De Publieke Tribune

In Nederland leven er naar schatting ruim een miljoen volwassenen met een licht verstandelijke beperking. En hoewel het niet precies duidelijk is, heeft naar verwachting een aanzienlijk deel van hen ook kinderen. Opgroeien bij ouders met een verstandelijke beperking kan heel ingrijpend zijn, met name voor kinderen die zelf geen verstandelijke beperking hebben. Zij blijven vaak ongezien, omdat zij zelf misschien geen probleemgedrag vertonen of omdat hun ouders vaak niet bekend zijn bij de hulpverlening. Ook zijn leerkrachten, zorgverleners en andere professionals die in contact komen met deze kinderen vaak onvoldoende op de hoogte van de thuissituatie. Deze kinderen missen hierdoor vaak een thuissituatie waarin ze veilig en gezond kunnen opgroeien. In deze uitzending van De Publieke Tribune spreekt Coen Verbraak met drie vrouwen die alle drie kind zijn van ouders met een verstandelijke beperking. Een gesprek over hoe het is om op te groeien, als je als kind op de basisschool al slimmer bent dan je ouders. Over hoe het is om al op zo'n jonge leeftijd de oudste in het gezin te moeten zijn. En over hoe hun eigen levens invloed hebben gehad op hun ideeën over verantwoord ouderschap? Te gast: * Jolanda Doornbos (1983) groeide op onder de rook van Rotterdam bij ouders met een licht verstandelijke beperking. Ze had een hechte band met haar opa, die naast hen woonde en een oogje in het zeil hield. Toen haar opa rond haar 8e overleed, stortte haar wereld in. In 2022 verscheen bij Uitgeverij Aspekt haar boek Beperkt Volmaakt (https://jolandadoornbos.nl/product/beperkt-volmaakt/), waarin hoofdpersoon Ann opgroeit als enig kind bij ouders die verstandelijk beperkt zijn. Het verhaal is gebaseerd is op Jolanda's eigen jeugd; * Vianna Spang (1994) groeide op in Emmen en is al sinds hele jonge leeftijd mantelzorger voor haar ouders en jongere broertje, die alledrie zwakbegaafd zijn. Toen haar vader op haar 18e overleed werd ze rond dezelfde periode wettelijk verantwoordelijk voor haar moeder en broertje. In haar poging haar eigen leven vorm te geven raakte ze overspannen en belandde ze zelfs een tijdje in de bijstand. Ze is sinds vorig jaar raadslid voor de PvdA in Emmen, onder meer om op te komen voor de belangen van jonge mantelzorgers; * Lucie Kessens (1961) groeide op als enig normaal begaafd kind tussen zwakbegaafde ouders, broers en zussen. Het gezin maakte samen met andere 'onmaatschappelijken' deel uit van een woonexperiment in het Haarlemse Parkwijk genaamd 'de Woonschool', een geplande woonbuurt waar probleemgezinnen onder toezicht moesten worden heropgevoed tot modelburgers. Over onder meer Lucie’s jeugd schreef haar vriendin Christel Jansen het boek De Woonschool (https://www.uitgeverijbalans.nl/boeken/de-woonschool/)(Uitgeverij Balans, 2012). --- Presentatie: Coen Verbraak Redactie: Sjoerd Alders Eindredactie: Bram Vollaers ℹ️ Meer info over deze aflevering vind je hier (https://www.human.nl/de-publieke-tribune/luister/overzicht/2023/aflevering-109.html) ✉️ Reageren op deze aflevering? Mail de redactie op depublieketribune@human.nl

