De Publieke Tribune

Iedere acht dagen wordt er in Nederland een vrouw vermoord, vaak door een (ex-)partner of familielid. Dit dodelijke geweld tegen vrouwen wordt ook wel femicide genoemd, omdat vrouwen vanwege hun vrouw-zijn door mannen worden vermoord. Veruit de meest voorkomende aanleiding is een relatiebreuk die niet wordt geaccepteerd. Ondanks de schokkende aantallen wordt het probleem in Nederland nog altijd onderschat. Dat maakt dat instanties niet altijd adequaat handelen, terwijl er bij partnergeweld levens op het spel kunnen staan. In deze uitzending gaat Coen Verbraak in gesprek met mensen die femicide van dichtbij kennen. Hoe ziet dit dodelijke geweld tegen vrouwen binnen intieme relaties eruit? Wat merken naasten ervan en hoe heeft het hun levens getekend? Waarom zijn de plegers met name mannen? En wat staat ons te doen? Te gast: * Lia en Anne-Marije van den Bersselaar zijn de moeder en de zus van Clarinda van den Bersselaar. Clarinda werd in 2021 vlakbij het huis van haar ouders in Den Bosch doodgestoken door haar ex-partner, voor de ogen van hun 1-jarige dochter in de kinderwagen. Clarinda werd 34 jaar en laat een dochter na; * Barbara Godwaldt is de zus van Gea Godwaldt. Gea werd in 2020 door haar man in hun woning in Made vermoord. Daarna heeft hij zichzelf opgehangen. Gea werd 48 jaar en laat een dochter na; * en Renée Römkens is emeritus hoogleraar gendergerelateerd geweld aan de Universiteit van Amsterdam. Zij doet al sinds eind jaren 80 onderzoek naar deze problematiek en schreef er meerdere boeken over. Haar proefschrift was het eerste onderzoek in Europa naar geweld tegen vrouwen. Meer over de gasten en de aflevering vind je hier (https://www.human.nl/de-publieke-tribune/luister/overzicht/2023/aflevering-82.html#).

Nieuw jaar, nieuwe kansen. Toch? Maar wat als je alle hoop op die mooie toekomst al een tijdje helemaal kwijt bent? Uit onderzoek bleek de afgelopen jaren al dat relatief veel jongeren kampen met depressieve klachten, gevoelens van eenzaamheid of suïcidale gedachten. Toch is daarvoor aankloppen bij de ggz voor lang niet iedereen een optie. Want wat als je leven zo is ontwricht dat je gebrek aan vertrouwen in alles en iedereen die weg naar herstel in de weg zit? Voor deze psychisch kwetsbare jongeren kan contact met ervaringsdeskundigen hét verschil maken. Ze hebben vaak creatieve oplossingen, kunnen vanuit hun eigen ervaringen cliënten aanmoedigen tijdens hun herstel en het taboe op psychische problemen helpen doorbreken. Toch zien onderzoekers (https://www.hu.nl/onderzoek/projecten/bijdrage-van-ervaringskennis-en-deskundigheid-aan-herstelgerichte-ggz) dat het tot op heden nog maar vrij beperkt benut en erkend wordt. In deze eerste aflevering van De Publieke Tribune in het nieuwe jaar gaat gastpresentator Nadia Moussaid in gesprek met jongeren over hoe ervaringskennis in de hulpverlening aan psychisch kwetsbare jongeren het verschil kan maken. Te gast: * Jess (22), heeft geen makkelijke jeugd gehad, stopte op zijn 18e met school en sliep een tijd lang alleen maar op straat. Professionele hulpverlening werkte niet voor hem, om hij merkte dat niemand hem daar begreep. Inmiddels wordt hij goed geholpen om zijn leven weer op de rit te krijgen; * Esther (30), werd al op haar 18e uit huis gezet en werd daardoor een paar jaar dakloos. Na tien jaar lukte het haar toch om de draad weer op te pakken. Op dit moment wordt ze opgeleid tot sociaal werker en probeert ze vanuit haar eigen ervaringen andere jongeren te begeleiden in hun weg naar herstel; * en Claudia Janssen, coördinator en mede-oprichter van stichting ONTDEC (https://www.ontdec.nl/), een stichting die o.a. jongeren die zelf in ontwrichtende levenssituaties hebben gezeten, opleidt tot ervaringscoaches, om zo andere jongeren wiens levens ontwricht dreigen te raken bij te staan in hun weg naar herstel. Meer over de aflevering vind je hier (https://www.human.nl/de-publieke-tribune/luister/overzicht/2022/aflevering-81.html). #PubliekeTribune

