechtsextremistische 'Rijksburgers' die plannen hadden om de Duitse regering omver te werpen. Is het logisch dat veel media direct de focus op Nederland leggen? Kan dat hier ook gebeuren? Hoe kan je als media dat onderzoeken? Jansen: "Forum flikkert een rood stuk vlees in de arena en kruipt vervolgens in de slachtofferrol"

Aan tafel zitten Bert Huisjes, Elger van der Wel en Spraakmaker Hans Spekman Van der Wels Mediamoment gaat over Buzzfeed. Een website die precies wist hoe je moest inspelen op social media algoritmes. Ze breidden uit met een nieuwsredactie en waren een grote inspiratie voor andere mediabedrijven. Het gaat nu slecht met hen, hoe komt dat? De Italiaanse maffiabaas Raffaele Imperiale gaat samenwerken met de Italiaanse politie. Hij is aangehouden in Dubai en heeft een afspraak gemaakt met justitie om te verklaren over de groep waarin hij opereert. Daar maakt Taghi onder andere deel van uit. Wie is deze Imperiale en wat gaat dit te weeg brengen? Is het een goed idee om afspraken te maken met criminelen? Je koopt informatie. Ik vind het heel interessant dat er informatie komt dat onderzoek in een stroomversnelling kan brengen. Je hoopt echt dat dit informatie gaat opbrengen die zo'n organisatie kan opdoeken Dan een opvallende gebeurtenis in Alblasserdam. Daar heeft de politie tijdens een huiszoeking de camera's van een persfotograaf in beslag genomen en beelden gewist. Een absolute schending van de persvrijheid en de Nederlandse Vereniging van Journalisten wil nu ook opheldering en steunt de fotograaf. Welke verklaring legt de politie af? En welke regels bestaan er voor fotojournalisten?  De Tweede Kamer wil dat er definitief een einde komt aan de topsalarissen bij de NPO. Voor presentatoren geldt een wettelijk maximumsalaris, maar het gebeurt nog regelmatig dat die regel wordt omzeild. Eer ook een einde moeten komen aan de 'flex-verslaving' in Hilversum. Vaste contracten moeten bij omroepen de norm worden. Zien onze Forumleden dat zitten?

Aan tafel zitten Spraakmaker Peter-Hein van Mulligen (CBS), Maarten Keulemans (Volkskrant), Casper Albers (RUG) en Serena Fijters (Volkskrant) Cijfers en de media, het is een haat-liefde verhouding. Media tonen vaak iets aan met cijfers, maar cijfers zijn lang niet altijd te vertrouwen. Met vier cijfer-experts bespreken we de mediadynamiek omtrent cijfers en verbanden. Onze forumgasten nemen allemaal een 'cijfer van de dag' mee wat hen vandaag is opgevallen. En dat toont gelijk aan: cijfers kunnen liegen We beginnen met de inflatiecijfers, de afgelopen maanden hebben we veel over ons heen gekregen. Een getal met veel gewicht want veel bedrijven gebruiken het cijfer voor het aanpassen van hun prijzen en premies. Maar wat zegt het cijfer écht over de werkelijkheid? En als het veel te algemeen is, waarom wordt het dan toch zoveel gebruikt? Van Mulligen: "De taak van het CBS is meer dan een cijferfabriek" Na de reclame gaan we door over de verhalen achter de cijfers. Op zichzelf zeggen de gemiddeldes niets. Hoe kunnen media ze toch goed gebruiken? We hongeren naar cijfers bij de oorlog in Oekraïne en het dodenaantal van het WK in Qatar. Waarom is dat zo? We hebben het ook over de cijfers van The Guardian over de dode gastarbeiders. Fijters: "Als je een getal in twijfel gaat trekken dan gaat de discussie niet meer over de inhoud maar over het getal". Keulemans betrekt dit op coronadoden. Is er een gevaar dat het menselijke aspect verdwijnt bij getallenjournalistiek