Inmiddels is het wereldwijd verboden om op walvissen te jagen, maar dat was vroeger wel anders. Tot halverwege de negentiende eeuw jaagde Nederland op walvissen voor baleinen, lampolie, vlees en walvistraan in het Noordpoolgebied. Na de Tweede Wereldoorlog heeft Nederland opnieuw geprobeerd een heuse walvisindustrie op te tuigen. Tot 1964 voer het enorme Nederlandse walvisvaartfabrieksschip Willem Barendsz op de zeeën rond de Zuidpool, op zoek naar traan. Deze ingekookte walvisblubber was een belangrijke grondstof voor de margarine. Bij de naoorlogse vaarten zijn maar liefst 27.714 walvissen gedood. De deels uit Friesland opgetrommelde walvisvaarders werden destijds gezien als helden van de wederopbouw. Teruggekeerd van hun maandenlange reis in hun Friese dorpen maakten ze de blits met hun nieuwe brommers en de verhalen van hun overzeese avonturen. Maar nog geen decennium later, toen de walvisvaart met de opkomst van dierenrechtenorganisaties omstreden was geworden, deden zij er steeds vaker het zwijgen toe. Hun geschiedenis raakte langzaam in de vergetelheid. Hoe kijken de ooggetuigen van toen terug op dit besmette Nederlandse maritieme verleden? Hoe functioneerden zij bij temperaturen tot min 25 graden Celsius? Welke zeemansavonturen maakten zij mee tijdens hun tussenstops in Trinidad, Willemstad en Kaapstad? En hoe hebben de zware poolreizen en de bloederige walvisjacht hun levens gehard? --- Presentatie: Coen Verbraak Redactie: Fleur Jurgens Eindredactie: Bram Vollaers ℹ️ Meer info over deze aflevering vind je hier (https://www.human.nl/de-publieke-tribune/luister/overzicht/2023/aflevering-108.html) ✉️ Reageren op deze aflevering? Mail de redactie op depublieketribune@human.nl

Hoewel de treinkaping bij De Punt en de gijzeling van de school in Bovensmilde in 1977 bij velen nog in het geheugen gegrift zullen staan, lijkt de gijzeling van het Drentse provinciehuis in Assen een half jaar later een bijna vergeten sluitstuk van de reeks Molukse gijzelingen eind jaren ’70. Hoe beleefden de gijzelaars die onzekere 28 uur in het provinciehuis? Welke impact maakte de gijzeling op de betrokken oud-mariniers? En hoe hebben deze unieke gebeurtenissen de loop van de geschiedenis bepaald? Deze zomer gaat De Publieke Tribune van HUMAN terug in de tijd. Vier weken lang spreekt Coen Verbraak in de zomerserie Ooggetuigen over vier iconische momenten en periodes uit de Nederlandse geschiedenis, met de ooggetuigen van toen. In deze vierde aflevering, de laatste gewelddadige Molukse actie van de jaren '70: de gijzeling van het Drentse provinciehuis in Assen. Te gast: Fien Schreuder, Jannes de Jong en Frank Westerman. --- Presentatie: Coen Verbraak Redactie: Sjoerd Alders Eindredactie: Bram Vollaers ℹ️ Meer info over deze aflevering vind je hier (https://www.human.nl/de-publieke-tribune/luister/overzicht/2023/aflevering-107.html) ✉️ Reageren op deze aflevering? Mail de redactie op depublieketribune@human.nl

Na een lang proces van dekolonisatie werden op deze dag de staatkundige banden met Nederland verbroken en werd Suriname eindelijk een onafhankelijke republiek. Maar hoe verliep de aanloop naar die onafhankelijkheid? Welke impact heeft het op Surinamers zelf gehad? En kwam de onafhankelijkheid van Suriname nou te laat, te vroeg of precies op het juiste moment? Deze zomer gaat De Publieke Tribune van HUMAN terug in de tijd. Vier weken lang spreekt Coen Verbraak in de zomerserie Ooggetuigen over vier iconische momenten en periodes uit de Nederlandse geschiedenis, met de ooggetuigen van toen. In deze derde aflevering: 25 november 1975, de dag dat Suriname onafhankelijk werd. Te gast: Kathleen Ferrier, Joyce Rahman en Noraly Beyer. --- Presentatie: Coen Verbraak Redactie: Sjoerd Alders Eindredactie: Bram Vollaers ℹ️ Meer info over deze aflevering vind je hier (https://www.human.nl/de-publieke-tribune/luister/overzicht/2023/aflevering-106.html) ✉️ Reageren op deze aflevering? Mail de redactie op depublieketribune@human.nl

