De Publieke Tribune

Hoewel de treinkaping bij De Punt en de gijzeling van de school in Bovensmilde in 1977 bij velen nog in het geheugen gegrift zullen staan, lijkt de gijzeling van het Drentse provinciehuis in Assen een half jaar later een bijna vergeten sluitstuk van de reeks Molukse gijzelingen eind jaren ’70. Hoe beleefden de gijzelaars die onzekere 28 uur in het provinciehuis? Welke impact maakte de gijzeling op de betrokken oud-mariniers? En hoe hebben deze unieke gebeurtenissen de loop van de geschiedenis bepaald? Deze zomer gaat De Publieke Tribune van HUMAN terug in de tijd. Vier weken lang spreekt Coen Verbraak in de zomerserie Ooggetuigen over vier iconische momenten en periodes uit de Nederlandse geschiedenis, met de ooggetuigen van toen. In deze vierde aflevering, de laatste gewelddadige Molukse actie van de jaren '70: de gijzeling van het Drentse provinciehuis in Assen. Te gast: Fien Schreuder, Jannes de Jong en Frank Westerman. --- Presentatie: Coen Verbraak Redactie: Sjoerd Alders Eindredactie: Bram Vollaers ℹ️ Meer info over deze aflevering vind je hier (https://www.human.nl/de-publieke-tribune/luister/overzicht/2023/aflevering-107.html) ✉️ Reageren op deze aflevering? Mail de redactie op depublieketribune@human.nl

Na een lang proces van dekolonisatie werden op deze dag de staatkundige banden met Nederland verbroken en werd Suriname eindelijk een onafhankelijke republiek. Maar hoe verliep de aanloop naar die onafhankelijkheid? Welke impact heeft het op Surinamers zelf gehad? En kwam de onafhankelijkheid van Suriname nou te laat, te vroeg of precies op het juiste moment? Deze zomer gaat De Publieke Tribune van HUMAN terug in de tijd. Vier weken lang spreekt Coen Verbraak in de zomerserie Ooggetuigen over vier iconische momenten en periodes uit de Nederlandse geschiedenis, met de ooggetuigen van toen. In deze derde aflevering: 25 november 1975, de dag dat Suriname onafhankelijk werd. Te gast: Kathleen Ferrier, Joyce Rahman en Noraly Beyer. --- Presentatie: Coen Verbraak Redactie: Sjoerd Alders Eindredactie: Bram Vollaers ℹ️ Meer info over deze aflevering vind je hier (https://www.human.nl/de-publieke-tribune/luister/overzicht/2023/aflevering-106.html) ✉️ Reageren op deze aflevering? Mail de redactie op depublieketribune@human.nl

Schrijver en filmmaker Theo van Gogh fietste op dinsdagochtend 2 november 2004 over de drukke Linnaeusstraat in Amsterdam, toen zijn moordenaar hem in zijn rug schoot en hem zijn keel doorsneed met een kapmes. De dader: Mohamed Bouyeri. Welke voetafdruk heeft de persoon Theo van Gogh op de geschiedenis achtergelaten? Hoe heeft het de betrokkenen van toen getekend in hun blik op de wereld? En hoe heeft de moord op Theo van Gogh onze samenleving veranderd? Deze zomer gaat De Publieke Tribune van HUMAN terug in de tijd. Vier weken lang spreekt Coen Verbraak in de zomerserie Ooggetuigen over vier iconische momenten en periodes uit de Nederlandse geschiedenis, met de ooggetuigen van toen. In deze tweede aflevering, de dag dat Nederland zijn onschuld verloor: de dag dat Theo van Gogh werd vermoord. Te gast: Willem Hogendoorn (alias Tomas Ross), Thomas Kist en Frits van Straelen. --- Presentatie: Coen Verbraak Redactie: Fleur Jurgens Eindredactie: Bram Vollaers ℹ️ Meer info over deze aflevering vind je hier (https://www.human.nl/de-publieke-tribune/luister/overzicht/2023/aflevering-105.html) ✉️ Reageren op deze aflevering? Mail de redactie op depublieketribune@human.nl

