De Nacht van...

De Nacht van NTR Wetenschap - Koop nu! Deze gemodificeerde gevriesdroogde reep ziet er heerlijk gezond uit! En nu speciaal voor jou met extra emulgatoren, antioxidanten én … toegevoegde kleur- en smaakstoffen. Waar we vroeger nog onze vooraadkasten en koelkasten vol hadden liggen met herkenbare ingredienten waar we zelf onze potjes van kookten, sluipt langzamerhand ultrabewerkt voedsel onze huizen binnen. Volgens Foodwatch bestaat 61% van de dagelijkse energie-inname van Nederlandse volwassenen uit voedsel dat onze voorouders in eerste instantie niet zouden herkennen. Hoe is dit zo gekomen? En hoe ongezond zijn we eigenlijk als samenleving? En allerbelangrijkst: zijn burgers verantwoordelijk om hier iets aan te doen, of moeten overheden en bedrijven de handen uit de mouwen steken? Jaap Seidell deed jarenlang onderzoek naar de relatie tussen voeding en onze samenleving. Hij is Emeritus hoogleraar Voeding en Gezondheid aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Hij adviseerde de WHO en de Gezondheidsraad en schreef een nieuw boek: ‘Zelf aan zet’, dat sinds gisteren in de boekhandels ligt. Daarin slaat hij samen met tientallen experts bruggen tussen diverse vakgebieden om af te rekenen met misverstanden over onze voeding en gezondheid. Presentator Renette Kwakkenbos interviewt Jaap Seidell, en leert hoe je gezond wordt in een ziekmakend systeem.

Deze aflevering gaat Philo Boss in gesprek met lied-specialist Martine De Bruin van het Meertens Instituut. Want, als je op het internet leeft, dan weet je het… Spotify Wrapped komt eraan! Dat is het lijstje met je favoriete nummers die jij dit jaar kapot hebt gestreamd. En waar vorig jaar vooral de Nederlandstalige popmuziek zegevierde, lijkt dit jaar een ouder genre helemaal terug. Het genre van jenever, kroeglucht en sigarettenrook: de Smartlap.  het komende uur duiken we in de wondere wereld van de snik, de smartlap en het levenslied.

De Nacht van NTR Wetenschap - Zwaartekracht is misschien wel het eerste natuurverschijnsel waar je mee wordt geconfronteerd in je leven. Het is er gewoon. Altijd. Je leert ermee lopen, fietsen, vallen en opstaan. Maar wist je dat de zwaartekracht ons ook veel meer vertelt over de binnen- én buitenkant van de aarde en andere planeten? Syb Faes interviewt planeetwetenschapper aan de TU Delft Bart Root. Aan de hand van informatie van satellieten brengt hij verschillende planeten in ons zonnestelsel in kaart. Hij legt Syb uit hoe zwaartekracht überhaupt werkt en waarom het zoveel zinnigs zegt over planeten. Een gesprek over het diepe binnenste van de aarde, de eigenschappen van Mars en het nut van onderzeeërs.

In dit gesprek met presentatoren Thirsa With en Narsingh Balwantsingh onderzoekt Guilliano Payne hoe jongere generaties naar de Surinaamse onafhankelijkheid kijken. Thirsa maakte de dramadocu Fri Fri Suriname en heeft zelf heel veel eye-openers gehad na het maken daarvan. Hoe kijken zij naar het land, de Surinaamse identiteit en de etnische spanningen tussen Afro-Surinamers en Hindoestanen. Is die politiek gevoed, of leeft dat nog steeds binnen de verschillende groepen?

In De Nacht van Caribisch Netwerk sprak Guilliano Payne met Edgar Burgos, beter bekend als 'Bugru' van de populaire band Trafassi. 50 jaar geleden werd Suriname onafhankelijk en de jonge Bugru was toen al politiek bewogen en wilde een verandering maken door deel uit te maken van stakingen en een jeugdparlement.       Ze spraken over hoe het leven eruitzag in Suriname voor de Onafhankelijkheid, waarom hij het land verliet, de worstelingen die veel Surinamers tegemoetkwamen en wat Surinamers Nederland hebben gebracht. Ook spraken we over de militaire periode, onder leiding van Desi Bouterse, toen hij en zijn bandleden het land niet meer in mochten.

Te gast in deze uitzending van de Nacht van KRO-NCRV is Menno Schilthuizen om te praten over zijn boek ‘Waarom zijn er zoveel soorten?’. Menno Schilthuizen is onderzoeker en evolutiebioloog bij Naturalis Biodiversity Center en hoogleraar kenmerkevolutie en biodiversiteit aan Universiteit Leiden.

De Nacht van NTR Wetenschap - Iedereen wordt gelukkig van de natuur: het geluid van de zee, het uitzicht over de hei, het ruisen van de bomen. Sterker nog, we hebben de natuur nodig om gezond te blijven. En dat terwijl de natuur vaak juist gebaat is bij minder menselijke invloeden. Hoe verandert de mens direct en indirect de natuur? Maar ook, hoe kan de natuur de méns veranderen? En we spitsen onze oren daarbij specifiek voor geluid. Het grootste burgeronderzoek naar geluid ooit (De Oorzaak) toont namelijk aan: sommige geluiden maken mensen ziek, maar natuurgeluiden kunnen mensen juist gezonder maken. Ecoloog Jonas Lembrechts (Universiteit van Utrecht) speelde een centrale rol in dit onderzoek. In Antwerpen, Leuven en Gent werkten duizenden burgers mee aan het verzamelen van geluiden, gezondheidsinformatie en het invullen van vragenlijsten om op ongekende schaal in kaart te brengen wat omgevingsgeluid met ons doet. Jonas vertelt presentator Renette Kwakkenbos alles over hoe mens en natuur beter kunnen samenleven, met extra aandacht voor hoe natuurgeluiden mensen gelukkiger maken - hoeveel onrustige stadsgeluiden er ook zijn. Wat zou meer aandacht voor de inzichten uit De Oorzaak kunnen betekenen voor de stadsparken en dorpspleinen van de toekomst?

Wie woont er nou in Lull? In De Hel? In Poepershoek? Wat betekenen die namen eigenlijk en waarom bestaan ze nog steeds? Op zoek naar de verhalen achter de meest curieuze plaatsnamen van Nederland (en een vleugje Vlaanderen), trok schrijver en fotograaf Paul Vreuls langs de rafelranden van de kaart.

Voedingswetenschapper Inge van der Wurff schreef haar nieuwe boek 'Eet jezelf gelukkig' naast haar fulltime baan. In haar boek laat Inge zien hoe voeding niet alleen je lichaam, maar ook je hoofd beïnvloedt. “Probiotica kan mensen zich beter laten voelen,” zegt ze. “En wie veel gezonde producten eet, voedt ook zijn mentale gezondheid.”

Wanneer alles donker en zwartgallig lijkt, kan theater een uitkomst bieden. Want in theater is het mogelijk om de zwaarste thema's lichter te maken. Door te focussen op het creatieve, worden trauma's bouwstenen voor artistieke producten. Boy Jonkergouw is een theatermaker die pijnlijke onderwerpen niet schuwt. Zo heeft hij in zijn laatste voorstellingen onderwerpen zoals mentale gezondheid en genocide weten te verwerken.