Aan tafel zitten Wendelmoet Boersema, Kefah Allush en Spraakmaker Jacqueline Blom Het Mediamoment van Allush gaat over het vergrootglas waar de NPO onder ligt. De onderzoekscollega's van Argos praatten met tien van de dertien omroepdirecteuren. Bart Barnas, mediadirecteur bij AVROTROS, sprak van 'creatieve competitie'. Wat moeten we ons daarbij voorstellen? Heeft de NPO inderdaad te veel macht naar zich toegetrokken? Kefah heeft er zeker ervaring mee Blom: "Er gaan zo weinig mensen over grote beslissingen" Paus Johannes Paulus wist al veel langer van kindermisbruik, dat meldt Trouw vandaag. Het is het Mediamoment van hoofdredacteur Wendelmoet Boersema. De bron voor dit onderzoek zijn de archieven van de Poolse geheime dienst. Hoe ontdekte hij dit? Hoe wordt er in Polen en het Vaticaan gereageerd? Dan naar voetbal, Louis van Gaal krijgt kritiek op het spel van Oranje. Hij is er inmiddels aan gewend omdat het altijd zo gaat, zegt hij. Welk patroon valt te herkennen in de mediaberichtgeving? Moet je als journalistiek kritisch zijn, ook als het goed gaat? Mag je bijval van de pers verwachten?

Aan tafel zitten Ward Wijndelts, Marc Josten en Lotte Jensen.  Het mediamoment van Josten gaat over een recent verschenen podcast gemaakt door filosoof Stine Jensen. De podcast gaat over over Tariq Ramadan, die in 2007 in Rotterdam binnengehaald werd als een verbinder. Hij zou moslims en Europa bij elkaar brengen, maar werd al even snel weer uitgespuwd als een oplichter en zakkenvuller. Josten was onder de indruk van de podcast genaamd ‘De Zaak Ramadan’.  Wijndelts zijn mediamoment gaat over een kunstmatig intelligent schrijfprogramma dat gisteren voor reuring zorgde op Twitter. George van Hal, wetenschapsjournalist van de Volkskrant, besloot het programma de opdracht te geven om een stuk te maken over de maanmissie. En dat viel eigenlijk helemaal niet tegen. Deze ontwikkeling is niet helemaal nieuw, maar wat is er dan wel vernieuwend aan?  Acht op de tien vrouwelijke journalisten in Nederland geven aan dat ze tijdens het werk wel eens te maken hebben gehad met intimidatie, bedreiging of agressie. Dat blijkt uit een rondgang van Persveilig. Met name online agressie komt volgens de enquête veel voor. Een meerderheid van de vrouwen in het onderzoek geeft aan dat de intimidatie ook invloed heeft op de manier waarop zij hun werk uitoefenen. Zo kiest de helft haar woorden zorgvuldiger en schrijft een vijfde van de respondenten niet meer over bepaalde onderwerpen. Wijndelts en Josten vertellen over hoe zij hier als hoofdredacteuren mee omgaan.  Minister Wiersma voor Onderwijs kondigde onlangs aan om religieuze weekendscholen aan te pakken, maar negeerde daarbij adviezen van zijn eigen ambtenaren. Dat blijkt uit onderzoek van Nieuwsuur en NRC. Dit is een primeur die tot stand is gekomen doordat de betrokken journalisten beleidsnota's hebben doorgespit die recent zijn vrijgegeven door het ministerie van Onderwijs. Volgens Josten is goede journalistiek een combinatie van talent en tijd en dat is precies wat hier is gebeurt.  We sluiten af met het Taalteam met Eveline van Rijswijk.