'Help de kernwapens de wereld uit, om te beginnen in Nederland.' Dit was de leus waarmee begin jaren '80 honderdduizenden Nederlanders demonstreerden tegen kernwapens. Eerst tijdens de vredesdemonstratie van 1981 in Amsterdam, twee jaar later tijdens de anti-kernwapendemonstratie van 1983 in Den Haag. Deze zomer gaat De Publieke Tribune van HUMAN terug in de tijd. Vier weken lang spreekt Coen Verbraak in de zomerserie Ooggetuigen over vier iconische momenten en periodes uit de Nederlandse geschiedenis, met de ooggetuigen van toen. In deze eerste aflevering: de massale anti-kernwapendemonstraties van begin jaren '80, nog altijd de grootste demonstraties ooit in Nederland gehouden. Te gast: Hubert Smeets, Gied ten Berge en Wim Bartels. --- Presentatie: Coen Verbraak Redactie: Kimberly van den Hengel en Bram Vollaers Eindredactie: Bram Vollaers ℹ️ Meer info over deze aflevering vind je hier (https://www.human.nl/de-publieke-tribune/luister/overzicht/2023/aflevering-104.html) ✉️ Reageren op deze aflevering? Mail de redactie op depublieketribune@human.nl

In de melting pot van Suriname en Curaçao werden tussen 1846 en 1954, toen Suriname nog een Nederlandse kolonie was, vele religieus gemengde, multi-etnische en sociaal-diverse huwelijken gesloten. En daar bestaan vaak nog prachtige foto's van. Literatuurwetenschapper Lucia Nankoe verzamelt ze al jaren: bruidsparen gehuld in het wit en omringd door bloemen, die plechtig, maar vol toekomstverwachtingen in de camera kijken. Er gaan prachtige verborgen familieverhalen achter schuil. In deze aflevering van De Publieke Tribune interviewt Coen Verbraak Nederlands-Surinaamse nazaten over de huwelijksportretten van hun voorouders. Welke religieuze, etnische en sociale grenzen moesten deze partners overschrijden om samen te zijn en hun hart te volgen? Wat was de historische, koloniale context waarbinnen de huwelijken werden gesloten? Hoe hielden zij stand ondanks slavernij, contractarbeid, migratie, plantages en macht van de kerken? En wat is de invloed van deze grensoverschrijdende liefdes vandaag de dag nog op hun nageslacht? Te gast: * Lucia Nankoe is schrijfster en samensteller van het boek Trouwportretten, fotovertellingen uit het Surinaamse verleden (2022) en gastconservator van de gelijknamige tentoonstelling in fotografiemuseum FOAM; * Liesbeth Alleman-Bruijning is jurist en lid van de stichting Surinaamse genealogie. Ze is de dochter van professor Con Bruijning; * Owen Venloo is gepensioneerd ombudsman/coördinator minderhedenbeleid en oud politiek adviseur bij de PvdA. Tegenwoordig is hij bekend als zanger; * Maria Cuartas is voormalig chef van het kabinet van de Amsterdamse burgemeester ten tijde van Job Cohen en Eberhart van der Laan. --- Presentatie: Coen Verbraak Redactie: Fleur Jurgens Eindredactie: Bram Vollaers ℹ️ Meer info over deze aflevering vind je hier (https://www.human.nl/de-publieke-tribune/luister/overzicht/2023/aflevering-103.html) ✉️ Reageren op deze aflevering? Mail de redactie op depublieketribune@human.nl