"Was ik maar ongeneeslijk ziek, dan zouden de mensen bewonderend zeggen: dat hij dat nog kan! Terwijl ze nu denken: eigenlijk kan dit niet meer." Was getekend, Freek de Jong (78). Met zijn nieuwste show De schreef weet hij nog altijd van geen ophouden. Op de laatste dag van 2022, precies veertig jaar geleden nadat hij met zijn eerste oudejaarsconference op de planken stond, spreekt Coen Verbraak in De Publieke Tribune met Freek de Jonge over de algehele stand van het land en over de grote vragen van deze tijd.  Te gast: * Freek de Jonge (1944) stond al in 1968 met zijn eerste avondvullende programma op de planken. Toen nog met Bram Vermeulen, met wie hij aan het begin van zijn carrière het duo Neerlands Hoop in Bange Dagen vormde. Vanaf 1980 ging hij solo verder en maakte hij talloze voorstellingen en liedjes, waarmee hij meerdere prijzen won. Precies veertig jaar geleden verzorgde hij zijn allereerste oudejaarsconference: De openbaring (https://www.youtube.com/watch?v=sw9QVUDYhq0) (1982). Tot en met begin januari 2023 treedt hij op met zijn show De schreef (https://freekdejonge.nl/speellijst/). Meer info over de aflevering vind je hier (/human/de-publieke-tribune/luister/overzicht/2022/aflevering-80). #PubliekeTribune

Premier Rutte bood het afgelopen jaar zijn 'diepe excuses' aan voor het extreem oorlogsgeweld waaraan Nederlandse soldaten zich tijdens de dekolonisatieoorlog in de periode 1945-1949 schuldig hebben gemaakt in Indonesië. Een oorlog waarbij zo'n zesduizend Nederlandse soldaten en honderdduizend Indonesiërs het leven lieten. Veel oorlogsmisdaden uit die oorlog bleven onbestraft, zo werd afgelopen jaar onomstotelijk bewezen in een omvangrijke wetenschappelijke studie (https://www.niod.nl/nl/projecten/onafhankelijkheid-dekolonisatie-geweld-en-oorlog-indonesie-1945-1950) van het NIOD. Hoe moet Nederland in het reine komen met zijn koloniale verleden? Coen Verbraak praat er tijdens deze speciale kerstuitzending van De Publieke Tribune over met de Vlaamse schrijver en cultuurhistoricus David van Reybrouck. Een gesprek over zijn kolossale boek Revolusi, over Indonesië, de rol van Nederland en over het omgaan met een pijnlijke koloniale erfenis. Te gast:  * David Van Reybrouck, Vlaams cultuurhistoricus, archeoloog en succesvol schrijver. Van zijn hand verschenen essays, proza, poëzie en theater, maar bij het grote publiek geniet hij vooral bekendheid door werken als Congo: een geschiedenis (https://www.debezigebij.nl/boek/congo/paperback/9789403170602) (2010) en het recentere Revolusi: Indonesië en het ontstaan van de moderne wereld (https://www.debezigebij.nl/boek/revolusi/gebonden/9789403183404) (2020), beiden uitgegeven door De Bezige Bij. Meer info over de aflevering vind je hier (/human/de-publieke-tribune/luister/overzicht/2022/aflevering-79). #PubliekeTribune

