De Wereld | BNR

Rusland probeert het Westen wijs te maken dat het niet lijdt onder de sancties vanwege de oorlog in Oekraïne. Maar niets is minder waar volgens voormalig Rusland-correspondent Hubert Smeets. De auto- en vliegtuigindustrie liggen op hun gat en de kosten voor de oorlog lopen zo hoog op dat bijna de helft van de federale staatsbegroting opgaat aan defensie-uitgaven. Bernard Hammelburg gaat met Hubert Smeets in gesprek. Luister ook | 'Russen denken dat ze tegen NAVO-soldaten vechten' Brazilië likt de wonden na bestorming Brazilië is nog altijd in rep en roer na de bestorming van het parlementsgebouw, het hooggerechtshof en het presidentiële paleis. Zeker 1.500 aanhangers van oud-president Bolsonaro zijn opgepakt. Aan president Lula da Silva de taak om het land weer te verenigen. Te gast is Kees van Rij, voormalig ambassadeur in Brazilië en adviseur van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies. Lees ook | De hete aardappel in het Witte Huis heet Jair Bolsonaro Europa Update | Groene steun van Timmermans voor Oekraïne Eurocommissaris Frans Timmermans ging deze week op bezoek bij de Oekraïense president Zelensky. Timmermans sprak over de vergroening van Oekraïne. Tegenover Geert Jan Hahn legt hij uit waarom dit voor Oekraïne wel degelijk prioriteit heeft, ondanks dat het land eerst nog een oorlog wil zien te winnen. Lees ook | 'Rusland pleegt ecocide en moet ter verantwoording worden geroepen' Postma in Amerika | 'Zelfs' CNN gaat los op 'The Biden Files' President Biden beweerde de nette anti-Trump te zijn die zich houdt aan de regels. Maar nu zijn er bij hem zélf vertrouwelijke documenten gevonden. Republikeinen vinden dat linkse media niet genoeg aandacht hebben voor de zaak, maar correspondent Jan Postma valt op dat ook CNN losgaat op de zaak.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Je bent een hooggeplaatste militair, je zit onder de vleugels van Poetin in het Kremlin en je wordt overgeplaatst naar het slagveld. Het overkwam Valeri Gerasimov, die nu als nieuwe leider van het Russisch leger in Oekraïne is geplaatst. Waarom? Wordt hij geofferd omdat hij iets verkeerd heeft gedaan, of denkt Poetin dat Gerasimov beter is strategische oorlogsvoering?See omnystudio.com/listener for privacy information.

Wat misschien het meest verontrustende is aan de mislukte staatsgreep in Brazilië, is dat Jair Bolsonaro bijna letterlijk het draaiboek van Donald Trump heeft gebruikt. Zijn weigering om zijn nederlaag te erkennen, zijn demonstratieve boycot van de inhuldiging van opvolger Lula da Silva, en de goed georganiseerde bestorming en vernieling van het parlementsgebouw, het presidentiële paleis en het hooggerechtshof door een menigte aanhangers – het was vrijwel een kopie van de bestorming van het Capitool in Washington, twee jaar geleden.  Steve Bannon, het strategische brein achter de bestorming van het Capitool, voorspelde op 5 januari 2021, één dag voor de bestorming, in zijn podcast, War Rooms, een ‘revolutie’ in Washington. ‘Morgen breekt de hel los,’ zei hij. De gewelddadige actie in Brasilia noemde hij in zijn podcast ‘#Braziliaanse lente,’ en de deelnemers aan het geweld ‘vrijheidsstrijders.’ Tegen de Washington Post zei hij: ‘de beweging is als het ware de Bolsonaros gepasseerd, zoals Amerika inmiddels al verder is dan Trump.’  Bolsonaro week na de verkiezingen uit naar Orlando, in Florida, wellicht om fijn in de buurt van zijn sole mate in Mar-a-Lago te zitten. Over dat verblijf is trouwens nogal wat te doen, want vanuit het Congres wordt er bij president Biden op aangedrongen de Braziliaan uit te wijzen. Veiligheidsadviseur Jake Sullivan zegt daarvoor geen verzoek van de Braziliaanse regering te hebben ontvangen, maar daarover is het laatste woord zeker niet gezegd. Een woordvoerder van buitenlandse zaken zei dat een verzoek om inlichtingen over Bolsonaro’s visum serieus zouden worden behandeld.  Voor het kopiëren van Trumps draaiboek zijn nog andere aanwijzingen. Bolsonaro’s zoon Eduardo, lid van het parlement, had een aantal strategische besprekingen met Trump, Steve Bannon en Trumps campagneadviseur Jason Miller.  De Braziliaanse politie zoekt uit wie de bussen heeft verhuurd waarin de activisten naar Brasilia zijn vervoerd, in de hoop te ontdekken wie de bussen heeft gehuurd. Niet zo makkelijk, want de politie was slecht voorbereid en greep nauwelijks in. Ook daar is een parallel met het Capitool, zij het dat de Braziliaanse politie van medeplichtigheid wordt verdacht, terwijl daar in Washington geen aanwijzingen voor waren.  Het zal voor Lula da Silva een enorme klus worden de orde in zijn land te herstellen. Hij won de verkiezingen op het nippertje, en de Bolsonaros zijn nog luidruchtiger dan de Trumpisten. Maar dat het draaiboek van Trump politieke handelswaar is, is overduidelijk gebleken. Om Bob Menendez, voorzitter van de Senaatscommissie voor buitenlandse zaken te citeren: ‘Twee jaar na 6 januari blijft Trumps erfgoed ons halfrond vergiftigen.’ See omnystudio.com/listener for privacy information.

