Ochtendnieuws | BNR

Google en Microsoft willen geen inzicht geven in het energieverbruik van automatische AI-samenvattingen in hun zoekmachines, die tegenwoordig meestal bovenaan de traditionele zoekresultaten verschijnen. De samenvattingen zijn niet uit te zetten, alleen te omzeilen. Zo gebruiken veel mensen - misschien soms onbewust - veel meer energie met een zoekopdracht dan voorheen. Lisanne Wichgers van BNR's onderzoeksredactie zocht het uit.  Franse bedrijven gaan in navolging van het Duitse Rheinmetall drones produceren in Oekraïne. Dat meldt de Oekraïense president Zelensky op X, na overleg met de Franse minister van Buitenlandse Zaken. Mark Voskuijl, hoogleraar Wapen- en Luchtvaarsystemen aan de Nederlandse Defensie Academie legt uit waarin beide landen elkaar versterken.  Extreme weersomstandigheden zorgen ervoor dat de prijzen van voedsel in korte tijd FLINK stijgen. Dat blijkt uit een nieuw Europees onderzoek. Zo steeg begin dit jaar de wereldmarktprijs voor cacao met 280 procent na extreme hitte in Afrika, en de prijs van olijfolie vorig jaar januari door aanhoudende droogte in Europa met 50 procent. Bart de Steenhuijsen Piters, onderzoeker voedselsystemen bij Wageningen University and Research, bericht.  Over deze podcast                  In Ochtendnieuws hoor je in 20 minuten het belangrijkste nieuws van de dag. Abonneer je op de podcast via bnr.nl/ochtendnieuws, de BNR-app, Spotify en Apple Podcasts. Of luister elke dag live via bnr.nl/live. See omnystudio.com/listener for privacy information.

De Russische president Vladimir Poetin is bereid om stappen te zetten richting een vrede met Oekraïne, maar hij wil zijn doelen niet opgeven. Dat liet Poetin gisteren weten via zijn woordvoerder Dmitry Peskov op de staatstelevisie. ‘Dat is geen vrede, maar een dictaat’, zegt Rusland-correspondent Joost Bosman.  Mediaplatformen en andere websites lopen bezoekers mis door AI, waardoor hun verdienmodel wordt bedreigd. Zeker nu Google bij een gewone zoekopdracht in veel gevallen automatisch een AI-overzicht geeft. Dat blijkt uit een rondgang van BNR langs uitgevers, mediabureaus en adverteerders. 'Een deel van de zoekvragen wordt met AI beantwoord en daardoor is er minder reden om bepaalde websites zelf te bezoeken', zegt Bart van Rijswijk, van BNR's onderzoeksredactie. De expeditie Darwin200 is na een twee jaar durende wereldreis weer terug in het Verenigd Koninkrijk. Tijdens de expeditie volgden een groep van jonge onderzoekers de route van de beroemde bioloog Charles Darwin, bekend van de evolutietheorie, om te kijken hoe de biodiversiteit sindsdien verandert is.  Over deze podcast                  In Ochtendnieuws hoor je in 20 minuten het belangrijkste nieuws van de dag. Abonneer je op de podcast via bnr.nl/ochtendnieuws, de BNR-app, Spotify en Apple Podcasts. Of luister elke dag live via bnr.nl/live. See omnystudio.com/listener for privacy information.

ZZP’ers zien het aantal opdrachten dalen doordat de Belastingdienst de handhaving op de Wet deregulering beoordeling arbeidsrelaties (DBA), ook wel bekend als de wet Schijnzelfstandigheid, heeft hervat. Daarom stappen honderden zelfstandigen nu gezamenlijk naar de Autoriteit Consument en Markt (ACM) en de Nationale ombudsman. ‘Er wordt helemaal niet meer naar het individu gekeken’, zegt Peer Goudsmit, medeoprichter van Comité ZZP. Oekraïne is met de Verenigde Staten in gesprek over een wapendeal. Er wordt namelijk een deal onderzocht waarbij Oekraïne Amerikaanse wapens krijgt in ruil voor drones. Dat zegt de Oekraïense president Zelensky in een interview met Amerikaanse krant The New York Post. ‘Ik heb een gesprek gehad met president Trump. We rekenen op een zeer serieuze megadeal met de Verenigde Staten’, zegt Zelensky in het interview. Oekraïne-correspondent Chris Colijn geeft een toelichting. Over deze podcast                  In Ochtendnieuws hoor je in 20 minuten het belangrijkste nieuws van de dag. Abonneer je op de podcast via bnr.nl/ochtendnieuws, de BNR-app, Spotify en Apple Podcasts. Of luister elke dag live via bnr.nl/live. See omnystudio.com/listener for privacy information.