Schrijver en filmmaker Theo van Gogh fietste op dinsdagochtend 2 november 2004 over de drukke Linnaeusstraat in Amsterdam, toen zijn moordenaar hem in zijn rug schoot en hem zijn keel doorsneed met een kapmes. De dader: Mohamed Bouyeri. Welke voetafdruk heeft de persoon Theo van Gogh op de geschiedenis achtergelaten? Hoe heeft het de betrokkenen van toen getekend in hun blik op de wereld? En hoe heeft de moord op Theo van Gogh onze samenleving veranderd? Deze zomer gaat De Publieke Tribune van HUMAN terug in de tijd. Vier weken lang spreekt Coen Verbraak in de zomerserie Ooggetuigen over vier iconische momenten en periodes uit de Nederlandse geschiedenis, met de ooggetuigen van toen. In deze tweede aflevering, de dag dat Nederland zijn onschuld verloor: de dag dat Theo van Gogh werd vermoord. Te gast: Willem Hogendoorn (alias Tomas Ross), Thomas Kist en Frits van Straelen. --- Presentatie: Coen Verbraak Redactie: Fleur Jurgens Eindredactie: Bram Vollaers ℹ️ Meer info over deze aflevering vind je hier (https://www.human.nl/de-publieke-tribune/luister/overzicht/2023/aflevering-105.html) ✉️ Reageren op deze aflevering? Mail de redactie op depublieketribune@human.nl

'Help de kernwapens de wereld uit, om te beginnen in Nederland.' Dit was de leus waarmee begin jaren '80 honderdduizenden Nederlanders demonstreerden tegen kernwapens. Eerst tijdens de vredesdemonstratie van 1981 in Amsterdam, twee jaar later tijdens de anti-kernwapendemonstratie van 1983 in Den Haag. Deze zomer gaat De Publieke Tribune van HUMAN terug in de tijd. Vier weken lang spreekt Coen Verbraak in de zomerserie Ooggetuigen over vier iconische momenten en periodes uit de Nederlandse geschiedenis, met de ooggetuigen van toen. In deze eerste aflevering: de massale anti-kernwapendemonstraties van begin jaren '80, nog altijd de grootste demonstraties ooit in Nederland gehouden. Te gast: Hubert Smeets, Gied ten Berge en Wim Bartels. --- Presentatie: Coen Verbraak Redactie: Kimberly van den Hengel en Bram Vollaers Eindredactie: Bram Vollaers ℹ️ Meer info over deze aflevering vind je hier (https://www.human.nl/de-publieke-tribune/luister/overzicht/2023/aflevering-104.html) ✉️ Reageren op deze aflevering? Mail de redactie op depublieketribune@human.nl

In de melting pot van Suriname en Curaçao werden tussen 1846 en 1954, toen Suriname nog een Nederlandse kolonie was, vele religieus gemengde, multi-etnische en sociaal-diverse huwelijken gesloten. En daar bestaan vaak nog prachtige foto's van. Literatuurwetenschapper Lucia Nankoe verzamelt ze al jaren: bruidsparen gehuld in het wit en omringd door bloemen, die plechtig, maar vol toekomstverwachtingen in de camera kijken. Er gaan prachtige verborgen familieverhalen achter schuil. In deze aflevering van De Publieke Tribune interviewt Coen Verbraak Nederlands-Surinaamse nazaten over de huwelijksportretten van hun voorouders. Welke religieuze, etnische en sociale grenzen moesten deze partners overschrijden om samen te zijn en hun hart te volgen? Wat was de historische, koloniale context waarbinnen de huwelijken werden gesloten? Hoe