De Balie

Van de kloof tussen Randstad en regio, praktisch tegenover theoretisch opgeleid, en ‘het volk’ versus ‘de elite’: tegenstellingen worden dagelijks besproken in de Nederlandse media en politiek. Maar hoe diep zijn die scheidslijnen werkelijk? Zijn we echt zo verschillend, of overschatten we onze onderlinge tegenstellingen? Naar aanleiding van zijn nieuwste boek Spookkloven zal socioloog Jan Willem Duyvendak (UvA/NIAS) zijn licht laten schijnen over de veelbeschreven maatschappelijke tegenstellingen in de Nederlandse samenleving. Duyvendak vraagt zich of hoe gepolariseerd Nederland nu werkelijk is. Een panel bestaande uit schrijver Persis Bekkering, filosoof Miriam Rasch, en historici Maarten Zwiers en Jozef Waanders gaat daarna in gesprek over de rol van cultuur, politiek en media in het aanwakkeren van maatschappelijke tegenstellingen. Welke verantwoordelijkheid hebben we in het vergroten of verkleinen van onze meningsverschillen? Daarnaast bespreken journalist Cosette Molijn en schrijver Persis Bekkering in korte literaire interventies de rol van literatuur, filosofie en beeldcultuur als alternatieve vormen van maatschappijkritiek.Naar aanleiding van het tienjarig bestaan van literair en algemeen-cultureel tijdschrift de Nederlandse Boekengids (dNBg) onderzoeken we in De Balie samen met sprekers en publiek de veelbesproken claim van een steeds dieper gepolariseerd Nederland.Programmamaker: Veronica BaasModerator: Guido van HengelIn samenwerking met: De Nederlandse BoekengidsZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Three Russian MiG-31 fighter jets entered the Estonian skies ‘without permission and remained there for a total of 12 minutes’, as the Estonian government reported on September 19th. It is the latest example of the threat of Russian aggression. We speak with Toomas Hendrik Ilves, the former president of Estonia, who, during his presidency (2006-2016), faced increasing Russian cyberattacks and efforts to destabilize the region.After Russia’s full-scale invasion of Ukraine, eyes have also been turned towards the Baltic states. Will Putin risk invading Estonia, Latvia, or Lithuania? Twenty-four years after the fall of the Soviet Union and the restoration of independence, the Baltic states have become frontline nations between Russia and the West. How do Russia’s neighbors, who have endured years of Russian oppression, view Europe’s security challenges now that Russia is increasingly testing the borders of Nato-territory?"Losing democracy happens in much the same way as a character goes bankrupt in Ernest Hemingway’s The Sun Also Rises: “gradually, and then suddenly" Toomas Hendrik Ilves, in The EconomistToomas Hendrik Ilves, President of Estonia from 2006 to 2016, has been a key figure in shaping Estonia’s post-Soviet transformation and its role in Europe. Born in Sweden to Estonian refugee parents who fled Soviet occupation and mass deportation to Siberia, Ilves was deeply influenced by their experience of displacement. Before becoming president, he served as Estonia’s Ambassador to the United States and played a pivotal role in Estonia’s accession to the European Union and NATO in 2004. Durign his presidency he focused on Estonia’s digital innovation and cybersecurity and European integration.Programme editor: Veronica BaasModerator: Yoeri AlbrechtSupported by: NATOZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

‘Doe nooit wat je moeder zegt, dan komt het allemaal terecht.’ Annie M.G. Schmidt schopte tegen alles wat bekrompen en burgerlijk was. Bijna eigenhandig trok zij Nederland een nieuwe tijd in. Welke vrijheid brak Annie M.G. Schmidt met haar teksten, versjes en verhalen open?Hele generaties zijn met Annie M.G. Schmidt (1911-1995) opgegroeid. Met haar liedjes uit Ja zuster, nee zuster, versjes als Dikkertje Dap en kinderboeken als Pluk van de Petteflet, Minoes en Abeltje. Een oeuvre waarin eigengereidheid en gemoedelijke rebellie consistent centraal staan.Daarmee groeide Schmidt uit tot meer dan een icoon van de Nederlandse (kinder)literatuur, ze werd de belichaming van de veranderende tijdgeest: van de bedompte naoorlogse jaren naar de vrijzinnige jaren zestig en zeventig. Een vrouw die openlijk sprak over haar abortusbehandeling, homoseksuele personages opvoerde in de musical Foxtrot en vrolijk aanmoedigde om toch vooral te gaan doen wat je leuk vindt: vreemdgaan bijvoorbeeld.Geldt die vrijheid nog steeds? Daarover gaan we in gesprek met onder anderen dichter en schrijver Pim Lammers. Hij schreef Het lammetje dat een varken is (2017). Dit prentenboek werd bekroond met de Zilveren Griffel, maar ontving ook haatreacties omdat Lammers een transgender