Grandioos mislukken. Iedereen maakt het weleens mee: in de sport, de liefde, de wetenschap, het onderwijs of het ondernemen. En toch, de meesten van ons zullen zich er niet voor op de borst slaan. Zonde, want er valt zoveel te leren uit onze 'mislukkingen,' want waarom slaagde een project niet? Was je te vroeg of te laat met je innovatie? Leed je aan een tunnelvisie? Is er wel naar alle partijen geluisterd? En meestal geldt de schrale troost: niet geprobeerd is altijd mis. In deze aflevering van De Publieke Tribune gaat Coen Verbraak in gesprek met uitvinders en wetenschappers over hun beste mislukkingen. Of eigenlijk: over de complexiteit van innoveren en ondernemen. Bekende voorbeelden zijn de Post-it (niet-plakkende lijm) en de Viagra-pil (bedoeld voor hartklachten). Zou het mogen mislukken niet juist gestimuleerd moeten worden om tot creatieve en onverwachte oplossingen te komen? Wetenschapper Paul Iske, naar eigen zeggen de 'te' vroege uitvinder van LinkedIn, definieert een briljante mislukking als 'een goed voorbereide poging om iets te realiseren met een andere uitkomst dan gepland.' Te gast: * Paul Iske (1961), innovatiehoogleraar aan de Universiteit van Maastricht en technisch natuurkundige. Hij noemt zichzelf 'Chief Failure Officer' van het door hem opgerichte Instituut voor Briljante Mislukkingen; * Gaston Remmers (1965), ruraal socioloog en directeur Stichting Mijn Data Onze Gezondheid. Maakte zich met zijn veelbelovende initiatief 'Mijneigenonderzoek' hard voor onderzoek van burgers zélf naar hun eigen gezondheid en daarmee die van velen; Edwin van der Heide (1964), multi-ondernemer, uitvinder en docent aan de Hogeschool Commerciële Economie Leiden. Is o.a. initiatiefnemer en aandeelhouder van McNetiq, een bedrijf dat magneettechnologie toepast; en Felienne Hermans (1984), hoogleraar didactiek van de informatica aan de Vrije Universiteit van Amsterdam en ontwerper van een universele en eenvoudig te leren programmeertaal Hedy. Meer info over de aflevering vind je hier (https://www.human.nl/de-publieke-tribune/luister/overzicht/2022/aflevering-78.html). #PubliekeTribune

Uren woelen in je bed, zonder de slaap te kunnen vatten. Of wel in slaap vallen, maar steeds weer wakker worden. Zo'n een op de tien Nederlanders heeft veel last van dit soort slaapproblemen, volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek. Langdurige slapeloosheid kan leiden tot vermoeidheid, verminderde concentratie en zelfs mentale en lichamelijke gezondheidsschade zoals depressie of hart- en vaatziekten. Waarom slapen velen van ons zo slecht? Hoe ga je de nacht in als je vaak geen oog dicht doet? En welke gevolgen heeft het?  In deze uitzending van De Publieke Tribune gaat Coen Verbraak daarover in gesprek met vier gasten: * Vrouwkje Tuinman is dichter en journalist. Ze heeft al zeventien jaar ernstige slaapproblemen, werd naar eigen zeggen 'gek' en raakte dusdanig overprikkeld dat ze zich gedeeltelijk terug moest trekken uit het dagelijks leven. * Dan Afrifa is schrijver en historicus. Sinds hij het huis uit is heeft hij meer moeite met slapen. Piekeren kan hem uit zijn slaap houden. * David Krooshof is geluidstechnicus en docent. Door een trauma rond de dood van zijn vader kreeg hij nachtmerries en slapeloze nachten.  * Eus van Someren is slaapexpert bij het Herseninstituut. Hij doet onderzoek naar goede en slechte slapers, om slapeloosheid beter te kunnen behandelen.