hielden zij stand ondanks slavernij, contractarbeid, migratie, plantages en macht van de kerken? En wat is de invloed van deze grensoverschrijdende liefdes vandaag de dag nog op hun nageslacht? Te gast: * Lucia Nankoe is schrijfster en samensteller van het boek Trouwportretten, fotovertellingen uit het Surinaamse verleden (2022) en gastconservator van de gelijknamige tentoonstelling in fotografiemuseum FOAM; * Liesbeth Alleman-Bruijning is jurist en lid van de stichting Surinaamse genealogie. Ze is de dochter van professor Con Bruijning; * Owen Venloo is gepensioneerd ombudsman/coördinator minderhedenbeleid en oud politiek adviseur bij de PvdA. Tegenwoordig is hij bekend als zanger; * Maria Cuartas is voormalig chef van het kabinet van de Amsterdamse burgemeester ten tijde van Job Cohen en Eberhart van der Laan. --- Presentatie: Coen Verbraak Redactie: Fleur Jurgens Eindredactie: Bram Vollaers ℹ️ Meer info over deze aflevering vind je hier (https://www.human.nl/de-publieke-tribune/luister/overzicht/2023/aflevering-103.html) ✉️ Reageren op deze aflevering? Mail de redactie op depublieketribune@human.nl

Aandacht voor de mentale gezondheid van studenten leek tijdens de coronaperiode groter dan ooit. Toch waren de zorgen over stress en prestatiedruk onder studenten in het hoger onderwijs er al veel eerder. Uit groot internationaal onderzoek uit 2018 bleek al dat het percentage leerlingen dat veel druk ervaart van schoolwerk sinds 2001 was verdubbeld. Ook het RIVM waarschuwde in 2018 al dat de toenemende mentale druk op jongeren en jongvolwassenen kon leiden tot meer burn-out(achtige) klachten. Vorig jaar bleek uit een eerste meting van het Trimbos-instituut dat bijna alle studenten in het hoger onderwijs stress ervaren en ruim de helft (62%) (heel) veel stress ervaart. Hoe problematisch is dit? En valt het tij nog wel te keren in onze prestatiegerichte samenleving? 'Ja', luidde het antwoord van het Trimbos-instituut deze week tijdens de presentatie van haar nieuwste rapport Harder, Better, Faster, Stronger? (https://www.trimbos.nl/aanbod/webwinkel/af2084-harder-better-faster-stronger), over prestatiedruk en stress onder studenten in het hoger onderwijs. Coen Verbraak praat in De Publieke Tribune verder over dit onderzoek met onder meer studenten zelf. Welke impact heeft die toenemende prestatiedruk onder studenten in het hoger onderwijs? Wat kunnen hogescholen en universiteiten hier zelf tegen doen? En hoe kan onze maatschappij helpen bij het verlichten van mentale druk op de generatie van de toekomst? Te gast: * Daphne Pommé is tweedejaars student pedagogiek aan de Fontys Hogeschool in Sittard en weet uit eigen ervaring welke impact stress en prestatiedruk hebben op haar als student. Ze is betrokken bij een studentenwelzijnsproject op haar hogeschool en gaf op woensdag 14 juni 2023 in het bijzijn van minister Dijkgraaf en koningin Máxima een presentatie over de achtergrond van en het leren omgaan met onzekerheid; * Safa Berber (21) is derdejaars student Economie en Rechten aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam. Hij is daarnaast bestuurslid bij STIP Studentenplatform en mentor van twee mentees via STIP Studentenplatform. Ook is hij mentor bij de academische pre-bachelor voor inburgeraars aan de Tilburg University. Vijf jaar geleden is hij vanuit Turkije naar Nederland gekomen met zijn ouders; * Jeroen Geurts (45) is