De Syrische regering en de druzen zeggen een wapenstilstand te hebben gesloten na dagen van gevechten in en rond de Zuid-Syrische stad Suweyda. De stap volgt na bombardementen van de Israëlische luchtmacht op de Syrische hoofdstad Damascus. 'Er zijn wel aanvallen gemeld in de kuststrook bij Syrië en Latakia', zegt Israël-correspondent Ralph Dekkers. De nieuwe meerjarenbegroting van de EU groeit van 1.200 miljard naar 2.000 miljard euro, blijkt uit het gepresenteerde voorstel van de Europese Commissie. De nieuwe begroting loopt van 2028 tot 2034. De afgelopen jaren droegen EU-lidstaten 1,1 procent van hun bruto nationaal inkomen af aan de EU, dat wordt vanaf 2028 ruim 1,26 procent. De reacties zijn niet mals, Carsten Brzeski, hoofd macro-economie bij ING Research geeft een toelichting. Over deze podcast                  In Ochtendnieuws hoor je in 20 minuten het belangrijkste nieuws van de dag. Abonneer je op de podcast via bnr.nl/ochtendnieuws, de BNR-app, Spotify en Apple Podcasts. Of luister elke dag live via bnr.nl/live. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Het EU-budget moet vanaf 2028 omhoog. Dat staat in een concept-begrotings-voorstel van de Europese Commissie dat in handen is van het ANP. En om die begroting rond te krijgen moeten lidstaten meer afdragen. Later vandaag presenteert de Europese Commissie de plannen. 'Dat geld moet naar defensie en concurrentiekracht. Nederland zal meer moeten betalen', zegt Europa-correspondent voor het FD Mathijs Schiffers. De Russen zijn ongevoelig voor de dreigementen van Trump. De Amerikaanse president komt met zware sancties als er binnen vijftig dagen geen vredesdeal ligt en stuurt ook extra wapens naar Oekraïne. Maar de Russen stoppen de oorlog niet onder dreiging van het Westen, zeggen bronnen dichtbij het Kremlin tegen persbureau Reuters. Oekraïne heeft geen enkel vertrouwen in Trumps deal, ziet correspondent Chris Colijn. Over deze podcast                  In Ochtendnieuws hoor je in 20 minuten het belangrijkste nieuws van de dag. Abonneer je op de podcast via bnr.nl/ochtendnieuws, de BNR-app, Spotify en Apple Podcasts. Of luister elke dag live via bnr.nl/live. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Startende ondernemers kiezen steeds vaker voor het opzetten een bv in plaats van een eenmanszaak, meldt de Kamer van Koophandel. In het afgelopen kwartaal lag het aantal starters dat voor een bv koos ruim twintig procent hoger dan in dezelfde periode vorig jaar. De KVK wijst op de strengere handhaving op schijnzelfstandigheid als mogelijke oorzaak hiervoor. Josette Dijkhuizen, ondernemer en bijzonder hoogleraar Tilburg University waarschuwt.  Als Poetin niet binnen vijftig dagen een vredesdeal met Oekraïne sluit, komt de Amerikaanse president Trump met zware importheffingen. Hoewel president Zelensky Trump dankbaar is voor de nieuwe wapenleveringen is er ook veel kritiek op de lange termijn van 50 dagen. 'De Russen zullen opgelucht zijn', zegt Rusland-correspondent Joost Bosman. Een groep Nederlandse brandweerlieden reist vandaag naar Spanje. Enerzijds om te helpen bij het blussen van natuurbranden, maar ook om te leren van de Spaanse collega's. Bosbranden zullen in de toekomst vaker in Nederland voorkomen door het veranderende klimaat. In de eerste helft van het jaar waren het er al fors meer dan in dezelfde periode vorig jaar. Brandweerman Marco Middendorp uit Veiligheidsregio Haaglanden geeft een toelichting. Over deze podcast                  In Ochtendnieuws hoor je in 20 minuten het belangrijkste nieuws van de dag. Abonneer je op de podcast via bnr.nl/ochtendnieuws, de BNR-app, Spotify en Apple Podcasts. Of luister elke dag live via bnr.nl/live. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Als de Amerikaanse importheffingen van 30 procent op goederen uit de Europese Unie doorgaan, zal de economische groei flink worden geremd, zegt Carsten Brzeski, hoofdeconoom bij ING Research. De Amerikaanse president Donald Trump maakte dit weekend in een brief aan Europa bekend de heffingen per 1 augustus te willen doorvoeren. De Europese Unie heeft besloten eventuele tegenmaatregelen uit te stellen tot die datum. En NAVO-topman Mark Rutte bezoekt vandaag de Amerikaanse president Donald Trump. Rutte hoopt te profiteren van de opvallende draai van Trump, die heeft toegezegd Patriot-raketten te zullen leveren aan Oekraïne. ‘Dit wordt dé dag waarop we gaan zien hoe ver Trump daarin durft te gaan’, zegt Amerika-correspondent Jan Postma. Over deze podcast                  In Ochtendnieuws hoor je in 20 minuten het belangrijkste nieuws van de dag. Abonneer je op de podcast via bnr.nl/ochtendnieuws, de BNR-app, Spotify en Apple Podcasts. Of luister elke dag live via bnr.nl/live. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Nederland moet uitgaven weghalen op ontwikkelingssamenwerking en asiel en uitgeven aan defensie, om stapsgewijs de nieuwe NAVO-norm te halen. Dat zegt demissionair minister van Financiën (VVD) tegen BNR. Op de NAVO-top in Den Haag is afgesproken dat alle lidstaten 3,5 procent aan defensie gaan uitgeven. Nederland haalt de oude NAVO-norm van 2 procent nu nipt.  En de Russische minister van Buitenlandse Zaken, Sergej Lavrov, brengt dit weekend een bezoek aan Noord-Korea. Het gaat om een driedaags bezoek, dat deel uitmaakt van een tweede ronde strategische gesprekken tussen die twee landen. Eerder reisde ook president Poetin naar het land. ‘Je kunt wel stellen dat de Russen zo langzamerhand kind aan huis zijn in Pyongyang’, zegt Rusland-correspondent Joost Bosman. Over deze podcast                  In Ochtendnieuws hoor je in 20 minuten het belangrijkste nieuws van de dag. Abonneer je op de podcast via bnr.nl/ochtendnieuws, de BNR-app, Spotify en Apple Podcasts. Of luister elke dag live via bnr.nl/live. See omnystudio.com/listener for privacy information.