Aan tafel zitten Sjirk Kuijper, Sakina Elkayouhi en Yeliz Çiçek.  Het mediamoment van Elkayouhi gaat over een opvallende Instagrampost van de Vlaamse krant De Morgen. Zij maakte een statement over de ‘One Love’ band en Elkayouhi vraagt zich af of een krant wel de plaats is om zo’n standpunt in te nemen. Is een krant een uithangbord voor zulke politieke idealen?  Kuijper zijn mediamoment gaat over een dienst die hij gebruikte, maar ter ziele is. Topics was een soort etalage van de persgroep waar ze verhalen over verschillende kranten toonden. En daar was kennelijk onvoldoende vraag naar, dus het stopt. Betekent dit dan dat lezers zich binden aan een bepaald nieuwsmerk?  Opnieuw heeft de aspirant-omroep Ongehoord Nederland de journalistieke codes geschonden, concludeert NPO-ombudsman Margot Smit. Nog altijd verspreidt de omroep desinformatie, iets wat Smit eerder dit jaar ook al concludeerde. Aanleiding van het nieuwe onderzoek was de uitzending van 15 september, waarin filmpjes werden getoond van zogenaamd omgekeerd racisme. De filmpjes, waarin te zien is dat zwarte mensen witte mensen in elkaar slaan, bleken niets met het onderwerp te maken te hebben. Wat kunnen we nu verwachten van de NPO?  We eindigen dit forum waarmee we zijn begonnen: het WK. Met de ervaring van afgelopen weekend berichten media vanochtend dat steden zich voorbereiden op de wedstrijd van Marokko tegen Canada vanmiddag. De kranten maakten een rondje langs ondernemers en buurtbewoners in Amsterdam-West. Houden zij hun hart vast? En kunnen (niet betrokken) jongeren verklaren waarom het zo uit de hand liep? Is het goed dat media hier nu op deze manier aandacht aan besteden?

Aan tafel zitten Arno Kantelberg, Wouter de Winther en Spraakmaker Jeroen van Tiel Ironisch, sarcasme en stille hints zijn de wapens tegen de online censuur in China. Het gaat tot de voetbalvelden aan toe. Sjoerd den Daas legde het verschil uit tussen het WK bij de NOS en hoe dat in China wordt getoond. Waar zaten de grootste verschillen in? De Winther: "Er staan Chinese sponsoren de hele tijd langs het veld" Het Mediamoment van Kantelberg is Herman van der Zandt die de presentatie van de Top2000-a-gogo overneemt. Is het goed dat Van Nieuwkerk vervangen wordt? Wat Kantelberg betreft had Van Nieuwkerk het gewoon kunnen presenteren... Gisteren speelde Nederland tegen Qatar en minister Helder droeg een OneLove speldje. Maar dat statement ging mis want het was niet zichtbaar door een sjaal. Heeft ze er erg in gehad? Mocht ze zelf bepalen wat ze aanhad of ging dat in samenspraak met haar entourage? Ze kon op veel kritiek rekenen. Verwachten wij dat er te veel publiekelijk gebeurt terwijl het belangrijkste achter de schermen plaats vindt? De Winther: "Als je weet dat de hele wereld naar je kijkt, dan bereid je je goed voor en voer je dit goed uit " Twitter handhaaft de eigen regels over desinformatie niet meer. Het mag verspreid worden, zelfs zonder waarschuwing. Het is de zoveelste verandering sinds de overname van Musk. Komt dit beleid uit zijn koker?

Aan tafel zitten Jan-Kees Emmer, Renzo Veenstra en Spraakmaker Suzanne Tempel Het Mediamoment van Veenstra gaat over de FM-frequenties. Elk commercieel radiobedrijf mag er maximaal drie hebben. Dat heeft gevolgen voor Talpa. Hoe relevant is de FM-frequentie nog? Volgens Veenstra luistert het gros nog niet via DAB+.  Ties Brock verlaat Israël en de Palestijnse gebieden als correspondent voor de NOS. Dat is het Mediamoment van Jan-Kees Emmer. De doorloop is hoog, Brock zat er 3,5 jaar. Heeft dat vooral voor- of nadelen? En is dat verschillend per gebied vanwaar je verslag doet?  Emmer: "Het gevaar is dat je de verwondering over het land kwijtraakt"  Gisteren sprak de Tweede Kamer over de toekomst van de NPO. Er was een roep over transparantie van de werkcultuur en de geldstromen. CDA-Kamerlid Lucille Werner wil dat kijkcijfers minder leidend zouden moeten zijn. Zijn onze forumleden er mee eens? En in hoeverre moet je verantwoording en openheid geven over je mediaproducties? Veenstra: "Het kan in Hilversum hier en daar ook nog wel een stukje goedkoper" Het genootschap van hoofdredacteuren is bezorgd over de steeds harder toon op sociale media. Aanleiding is hoofdredactioneel commentaar van Paul Jansen over pers die andere journalisten zwart maken. Wordt dit herkend? Vallen we elkaar te veel aan? Emmer vindt journalisten een bepaalde verantwoordelijkheid dragen Emmer: "Inhoudelijk mag het heel hard zijn, maar op de man spelen gaat te ver"