sinds 2022 rector magnificus van de Vrije Universiteit Amsterdam, waar hij eerder hoogleraar Translationele Neurowetenschappen was. In 2018 ging hij terug de schoolbanken in voor een studie filosofie. In die tijd schreef hij een Engelstalige brief aan zijn studenten: Letter to my students: or how to become a good scientist (https://www.volkskrant.nl/wetenschap/ga-voor-de-wetenschap-of-stap-eruit~be2c2bc7/). De boodschap: met hard werken en de juiste keuzes maken kom je er wel, en als je iets wil bereiken moet je zorgen dat je vooroploopt. Inmiddels werkt hij aan een vervolg, want terugkijkend vindt hij de brief te streng; * Jolien Dopmeijer (40) is hoofdonderzoeker van het op woensdag 14 juni 2023 verschenen Trimbos-rapport Harder, Better, Faster, Stronger?, waarin niet alleen de oorzaken van prestatiedruk en stress onder studenten op het hbo en wo werden benoemd, maar ook de mogelijke oplossingen. Ze doet al meer dan tien jaar lang onderzoek naar de mentale gezondheid van studenten, eerst binnen het hoger onderwijs, later bij het Trimbos-instituut. --- Presentatie: Coen Verbraak Redactie: Nina Ramkisoen en Sjoerd Alders Eindredactie: Bram Vollaers ℹ️ Meer info over deze aflevering vind je hier (https://www.human.nl/de-publieke-tribune/luister/overzicht/2023/aflevering-102.html) ✉️ Reageren op deze aflevering? Mail de redactie op depublieketribune@human.nl

Nu we in Nederland steeds ouder worden en nu de ziektebeelden van patiënten alleen maar complexer worden, neemt de druk op de ruim 220.000 verpleegkundigen die ons land telt alleen maar toe. Tegelijkertijd verlaat nog altijd 40 procent van de startende verpleegkundigen weer binnen twee jaar het beroep, en dat terwijl het personeelstekort in met name ziekenhuizen en verpleeghuizen de komende jaren alleen nog maar harder stijgt dan aanvankelijk gedacht. De uitdagingen in de zorg vragen de komende decennia meer dan ooit om verpleegkundige oplossingen, maar hoe zorgen we ervoor dat er niet alleen nu voldoende handen aan het bed komen, maar juist ook in de toekomst? Op verschillende plekken in het land is de rol van de verpleegkundige aan het veranderen. Waar de verpleegkundige voorheen vaak werd gezien als het hulpje van de arts, wordt er op steeds meer plekken geprobeerd om die hiërarchie in de zorg te bevechten en om verpleegkundigen meer zeggenschap te geven over hun werk. Maar hoe werkt dat in de praktijk? In De Publieke Tribune spreekt Coen Verbraak met verpleegkundigen over de ontwikkelingen in hun beroepsgroep. Hoe zorgen zij ervoor dat ze gehoord worden? Dat er van hun unieke kennis voldoende gebruik gemaakt wordt? En dat er in het belang van het welzijn van zowel de patiënt als de verpleegkundige niet alleen óver hen wordt beslist, maar ook dóór hen? Te gast:  * Susette Lataster werkt al tien jaar als verpleegkundige, eerst in de ouderenzorg in Limburg en sinds 2014 op de afdeling longgeneeskunde van het Groene Hart-ziekenhuis in Gouda. Sinds 2021 is ze als onderzoeker verbonden aan Nurses Know Better, wat een verandercultuur op ziekenhuisafdelingen teweeg wil brengen en dat als kernboodschap heeft: verbeter de zorg, luister naar de verpleegkundige; * Harm van Noort is lange tijd verpleegkundige geweest en sinds 2015 verpleegkundig wetenschapper op de chirurgische oncologie-afdeling van het Radboudumc in Nijmegen, waar hij patiëntenzorg met onderzoek combineert. In zijn