personage opvoert. In 2023 ontving Lammers, nadat bekend werd dat hij het Kinderboekenweekgedicht zou schrijven, doodsbedreigingen vanwege een kort verhaal over kindermisbruik. Is de kleingeestigheid die Annie M.G. Schmidt beslecht had, terug de Nederlandse cultuur in geslopen?In samenwerking met De Groene AmsterdammerProgrammamaker Veronica BaasZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Kan links weer een factor van betekenis worden? Kun je als liberaal nog bij de VVD terecht? Hoe stevig staat de democratie? Aan de vooravond van de verkiezingen buigen Bas Heijne, Simon van Teutem (De Correspondent), Coen van de Ven (De Groene Amsterdammer) en Amber Wiznitzer (NRC) zich over de kantelpunten in de Nederlandse politiek. In een ultieme poging de kiezer te mobiliseren, kiest links voor een onbestemd gezamenlijk avontuur. Ondertussen verkeren de liberalen van de VVD na hun samenwerking met radicaal-rechts in een vrije val. De traditionele middenpartijen ondergaan een onmiskenbare transformatie – en daarmee neemt het Nederlandse politieke landschap nieuwe vormen aan.Hoe stevig staan vrijheid, gelijkheid en broederschap nog overeind als pijlers van onze democratie, nu de traditionele vertegenwoordigers van die waarden zich op een kantelpunt bevinden? En is de democratie zelf als waarde nog intact in een tijd waarin steeds meer mensen aangeven een ‘sterke leider’ ook wel te zien zitten?Over de sprekersBas Heijne (1960) is schrijver en essayist. Voor zijn beschouwende proza ontving hij in 2017 de P.C. Hooft-prijs. Heijne schreef Voor de democratie (Prometheus), een essay over de actualiteit van Perikles’ beroemde grafrede, waarin hij de kernwaarden van de Atheense democratie prijst.Simon van Teutem (1997) schrijft voor De Correspondent en Our World in Data over politiek en samenleving. Als PhD-student aan de Universiteit van Oxford onderzoekt hij de groeiende steun voor radicaal-rechts. Hij schreef het boek Waarom een echte liberaal geen VVD stemt (Prometheus)Coen van de Ven (1992) is politiek redacteur van De Groene Amsterdammer. Hij volgde afgelopen jaren intensief de linkse samenwerking tussen PvdA en GroenLinks, wat resulteerde in het boek Een links verhaal (Das Mag)Amber Wiznitzer (1996) is mediajournalist en -columnist. Ze is televisierecensent bij NRC en schrijft een mediacolumn bij Vrij Nederland.Moderator: Frida BoekeProgrammamaker: Veronica BaasZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Wat heeft het gedachtegoed van Wilhelmina Drucker het hedendaags feminisme te vertellen in een tijd dat Dolle Mina is teruggekeerd? Hoe staat het ervoor met de vrouwenrechten die Drucker zo vurig verdedigde, van een scheve seksuele moraal tot economische onafhankelijkheid.Wilhelmina Drucker (1847-1925) was het boegbeeld van de eerste feministische golf in Nederland. Ze stond aan de wieg van het vrouwenstemrecht in 1919 en vormde een inspiratiebron voor de naar haar vernoemde actiegroep Dolle Mina. Toch is haar naam in het collectief bewustzijn op de achtergrond geraakt. Tijd voor eerherstel.Wat heeft Wilhelmina Drucker het hedendaags feminisme te vertellen? In 2025 zijn de Dolle Mina’s teruggekeerd om te strijden voor vrouwenrechten die allang bevochten leken, maar steeds meer onder druk komen te staan. Is Drucker nog net zo’n inspiratiebron als in de jaren zestig? Een eeuw na haar dood maken feministen van verschillende generaties de balans op.Marianne Braun politicologe. Ze publiceerde onlangs de biografie Wilhelmina Drucker: een vrouw in de oppositie. Ze specialiseert zich in de geschiedenis van het feminisme, in het bijzonder de eerste feministische golf. Mieke Aerts is emerita hoogleraar Moderne politieke geschiedenis (UvA). Aerts is geïnteresseerd in de geschiedenis van politieke actierepetoires en de geschiedenis en filosofie van het feminisme. Ze bekleedde de eerste Wilhelmina Drucker leerstoel. Sia Hermanides is een filmmaker die ondergerepresenteerde verhalen wil laten zien. Zij regisseerde onder andere White berry (2022) en blies de Dolle Mina’s begin 2025 nieuw leven in. Martine Bontjes is kunst- en cultuurhistoricus en feministe. Haar missie is om de verborgen varhalen van vrouwen voor het voetlicht te brengen. Ze is de oprichter van Women of Amsterdam en is actief voor de Dolle Mina’s 2025.Sara Khosdelazad is actief voor Dolle Mina’s.Anja Meulenbelt is schrijfster, publicist en politica. Ze schreef onder andere Niet van gisteren (2025) en Alle moeders werken al (2022). Van haar autobiografische roman De schaamte voorbij is onlangs na 50 jaar een nieuwe editie verschenen. Ze was actief in de Eerste kamer voor de SP en later betrokken bij BIJ1.Lotte Houwink ten Cate is