HET ROMEINSE RIJK

De culturen van Europa beginnen pas hun aanwezigheid voelbaar te maken in het eerste millennium voor Christus. Voor het vasteland van Europa, dat wil zeggen voor het klassieke Europa en nog meer voor Noord-Europa, zien we dat de culturele verworvenheden van de Bronstijd ongeveer 1000 jaar later begonnen. De culturele ontwikkelingen die zich later zouden verspreiden naar Europa en Italië, het land van de oude Romeinen, begonnen allemaal in het Midden-Oosten in het gebied van de zogenaamde Vruchtbare Halvemaan of Vruchtbare Sikkel. Daar vond in de periode van circa 9500 tot 7000 voor Christus de zogenaamde Neolithische Revolutie plaats, de overgang van jagen en verzamelen naar sedentaire landbouw. Al in het vierde millennium voor Christus was er langs de Nijl een klein overstroomd gebied, de Nijlvallei, dat slechts enkele kilometers breed maar enkele honderden kilometers lang was. Daar ontwikkelde zich een cultuur die zelfstandig de geschreven cultuur uitvond, het sociale samenleven organiseerde en zich ook militair wist te beschermen tegen indringers.

Samen met Nobelprijswinnaar Theodor Mommsen wordt Leopold von Ranke beschouwd als de belangrijkste historicus van de 19e eeuw, die naar mijn mening tot op de dag van vandaag in veel opzichten niet geëvenaard of overtroffen is. Theodor Mommsen was de eerste Duitser die in 1902 de Nobelprijs voor de Literatuur ontving, mede vanwege zijn werk Romeinse geschiedenis.  Ranke wordt gezien als de vader van de moderne werkwijze, die van de historicus verlangt dat hij zich oriënteert op de bronnen en zich niet laat beïnvloeden door actuele belangen of omgevingen. Maar hij werd ook beschouwd als een zeer conservatieve tijdgenoot en werd daarom later door veel nationalisten geprezen.

Een poging om de Romeinse geschiedenis in zijn geheel weer te geven, zowel met mijn eigen woorden, mijn eigen gedachten, en soms met een zekere spontaniteit afdwalend, maar om het geheel een lijn te geven, zal ik het originele werk van Leopold von Ranke gebruiken, een tijdloos meesterwerk, over de Romeinse geschiedenis.  Om dit te doen, probeer ik gedetailleerd commentaar te geven op de inhoud of er vrij en op een onderhoudende manier over te praten. Er komen ook speciale extra afleveringen waarin ik teksten in het originele Latijn en Grieks probeer te lezen en op een licht verteerbare manier te vertalen. Met mijn podcast Het Derde Rijk heb ik een bescheiden ervaring als podcaster opgedaan. Om nu mijn beide interesses te kunnen nastreven volgt de podcast over de Romeinse geschiedenis.