De Wereld | BNR

De Oekraïense president Zelensky heeft nieuwe aanvallen aangekondigd op de Russen bezette gebieden in Oekraïne. Ondertussen spreken in Rusland steeds meer Russen zich uit tégen de oorlog. We bespreken de laatste ontwikkelingen rond het conflict met onze buitenlandcommentator Bernard Hammelburg en Europa verslaggever Geert Jan Hahn.  See omnystudio.com/listener for privacy information.

President Poetin blijft het gas gebruiken als wapen richting Europa. Wat PvdA-Kamerlid Kati Piri betreft hebben de EU-lidstaten de verantwoordelijkheid om snel in te grijpen in de hoge energierekening. 'Als we dat niet doen, dan zie ik de solidariteit heel snel afbrokkelen.' Bernard Hammelburg gaat met haar in gesprek. Luister ook | 'Afscheid van de Ostpolitik is al bij Merkel begonnen' Openlijke kritiek in Rusland op de oorlog De opmars van Oekraïne in de regio rond Charkov komt voor veel mensen als een verrassing. In de Russische media en onder sommige politici leidt het tot iets dat we nog niet eerder hoorden: kritiek op de nationale televisiezenders. Te gast is Laura Starink, voormalig Rusland-correspondent voor NRC en medeoprichter van Raam op Rusland. Luister ook | #74: EU wil de zeven zeeën bevaren Europa Update | Timmermans voelt zich niet aangesproken In haar State of the European Union waarschuwde commissievoorzitter Ursula von der Leyen dat we bij China niet dezelfde fout mogen maken als Rusland en dat we te lang met dat laatste land in zee zijn gegaan. Frans Timmermans zat al voor Von der Leyen in de Europese politiek, maar hij voelt zich niet aangesproken door die woorden. Europa-correspondent Stefan de Vries en Europa-verslaggever Geert Jan Hahn spraken Timmermans in Brussel.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Oekraïense strijdkrachten zijn nog altijd bezig met een flinke opmars in het oosten van het land. Volgens president Zelenski is sinds het begin van dit tegenoffensief zeker 6000 vierkante kilometer aan land teruggewonnen. De steun van het westen, vooral van Amerika, blijkt cruciaal hierin geweest.  Luister naar de analyse van BNR's buitenlandcommentator en host van BNR De Wereld, Bernard Hammelburg.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Zelfs de meest overtuigde republikein zal moeten toegeven dat het overlijden van koningin Elizabeth en de opvolging door koning Charles een indrukwekkende gebeurtenis was. En is, want geef een Brit één ceremoniële vinger en hij grijpt beide handen, dus het gaat nog even duren. Mooi, toch, al die symboliek? Behalve dan dat Charles best eens de restanten van het Britse rijk kan verliezen, die Elizabeth krampachtig bij elkaar wist te houden.   In de gebiedsdelen en het Gemenebest was het afscheid al begonnen. Elizabeth verloor 17 Gemenebestlanden, die de monarchie verlieten, waarvan als laatste Barbados. Er zijn er nog 14 over, waarvan drie, Jamaica, Belize en Antigua, concrete plannen hebben om het koningshuis vaarwel te zeggen. Maar ook grote landen, zoals Canada, Australië en Nieuw-Zeeland hebben genoeg van een Londens staatshoofd, vertegenwoordigd door een gouverneur-generaal. Wat al die landen decennialang in de koninklijke plooi hield was de populariteit van Elizabeth. Dat betekent geenszins dat ze iets tegen Charles hebben, maar het is niet de bijzondere sympathie die zijn moeder genoot. En dus komt het moment nabij om de banden met Londen te verbreken. Doet het er iets toe? Niet echt, en al zeker niet voor bijvoorbeeld ons.  In Schotland gebeurt een beetje het omgekeerde, en dat kan weldegelijk over ons gaan. Engeland en Schotland waren aparte landen, die in 1707 samengingen in wat sindsdien het Verenigd Konikrijk heet. Van meet af aan was er verzet, dat uitmondde in protesten en opstanden, onder meer omdat Schotland geen eigen parlement had. In de moderne tijd kwam het tot referenda, in 1979 en in 1997, wat niet tot onafhankelijkheid leidde, maar in 1999 wel tot oprichting van het Schotse parlement. In 2014 werd nog eens een onafhankelijkheids-referendum gehouden, alweer zonder succes, en volgend jaar oktober komt er opnieuw een volksstemming.  Wat al duidelijk was, en nu al helemaal, is de hechte band van de Schotten met het koningshuis. Het geeft, zoals de Washington Post schrijft, een tegenstrijdig beeld. Er is beslist een kans dat de Schotten echt op onafhankelijkheid uit zijn, maar de monarchie willen behouden. Het koninklijke kasteel Balmoral, waarop Elizabeth gek was, en Charles, met zijn kilt – het valt allemaal heel goed bij de Schotten. Ze willen dus een soort Gemenebest-constructie. Maar van het politieke Engeland zijn ze, zeker sinds Brexit, steeds meer vervreemd, en de wil om terug te keren naar de EU is aanzienlijk. Daarvoor zal Schotland vermoedelijk de aanvraagprocedure moeten doorlopen, met enorme gevolgen. Het Verenigd Koninkrijk houdt dan op te bestaan, maar dat is het probleem van de Britten. Uitbreiding van de EU, daarentegen, is een Brusselse kwestie, en daarmee ook een Nederlandse. Whisky zonder invoerrechten – lekker vooruitzicht. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Oekraïne slaat een grote slag in het heroveren van hun land. In Donetsk en Luhanks erkennen de Russen de moeilijke situatie, maar benadrukken wel dat hun troepen daar stand houden. Er is nog een lange weg te gaan voor de Oekraïners, maar die weg ligt wel open. Het lijkt alsof Russische soldaten in de buurt van Charkov overrompeld zijn geraakt door Oekraïners, als we kijken naar hun achtergelaten materieel. Deze wapens zijn niet onklaar gemaakt, waardoor de Oekraïners naast Westerse wapens ook Russische wapens kunnen gebruiken in hun strijd.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Het is Dag 201 in de oorlog in Oekraïne. De afgelopen dagen voerde Oekraïense troepen een verrassend tegenoffensief in het oostelijke Charkov. De regio heeft te maken met stroomstoringen: Zelenski wijst met de vinger naar de - zo noemt hij - 'Russische terroristen'. "Hun doel is om mensen van warmte en licht te beroven." We bespreken het met Europa-verslaggever Geert Jan Hahn, en buitenlandcommentator Bernard Hammelburg.See omnystudio.com/listener for privacy information.