Aandacht voor de mentale gezondheid van studenten leek tijdens de coronaperiode groter dan ooit. Toch waren de zorgen over stress en prestatiedruk onder studenten in het hoger onderwijs er al veel eerder. Uit groot internationaal onderzoek uit 2018 bleek al dat het percentage leerlingen dat veel druk ervaart van schoolwerk sinds 2001 was verdubbeld. Ook het RIVM waarschuwde in 2018 al dat de toenemende mentale druk op jongeren en jongvolwassenen kon leiden tot meer burn-out(achtige) klachten. Vorig jaar bleek uit een eerste meting van het Trimbos-instituut dat bijna alle studenten in het hoger onderwijs stress ervaren en ruim de helft (62%) (heel) veel stress ervaart. Hoe problematisch is dit? En valt het tij nog wel te keren in onze prestatiegerichte samenleving? 'Ja', luidde het antwoord van het Trimbos-instituut deze week tijdens de presentatie van haar nieuwste rapport Harder, Better, Faster, Stronger? (https://www.trimbos.nl/aanbod/webwinkel/af2084-harder-better-faster-stronger), over prestatiedruk en stress onder studenten in het hoger onderwijs. Coen Verbraak praat in De Publieke Tribune verder over dit onderzoek met onder meer studenten zelf. Welke impact heeft die toenemende prestatiedruk onder studenten in het hoger onderwijs? Wat kunnen hogescholen en universiteiten hier zelf tegen doen? En hoe kan onze maatschappij helpen bij het verlichten van mentale druk op de generatie van de toekomst? Te gast: * Daphne Pommé is tweedejaars student pedagogiek aan de Fontys Hogeschool in Sittard en weet uit eigen ervaring welke impact stress en prestatiedruk hebben op haar als student. Ze is betrokken bij een studentenwelzijnsproject op haar hogeschool en gaf op woensdag 14 juni 2023 in het bijzijn van minister Dijkgraaf en koningin Máxima een presentatie over de achtergrond van en het leren omgaan met onzekerheid; * Safa Berber (21) is derdejaars student Economie en Rechten aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam. Hij is daarnaast bestuurslid bij STIP Studentenplatform en mentor van twee mentees via STIP Studentenplatform. Ook is hij mentor bij de academische pre-bachelor voor inburgeraars aan de Tilburg University. Vijf jaar geleden is hij vanuit Turkije naar Nederland gekomen met zijn ouders; * Jeroen Geurts (45) is sinds 2022 rector magnificus van de Vrije Universiteit Amsterdam, waar hij eerder hoogleraar Translationele Neurowetenschappen was. In 2018 ging hij terug de schoolbanken in voor een studie filosofie. In die tijd schreef hij een Engelstalige brief aan zijn studenten: Letter to my students: or how to become a good scientist (https://www.volkskrant.nl/wetenschap/ga-voor-de-wetenschap-of-stap-eruit~be2c2bc7/). De boodschap: met hard werken en de juiste keuzes maken kom je er wel, en als je iets wil bereiken moet je zorgen dat je vooroploopt. Inmiddels werkt hij aan een vervolg, want terugkijkend vindt hij de brief te streng; * Jolien Dopmeijer (40) is hoofdonderzoeker van het op woensdag 14 juni 2023 verschenen Trimbos-rapport Harder, Better, Faster, Stronger?, waarin niet alleen de oorzaken van prestatiedruk en stress onder studenten op het hbo en wo werden benoemd, maar ook de mogelijke oplossingen. Ze doet al meer dan tien jaar lang onderzoek naar de mentale gezondheid van studenten, eerst binnen het hoger onderwijs, later bij het Trimbos-instituut. --- Presentatie: Coen Verbraak Redactie: Nina Ramkisoen en Sjoerd Alders Eindredactie: Bram Vollaers ℹ️ Meer info over deze aflevering vind je hier (https://www.human.nl/de-publieke-tribune/luister/overzicht/2023/aflevering-102.html) ✉️ Reageren op deze aflevering? Mail de redactie op depublieketribune@human.nl

