Betrouwbare Bronnen

De dochters van vicepremier Sigrid Kaag zien hun moeder liever de Haagse politiek verlaten. Bedreigingen en permanente scheldpartijen doen hen vrezen voor de toekomst. Bedreigers van politici stellen in de rechtszaal vaak dat zij er geen kwaaie bedoelingen mee hadden. Al deze signalen roepen indringende vragen op en fundamentele zorgen.Jaap Jansen en PG Kroeger gaan in op drie daarvan:-Is dit iets van deze tijd?-Is het nu 'erger'?-Is er dan niets aan te doen?***Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***In deze aflevering zit een Bamigo-advertentie. Ga naar bamigo.com en krijg 20 procent korting op prachtige bamboekleding met de speciale code Bron20Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Stuur voor informatie een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl***Vanuit het verleden valt op dat zulke ongeremde uitingen en bedreigingen sterk samenhangen met ideologisch existentiële conflicten. Godsdienstoorlogen legitimeerden dat geweld ongeremd door morele grenzen en waarden kon worden uitgeleefd.PG wijst op de aanslagen op Willem van Oranje, de spijkerharde tegenacties dor spionagechef Francis Walsingham in Londen en de koelbloedige moord op Henri IV in Parijs. Ook tijdens de terreur van de Jacobijnen en de nasleep van de Franse Revolutie werd met een beroep op ideologie massaal bedreigd en gemoord.Opmerkelijk is het verhaal van de bedreigingen die Thorbecke kreeg en die zijn dochters in 1863 grote schrik aanjoegen. Ook hij werd destijds fors bewaakt. Thorbecke deed koel, maar zijn naaste omgeving wist wel beter.Is het in deze tijd van Twitter erger? Wie het lot van JFK, Aldo Moro en Pim Fortuyn beziet denkt wellicht van niet. Maar de massaliteit, anonimiteit en bewust aangestuurde ophitsing via ‘sociale’ media geven de huidige omstandigheden een nog zorgwekkender kwaliteit. De veiligheidsdiensten slaan alarm.Jaap en PG kijken naar de nu ingezette tegenkrachten. Slechts rekenen op individuele deugdzaamheid en nuchterheid kan dan rationeel en ruimdenkend lijken, maar is dat waarschijnlijk allerminst. Opvallend genoeg lijkt de aanpak op Europees niveau gespierder dan nationaal. Ook het benaderen van Twitter door Kamervoorzitter Vera Bergkamp gebeurt als een nationaal moreel beroep, zonder te verwijzen naar stevige Europese maatregelen.Bij een weerbare democratie horen ook duidelijke normen en handhaving. Minister Hanke Bruins Slot (Binnenlandse Zaken) wijst op een nog weinig samenhangende aanpak daarbij en is aan de slag, meldt ze. Aangezien zij tevens wetgeving ten aanzien van partijen en hun rol in de democratie overweegt, zou normering van gedrag en uitingen op mediaplatforms daarin een heldere plek moeten krijgen, stelt PG.Niet alleen politici als individu, maar ook hun organisaties - zoals de ministeries - zouden hierin stevig moeten optreden. Bedreigingen raken immers de hele ambtelijke en professionele omgeving. Ook moeten de Europese parlementen de handen ineenslaan tegen mediaplatforms die zich al te makkelijk op de vrijheid van meningsuiting beroepen om vervolgens niets of te weinig te doen. Niet alleen de levens van publieke dienaren, ook de democratie zelf is in het geding.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!***Verder kijkenSigrid Kaag maakt gebruik van spreekrecht bij de politierechter (2021)***Verder luisteren314 - Prins Heinrich XIII en het verlangen naar een autoritair Duisland304 - Waarom Nederland een Wet op de politieke partijen nodig heeft en wat we hierbij kunnen leren van Duitsland289 - Donald Trump als gevaar voor de democratie - Joe Biden en zijn strijd voor de ziel van Amerika274 - Thorbecke, denker en doener271 - Hoe Sigrid Kaag welbewust grote risico's neemt270 - Hoe Sigrid Kaag de hoogste Nederlander werd bij de Verenigde Naties249 - Gedrag en omgangsvormen in de Tweede Kamer232 – Kabinetsformatie 2021: Kan de Kamer haar rol wel aan? En wat te doen met antidemocratische partijen?210 - Kabinetsformatie 2021: Herman Tjeenk Willink over het verval van de democratische rechtsorde186 - Hoe je een ministerie bestuurt, terreur bestrijdt en Poetin op je dak krijgt: Tjibbe Joustra over crisis en controle169 - Vijftien jaar Partij voor de Vrijheid van Geert Wilders152 - De 19e-eeuwse wortels van Forum voor Democratie42 - Elmar Brok over de moord op Walter Lübcke ***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:32:06 – Deel 201:21:28 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

De verbeelding kwam aan de macht. Zo beschouwden velen in mei 1973 het aantreden van het kabinet-Den Uyl. PvdA-leider Joop den Uyl werd minister-president en de vijf deelnemende partijen zetten een nieuwe generatie in de ministerraad. Van Ruud Lubbers tot Wim Duisenberg, van Dries van Agt tot Jos van Kemenade. In deze aflevering ontmoeten Jaap Jansen en PG Kroeger drie van deze ‘jonge wilden’. En nog altijd spetteren de vonken eraf.Oudste van hen was Laurens Jan Brinkhorst (D66) die op zijn 36ste staatssecretaris voor Europese Zaken werd. Ontwikkelingssamenwerking deed de 33-jarige minister Jan Pronk (PvdA). De ‘benjamin' - in zijn eigen woorden - was de 31-jarige staatssecretaris voor fiscale zaken, Martin van Rooijen (KVP en daarna CDA). Elk van hen had een bijzondere en intensieve relatie met Den Uyl en zat ook bijna altijd in de ministerraad. Elk van hen vertelt dan ook opmerkelijke persoonlijke herinneringen en belevenissen.***Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier*** Zo was de premier bepaald geen vurig Europeaan, hij liet aan Brinkhorst alle ruimte om zelf in Brussel de zaken te doen. Het contrast met deze tijd en haar indringende EU-overleggen, agendering en geopolitieke uitdagingen kan bijna niet groter. Pronk ontdekte pas gaandeweg het kabinet zijn eigen 'Europees vuur' toen hij merkte dat hij zo op wereldschaal méér kon betekenen. Van Rooijen werkte intussen aan een bijna revolutionaire financiële hervorming, die de grondslag legde voor een 'herlancering' van de Europese samenwerking na jaren van stagnatie.Het gesprek met deze drie levert een reeks van zulke verrassende observaties en inzichten. Heel veel jolijt en plagerijen tussen de drie over de jaren. En gegroeid zelfinzicht. Pronk: “Ik was een broekie, iedereen was ouder en wijzer. Ik was vooral eigenwijs.”Heel wat legendes worden doorgeprikt. Zo staat het kabinet-Den Uyl te boek als ‘het meest progressieve kabinet uit de Nederlandse geschiedenis’. Maar veel van wat het kabinet juist zeer daadkrachtig deed, was allesbehalve 'links' te noemen. Het zorgde wel dat de ploeg van Den Uyl onverwacht veel respect wist te oogsten. Zeker bij de ongekende crises waarmee het voortdurend geconfronteerd werd: oorlog in het Midden-Oosten, olieboycot, terrorisme, de Lockheed-affaire en crisis in het Oranjehuis. Het eerst labiel geachte 'gedoogkabinet' werd daardoor hecht aaneengesmeed. Veel kabinetten bestonden uit managers, zegt Pronk. “Maar wij waren politici." Dat veel van de progressieve hervormingsplannen niet of pas later en afgezwakt gerealiseerd werden, blijft de jonge drie van toen ook nu nog verdelen.Nuanceringen horen we ook als de stijl en aanpak van Den Uyl uitgediept wordt. Hij had de gave zeer scherp te kunnen luisteren en dan knappe compromissen te smeden. Maar dat luisteren kon ook oneindige discussies opleveren, kreunt Brinkhorst. Cruciaal was niettemin dat iedereen besefte dat zijn inbreng en visie er serieus toe deed en lanterfanten dus niet aan de orde was. En opvallend is hoezeer destijds sprake was van sterk dualisme tussen kabinet en parlement. Dichtgetimmerde afspraken bestonden niet. Elke strijd moest eerst in het kabinet en daarna nog eens opnieuw helemaal in en met de Kamer gevoerd worden. Alle drie benadrukken daarvan te hebben genoten.In de kern was de periode-Den Uyl een fase waarin de nieuwe maatschappelijke bewegingen die in de jaren ’60 waren ontstaan vertaald werden in concreet politiek beleid. Brinkhorst wijst erop dat die bewegingen allesbehalve puur nationaal waren. Ook werd toen al duidelijk dat grote economische en geopolitieke spanningen niet langer strikt nationaal konden worden aangepakt. Een nieuwe tijd was aangebroken en deze drie beleefden die - en gaven die ook vorm - met elan en hartstocht.Opmerkelijk is hoe eensgezind ze zijn over de nasleep. Van Rooijen benadrukt dat 'dat Tweede Kabinet-Den Uyl' in feite in kannen en kruiken was. Pronk bevestigt dit voluit en vertelt verbluffende ontwikkelingen en details uit het interne PvdA-beraad. Hij vindt nu dat zijn partij zich overgaf aan arrogantie. En hij worstelt hoorbaar met de vraag of Den Uyl toch niet had moeten doorzetten, tegen fractie en partijcongres in. Geëmotioneerd zegt Pronk: "Joop was daarna nooit meer de oude."De politiek van 2023 roept bij de drie jonge bewindslieden van vijftig jaar geleden minstens zo veel vurigheid op. Van Rooijens filippica tegen premier Mark Rutte en het monisme van nu loeit als een orkaan. Pronk komt zelfs met een concreet voorstel om in tijden van electorale versplintering 'progressieve macht' te bundelen om de kiezers optimale duidelijkheid te bieden. Alle drie laten ze merken hoe actueel, hoe radicaal soms nog en hoe enthousiast zij het politieke vak ook vijf decennia later nog bedrijven.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl***Verder lezenJan Pronk - De verbeelding aan de macht (essay)PvdA; D66; PPR - Keerpunt 1972: Regeerakkoord van de progressieve drie. [Verkiezingsprogramma]ARP, CHU en KVP: Schets van beleid voor 1973 en volgende jarenPeter Bootsma, Willem Breedveld - De verbeelding aan de macht, geschiedenis van het kabinet-Den UylDik Verkuil - De gedrevene - Joop den Uyl 1919-1987Anet Bleich - Joop den Uyl 1919-1987. Dromer en doordouwer***Verder kijkenTerugblik 50 jaar Kabinet Den Uyl in de Pletterij in HaarlemJoop den Uyl van de Partij van de Arbeid wordt premier (1973)Verkiezingen 1977 - Den Uyl (PvdA)De PvdA van Den Uyl in de oppositie (VPRO, 1978)De illusie aan de macht - 1412 dagen kabinet Den Uyl deel 1 (1998)De illusie aan de macht - 1412 dagen kabinet Den Uyl deel 2 (1998)***Verder luisteren naar eerdere afleveringen326 - Willem Aantjes, een politiek leven in de 20ste eeuw325 - De mythe van Joop den Uyl; het spookbeeld van Mark Rutte300 - Ethische politiek: het bijzondere Nederland met zijn 'moreel hoogstaande opvattingen'217 - Kabinetsformatie 2021: Wordt Rutte IV het tweede kabinet-Den Uyl?210 - Kabinetsformatie 2021: Herman Tjeenk Willink over het verval van de democratische rechtsorde195 - PvdA en CDA: ooit dominante machtspartijen, nu grote verliezers. Hoe komt dat? En hoe nu verder?164 - Dries van Agt 90 - Eigenzinnig politicus, paradijsvogel, wereldburgerBB 161 - Hans van Mierlo, een politieke popster149 - De zeven levens van Abraham Kuyper, een ongrijpbaar staatsmanBB 127 - De geheime politieke memoires van Ruud Lubbers123 – Hoe de PvdA in de greep kwam van het neoliberalisme88 - Leven en werk van onderwijsvernieuwer Jos van Kemenade87 - Het tragische laatste jaar van kabinetten64 - Wim Kok, een leven op eigen kracht - gesprek met biograaf Marnix Krop60 - Coen Brummer & Daniël Boomsma: De canon van het sociaal-liberalisme34 - 140 jaar Anti-Revolutionaire PartijBB 09 – Special: leven en werk van Wim Kok. Met Jeltje van Nieuwenhoven, Joop van den Berg, Gijs van Dijk en PG Kroeger06 - Piet de Jong***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:57:54 - Deel 201:55:16 - EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Niet iedereen viert zijn 100e verjaardag met lange interviews en de Bilderbergconferentie. Henry Kissinger wel. Jaap Jansen en PG Kroeger vertellen over een lang leven met negentien dikke boeken, controverses, veel ideeën, weinig politieke illusies en onbekende, verrassende belevenissen.***Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Hij groeide op als Alfred Heinz Kissinger in een klassiek joods Bildungsbürger-gezin in het stadje Fürth, dichtbij Nürnberg in Franken (Beieren). Dat hoor je vandaag nog in dat vette accent waarin 'dr. K' zijn analyses en bon mots rondstrooit. Een jeugd in de Weimar-republiek en onder Nazibewind.Vlak voor de Kristallnacht vluchtte het gezin Kissinger berooid en kaalgeplukt naar New York. Het werd een leven in vrijheid, maar overnieuw beginnen met niks in een heel andere wereld viel niet mee. Henry werd pas 'echt Amerikaan' toen hij zich als soldaat in de 'melting pot' van het Amerikaanse leger onderdompelde en daar intens van leerde genoot.De avonturen tussen 1944 en 1948 veranderden zijn leven en ook zijn toekomstperspectief. De joodse vluchteling werd 'een baas' in Duitsland, maar benadrukte: "Wij komen niet voor wraak." Terug in het nieuwe thuis Amerika brak een glansrijke loopbaan aan op Harvard en een rol als veelgevraagd intellectueel meedenker op hoog niveau. Kissingers visie en analyses bleven daarbij verrassend Europees gekleurd, vol argwaan naar idealistische politieke verhalen en gegrond in het 19e-eeuwse denken van Metternich en Bismarck.Jaap en PG vertellen hoe hij een hele reeks zeer verschillende presidenten (Republikeinen en Democraten) van advies diende, van de brave Gerald Ford tot tornado LBJ. En hoe hij juist onder de lange tijd weinig gewaardeerde Richard Nixon de praatpaal van de president was, maar tegelijkertijd zo onzichtbaar mogelijk werd gehouden. In slechts enkele jaren zorgden die twee voor een serie grote geopolitieke revoluties.Dat verklaart ook waarom Kissinger dankzij Watergate snel greep verloor op de Amerikaanse strategie en zijn Europese, multipolaire wereldvisie niet langer concreet kon uitbouwen. Hij bleef boeken schrijven, netwerken op het hoogste niveau en adviseren. PG beveelt zijn magnifieke boek Diplomacy aan, al was het maar omdat het ruim 900 bladzijden dik is.Nu, rond zijn eeuwfeest, richt hij opnieuw zijn blik op de toekomst. Klassiek Bismarckiaans kijkt hij naar Poetin en Zelensky. De blunder die Poetin maakte, kan wat hem betreft niet zonder gevolgen blijven. En Washington en Beijing moeten nuchterder en minder radicaal naar elkaar willen kijken. Een beetje dimmen graag, zegt dr. K.Zijn grootste zorg betreft de razendsnelle ontwikkeling van kunstmatige intelligentie: "De nieuwe atoombom."En Nederland?Mark Rutte laaft zich nog regelmatig aan zijn kennis. Kissinger bewondert twee landgenoten. De Oranjeprins die koning van Engeland werd allereerst, want hij bouwde het succesvolle stelsel van Europees machtsevenwicht van na 1700. En zijn idool sinds zijn voetbalgekke jongensjaren in het Fürth van nu 95 jaar geleden. Hoor je de stokoude Henry over Johan Cruijff, dan hoor je hem een soort ideaalportret van zichzelf schilderen.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl***Verder lezenHenry Kissinger – DiplomacyHenry Kissinger – White House YearsHenry Kissinger – Leiderschap (zijn nieuwste boek)Niall Ferguson – Kissinger (biografie)Henry Kissinger - How to avoid another world war (artikel in The Spectator, 17 december 2022)Henry Kissinger explains how to avoid world war three (interview in The Economist, 17 mei 2023)***Verder kijkenHenry Kissinger at 100 years (CBS, Ted Koppel)***Verder luisterenVooral deze:225 - Nixon in China: Henry Kissinger's geheime (en hilarische) trip naar BeijingEn ook:348 – Oud-premier Natalia Gavrilița over Moldavië - het kleine, ook bedreigde buurland van Oekraïne345 - Leiders op leeftijd. Krasse knar Joe Biden is niet de enige339 – De geopolitiek van de 19e eeuw is terug. De eeuw van Bismarck327 - Poetin, Zelensky en wij. Een jaar na de inval322 - 30 januari 1933, een fatale dag voor Duitsland en de wereld319 - Lyndon B. Johnson, politiek genie en manipulator van de buitencategorie299 - Dramatische verschuivingen in de wereldpolitiek. Europa heeft eindelijk een telefoonnummer298 - De Cubacrisis, dertien dagen die de wereld schokten. En: de angst voor nucleaire catastrofe nu279 - Jaap de Hoop Scheffer over Poetin, Oekraïne, de NAVO en de toekomst van de EU258 - De kille vriendschap tussen Rusland en China256 - Na de inval in Oekraïne: 'Nu serieus werk maken van Europese defensiesamenwerking'250 - Nixon in China: de week die de wereld veranderde245 - Oompje neemt de trein – de reis die China naar de 21e eeuw bracht220 - China's nieuwe culturele revolutie194 - Biden en Poetin kijken elkaar in de ogen. De historie van Amerikaans-Russische topontmoetingen142 - De smerigste verkiezingscampagnes in de Amerikaanse geschiedenis93 - Hoe Gorbatsjov en het Sovjet-imperium ten onder gingen58 - PG over 70 jaar China, de Volksrepubliek van Mao, Deng en Xi51 - Nixon, Clinton, Trump - PG en de historie van het fenomeen 'Impeachment'47 - Konrad Adeanauer, de 1e bondskanselier24 - Ties Dams over China's nieuwe keizer Xi Jinping***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:43:16 – Deel 201:38:23 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Verantwoordingsdag, de derde woensdag in mei heet in de wandelgangen van de macht ook wel 'Gehaktdag'. Dit jaar was-ie ronduit spectaculair, omdat zowel de Algemene Rekenkamer bij monde van waarnemend president Ewout Irrgang als de Raad van State onder leiding van vicepresident Thom de Graaf met een zeer kritische rapportage kwamen over de ontwikkelingen binnen de Rijksbegroting. Het kabinet schampt langs de vangrail, hangt boven de afgrond en meer van zulke metaforen klonken. Jaap Jansen en PG Kroeger belichten de rapportages van deze Hoge Colleges van Staat. Conclusie: minister Sigrid Kaag (Financiën) en de andere ministers moeten aan het werk – vooral die van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.***Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Rekenkamer en Raad van State hebben veel begrip en ook nuancering bij hun harde oordelen en waarschuwingen. Dat ons land van de ene existentiële crisis in de volgende duikelden - pandemie, oorlog in Oekraïne, sancties en het staken van energie-import uit Rusland - poetsen zij niet weg. Sommige ministeries en bewindslieden krijgen zelfs nadrukkelijk complimenten voor hun crisismanagement. In het bijzonder Sociale Zaken en Werkgelegenheid.Maar ook en juist in crisisomstandigheden komt het aan op stevigheid en gedegen beheer van publieke middelen. Daar werd bij een reeks van departementen al jaren voor gewaarschuwd en nu blijkt dat men op vele punten ‘door het ijs zakt’. De Rekenkamer waarschuwt dat de rijksbegroting een volgende crisis niet aan zal kunnen. Jaap en PG noteren dat het kabinet feitelijk al in zo'n noodscenario zit. De oorlog in Oekraïne en zijn wereldwijde effecten zijn immers geen tijdelijke verstoring van het evenwicht in Europa.Bij VWS signaleren Rekenkamer en Raad van State verlies van greep en sturing bij uitgaven, programma's en begroting. "In gewonemensentaal: het is niet belangrijk genoeg binnen dat ministerie”, klinkt het ijzig uit de mond van Irrgang. De noodmaatregelen - zoals voorschotten, noodaankoop van medische middelen en andere uitgaven – tijdens de pandemie kan men niet of nauwelijks correct verantwoorden. Eigenlijk hebben maar drie departementen