In de nacht van 7 op 8 december 1982 werden zestien prominente Surinamers die kritiek hadden op het militaire regime van toenmalig legerleider Desie Bouterse van hun bed gelicht. Hun plek van bestemming: Fort Zeelandia, het toenmalige hoofdkwartier van het militaire bewind in Suriname. De prominente advocaten, journalisten, ondernemers en vakbondsleiders werden er gemarteld – vijftien van hen werden er gefusilleerd. In 2019 werd hoofdverdachte Desi Bouterse, die op dat moment in zijn tweede termijn als president van Suriname zat, tot twintig jaar gevangenisstraf veroordeeld. Het hoger beroep duurt nog altijd voort. De moorden die die decembernacht gepleegd werden zorgden voor een verdeeldheid in de samenleving die nog tot op de dag van vandaag voortduurt. Veertig jaar na dato wordt er nog altijd moeizaam over deze geschiedenis gepraat. In De Publieke Tribune spreekt Coen Verbraak daarom, aan de vooravond van de jaarlijkse herdenking van de Decembermoorden, samen met betrokkenen over de gebeurtenissen die dit jaar precies veertig jaar geleden plaatsvonden. Welke impact heeft het bloedbad van Fort Zeelandia gehad op nabestaanden? En hoe leven de gebeurtenissen van toen nog altijd door in het Suriname van nu? Te gast:  * Rita Rahman (1953) is de oudere zus van Lesley Rahman en ex-vrouw van Bram Behr, die beiden op 8 december 1982 werden gemarteld en geëxecuteerd tijdens de Decembermoorden in Fort Zeelandia. Voor de coup van 1980 vertrok ze naar Nederland, waarna ze tientallen jaren werkte voor het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken; * Joyce Rahman (1959) is de jongere zus van Lesley Rahman. Ze was erbij toen hij in de nacht van 7 op 8 december bij hen thuis van zijn bed werd gelicht. Joyce heeft het zwaar gehavende lichaam van Lesley geïdentificeerd. In het 8-Decemberproces getuigden ze later samen met haar moeder tegen Desi Bouterse; * Ananta Khemradj (1990) werd geboren in Nederland en groeide op in Suriname. Dit jaar verscheen Beste meneer Bouterse (https://www.youtube.com/watch?v=5SjLe6B-zIU) (2022), waarin ze onderzoek doet naar hoe haar generatie verder moet in de nasleep van de Decembermoorden. De documentaire is donderdag 1 december om 22:20 te zien bij de EO op NPO 2, daarna op NPO Start (https://www.npostart.nl/doctalks/27-11-2022/WO_VPRO_20027128); * en Jan Pronk (1940) was als minister van Ontwikkelingssamenwerking nauw betrokken bij het Nederlandse Suriname-beleid en was aan Nederlandse zijde dé hoofdrolspeler in de onafhankelijkheid van Suriname in 1975. Zijn ervaringen tekende hij op in het boek Suriname: Van wingewest tot natiestaat (https://lmpublishers.nl/suriname-jan-pronk/) (Lm Publishers, 2020). Meer info over de aflevering vind je hier (https://www.human.nl/de-publieke-tribune/luister/overzicht/2022/aflevering-76.html).

Aan de vooravond van de start van het WK gaat Coen Verbraak in De Publieke Tribune met voetbaltrainers van weleer Foppe de Haan en Guus Hiddink op zoek naar wat het wezen is van een goede voetbaltrainer. Hoe is het om een aantal weken met spelers opgesloten te zitten tijdens een groot toernooi? Ook het ongemak over het toernooi in Qatar dat 20 november begint en de subcultuur van de voetbalwereld in het algemeen komen aan de orde. Te gast: * Guus Hiddink (Varsseveld, 8 november 1946) was leraar lichamelijke opvoeding en daarna voetballer bij o.a. De Graafschap, PSV en NEC. Hij was onder meer trainer van PSV, Valencia, Real Madrid, Chelsea en Anzji Machatsjkala en leidde als bondscoach de nationale elftallen van Nederland, Zuid-Korea, Australië, Rusland, Turkije, China–21 en Curacao. Hij is ereburger van de stad Eindhoven, heeft een voetbalstadion met zijn naam in Zuid-Korea, ontving een eredoctoraat van de universiteit van Seoul; * en Foppe de Haan (Lippenhuizen, 26 juni 1943) volgde in zijn jonge jaren een opleiding tot onderwijzer en speeld voetbal bij verschillende amateurclubs. Vanaf 1974 begon zijn carrière als voetbaltrainer bij SC Heerenveen, waar hij uiteindelijk de langstzittende trainer werd. Hij kreeg landelijke bekendheid door zijn succes met Jong Oranje, waarmee hij in 2006 en 2007 het Europees Kampioenschap won. In 2017 hielp hij als assistent-bondscoach van Sarina Wiegman het Nederlandse nationale damesvoetbalelftal aan de winst van het Europees Kampioenschap in eigen land. Meer over de aflevering vind je hier (https://www.human.nl/de-publieke-tribune/luister/overzicht/2022/aflevering-75.html).