historicus en columnist van de Volkskrant en De Morgen. Ze is aan Columbia University gepromoveerd op de tweede feministische golf en publiceerde in 2024 het essay De mythe van het gezin.Programmamaker: Rokhaya SeckZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Two authors write about the destruction of Gaza, each from their own perspective. She, as a Gazan journalist in exile; he, as a Jewish Dutchman. At De Balie, Rita Baroud and Maurits de Bruijn engage in conversation. How do you write about indescribable genocidal violence?There was a time when Maurits de Bruijn (1984) imagined himself living in Israel, a vibrant, multicultural country where he could reconnect with his Jewish roots, severed by the Holocaust. But that affection cooled when De Bruijn was confronted with the other side of the country: the oppression of the Palestinians. He began to speak out against the violence committed in the name of Jewish security. For his latest book, Geweten (Conscience), he returned to Israel and Palestine to see for himself how things stand, to talk to people directly, and to possibly revise his judgment.Journalist – and until October 2023, a student of French – Rita Baroud (2002) lived through the devastating war in Gaza. For international media outlets, including NRC, she wrote about the displacement and hunger she experienced, about the constant presence of death. This past april, she fled to Marseille. But her heart and mind remain in Gaza. “I write, I speak, I document, I tell stories… because that is the only thing I can still do for them here. I can’t send them bread, but I can send words. I can’t stop the rockets, but I can scream with their voice. Every time the thought creeps in that I’ve abandoned them, I tell myself: the real betrayal begins only when we fall silent.”At De Balie, we’ll talk about the role of the writer in the face of collective violence. How do you give language to what feels unspeakable? And when the world demands clarity, allegiance, or silence – how do you insist on complexity?During the sixth edition of Vrijdenkersfestival, we will honor, question, and continue the Amsterdam tradition of liberal-mindedness. With online echo chambers growing louder and public debate is increasingly about choosing sides, we offer the stage to contemporary free thinkers who prefer doubt over certainty. Who would rather ask good questions than give the right answers. Who dare to assume they might be wrong. And in doing so, chart their own course – free from dogma, labels, and authority. Or, as Annie M.G. Schmidt perhaps captured the spirit of free thinking best: ‘Never do as your mother said, and all will turn out fine instead.’Programme editor: Rokhaya SeckZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

‘I would rather be a bad feminist than no feminist at all’, has been the adage Roxane Gay has upheld for more than ten years. In conversation with Roxane Gay about feminism not as a dogma, but as a practice, rooted in asking the right questions rather than finding perfect answers.Ten years ago, Roxane Gay’s essay collection Bad Feminist became a landmark for a generation that chafed against the idea of being the right kind of feminist. Her following book Hunger was an emphatic exploration of what it means to be fat in modern day society. As a cultural critic Gay covers a wide range of topics: from abortion rights to Chris Brown.In a time where the feminist movement is at times divided over what to fight for, who to fight for, Roxane Gay remains an influential freethinker. Stepping away from dogma’s, rigid ideological packages and pretensions of moral purity, Gay encourages her audience to ask a more urgent question: what kind of change are you willing to fight for?In her recent anthology, The Portable Feminist Reader (2025), Gay brings together a chorus of voices – from Henricus Cornelius Agrippa to Sara Ahmed – that reflect the complexities and contradictions of feminism. Tonight we’ll explore those questions further with, alongside Gay, Dutch writer Tatjana Almuli and Cameroonian journalist Eliza Anyangwe.About Vrijdenkersfestival During the sixth edition of Vrijdenkersfestival, we will honor, question, and continue the Amsterdam tradition of liberal-mindedness. With online echo chambers growing louder and public debate is increasingly about choosing sides, we offer the stage to contemporary free thinkers who prefer doubt over certainty. Who would rather ask good questions than give the right answers. Who dare to assume they might be wrong. And in doing so, chart their own course—free from dogma, labels, and authority. Or, as Annie M.G. Schmidt perhaps captured the spirit