Ochtendnieuws | BNR

De export van Nederlandse voedingsmiddelen naar de Verenigde Staten halveert waarschijnlijk als de Amerikaanse president Donald Trump met importheffingen voor Europa komt. Dat voorspellen deskundigen van ABN Amro in een donderdag verschenen analyse. Premier Schoof is vandaag bij de extra EU-top over Oekraïne en Europese defensie. EU-buitenlandchef Kaja Kallas hoopt op een besluit over extra militaire steun aan Oekraïne. PVV-leider Geert Wilders wil nog niet toezeggen dat hij akkoord gaat met 3,5 miljard euro voor steun aan Oekraïne.  Europa wil fors meer gaan investeren in defensie en de steun aan Oekraïne moet zeker voortgezet worden nu Amerika een andere koers vaart. Maar hoe dat precies moet? Daar hopen de Europese leiders het vandaag over eens te worden op een speciaal ingelaste EU Top. BNR's Europaverslaggever Michal van der Toorn geeft een toelichting. Over deze podcast     In Ochtendnieuws hoor je in 20 minuten het belangrijkste nieuws van de dag. Abonneer je op de podcast via bnr.nl/ochtendnieuws, de BNR-app, Spotify en Apple Podcasts. Of luister elke dag live via bnr.nl/live.See omnystudio.com/listener for privacy information.

De Amerikaanse president Donald Trump heeft een belangrijke brief van de Oekraïense president Volodymyr Zelensky ontvangen waarin deze laat weten bereid te zijn weer te komen onderhandelen over een mineralendeal met de VS. ‘Niemand wil liever vrede dan de Oekraïners’, zou Zelensky volgens Trump in de brief hebben gezegd. In politiek Den Haag zijn de zorgen groot over de situatie in Oekraïne en de relatie met de Amerikanen. De Tweede Kamer gaat hierover in debat met premier Dick Schoof. Morgen moet hij voor spoedoverleg naar Brussel. Politiek verslaggever Leendert Beekman blikt vooruit.  Zo erg zal het allemaal niet zijn, is de gedachte die velen hebben. Trump gaat Oekraïne toch niet écht uitleveren aan Rusland? Die knallende ruzie met Zelensky wordt toch wel weer bijgelegd? Hij zal de hulp aan Oekraïne toch wel hervatten? Europa is niet van de straat, en kan toch ook een vuist maken? Of veiligheidstroepen leveren? Of een nieuwe mega-investering doen in de Oekraïense verdediging? Wat zou het heerlijk zijn als dat allemaal waar was. Maar het zijn illusies, zegt Bernard Hammelburg in zijn column.  Over deze podcast     In Ochtendnieuws hoor je in 20 minuten het belangrijkste nieuws van de dag. Abonneer je op de podcast via bnr.nl/ochtendnieuws, de BNR-app, Spotify en Apple Podcasts. Of luister elke dag live via bnr.nl/live.See omnystudio.com/listener for privacy information.

De Amerikaanse president Donald Trump suggereert dat de Oekraïense president Zelensky niet lang meer president zal zijn, als hij niet snel toegeeft aan de eisen van de Verenigde Staten. Dat zei Trump tijdens een persmoment. Amerikaanse media berichtten dat het Witte Huis de hulp aan Oekraïne pauzeert. Volgens Amerika-correspondent Jan Postma voert Trump de druk op Oekraïne op. ‘Hij wil dat Zelensky flink door het stof gaat.’ De importheffingen op producten uit Canada en Mexico gaan vandaag in. Volgens Trump worden het heffingen van 25 procent, zei hij gisteravond op een persmoment. Er is geen ruimte meer voor Canada en Mexico om de importheffingen te voorkomen. Ook China krijgt extra heffingen. En daar blijft het niet bij. Trump heeft namelijk ook bekendgemaakt dat er importheffingen op landbouwproducten komen. En in Brussel wordt vandaag gesproken over de toekomst van de Europese Staalindustrie. Voorzitter Ursula von der Leyen van de Europese Commissie heeft een strategische dialoog opgezet om tot een actieplan voor de sector te komen. Over deze podcast     In Ochtendnieuws hoor je in 20 minuten het belangrijkste nieuws van de dag. Abonneer je op de podcast via bnr.nl/ochtendnieuws, de BNR-app, Spotify en Apple Podcasts. Of luister elke dag live via bnr.nl/live.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk en Oekraïne gaan een eigen vredesplan voorleggen aan de Verenigde Staten. Dat zei de Britse premier Keir Starmer gisteravond na een speciale Europese veiligheidstop in Londen. Ook zei de Franse president Emmanuel Macron tegen de krant Le Figaro dat de eerste stap een maandlange wapenstilstand is, zonder aanvallen via lucht, zee of energie-infrastructuur. Maar volgens BNR's Europaverslaggever Geert Jan Hahn is dat plan nog verre van duidelijk. 'We hebben nog geen bevestiging van andere Europese landen dat deze wapenstilstand een eerste stap is in een groter vredesplan dat aan Amerika gepresenteerd zal worden.' En OMRON, de fabrikant van onder andere bloeddrukmeters, verzamelt locatiegegevens van miljoenen gebruikers. Dat blijkt uit onderzoek van BNR. Experts wijzen erop dat het heimelijke tracken mogelijk illegaal is. Dit gebeurde via een app waarin OMRON-bloeddrukmeterbezitters hun medische gegevens konden opslaan. Over deze podcast     In Ochtendnieuws hoor je in 20 minuten het belangrijkste nieuws van de dag. Abonneer je op de podcast via bnr.nl/ochtendnieuws, de BNR-app, Spotify en Apple Podcasts. Of luister elke dag live via bnr.nl/live.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Ook de Britse premier Keir Starmer heeft bij zijn bezoek aan het Witte Huis geen veiligheidsgaranties voor Europese troepen ontvangen van de Amerikaanse president Donald Trump, bij een bestand in Oekraïne. Trump wil daar niet op vooruitlopen tot er een akkoord over een staakt-het-vuren is gesloten.  De Nederlandse defensie-uitgaven moeten naar 3 procent van het bruto binnenlands product. Dat zegt oud-minister van Defensie Kajsa Ollongren vrijdag in BNR's Big Five, in gesprek met Geert Jan Hahn. Het huidige doel van 2 procent is niet voldoende met het oog op de existentiële dreiging aan de oostgrens.  Over deze podcast     In Ochtendnieuws hoor je in 20 minuten het belangrijkste nieuws van de dag. Abonneer je op de podcast via bnr.nl/ochtendnieuws, de BNR-app, Spotify en Apple Podcasts. Of luister elke dag live via bnr.nl/live.See omnystudio.com/listener for privacy information.