hun zaken adequaat op orde hebben: naast SZW het kleine Algemene Zaken van de premier en Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking.Jaap en PG hopen op forse debatten over de bevindingen van Irrang en De Graaf. Zo zijn allerlei ministeries binnen korte tijd gewend geraakt via 'ISB’s' - incidentele suppletoire begrotingen - grote bedragen buiten hun eigen budget van Prinsjesdag om als spoeduitgaven te regelen. En vaak ook nog buiten het parlement om. Van het bedrag wat daarmee in 2022 extra is uitgegeven had het kabinet een jaar lang élke week de complete renovatie van het Binnenhof kunnen betalen en dan nog geld overgehouden.In de recent gepresenteerde Voorjaarsnota blijkt minister Kaag zeer grote nieuwe uitgaven en plannen nog niet te hebben verwerkt. En de wel opgeschreven dekking van gaten en ombuigingen is vaak buitengewoon kwetsbaar.Bovendien kan het kabinet in Brussel en bij heel wat EU-partners rekenen op opgetrokken wenkbrauwen. Want ons land - dat anderen zo graag de maat nam en neemt - blijkt nu zelf tot tenminste 2031 de marges en de mazen van de wet van de EU-begrotingsdiscipline op te zoeken. Daarmee is de houdbaarheid van de overheidsfinanciën op middellange en lange termijn in gevaar.Interessante aspecten stippen Jaap en PG ook nog aan wat betreft de toepassingen van algoritmen in beleid - waarover de Venetië Commissie in Betrouwbare Bronnen al bezorgd bleek - de serieuze meetbaarheid van de effecten van energie- en klimaatmaatregelen, de dreigende verlamming van de arbeidsongeschiktheidswet en het ook nu nog ontbreken van een samenhangend ‘integraal overzicht van de totale dekkingsopgave’ voor het kabinet. En of het wel voldoende inzicht heeft in hoe de grote fondsen als die voor stikstof, wonen en klimaat feitelijk zullen functioneren en wat voor concreet effect ze zullen hebben, is voor de Rekenkamer een raadsel, zo blijkt.Dat Hoge College voelt zich daarom herinnerd aan een roman van Louis Couperus over ‘een geheim, een last uit het verleden’ die een chique Haagse familie blijft achtervolgen. Jaap en PG vragen zich daarbij af of het kabinet ‘Eene Illuzie' of 'Noodlot' najaagt uit Couperus’ rijke literaire oeuvre, dan wel 'Langs Lijnen van Geleidelijkheid' voor 'De Kleine Zielen' in het land 'Wereldvreede' dichterbij gaat brengen.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Als vriend kun je met 30% korting naar het Beethoven-concert op 24 mei in Het Concertgebouw waarover we in aflevering 346 vertelden. In de pauze willen Jaap en PG graag met de vrienden van de show klinken op Beethoven en Betrouwbare Bronnen! Vervoeg je daartoe in de Museumfoyer.30% korting krijg je via deze linkEn je kunt ook met 30% korting naar het concert van 23 mei, waarin Beethovens prachtige vioolconcert wordt uitgevoerd door Alena Baeva!Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl, dan neemt onze advertentie-afdeling contact op.***Verder lezenVoorjaarsnota 2023Raad van State – Voorjaarsrapportage begrotingstoezicht 2023Algemene Rekenkamer – Staat van de rijksverantwoording 2022 – Van de dingen die niet voorbijgaan***Verder luisteren344 - Nederland in Europa: een masterclass door Tom de Bruijn337 - Een pauzeknop om te versnellen. Het bijna-einde van Rutte IV330 – Politieke paradoxen. Lessen uit de kabinetsformatie van 2021324 - Nederland loopt vast door tekort aan jongeren met technische opleiding, hoe lossen we dit op?323 - Paul Frissen en het gevaarlijke verlangen naar de integrale oplossing291 – De dubbele jaren van staatssecretaris Marnix van Rij271 - Hoe Sigrid Kaag welbewust grote risico's neemt270 - Hoe Sigrid Kaag de hoogste Nederlander werd bij de Verenigde Naties268 - En hoe moet het dan met Prinsjesdag? Het radicale plan van Sigrid Kaag264 - De eerste honderd dagen van Rutte IV: hoe alles anders werd247 - Belastingheffing in box 3: hoe de Hoge Raad de wetgever op de vingers tikt en opzadelt met een hels karwei241 – Investeringskabinet Rutte IV: een breuk met de begrotingstraditie222 - Na de kindertoeslagaffaire. Hoe Nederland rechtsstaat en democratie kan verbeteren. Gesprek met Richard Barrett van de Venetië Commissie216 - Crisis op komst: Nederlandse economie loopt vast door tekort aan technisch geschoolde arbeidskrachten172 - Hogere overheidsuitgaven, lastenverzwaring bedrijven: opmerkelijke eensgezindheid bij verkiezingen 2021147 – De kindertoeslagaffaire: het ging al mis bij de wetgeving129 - De rommelige historie van Prinsjesdag120 - Roel Bekker: Waarom bij de overheid dingen zo vaak fout gaan112 - Snels en Sneller: Tweede Kamer moet uitgaven strenger controleren68 - De kindertoeslagaffaire: hoe de Belastingdienst willens en wetens duizenden ouders dupeerde27 - PG weet hoe je rommelt met cijfers17 – Hoe Rekenkamerpresident Arno Visser de overheid controleert***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:35:21 – Deel 201:05:18 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In deze aflevering praten Jaap Jansen en PG Kroeger met een bijzondere gast: Natalia Gavrilița, tot voor kort premier van Moldavië. In februari trad ze af na grote demonstraties tegen haar hervormingen en vooral tegen de economische krimp van 6 procent en de forse inflatie die opliep naar 35 procent. Bovendien zonnen de Russen op een staatsgreep. Een partijgenoot nam het over.De afgelopen week was ze in Nederland, waar ze onder meer sprak met de Tweede Kamer. Als een soort ambassadeur van haar land reist ze rond om aandacht te vestigen op het kleine, ernstig bedreigde Moldavië.