De oorlog in Oekraïne markeert het einde van de Ostpolitik die Duitsland hanteerde sinds bondskanselier Willy Brandt. Zo’n halve eeuw had Duitsland een betere relatie met Rusland dan de rest van Europa. Maar zijn wij hierin te lang achter Duitsland aan blijven lopen? Han ten Broeke, directeur politieke zaken van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies, vindt dat Angela Merkel al is begonnen met afstand nemen van Rusland. Bernard Hammelburg praat met hem en met Europa-verslaggever Geert Jan Hahn. Luister ook | 'Gorbatsjov heeft eigen ondergang geïmporteerd met Jeltsin' Europa en de energiecrisis De gasprijs ging in een maand tijd van 200 euro naar 340 euro per megawattuur en weer terug. De Europese Commissie wil burgers tegemoet komen vanwege de hoge energieprijzen. Commissievoorzitter Ursula von der Leyen pleit onder meer voor een prijsplafond. Maar naast interventies wordt er ook nagedacht om de hele energiemarkt in Europa te hervormen. Te gast is Tom Berendsen, Europarlementariër namens het CDA in de EVP-fractie. Lees ook | Gas en de economie | als de prijs niet daalt, wordt het een rampSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Terwijl Oekraïne zijn offensief in het Zuiden voortzet, maken Russische media melding van zware bombardementen op de door Rusland veroverde stad Nova Kakhovka [in Cherson].  Ondertussen zijn er ook meldingen van hevige Russische aanvallen in het centrum van Kharkiv, de op één na grootste stad van Oekraïne. Europa verslaggever Geert Jan Hahn vertelt wat het laatste nieuws is van het front.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Toen Liz Truss begin dit jaar Moskou bezocht, in een poging de dreigende oorlog met Oekraïne af te wenden, zei ze tegen haar toenmalige collega Sergei Lavrov van buitenlandse zaken dat het Verenigd Koninkrijk ‘nooit de Russische soevereiniteit over de steden Rostov en Voronezh zou erkennen.’ De Britse ambassadeur sprong tussenbeide, maar het kwaad was geschied. Rostov en Voronezh zijn gewoon Russische steden. Lavrov greep de gelegenheid meteen aan als bewijs hoe slecht westerse leiders zijn geïnformeerd. Het was niet haar eerste blunder: al eerder had Truss de Zwarte Zee en de Baltische Zee door elkaar gehaald. De woordvoerder van Lavrov zag het als ‘teken van de domheid en onwetendheid van Angelsaksische politici.’ Mooie gelegenheid om ook de Amerikanen een veeg uit de pan te geven. De nieuwe premier is, zoals sommige media het noemen, ‘een kameleon,’ een eufemisme voor draaikont. Tot 1996 was ze lid van de Liberaal-Democratische Partij. Ze was voorstander van het legaliseren van cannabis, en afschaffing van de monarchie. Nadat ze naar de Tory’s was overgestapt, was ze tegen Brexit, want ‘het EU-lidmaatschap was gezond voor de Britse economie.’ Ze veranderde radicaal van standpunt, en zei zelfs dat ‘de jury nog beraadslaagt over de vraag of Emmanuel Macron een vriend of een vijand is.’ Nu het land in zeer zwaar economisch weer is beland, heeft ze waarschijnlijk het werk van Keynes nog eens doorgebladerd, en beloofde vanaf het moment van haar benoeming de belastingen te verlagen, en de energie-industrie niet extra te belasten voor de superwinsten die door de hoge prijzen worden gemaakt. Het is een strategie waartegen haar rivaal voor de post van premier, minister van financiën Rishi Sunak, zich krachtig heeft verzet. Wat het Brexit-beleid betreft zal ze niet afwijken van haar voorganger, Boris Johnson. De kwestie van de douaneregels met Noord-Ierland blijft een Gordiaanse knoop die de EU weigert te ontrafelen. Het is nu het probleem van Liz, en met de uiterst sombere economische voorspellingen voor de komende winter, wordt het een enorme klus om politiek overeind te blijven. Ook Cameron, May en Johnson waren draaikonten, en het heeft ze uiteindelijk niets opgeleverd. Liz Truss start met slechte kaarten.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Als gevolg van de oorlog in Oekraïne, blijven de energieprijzen hoog, en de koopkracht in Europa lijdt daar erg onder. Mede daardoor heeft onder andere Duitsland aangekondigd met een groot pakket aan maatregelen te komen om de lasten te verlichten.  We bespreken het laatste nieuws uit en over Oekraïne, zoals de belegering in Cherson, in deze nieuwe update met: Buitenlandcommentator Bernard Hammelburg, en Europaverslaggever Geert Jan Hahn.See omnystudio.com/listener for privacy information.