De betalingsproblemen stapelen zich op, zegt het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (het Nibud) in een rapport dat vandaag uitkomt. Eerder becijferde het instituut al dat één op de drie huishoudens maandelijks worstelt met rondkomen. De stijgende huishoudkosten, waaronder de energieprijzen, zorgen voor een toename in betalingsachterstanden. Een kleine schuld kan al snel een grote strop worden. Incassobureaus en deurwaarders maken zich op voor drukke tijden. Wat treffen zij aan achter de voordeur? Helpen zij mensen van de regen in de drup, of zijn zij de eerste stap naar een oplossing? En raken zij zelf wel eens verscheurd door het werk?    In deze aflevering van De Publieke Tribune spreekt Coen Verbraak met deurwaarders en incassomedewerkers: * Patrick van der Pas is al 25 jaar deurwaarder en heeft een eigen kantoor in Den Haag. * Nergul Kapusuz is sinds 10 jaar deurwaarder en heeft een eigen kantoor in Tilburg.  * Jaime Jorba Bos is sinds 2014 eigenaar van een incassobureau in Rotterdam. * Arjan Vliegenthart is directeur van het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (Nibud), het kenniscentrum voor huishoudfinanciën.  Meer over de gasten en de aflevering vind je hier (https://www.human.nl/de-publieke-tribune/luister/overzicht/2022/aflevering-74.html).

Een uithuisplaatsing kan rust en stabiliteit brengen, maar is ook enorm ingrijpend voor kinderen en ouders. De praktijk leert dat kinderen die uit huis geplaatst zijn, geregeld te maken krijgen met overplaatsingen, en niet altijd de benodigde behandeling ontvangen. Sinds 1945 kreeg maar liefst driekwart van de uit huis geplaatste kinderen te maken met psychologisch, fysiek of seksueel geweld, zo bleek eerder uit onderzoek van Commissie de Winter.  In deze aflevering van De Publieke Tribune aandacht voor de lange termijn effecten van een uithuisplaatsing. Wat doet een jeugd buitenshuis met je als volwassene? Coen Verbraak vraagt het aan vier ervaringsdeskundigen die kort of lang geleden in een jeugdzorginstelling of een pleeggezin verbleven. Welke invloed heeft dit op hun verdere leven gehad? Wat waren de beschermende factoren? Kregen zij de liefde, zorg en aandacht die zij verdienden? Heeft het opgroeien buitenshuis sporen achtergelaten in de beslissingen die zij tegenwoordig nemen? En wat zijn hun aanbevelingen over de jeugdzorg van nu? Te gast:  * Marlene van Steensel (61), bracht vier jaar van haar jeugd door in het Gelderse Jeugddorp De Glind (https://www.jeugddorpdeglind.nl/is-jeugddorp-glind/), waarover ze het boek 'Het Jeugddorp van Lotte' schreef, wat naar alle waarschijnlijkheid in het voorjaar van 2023 zal verschijnen. In 2011 richtte ze BE4YOU2 (http://be4you2.nl/index.php/info/wat-is-be4you2) op, een organisatie voor volwassenen met ervaringen in jeugdzorg; * Benito Walker (20), is student bestuurskunde, voormalig pleegkind en vicevoorzitter van de Nationale Jeugdraad (https://www.njr.nl/en/about-njr/). Hij zet zich in voor betere jeugdzorg, omdat hij uit eigen ervaring weet hoe het niet moet; * en Miko-Serko Mamoribo Carels (37), groeide van zijn derde tot zijn elfde op in een (disfunctioneel) pleeggezin. Hij zette JongWijs (https://www.jongwijs.org/over/) op, een netwerk voor jongeren in de pleegzorg. Meer over de aflevering en de gasten vind je hier (https://www.human.nl/de-publieke-tribune/luister/overzicht/2022/aflevering-72.html).