De Nederlandse krijgsmacht blijft voorlopig gebruikmaken van Starlink, het satellietcommunicatienetwerk van SpaceX. Deskundigen waarschuwen dat samenwerken met het bedrijf van Elon Musk onze defensie in een kwetsbare positie brengt, blijkt uit onderzoek van BNR. 'Op dit moment is er geen reden te stoppen met het gebruik van de producten van SpaceX', zo laat een woordvoerder van het ministerie van Defensie aan BNR weten. 'Wij beschikken over meerdere vergelijkbare opties en zijn daardoor niet afhankelijk van een aanbieder.' Chipbedrijf Nvidia heeft het afgelopen kwartaal een 78 procent hogere omzet geboekt dan een jaar eerder. Het bedrijf is de belangrijkste ontwikkelaar en verkoper van chips voor geavanceerde toepassingen van kunstmatige intelligentie (AI). Door de wedloop tussen techbedrijven om steeds krachtigere AI-modellen te ontwikkelen, groeit Nvidia al kwartaal na kwartaal enorm hard. 'Indrukwekkend', zegt portfoliomanager Reinder Wietsma. Over deze podcast     In Ochtendnieuws hoor je in 20 minuten het belangrijkste nieuws van de dag. Abonneer je op de podcast via bnr.nl/ochtendnieuws, de BNR-app, Spotify en Apple Podcasts. Of luister elke dag live via bnr.nl/live.  See omnystudio.com/listener for privacy information.

Oekraïne en de VS hebben overeenstemming bereikt over een grondstoffendeal. Dat melden onder meer de Financial Times en persbureau Bloomberg. Het Oekraïense kabinet maakt naar verwachting vandaag het akkoord bekend. Vrijdag zou Zelensky naar Washington gaan voor een ontmoeting met Trump. Oekraïne-correspondent Chris Colijn vertelt over de stand van zaken.  De gemeente Eindhoven kan de aankoop van de Brainport Industries Campus doorzetten. De gemeenteraad is gisteravond met een ruimte meerderheid akkoord gegaan met de plannen. De aankoop van de Campus is belangrijk voor de regio - en voor de rest van Nederland. Brainport-wethouder Stijn Steenbakkers vertelt waar het belang zit.  Al voordat hij tot president werd gekozen was het duidelijk dat Donald Trump de relatie met Vladimir Poetin wilde normaliseren en Oekraïne wilde dwingen tot enorme concessies. Met de politieke soapopera van de afgelopen dagen in de Verenigde Naties heeft hij laten zien dat het hem menens is. Het is nu openlijk bonje met de bondgenoten, zegt Bernard Hammelburg in zijn column.  Over deze podcast     In Ochtendnieuws hoor je in 20 minuten het belangrijkste nieuws van de dag. Abonneer je op de podcast via bnr.nl/ochtendnieuws, de BNR-app, Spotify en Apple Podcasts. Of luister elke dag live via bnr.nl/live.See omnystudio.com/listener for privacy information.