Nu we in Nederland steeds ouder worden en nu de ziektebeelden van patiënten alleen maar complexer worden, neemt de druk op de ruim 220.000 verpleegkundigen die ons land telt alleen maar toe. Tegelijkertijd verlaat nog altijd 40 procent van de startende verpleegkundigen weer binnen twee jaar het beroep, en dat terwijl het personeelstekort in met name ziekenhuizen en verpleeghuizen de komende jaren alleen nog maar harder stijgt dan aanvankelijk gedacht. De uitdagingen in de zorg vragen de komende decennia meer dan ooit om verpleegkundige oplossingen, maar hoe zorgen we ervoor dat er niet alleen nu voldoende handen aan het bed komen, maar juist ook in de toekomst? Op verschillende plekken in het land is de rol van de verpleegkundige aan het veranderen. Waar de verpleegkundige voorheen vaak werd gezien als het hulpje van de arts, wordt er op steeds meer plekken geprobeerd om die hiërarchie in de zorg te bevechten en om verpleegkundigen meer zeggenschap te geven over hun werk. Maar hoe werkt dat in de praktijk? In De Publieke Tribune spreekt Coen Verbraak met verpleegkundigen over de ontwikkelingen in hun beroepsgroep. Hoe zorgen zij ervoor dat ze gehoord worden? Dat er van hun unieke kennis voldoende gebruik gemaakt wordt? En dat er in het belang van het welzijn van zowel de patiënt als de verpleegkundige niet alleen óver hen wordt beslist, maar ook dóór hen? Te gast:  * Susette Lataster werkt al tien jaar als verpleegkundige, eerst in de ouderenzorg in Limburg en sinds 2014 op de afdeling longgeneeskunde van het Groene Hart-ziekenhuis in Gouda. Sinds 2021 is ze als onderzoeker verbonden aan Nurses Know Better, wat een verandercultuur op ziekenhuisafdelingen teweeg wil brengen en dat als kernboodschap heeft: verbeter de zorg, luister naar de verpleegkundige; * Harm van Noort is lange tijd verpleegkundige geweest en sinds 2015 verpleegkundig wetenschapper op de chirurgische oncologie-afdeling van het Radboudumc in Nijmegen, waar hij patiëntenzorg met onderzoek combineert. In zijn onderzoek richt hij zich op verpleegkundige zorg voor optimaal herstel van voedingsinname met behulp van data en technologie; * Anita de Vette is al dertig jaar verbonden aan het Amsterdamse OLVG. Eerst binnen de Inservice A-opleiding, daarna als dialyseverpleegkundige, later nog als verpleegkundige specialist. Daarvoor houdt ze zich veel bezig met hemodialyse-patiënten en de screening voor niertransplantaties. Sinds 2021 zet ze zich als voorzitter van het verpleegkundig stafbestuur in voor meer zeggenschap voor verpleegkundigen; * Hugo Schalkwijk wil als historicus binnen beroepsgroep V&VN de geschiedenis van de verpleging beter in beeld brengen. Voor het online museum FNI, dook hij in de verhalen van de pioniers in de aidsverpleging in Nederland in de jaren '80 en '90. Momenteel doet hij promotieonderzoek naar de verpleegkundige beroepsontwikkeling (en de veranderende beeldvorming) in de afgelopen vijftig jaar. --- Presentatie: Coen Verbraak Redactie: Sjoerd Alders Eindredactie: Bram Vollaers ℹ️ Meer info over deze aflevering vind je hier (https://www.human.nl/de-publieke-tribune/luister/overzicht/2023/aflevering-101.html) ✉️ Reageren op deze aflevering? Mail de redactie op depublieketribune@human.nl