Rusland blijft het vizier richten op alle aspecten van de supply chain van Oekraïne. Langs het hele front in de regio Donetsk is het doel om de belangrijkste uitvalswegen in bezit te krijgen. Momenteel wordt er hard gevochten om lintdorp Soledar, dat inmiddels voor de helft in handen is van Rusland. Soledar ligt tien kilometer ten noorden van de stad Bachmoet (waar al maanden om wordt gevochten) en is daardoor strategisch belangrijk.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Ondernemer Jeroen Ketting verliet Rusland na 28 jaar als gevolg van de Russische inval in Oekraïne. De hulpactie die hij optuigde voor Oekraïners maakte het onmogelijk om in Moskou te blijven. Ketting laat een land achter waarin de bevolking het narratief van het Kremlin echt gelooft. Dat gaat zelfs zo ver dat zij denken dat er in Oekraïne tegen NAVO-soldaten wordt gevochten. Bernard Hammelburg gaat met hem in gesprek. Luister ook | De Hoop Scheffer: Poetin heeft de NAVO weer samengebracht Onderhandelen met Poetin Het einde van de oorlog in Oekraïne is nog lang niet in zicht. Er is sprake van een patstelling waarin beide partijen lijnrecht tegenover elkaar staan. Toch vindt SP-Tweede Kamerlid Jasper van Dijk dat er nagedacht moet worden over onderhandelingen, al ziet Van Dijk ook dat dat met de Russische houding erg lastig wordt. Luister ook | Bijen en bommen in Oekraïne Europa Update | 2023 in een notendop Voor de Europese Unie begint het nieuwe jaar traditiegetrouw met een nieuwe voorzitter: Zweden. Onder leiding van dat land zal er meer nagedacht moeten worden over een nieuwe Rusland-strategie. Hoe gaan we voortaan met het land om? Eind dit jaar zal de campagne voor de Europese Parlementsverkiezingen al losbarsten. Europa-verslaggever Geert Jan Hahn loodst ons door het Europese politieke jaar. Lees ook | Rechts afgeslagen Zweden krijgen halfjaar voortouw in EUSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Vladimir Poetin zou een fregat de Atlantische oceaan op hebben gestuurd, met aan boord hypersonische raketten. Rusland heeft filmpjes hiervan als bewijsmateriaal. Dat is nodig, want niemand weet zeker of deze hypersonische raketten ook echt bestaan. Oekraïne ligt niet aan de Atlantische oceaan en dus kan de actie worden opgevat als dreigement richting (trans-Atlantische bondgenootschap) NAVO.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Rusland is een supermacht, dachten we. Na bijna elf maanden oorlog is van dat fabeltje weinig over, of althans: een veel kleiner land kan, met veel wilskracht en westerse hulp, die supermacht tegenhouden. Hoe lang weet niemand, maar als het Afghanistan na negen jaar is gelukt van de supermacht te winnen, maakt Oekraïne op zijn minst ook een kans. Tot nog toe zijn de Russen, in elk geval militair, een stelletje oenen, die hun falen vergelden met verbijsterende wreedheden.  Nu is het oppassen geblazen, want, zoals Vladimir Poetin zegt, Rusland is een groot land en we hebben geduld. Wie weet wat hij nog in petto heeft, en waar staat dat de westerse financiële en materiële steun overeind blijft? De vraag is niettemin waarom de Russen blunderen.  Een deel van het antwoord hebben we: de krijgsmacht is een zootje, met officieren die niets van strategie begrijpen en soldaten die ongemotiveerd en ongetraind naar het front worden gestuurd. De generaals hebben geen flauwe notie van wat aanvoerroutes betekenen, dus hoe je voedsel, wapens, munitie, brandstof en kleding op tijd en zonder onderbrekingen naar het gevechtsterrein krijgt. Maar het zit dieper. De Russen zijn, behalve oenen, ook praatjesmakers.  Ze zijn al jaren bezig met de productie van het Su-57 jachtvliegtuig, het antwoord op de Amerikaanse F-35 en F-22 en de Chinese J-20. De Amerikaanse en Chinese productieketens hebben inmiddels honderden toestellen afgeleverd. Van de Su-57 zijn dat er welgeteld 14, waarvan twee uit de productielijn, en 12 met de hand gemaakte prototypes. Het enige Russische vliegdekschip ligt aan de ketting. Het Russische defensiebudget is 60 miljard dollar, net even minder dan de 1.600 miljard dollar die de Amerikanen in defensie steken. Een andere zeperd: de Uran-9 gevechtsrobot, die eruitziet als een tank zonder bemanning. Maar voorlopig is het andersom: het is een bemanning zonder tank. Het enig prototype werd in Syrië in gebruik genomen en onmiddellijk uitgeschakeld. Het Kremlin pocht voortdurend over alwéér een nieuw wonderwapen, zoals een hypersonische kruisraket, maar het is goeddeels nep.  Nep is een sleutelwoord dat door de moderne militaire Russische geschiedenis steeds terugkeert. Tijdens een militaire parade in 1965 toonde de toenmalige Sovjetunie een antiraketraket, de GR-1. De Amerikanen schrokken zich een hoedje, want het westen had geen enkel wapen dat daarop leek. En dus stak Amerika miljarden dollars in het ontwikkelen van een gelijkwaardig systeem. Achteraf bleek dat de raket die was getoond een lege huls was. Sterker nog: van de raketten die doorgaans op parades werden getoond, was een groot deel nep. Partijleider Chroesjtsjov was de opperstalmeester van zijn eigen circus.  Donald Trump wilde in 2019 ook zo’n parade-Russische stijl. Het Pentagon heeft hem daar toen van weten te weerhouden, omdat die vorm van machtsvertoon smakeloos en peperduur zou zijn. Of het Pentagon de kennis over de Russische nepwapens met hem heeft gedeeld, is helaas niet bekend.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Bij een Oekraïense raketaanval in de Donetsk-regio zijn tientallen (zo claimen de Russen) en honderden (zo claimen de Oekraïners) Russische soldaten om het leven gekomen. Die aanval vond plaats in Markivka, een door de Russen bezette stad. Deze aanval is een van de dodelijkste van deze oorlog, en dat zorgt voor ophef in Rusland.See omnystudio.com/listener for privacy information.