***The conversation with Natalia Gavrilița is in English and starts after 7 minutes***Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Moldavië was ooit deel van Roemenië. Stalin annexeerde het als buffer. Taal en cultuur werden hard onderdrukt en zodra 'glasnost' en 'perestrojka' kwamen demonstreerde ook de scholier Natalia mee voor vrijheid en onafhankelijkheid.Daarmee begon een verrassend levensverhaal. We reizen met scholier Natalia mee via haar eerste 'westerse stad' Amsterdam op weg naar een jaar high school in een klein plaatsje in Ohio. "Dat heeft mijn leven veranderd."Haar vloeiend Engels zorgde er daarna voor dat ze in de nieuwe republiek Moldova als tolk kon bijverdienen. Aan de universiteit van Moldavië en daarna op Harvard studeerde zij internationaal recht en economie. Na terugkeer in Chisinau werd zij politiek actief en trok samen op met de huidige president Maia Sandu.Zij begonnen een middenpartij, de Partij van Actie en Solidariteit (aangesloten bij de Europese Volkspartij die in het Europees Parlement de grootste fractie heeft). Hun partij maakte een hoofdpunt van het bestrijden van corruptie en de greep van oligarchen op hun land. In 2020 haalden ze bij de verkiezingen een ruime meerderheid.In februari 2022 viel Rusland Moldavië's grote buurland Oekraïne binnen. Poetins leger probeerde een directe verbinding te maken met de Russische troepen in Transnistrië, een Russisch gezinde enclave binnen Moldavië.Het land zocht meteen hulp bij de Europese Unie en de NAVO. Tegelijkertijd ving het 600.000 vluchtelingen op, waarvan er zo’n 100.000 bleven. En dat terwijl Moldavië zelf maar 2,6 miljoen inwoners telt."We hadden noodplannen klaar voor het geval dat, maar in ons hart konden we niet geloven dat zo'n oorlog in deze eeuw nog zou kunnen”, zegt Natalia Gavrilița.Als premier werd ze geconfronteerd met een serie crises tegelijk: energiechantage, militaire dreiging, gierende inflatie, blokkade van export en import, cyberaanvallen, pogingen tot ondermijning en staatsgreep.Al in maart 2022 diende Moldavië het verzoek in om EU-lid te mogen worden. Al in juli kreeg het de status van kandidaat-lid. Broederland Roemenië is daarbij een voorbeeld. "Er is geen betere club voor ons om echt vrij te kunnen zijn."Heel bijzonder is dat binnenkort alle regeringsleiders van de EU en een flink aantal leiders van Europese landen die geen EU-lid zijn in Moldavië bijeenkomen in de nieuwe Europese Politieke Gemeenschap voor de tweede topconferentie sinds de oprichting vorig jaar. Natalia Gavrilița vertelt enthousiast over de voorbereiding en het grote belang van dit signaal van Europese solidariteit met Moldavië naar Poetin.Haar vertrouwen in de moed van buurman Volodymyr Zelensky en zijn volk is groot.Hoewel Moldavië volgens de grondwet ‘neutraal’ is, is Gavrilița voorstander van een NAVO-lidmaatschap voor haar land, net als eerder neutrale staten als Finland.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Europese Unie en met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Als vriend kun je met 30% korting naar het Beethoven-concert op 24 mei in Het Concertgebouw waarover we in aflevering 346 vertelden. In de pauze willen Jaap en PG graag met de vrienden van de show klinken op Beethoven en Betrouwbare Bronnen!30% korting krijg je via deze linkEn je kunt ook met 30% korting naar het concert van 23 mei, waarin Beethovens prachtige vioolconcert wordt uitgevoerd door Alena Baeva!***Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Stuur voor informatie een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl***Verder lezenNatalia Gavrilița op Facebook***Verder kijkenThree Questions To Ms Natalia Gavrilița, Prime Minister of the Republic of Moldova (2022)***Verder luisteren339 – De geopolitiek van de 19e eeuw is terug. De eeuw van Bismarck336 - Timothy Garton Ash: Hoe Europa zichzelf voor de derde keer opnieuw uitvindt327 - Poetin, Zelensky en wij. Een jaar na de inval299 - Dramatische verschuivingen in de wereldpolitiek. Europa heeft eindelijk een telefoonnummer (oa over de nieuwe Europese Politieke Gemeenschap)280 - Ook het Tsjechische EU-voorzitterschap wordt van historisch belang279 - Jaap de Hoop Scheffer over Poetin, Oekraïne, de NAVO en de toekomst van de EU (en over Moldavië!)267 - Hoe je tijdens de oorlog de Oekraïense economie overeind houdt - een gesprek met Caspar Veldkamp265 - Toetreding tot de NAVO, de reuzensprong van Finland257 - Het machtige Rusland als mythe: hoe 'speciale militaire operaties' een fiasco werden256 - Na de inval in Oekraïne: 'Nu serieus werk maken van Europese defensiesamenwerking'248 - Oekraïne en de eeuwenoude vriendschap tussen Duitsland en Rusland163 - De ondergang van de Sovjet-Unie: hoe een wereldmacht verdampte***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:34:28 – Deel 201:09:29 – EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

De belangrijkste verkiezing van 2023. Zo noemt The Economist de presidentsverkiezingen in Turkije op zondag 14 mei. Komt na 21 jaar een eind aan de heerschappij van Recep Tayyip Erdoğan? Lukt het een eensgezinde alliantie hem van de troon te stoten? Wat gaat Erdoğans machtsapparaat doen, wat betekent dit voor Europa en de NAVO wat zijn de geopolitieke gevolgen? Jaap Jansen en PG Kroeger praten erover met de voormalige voorzitter van de Turkije-delegatie van het Europees Parlement, inwoner van Turkije en correspondent voor BNR Nieuwsradio Joost Lagendijk.Hij maakte aan den lijve mee hoe dit land allengs steeds meer een autocratie leek te worden. Was hij in 2006 nog in alle bladen Turkije's 'nationale schoonzoon', later werd hij gedwongen tot ballingschap. Inmiddels is hij weer terug en kan hij als geen ander vertellen hoe Turkije ervoor staat.***Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Lagendijk wijst op de kameleontische verschijningsvormen waarmee Erdoğan zich politiek en mediamiek presenteerde. Hij had altijd een fijne neus voor wat leeft in het volk en bood de mensen buiten de seculiere elites veel punten van herkenning. Ook in de relaties met Europa was hij opvallend flexibel en in staat tot verrassende manoeuvres als deze hem leken te baten.EU-druk kon hij goed gebruiken om de macht van het leger in te perken en de seculier-autoritaire rechtsstaat terug te dringen. Maar zijn eigenzinnige ideeën over economie en financieel beleid brachten hem de voorbije jaren ernstig in de problemen. Belangrijke bondgenoten en zelfs partijgenoten keerden zich van hem af en stapten over naar oppositie.Zijn opponent Kemal Kılıçdaroğlu heeft met veel politiek vernuft een brede alliantie kunnen smeden. In peilingen ligt hij nipt voorop.Jaap en PG duiken met Lagendijk in de boeiende historie, culturele aspecten en plannen van Kılıçdaroğlu en zijn alliantie. Hun hoofddoel is afscheid nemen van Erdoğans presidentiële autocratie en terugkeer naar een echt parlementaire democratie. 