Naaien, wassen, strijken en schoonmaken. Zes dagen per week. Onder streng toezicht en bedreiging van de nonnen. Het overkwam zo'n vijftienduizend meisjes in Nederland tussen 1860 en 1978. Zij zaten opgesloten in de rooms-katholieke kloosters van De Goede Herder, een soort jeugdzorg avant la lettre. De meisjes werden er heengebracht op last van de kinderbescherming door een moeilijke thuissituatie: na seksueel misbruik, de dood van een ouder, zwangerschap, verwaarlozing of geweld. Ze leefden in deze zogenoemde 'liefdesgestichten' met hoge muren eromheen, afgesloten van de buitenwereld. Ze mochten niet met elkaar praten, hadden geen achternaam of bezit, kregen geen onderwijs of loon en werden voor minder dan weinig opgesloten in het strafhok.  In deze honderdste uitzending van De Publieke Tribune spreekt Coen Verbraak met drie vrouwen, die zelf zo'n klooster van De Goede Herder hebben doorstaan en ooggetuige zijn geweest van deze zwarte bladzij uit de Nederlandse geschiedenis. Hoe kijken zij terug op hun 'gestolen kindertijd'? En welke invloed heeft de dwangarbeid van toen op de rest van hun leven gehad? Te gast: * Roos te Riet (1951) zat van 1962 tot 1967 opgesloten op landgoed Larenstein in Velp, waar een van de vijf 'liefdesgestichten' van de Zusters van de Goede Herder was gevestigd. Maar de liefde was er ver te zoeken. Ze kreeg er vanaf haar elfde een spartaanse opvoeding; * Lies Vissers (1953) zat opgesloten bij de Zusters van de Goede Herder in Almelo van 1966 tot 1969. 'Het was werken, bidden, slapen,' zegt ze over Huize Alexandra, dat bekend stond als het Siberië van de Goede Herder; * Joke de Smit (1946) was dertien jaar toen ze naar de Zusters van de Goede Herder in Bloemendaal werd gestuurd. Na twee weglooppogingen belandde ze in het strengere klooster van Zoeterwoude, waar 'tehuis voor gevallen meisjes' op de muur stond geschreven. --- Presentatie: Coen Verbraak Redactie: Fleur Jurgens Eindredactie: Bram Vollaers ℹ️ Meer info over deze aflevering vind je hier (https://www.human.nl/de-publieke-tribune/luister/overzicht/2023/aflevering-100.html) ✉️ Reageren op deze aflevering? Mail de redactie op depublieketribune@human.nl

Er gaat niets boven Groningen. Of toch wel? Begin dit jaar concludeerde de parlementaire enquêtecommissie die onderzoek deed naar 60 jaar gaswinning in Groningen dat de belangen van de Groningers structureel zijn genegeerd. In die zin is het meer dan een halve eeuw de gaswinning geweest die boven de Groningers ging. Jarenlang werd de ernst van de problemen in Groningen structureel onderschat, waren de gaswinsten dominant bij de besluitvorming en werd de leveringszekerheid van gas decennialang gebruikt als rookgordijn. Ondanks het besluit om de gaswinning volledig te beëindigen, was eind vorig jaar nog maar een derde van de kwart miljoen binnengekomen schades afgehandeld. Ondertussen heeft de lange nasleep bij duizenden gedupeerden tot stress en ernstige gezondheidsklachten geleid. Hoe werken de gasbevingen nog altijd door in de levens van veel Groningers? In deze uitzending van De Publieke Tribune spreekt Coen Verbraak vanuit het hart van Groningen met Groningers over de impact en de nasleep van 60 jaar gaswinning. Hoe hebben de gasbevingen en het stroperige proces van schadeafhandeling hun levens beïnvloed? Wat betekent het als je niet kan rekenen op de veiligheid van je eigen thuis? Hoe voelt het om jarenlang niet erkend te worden in leed wat is aangedaan? Hoe fors is de vertrouwensbreuk van Groningers in hun overheid geworden? En hoe zien de jongere generaties hun toekomst in Groningen? Te gast: * Roald van Elswijk woonde 28 jaar in de provincie Groningen, waarvan 13 jaar in Appingedam. Met zijn huis, een eeuwenoud