onderzoek richt hij zich op verpleegkundige zorg voor optimaal herstel van voedingsinname met behulp van data en technologie; * Anita de Vette is al dertig jaar verbonden aan het Amsterdamse OLVG. Eerst binnen de Inservice A-opleiding, daarna als dialyseverpleegkundige, later nog als verpleegkundige specialist. Daarvoor houdt ze zich veel bezig met hemodialyse-patiënten en de screening voor niertransplantaties. Sinds 2021 zet ze zich als voorzitter van het verpleegkundig stafbestuur in voor meer zeggenschap voor verpleegkundigen; * Hugo Schalkwijk wil als historicus binnen beroepsgroep V&VN de geschiedenis van de verpleging beter in beeld brengen. Voor het online museum FNI, dook hij in de verhalen van de pioniers in de aidsverpleging in Nederland in de jaren '80 en '90. Momenteel doet hij promotieonderzoek naar de verpleegkundige beroepsontwikkeling (en de veranderende beeldvorming) in de afgelopen vijftig jaar. --- Presentatie: Coen Verbraak Redactie: Sjoerd Alders Eindredactie: Bram Vollaers ℹ️ Meer info over deze aflevering vind je hier (https://www.human.nl/de-publieke-tribune/luister/overzicht/2023/aflevering-101.html) ✉️ Reageren op deze aflevering? Mail de redactie op depublieketribune@human.nl

Naaien, wassen, strijken en schoonmaken. Zes dagen per week. Onder streng toezicht en bedreiging van de nonnen. Het overkwam zo'n vijftienduizend meisjes in Nederland tussen 1860 en 1978. Zij zaten opgesloten in de rooms-katholieke kloosters van De Goede Herder, een soort jeugdzorg avant la lettre. De meisjes werden er heengebracht op last van de kinderbescherming door een moeilijke thuissituatie: na seksueel misbruik, de dood van een ouder, zwangerschap, verwaarlozing of geweld. Ze leefden in deze zogenoemde 'liefdesgestichten' met hoge muren eromheen, afgesloten van de buitenwereld. Ze mochten niet met elkaar praten, hadden geen achternaam of bezit, kregen geen onderwijs of loon en werden voor minder dan weinig opgesloten in het strafhok.  In deze honderdste uitzending van De Publieke Tribune spreekt Coen Verbraak met drie vrouwen, die zelf zo'n klooster van De Goede Herder hebben doorstaan en ooggetuige zijn geweest van deze zwarte bladzij uit de Nederlandse geschiedenis. Hoe kijken zij terug op hun 'gestolen kindertijd'? En welke invloed heeft de dwangarbeid van toen op de rest van hun leven gehad? Te gast: * Roos te Riet (1951) zat van 1962 tot 1967 opgesloten op landgoed Larenstein in Velp, waar een van de vijf 'liefdesgestichten' van de Zusters van de Goede Herder was gevestigd. Maar de liefde was er ver te zoeken. Ze kreeg er vanaf haar elfde een spartaanse opvoeding; * Lies Vissers (1953) zat opgesloten bij de Zusters van de Goede Herder in Almelo van 1966 tot 1969. 'Het was werken, bidden, slapen,' zegt ze over Huize Alexandra, dat bekend stond als het Siberië van de Goede Herder; * Joke de Smit (1946) was dertien jaar toen ze naar de Zusters van de Goede Herder in Bloemendaal werd gestuurd. Na twee weglooppogingen belandde ze in het strengere klooster van Zoeterwoude, waar 'tehuis voor gevallen meisjes' op de muur stond geschreven. --- Presentatie: Coen Verbraak Redactie: Fleur Jurgens Eindredactie: Bram Vollaers ℹ️ Meer info over deze aflevering vind je hier (https://www.human.nl/de-publieke-tribune/luister/overzicht/2023/aflevering-100.html) ✉️ Reageren op deze aflevering? Mail de redactie op depublieketribune@human.nl