Aan tafel zitten Catherine Keyl, Hugo Logtenberg en Spraakmaker Margriet Brandsma Het Mediamoment van Logtenberg is het interview in het AD met Gert-Jan Segers. Hij zegt dat er in de samenleving een bredere roep is om de asielstroom int te perken. Is die er niet al veel langer? Hoe zit het met de christelijke gastvrijheid? Volgens Logtenberg doet Segers een 'klassiek-Segertje'. Wat houdt dat in? Werkt de media-techniek?  Logtenberg: "Het AD is met al die regio-titels de grootste krant" Keyls Mediamoment is de toename van AIDS. De toename is volgens het Aidsfonds vooral in conservatieve landen die streng optreden tegen de LHBTIQ+-gemeenschap. "Ik schrok er wel een beetje van", zegt Catherine Keyl. Waar liggen oorzaken en welke rol spelen de media? Logtenberg: "Ik was met stomheid verslagen dat vanuit overheidswegen dat werd gecommuniceerd" In China houden de protesten aan, vooral tegen de corona-maatregelen, maar er lijkt meer aan de hand. NOS-correspondent Sjoerd den Daas vindt het "te vroeg om deze pagina van de geschiedenis te gaan beschrijven". Logtenberg vindt deze houding ontzettend goed. Waarom? Keyl vindt dit ook gelden voor Iris de Graaf in Rusland. Maar horen correspondenten juist wel duiding te geven? Weten wat er speelt? Keyl: "Ik heb bewondering dat zij volhouden en maar door blijven gaan" Dan gaan we het hebben over de misstanden in de omroepwereld. Die worden onderzocht door oud-minister Martin van Rijn, zo werd vanmorgen bekend. Hij wordt in zijn onderzoek onder andere bijgestaan door Mariette Hamer, regeringscommissaris seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld. Het deed de wenkbrauwen fronsen, waarom?

Aan tafel zitten Bert Huisjes, Gert-Jaap Hoekman en Mariëtte Hamer.  Het mediamoment van Hoekman gaat over China waar natuurlijk ook naar het WK wordt gekeken. Voor ons zijn de mondkapjes alweer ver verleden tijd, maar in China kijken ze nog met volle verbazing dat hier juist niemand het draagt. ‘Zit Qatar op een andere planeet?’ is de vraag die daar klinkt.  Huisjes zijn mediamoment gaat over veiligheid op de werkvloer en daar is hij de afgelopen week anders tegenaan gaan kijken. Hij geeft aan dat tijdelijke contracten een vorm van afhankelijkheid geven. Vragen als: ‘Heb ik nog een contract? Heb ik nog een baan? Zit ik erbij in het nieuwe team?’ komen dan naar boven. De WNL-hoofdredacteur benoemt tegelijk dat mensen perfectionistisch zijn. “Ik moet ook de hand in eigen boezem steken. Ik ben ook hard op de zaak en dan vergeet je weleens dat je toch zacht op de persoon moet zijn.” We hebben het ook nog over de brief die Kamervoorzitter Vera Bergkamp naar premier Rutte heeft gestuurd. Hierin heeft zij haar ergernis uitgesproken over het vele lekken vanuit het kabinet. Deze week kwamen er verschillende kwesties via de media naar buiten over de najaarsnota, de uitkoopregeling van piekbelasters, de stikstofruimte, et cetera, nog voordat de Kamer ervan wist. Terwijl de Kamer eigenlijk als eerste op de hoogte moet worden gebracht. Is dit terechte kritiek?  We sluiten af met het Taalteam met Frank van Pamelen.