De oorlog in Oekraïne duurt inmiddels al 10 maanden. Hoe staat de oorlog in Oekraïne er nu voor? En blijft onze steun aan Oekraïne wel zo groot in het nieuwe jaar? We blikken terug en kijken vooruit met Jaap de Hoop Scheffer, voormalig secretaris-generaal van de NAVO en oud-minister van Buitenlandse Zaken. 'Het Europa van voor 24 februari komt niet meer terug'.  Luister ook | 'We zien ontzettend veel oorlogsmisdaden'  Wapens Amerika komt met nog eens 45 miljard dollar aan steun voor Oekraïne, en ook Nederland heeft 2,5 miljard voor Oekraïne gereserveerd in het nieuwe jaar. De Oekraïense president Zelensky blijft hameren dat meer steun noodzakelijk is. De Hoop Scheffer is het daar roerend mee eens. Volgens hem moeten we maximaal doorgaan met het leveren van steun. En hoewel investeren in de wapenindustrie lang taboe is geweest, pleit de voormalig secretaris-generaal voor méér geld. 'De omwenteling in Europa is zo groot dat banken en pensioenfondsen misschien wel meer moeten investeren in de wapenindustrie'. Lees ook | Kremlin: Vredesplan voor Oekraïne moet 'nieuwe realiteiten' erkennen  See omnystudio.com/listener for privacy information.

We zijn in een impasse aanbeland, die al een lange tijd duurt. Het leek erop dat de Oekraïners progressie maakten maar het front gaat met millimeters heen en weer. De gevechten hebben onvoldoende effect om tot een doorbraak te kunnen leiden. Dat betekent niet dat er geen activiteit is op de grond. Zelensky zegt hierover dat er langs het front geen plekje meer te vinden is zonder bloed. Ook de vredesonderhandelingen komen niet van de grond. Beide partijen eisen eigenlijk capitulatie van de ander voordat er gepraat kan worden.See omnystudio.com/listener for privacy information.