De kans dat de Verenigde Staten sancties gaan instellen tegen Rusland, wordt steeds groter. Nadat president Trump zelf eerder deze week sancties niet uitsloot, is nu ook de top van de Republikeinse partij om. Zowel Mike Johnson, de Republikeinse voorzitter van het Huis van Afgevaardigden als John Thune, de Republikeinse leider in de Senaat, is voorstander van een sterk signaal richting Rusland. 'Trump is om', zegt Amerika-correspondent Jan Postma. De oorlog is nog volop bezig, toch wordt in Rome vandaag gesproken over de wederopbouw van Oekraïne. Demissionair premier Schoof en minister Veldkamp van Buitenlandse Zaken gaan er heen, gevolgd door een stoet mensen uit het bedrijfsleven. Het is Oekraïne ernst, zegt Oekraïne-correspondent Chris Colijn. De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland RVO, en de Regionale Ontwikkelingsmaatschappijen ROM, willen startups, scale-ups en innovatieve mkb-bedrijven beter ondersteunen. Op deze manier moeten die bedrijven beter kunnen groeien, want dat is belangrijk voor de uitdagingen van dit moment. Ellen Jacobs, directeur innovatie en ondernemerschap bij RVO, geeft een toelichting. Over deze podcast                  In Ochtendnieuws hoor je in 20 minuten het belangrijkste nieuws van de dag. Abonneer je op de podcast via bnr.nl/ochtendnieuws, de BNR-app, Spotify en Apple Podcasts. Of luister elke dag live via bnr.nl/live. See omnystudio.com/listener for privacy information.

De EU krijgt waarschijnlijk morgen een brief van president Trump over de importheffingen. En - opmerkelijk - volgens Trump betekent een brief, een deal. Maar of dat echt zo is, of er een brief komt, met een deal, dat is onduidelijk. We spreken er verder over met onze man in de VS, Jan Postma.  En de Duitse bondskanselier Friedrich Merz maakt zich op voor een bezoek van de secretaris-generaal van de NAVO - Mark Rutte. Duitsland heeft zich volmondig achter de nieuwe NAVO-norm geschaard - maar de vraag is welke rol het land nu binnen het bondgenootschap wil spelen.  Correspondent Derk Marseille heeft het onder andere over de betekenis van dit gesprek tussen Rutte en Merz.  Over deze podcast                  In Ochtendnieuws hoor je in 20 minuten het belangrijkste nieuws van de dag. Abonneer je op de podcast via bnr.nl/ochtendnieuws, de BNR-app, Spotify en Apple Podcasts. Of luister elke dag live via bnr.nl/live. See omnystudio.com/listener for privacy information.