rijksmonument, kwam hij vanaf 2015 in de problemen door de gasbevingen. Jarenlange procedures en juridisch getouwtrek zouden volgen. Toen Roald ziek werd en niet langer meer kon werken zag hij voor zichzelf geen toekomst meer in Groningen. Een jaar geleden is hij verhuisd naar Gouda; * Joyce Mollema is teamleider onderbouw HAVO/VWO op het Eemsdeltacollege in het Groningse Appingedam, waar veel leerlingen en personeel te maken hebben met de gevolgen van de gaswinning. Ze maakt zich zorgen over het geestelijk welzijn van jongeren. Zelf moest Joyce met haar man en dochter tijdelijk haar huis verlaten voor een versterkingsoperatie, nadat ze te horen kregen dat hun woning niet veilig was; * Klaasje Pen woonde twintig jaar lang met haar man en kinderen in het Groningse dorp Overschild. Totdat werd besloten dat hun huis gesloopt moest worden omdat het er niet meer veilig genoeg was. In de HUMAN-documentaire Bodem in Beweging (https://www.2doc.nl/documentaires/2023/03/bodem-in-beweging.html) zien we hoe Klaasje en haar man afscheid nemen van hun oude huis. Samen met dorpsgenoten maakte Klaasje met de lokale toneelvereniging het theaterstuk Overschild 2.0, over wat de dorpelingen de afgelopen jaren meemaakten. --- Presentatie: Coen Verbraak Redactie: Nina Ramkisoen Eindredactie: Bram Vollaers ℹ️ Meer info over deze aflevering vind je hier (https://www.human.nl/de-publieke-tribune/luister/overzicht/2023/aflevering-99.html) ✉️ Reageren op deze aflevering? Mail de redactie op depublieketribune@human.nl

Elk jaar verliezen meer dan 3000 mensen in Nederland een arm of een been. En of het nu volgt op een ziekte, een infectie of een ongeluk, een amputatie van een deel van het lichaam is in de meeste gevallen een traumatische ervaring. Het verwerken van het verlies kan lichamelijk en geestelijk een zware belasting zijn, en getroffenen kunnen te maken krijgen met een soms jarenlang rouwproces. Toch zijn er ook mensen die het verlies van een ledemaat juist als een bevrijding ervaren. Eindelijk verlost van dat deel van het lichaam dat al die tijd pijn deed, of dat al jaren niet meewerkte met de rest. Maar ook dan volgt de vraag: hoe neem je afscheid? En hoe leef je verder? In deze aflevering van De Publieke Tribune spreekt Coen Verbraak met mensen die verder moesten leven met een arm of been minder. Hoe lang kan de weg zijn naar het accepteren van een amputatie? Hoe ga je om met fantoompijn? En hoe richt je je leven in met een prothese? Te gast: * Marian Goutziers (64) liet haar been amputeren na 32 jaar pijn en operaties. Haar been was op. Nu heeft ze tot haar grote vreugde een bovenbeenprothese, waarmee ze weer kan dansen; * Karel Verlangen (63) was jarenlang boekhouder van beroep, maar is nu al tijden zonder baan. Hij is ervaringsdeskundige voor Kortermaarkrachtig, de landelijke vereniging voor mensen met een amputatie of aangeboren reductie van een ledemaat; * Angelina Windsant (45) is moeder van drie kinderen en werkt voor LOTUS, als trainer en beroepsmatig slachtoffer voor eerstehulpverleners en defensiepersoneel. Ze liet na 26 jaar ondraaglijke pijn haar been amputeren in het jaar 2016. --- Presentatie: Coen Verbraak Redactie: Fleur Jurgens Eindredactie: Bram Vollaers ℹ️ Meer info over deze uitzending vind je hier (https://www.human.nl/de-publieke-tribune/luister/overzicht/2023/aflevering-98.html) ✉️ Reageren op deze aflevering? Mail de redactie op depublieketribune@human.nl