of free thinking best: ‘Never do as your mother said, and all will turn out fine instead.’Programme editor and moderator: Rosalie Dielesen Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Hedgefund manager turned human rights activist Bill Browder will share his quest to bring justice to Russian officials involved in corruption, money laundering, and the elimination of political opponents.Bill Browder has been challenging the Russian authorities with anti-corruption cases since the beginning of this century. In 2009, his lawyer Sergei Magnitsky died in a Russian prison after being severely beaten. Since then, Browder has been campaigning for the Magnitsky Act, legislation that enables the freezing of bank assets belonging to Russian oligarchs.Time and again, Browder emphasizes: Putin is essentially running a mafia state. His war against Ukraine has little to do with ideology or a desire to restore the Soviet empire. It is all about distraction; war as a strategy to stay in power.Bill Browder wrote the books Red Notice (2015) and Freezing Order (2022) about the workings of the Russian kleptocracy. In Russia, the country he once fell in love with and invested millions in, Browder is now persona non grata. In De Balie we speak with Browder about Putin, his circle of oligarchs and the war he is waging against Ukraine.Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In haar monumentale acht uur durende documentaire Fortuyn: On-Hollands onderzoekt journaliste en documentairemaker Menna Laura Meijer de opkomst, erfenis en blijvende invloed van Pim Fortuyn. In aanloop naar de verkiezingen spreekt Merlijn Geurts met Menna Laura Meijer hoe meer dan 20 jaar later Fortuyns gedachtegoed niet meer uit de Nederlandse politiek zijn weg te denken – en hoe verechtsing, islamofobie en het idee van het ‘multiculturele drama’ een normaal onderdeel zijn geworden van het maatschappelijk debat.Fortuyn: On-Hollands onderzoekt hoe Fortuyn onvrede wist te vangen én te sturen, en hoe zijn woorden nog altijd doorklinken in het huidige debat. Vanuit Rotterdam, de geboortegrond van zijn beweging, vertellen critici, politieke bondgenoten en tegenstanders, mannen en vrouwen, met een multiculturele achtergrond en wit, hoe zij de Fortuyn-revolte beleefd hebben en wat de impact op hun leven en positie in Nederland is geweest. Fortuyn: On-Hollands plaatst het verhaal van Fortuyn in de maatschappelijke en politieke verhalen van die periode om zo de multiculturele geschiedenis van Nederland te spiegelen.Menna Laura Meijer (1964) studeerde aan de School voor de Journalistiek in Utrecht. Als documentairemaker regisseerde onder andere Sweety (2008), Sexy (2007, eervolle vermelding Nipkowschijf) en Echte mannen (2008). In 2018 maakte ze de documentaire Nu verandert er langzaam iets, een visuele verbeelding van de hedendaagse coaching- en trainingscultuur. De film ging in première op het IDFA 2018 en won de prijs voor beste Nederlandse documentaire.Plein Publiek is een reeks verdiepende interviews met toonaangevende makers, geselecteerd door onze eigen programmamakers. Verwacht intieme gesprekken met uitzonderlijke stemmen die je aan het denken zetten.Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Brainrot versus The People. Hoe houdbaar is de democratie als we steeds minder gefocust zijn? Zit Big Tech echt achter ons tekort aan aandacht en concentratie? Hoe is het gesteld met ons vermogen om te kiezen, te oordelen en deel te nemen aan het publieke debat? Wat gebeurt er met de democratische ruimte als onze blik versnipperd raakt?We onderzoeken hoe aandacht werkt, waarom platforms gebouwd zijn om die te ondermijnen, en wat dat betekent voor politieke betrokkenheid – zeker nu verkiezingen steeds meer lijken op campagnestrijd in een eindeloos contentkanaal. Is technologie het probleem, of ook de sleutel tot een oplossing? En hoe krijg je als mens in 2025 grip op je concentratie, je oordeelsvermogen en verbeelding? Een aflevering over afleiding, macht en hoe echt goed te kijken.Met hoogleraar Stefan van der Stigchel, lectoren Deike Schulz en Steven Dorrestijn en videojournalist en mediamaker Calvin van Laaren.Over de serie KennismakersZijn narcisten aan de macht? Heeft gentech de toekomst? Gaan we gezond oud worden met de zorgrobot? In Kennismakers leggen we actuele maatschappelijke vraagstukken tegen de lat van de laatste inzichten uit de wereld van wetenschap en onderzoek. In gesprek met onderzoekers, spraak- en opiniemakers én het publiek over de kennis die onze samenleving verandert.Programmamaker: Kees FoekemaModerator: Syb FaesIn samenwerking met: Regieorgaan SIAZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.