De VN-Veiligheidsraad heeft een Amerikaanse resolutie over Oekraïne aangenomen. In de tekst wordt Rusland expliciet niet als agressor aangeduid. De VS hadden een resolutie ingediend waarin wordt verzocht het 'conflict' snel te beëindigen en aangedrongen op een 'duurzame vrede' tussen beide landen, zonder één kritisch woord over Rusland. ‘De draai van Trump weg van Europa naar Rusland wordt in één klap helemaal zichtbaar’, zegt correspondent Jan Postma. EU-buitenland-chef Kaja Kallas maakt zich zorgen over het optreden van het Israëlische leger op de Westelijke Jordaanoever. Dat zei ze gisteravond op de EU-Israël Associatieraad in Brussel nadat de Israëlische Defensie-minister Katz het leger de opdracht heeft gegeven voor een 'verlengd bedrijf' in de vluchtelingenkampen.  Je hoort Ralph Dekkers, correspondent in Israël.  Supermarkten in zowel Nederland als andere Europese landen hebben te maken met een toenemende schaarste aan koffie. In een aantal supermarkten is er geen koffie meer te krijgen. Oorzaak van de schaarste is een conflict tussen de retailers en leveranciers, als gevolg van forse prijsstijgingen. We spreken er over met retaildeskundige Paul Moers   Over deze podcast     In Ochtendnieuws hoor je in 20 minuten het belangrijkste nieuws van de dag. Abonneer je op de podcast via bnr.nl/ochtendnieuws, de BNR-app, Spotify en Apple Podcasts. Of luister elke dag live via bnr.nl/live.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Bij de Duitse verkiezingen op zondag behaalde de CDU/CSU 28,6 procent van de stemmen, de AfD kwam uit op 20,8 procent, en de SPD van Scholz eindigde als derde met 16,4 procent, het slechtste resultaat ooit. De nieuwe partij BSW bleef met 4,97 procent net onder de kiesdrempel. Dit maakt de weg vrij voor een mogelijke coalitie tussen CDU/CSU en SPD. ‘Maar het woord stabiliteit zal niet bij deze coalitie passen. Ze staan allebei onder druk door relatief lage historische uitslagen, en het zal een ‘zenuwachtige’ coalitie worden die continu op het punt zal staan om bevraagd te worden’, zegt BNR’s Duitsland-correspondent Derk Marseille. En De Oekraïense president Volodymyr Zelensky heeft aangegeven bereid te zijn zijn presidentschap op te geven in ruil voor vrede. Dit verklaarde hij tijdens een persconferentie voorafgaand aan de derde ‘verjaardag’ van de oorlog in Oekraïne, die vandaag wordt gemarkeerd. Zelensky voegde eraan toe dat hij zelfs bereid zou zijn af te treden als Oekraïne lid kan worden van de NAVO, een stap die volgens hem cruciaal is voor de veiligheid van het land. ‘In Oekraïne zijn overal steunbetuigingen voor Zelensky te zien’, zegt BNR’s Oekraïne-correspondent Chris Colijn. Over deze podcast     In Ochtendnieuws hoor je in 20 minuten het belangrijkste nieuws van de dag. Abonneer je op de podcast via bnr.nl/ochtendnieuws, de BNR-app, Spotify en Apple Podcasts. Of luister elke dag live via bnr.nl/live.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Oekraïne is bereid snel en onvermoeibaar samen te werken met de Verenigde Staten op het gebied van investeringen en veiligheid. Dat maakte de Oekraïense president Volodymyr Zelensky bekend, na een ontmoeting met de Amerikaanse Oekraïne-gezant Keith Kellogg. Ondanks dat de Amerikaanse president Donald Trump Zelensky onlangs nog een ‘dictator zonder verkiezingen’, en ‘de oorzaak van de oorlog in Oekraïne’ noemde, blijft Zelensky constructief. ‘Hij heeft geen andere keuze; hij zit helemaal vast’, zegt BNR’s Oekraïne-correspondent Chris Colijn. En aanstaande zondag staan de Duitse verkiezingen op het programma. Daar is de belangrijkste vraag welke partijen er boven de kiesdrempel van 5 procent komen. ‘Een aantal partijen zwerven daaromheen, zoals de FDP, die Linke en de BSW, de partij van de links-nationalistische partij van Sahra Wagenknecht. Als die partijen niet boven de 5 procent komen, zouden er al meer twee-partij coalities mogelijk zijn en heeft de CDU/CSU het voor het uitkiezen’, zegt BNR’s Duitsland-correspondent Derk Marseille.  Over deze podcast     In Ochtendnieuws hoor je in 20 minuten het belangrijkste nieuws van de dag. Abonneer je op de podcast via bnr.nl/ochtendnieuws, de BNR-app, Spotify en Apple Podcasts. Of luister elke dag live via bnr.nl/live.  See omnystudio.com/listener for privacy information.