'Hoofdpijndossier' is voor hen de vraag hoe om te gaan met de miljoenen vluchtelingen uit Syrië.Dat dit in hoge mate ook Europa en de vele geopolitieke pijnpunten van nu raakt is voor Lagendijk glashelder. Met Kılıçdaroğlu als president zou de verhouding met Europa duidelijk kunnen verbeteren en vermindert de neiging tot avonturisme op het wereldtoneel. De beroerde economie, financiën en grondwettelijke perikelen gaan meteen de aandacht opeisen.Duidelijk is dat Turkije de afgelopen jaren een grote economische en maatschappelijke dynamiek kende. Een zeer snelle urbanisatie en moderne ideeën van jongeren zullen de verkiezingsuitslag mede bepalen. Zorgelijk is daarbij dat in kringen rond Erdoğan Trump-achtige ideeën over die uitslag rondgaan. Deze kunnen erop duiden dat ze daar in paniek beginnen te raken.The Economist zit in elk geval goed, stelt Lagendijk. Deze verkiezingen zijn cruciaal. Wint Erdoğan opnieuw, dan zal er weinig veranderen en de economie krijgt nog meer zware klappen. Wint de oppositie zal die economie met spoed aangepakt moeten worden, naast het herstellen van de band met Europa en de terugkeer naar de parlementaire democratie. De impact in heel de turbulente regio tussen Krim, Donaudelta, Kaukasus, Balkan, Levant en Middellandse Zee is hoe dan ook groot.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Dan kun je meedingen naar een set van twee vrijkaartjes voor het Beethoven-concert op 24 mei in Het Concertgebouw waarover we in aflevering 346 vertelden (vrienden krijgen hierover een aparte mail of lezen het op de site in een bericht dat alleen voor vrienden leesbaar is). In de pauze willen Jaap en PG met de vrienden van de show klinken op Beethoven en Betrouwbare Bronnen!Sowieso kun je er met 30% korting naartoe via deze linkEn ook naar het concert van 23 mei, waarin Beethovens prachtige vioolconcert wordt uitgevoerd door Alena Baeva!***Het gesprek met Joost Lagendijk is opgenomen voordat Muharrem İnce bekendmaakte dat hij zich terugtrok als presidentskandidaat.***Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Stuur voor informatie een mailtje aan adverteren@dagennacht.nl***Verder lezenRob Vreeken – Een heidens karwei (Prometheus), met als ondertitel 'Erdoğan en de mislukte islamisering van Turkije' - net verschenen en aanbevolen door Joost Lagendijk!Joost Lagendijk – Erdoğan in een notendop (Prometheus), uit 2016, verkrijgbaar als e-boek***Verder luisteren339 – De geopolitiek van de 19e eeuw is terug. De eeuw van Bismarck299 - Dramatische verschuivingen in de wereldpolitiek. Europa heeft eindelijk een telefoonnummer279 - Jaap de Hoop Scheffer over Poetin, Oekraïne, de NAVO en de toekomst van de EU272 - Dankzij Poetin: nu écht intensief debat over de toekomst van Europa265 - Toetreding tot de NAVO, de reuzensprong van Finland257 - Het machtige Rusland als mythe: hoe 'speciale militaire operaties' een fiasco werden256 - Na de inval in Oekraïne: 'Nu serieus werk maken van Europese defensiesamenwerking'253 - Poetins bizarre toespraak: hoe de president de geschiedenis van Oekraïne herschrijft***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:47:35 – Deel 201:40:00 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Op 9 mei Europa Dag zijn overal bijeenkomsten waar je de Europese hymne hoort, het slotkoor van Beethovens negende Symfonie. Alle Menschen werden Brüder! Jaap Jansen en PG Kroeger duiken in het verhaal van dat muziekstuk, van de componist, de dichter en zijn artistieke en politieke milieu en hoe verrassend rebels en actueel Ludwig van Beethoven was.Dit is bovendien de start van een bijzondere samenwerking van Betrouwbare Bronnen met de plek in Europa waar Beethoven mooier klinkt dan waar ook: Het Concertgebouw in Amsterdam! Ter gelegenheid van het Beethoven-festival met het Orkest van de Achttiende Eeuw slaan we de handen ineen. Wie Vriend van de Show is of nog snel wordt, kan meedingen naar twee (van de 80!) kaartjes voor het concert op 24 mei met enkele van zijn meest indrukwekkende composities door Alexander Melnikov en Jonathan Darlington.***Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Het werk van de toondichter uit Bonn - met familiebanden in de Nederlanden - is zeer politiek. In de Europese Raad is daarover nog slaande ruzie gemaakt en premier Jan Peter Balkenende moest alles uit de kast halen om het gedoe te sussen en president Nicolas Sarkozy tot bedaren te brengen. Politieke controverses waren al tijdens Beethovens leven bon ton. Hij was een rebel, vurig bewonderaar van Napoleon en het vrijheidsideaal van de Franse Revolutie.En hij was een Europeaan avant la lettre. Inspiratie kreeg hij uit het werk van Shakespeare, uit gedichten van Goethe, van zijn voorganger Mozart, Italiaanse muziek, Franse politiek en het revolutionair denken van de Jena Kreis. Juist daarover spraken Jaap en PG recent met Andrea Wulf die haar boek Magnificent Rebels schreef over die jeugdige tijdgenoten van de componist.Hij vereerde net als de Jena-rebellen, de Humboldt-broers en Goethe de dichter Schiller en zijn streven naar vrijheid. Beethoven was heel zijn leven bezig met het maken van muziek voor diens gedicht Ode an die Freude. Het werd de apotheose van zijn symfonisch werk. Maar PG wijst op nog een hele reeks andere politieke en rebelse muziekstukken. Van een ouverture voor een opstandig stuk van Goethe tot een opera over de ontsnapping uit een strafkamp.Op het concert van 24 mei klinkt niet toevallig Beethovens meest politieke symfonie, de Derde. Die was bedoeld als hommage aan Napoleon. Maar die pleegde volgens Beethoven zo'n groot politiek verraad, dat die heel hardhandig ingreep in de partituur van dat stuk.Beethoven schreef dus niet alleen die hymne voor Europa, hij wás Europa. Zijn vurig verlangen naar vrijheid, mensenrechten, zijn inspiratie uit vele culturen en allerlei landen en zijn voortdurende pogingen de muziek te vernieuwen en nieuwe ideeën, klanken en werken te ontdekken maken hem zelf weer een bron van inspiratie, ook 200 jaar nadien. 'Freude, schöner Götterfunken!'.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Dan kun je meedingen naar een set van twee vrijkaartjes voor 24 mei (vrienden krijgen hierover een aparte mail of lezen het op de site in een bericht dat alleen voor vrienden leesbaar is). In de pauze willen Jaap en PG met de vrienden van de show klinken op Beethoven en Betrouwbare Bronnen!Sowieso kun je er met 30% korting naartoe via deze linkEn ook naar het concert van 23 mei, waarin Beethovens prachtige vioolconcert wordt uitgevoerd door Alena Baeva!*** Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Stuur voor informatie een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl***Een aantal muziekfragmenten in deze aflevering is afkomstig uit Orchestra of the 18th Century – Frans Brüggen – Beethoven The Symphonies***Verder lezenChristine Eichel - Der empfindsame Titan. Ludwig van Beethoven im Spiegel seiner wichtigsten Werke***Verder luisteren344 - Nederland in Europa: een masterclass door Tom de Bruijn336 - Timothy Garton Ash: Hoe Europa zichzelf voor de derde keer opnieuw uitvindt329 - Staatssecretaris Gunay Uslu staat pal voor de cultuursector, maar er moet wel wat veranderen312 - Schurend verleden - over cancelculture, politiek en geschiedenis231 - Geschiedenis als politiek wapen190 - Napoleon, 200 jaar na zijn dood: zijn betekenis voor Nederland en Europa148 - Stefan Zweig als inspirator van Europa als culturele en politieke gemeenschap71 - Caroline de Gruyter: 'Brexit maakt Europa sterker' - De EU als het Habsburgse Rijk van onze tijd57 - PG Kroeger over Alexis de Tocqueville49 - De koningen van Hispanje die wij altijd hebben geëerd43 - Mozart op het Binnenhof40 - De geniale broers Von Humboldt11 - Gerlacus Buma, soldaat van Napoleon en Willem I***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:23:59 – Deel 201:06:31 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Het kon natuurlijk niet uitblijven op het White House Correspondents’ Dinner. Op de jaarlijkse roast van de bewoner van het Witte Huis werd Joe Biden meedogenloos geplaagd met zijn kandidatuur voor een tweede termijn als tachtigjarige. Zelf deelde hij ook stevig uit, onder meer naar de 92-jarige Fox-baas Rupert Murdoch.Het is opmerkelijk hoeveel bejaarde en zelfs hoogbejaarde leiders de wereld kent in de 21e eeuw. Jaap Jansen en PG Kroeger kijken er met een mengeling van verbazing, lichte spot én historische duiding naar. Want het is toch opvallend dat over de hoge leeftijd van Donald Trump zelden gerept wordt, terwijl die ouder is dan zijn voorgangers Bill Clinton en George W Bush en beduidend minder fit dan Biden.***Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Wie buiten de Verenigde Staten rondkijkt, ziet nog meer. De Chinese leider Xi Jinping is 69. Ronald Reagan had diezelfde leeftijd toen hij aantrad in 1981 en toen was men bezorgd daarover. Luiz Inácio Lula (Brazilië) is 77 en begint net weer opnieuw. Italië kent zelfs een traditie van stokoude leiders. President Sergio Mattarella is 81, zijn voorganger Giorgio Napolitano was 88 en werd alom gesmeekt om voor een volgende termijn bij te tekenen. Silvio Berlusconi is nog altijd senator en partijleider met 86. Irans Ali Khamenei is 84 en de leeftijdskampioen is de 90-jarige president Paul Biya van Kameroen die al meer dan 40 jaar aan de macht is.Het is dus meer dan ooit cruciaal dat een politiek leider geestelijk en fysiek bij de pinken is. We weten welke factoren en eigenschappen daarbij van doorslaggevend belang kunnen zijn. Bijvoorbeeld een brede, gevarieerde interesse, juist ook buiten en los van de permanente stress van politiek en machtsperikelen. De romans die Charles de Gaulle las, de postzegelverzameling van FDR, golf spelen en meer van dat soort afleidingen zijn geen teken van luiheid maar van wijsheid.En dus wordt over die fysieke gesteldheid vaak zeer geheimzinnig gedaan. Jaap en PG memoreren hoe Trump bijna doodging aan covid-19 en door een experimentele therapie kon overleven. En zo zijn er nog veel meer voorbeelden. Van de brief die Ronald Reagan klaar had liggen, de depressies en drankzucht van Willy Brandt tot het noodlottig bericht voor François Mitterrand over zijn prostaat toen hij in het Élysée nauwelijks was aangetreden.Biden wordt niettemin opgebeurd door succesvolle voorbeelden van leiders die pas na hun zeventigste de macht grepen en hem hebben voorgedaan hoe je op hoge leeftijd succes boekt. Van Mughalkeizer Aurangzeb tot Konrad Adenauer en van Winston Churchill tot Deng Xiaoping.Hoe Joe Biden de afgelopen twee jaar opereerde past opvallend goed bij de succesfactoren van zulke heersers. Focus, zelf vooral de écht grote thema's doen, scherp oog houden voor urgentie en prioriteiten en daarbij tempo durven maken.Jaap en PG laten bovendien nog een andere Joe Biden horen. De jonge senator die 50 jaar geleden werd gekozen, maar formeel nog niet mócht aantreden. Pas na zijn dertigste verjaardagsfeestje kon hij beginnen. En toen zei hij al dat je van leeftijd geen issue moest maken!***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!We zijn blij met de advertentie van Mattsleeps. Met de code BETROUWBAREBRONNEN10 krijg je 10 procent korting! Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Stuur voor informatie een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl***Verder luisteren339 – De geopolitiek van de 19e eeuw is terug. De eeuw van Bismarck322 - 30 januari 1933, een fatale dag voor Duitsland en de wereld (stokoude Hindenburg benoemt Hitler)319 - Lyndon B. Johnson, politiek genie en manipulator van de buitencategorie308 - Historische 'midterms' werpen hun schaduw vooruit naar de presidentsverkiezingen van 2024292 - De koningin is dood, leve de koning! De politiek van sterven en opvolgen289 - Donald Trump als gevaar voor de democratie - Joe Biden en zijn strijd voor de ziel van Amerika281 - Fourth of July: Amerika reisgids voor politieke junkies245 - Oompje neemt de trein – de reis die China naar de 21e eeuw bracht221 - Madam Speaker: de spijkerharde charme van Nancy Pelosi206 - 'Aardverschuiving': Michael Wolff over Donald Trumps laatste dagen als president. En: zijn bezoek aan Mar-a-Lago202 - 4th of July: Joe Biden in het spoor van LBJ (met als gast: Jan Paternotte)194 - Biden en Poetin kijken elkaar in de ogen. De historie van Amerikaans-Russische topontmoetingen159 - Washington DC: na de afgang van Trump optimisme over Biden en Harris150 - De memoires van Barack Obama146 - Amerikaanse presidentsverkiezingen: de machtsoverdracht101 - 75 jaar bevrijding: De laatste dagen van Franklin D. Roosevelt58 - PG over 70 jaar China, de Volksrepubliek van Mao, Deng en Xi47 - Adenauer, de 1e Kanzler44 - Amerika Special: Michael Wolff over Donald J. Trump35 - Charles de Gaulle***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:36:11 – Deel 201:28:51 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Oud-minister Tom de Bruijn werkt bijna zijn hele al leven op het snijvlak van de Nederlandse en de Europese politiek. Onder meer als permanent vertegenwoordiger van Nederland bij de Europese Unie in Brussel en daarvoor ‘chef Europa’ in Den Haag. Hij begeleidde de premiers Wim Kok, Jan Peter Balkenende en Mark Rutte naar Eurotoppen en deed allerlei complexe en gevoelige onderhandelingen. Aan Jaap Jansen en PG Kroeger geeft hij een 'masterclass' over de verhouding tussen Nederland en Europa sinds de jaren ’50, zoals hij die onlangs ook gaf in Parijs, ter voorbereiding op het staatsbezoek van president Emmanuel Macron op 11 en 12 april 2023.***Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Zijn verhaal geeft ons een inkijkje in het concrete, dagelijkse werk van 'de pv' in Brussel. Die functie van permanent vertegenwoordiger - een combinatie van ambassadeur en beleidscoördinator van de regering bij de EU - bekleedde hij van 2003 tot 2011. De bijeenkomsten van de gezamenlijke pv’s van de lidstaten noemt hij 'het Madurodam van de Europese Raad'. Hoe, met wie en met welke landen en krachten je onderhandelt op dat complexe Brusselse niveau maakt hij inzichtelijk met fraaie verhalen.Dat Nederland de voorbije 70 jaar niet altijd op eenzelfde manier naar de Europese integratie en de machtsverhoudingen binnen Europa keek, komt uit zijn analyse scherp naar voren. Scepsis bestond al in de jaren van premier Willem Drees, maar ook hij kon het zich niet veroorloven afzijdig te blijven. Al was het maar vanwege de cruciale handelsrelatie met West-Duitsland.Met de Fransen liep het vaak stroef. De Atlantische insteek en het idealistisch pragmatisme van de Nederlanders wekte vaak wantrouwen en onbegrip. Toch slaagde Ruud Lubbers erin op een van de heikelste problemen verrassend op één lijn te komen met president François Mitterrand. Samen overrompelden ze daarmee heel de EU. Minister Hans van Mierlo poogde vergeefs tot meer wederzijds begrip te komen, maar Jan Peter Balkenende dwong nogal wat respect af nadat hij Jacques Chirac met zijn stijfkoppigheid eerst tot razernij had weten te brengen.Nog meer argwaan ontmoette ons land na het afwijzen van de ‘Grondwet' in 2005 en daarna (tussen 2010 en 2012) de gedoogcoalitie met de PVV. Maar juist toen brak een nieuwe toon en benadering door. In de eurocrisis bleek Nederland inventief en creatief te zijn.De uitstekende band met bondskanselier Angela Merkel werd nog belangrijker toen met Brexit de eveneens goede relatie met de Britten in zijn tegendeel omsloeg. Brexit maakte Rutte stug tegen de ondermijners van de EU en voor Berlijn en Parijs werd hij nog meer een nuttige schakel. 'Wopke en de Zeven Dwergen' werd daar een effectief vervolg op.Na het vertrek van Merkel is Nederland nog meer een sleutellidstaat geworden, temeer omdat de Frans-Duitse as in een crisis verzeild is geraakt. MH17, Trump, Poetins inval in Oekraïne en de opmars van Xi Jinping hebben bovendien glashard doen voelen hoezeer een eensgezinde Unie met nieuwe politieke instrumenten van levensbelang is.Het lijkt er zelfs op dat Rutte hiermee wel degelijk iets van visie heeft ontwikkeld. De premier zoekt ook in veel bredere kring nu invloed en contacten voor ons land binnen de EU. De band met Macron is opvallend sterk geworden, maar bijvoorbeeld ook met Spanje is de relatie en het wederzijds begrip ook veel beter geworden.Dit wijst erop dat voor ons land en de EU als geheel een nieuwe tijd is aangebroken. Poetins oorlog heeft dat nog extra aangemoedigd. Tom de Bruijn wijst er ook in het licht van de aanstaande verkiezingen voor het Europees Parlement op, dat politici en partijen hebben te rekenen met decennia van grote nadruk op gezamenlijke inspanningen voor een serieuze Europese defensie.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Europese Unie en met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Stuur voor informatie een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl***Verder lezenTom de Bruijn - De l’idéalisme au pragmatisme : les Pays-Bas dans la construction européenne (Le Grand Continent, 11 april 2023)Nederlandse vertaling op Vriend van de showLeestip van Jaap:Anjo Harryvan en Jan van der Harst - Verloren consensus. Europa in het Nederlandse parlementair-politieke debat 1945-2013***Verder luisteren340 – Caroline van der Plas ontvangt Frans Timmermans. Vijf misverstanden over Europa336 - Timothy Garton Ash: Hoe Europa zichzelf voor de derde keer opnieuw uitvindt333 - Een 'bromance' tussen Rishi Sunak en Emmanuel Macron. De haat-liefdeverhouding van Britten en Fransen328 – Nieuwe rauwe wereld. Brexit, what Brexit?321 - Umwertung aller Werte - Parijs en Berlijn van elkaar vervreemd op hun eigen feest302 - De Frans-Duitse motor hapert. Gesprek met Bondsdaglid Otto Fricke299 - Dramatische verschuivingen in de wereldpolitiek. Europa heeft eindelijk een telefoonnummer290 - Bondskanselier Olaf Scholz en de razendsnelle ontwikkeling van de EU284 - Quatorze Juillet: komt onder Macron een einde aan De Gaulles Vijfde Republiek?272 - Dankzij Poetin: nu écht intensief debat over de toekomst van Europa252 - Guy Verhofstadt over Oekraïne, Rusland en zijn ontluikende vriendschap met Poetin, die plots voorbij was233 - Kabinetsformatie 2021: Otto Fricke over de Europese ambities van de nieuwe Duitse regering139 - Ank Bijleveld en haar nieuwe Defensievisie: Europa moet zichzelf militair kunnen verdedigen124 - 95 jaar Jacques Delors107 - Jean Monnet, de vader van Europa100 - Nederland in Europa: lusten en lasten door de eeuwen heen64 - Wim Kok, een leven op eigen kracht - gesprek met biograaf Marnix Krop42 - Merkels vertrouweling Elmar Brok, 40 jaar Europese geschiedenisAfl. 36 – Wopke Hoekstra: EU moet geopolitieke machtsfactor worden28 - Eeuwenoude misverstanden tussen Nederland en FrankrijkAfl. 02 – Jeroen Dijsselbloem en Coen Teulings over de Eurocrisis***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:57:56 - Deel 202:01:41 - EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Sinds de verkiezingen van 2021 vertrokken negen van de vijftien gekozen Tweede Kamerleden uit de CDA-fractie, afgelopen week zelfs twee tegelijk. Termen als 'leegloop' en 'exodus' gingen al snel rond. Alle reden om te analyseren wat er nu precies in die partij aan de hand is, zeker na de klappen die de christendemocraten in maart nog kregen bij de Provinciale-Statenverkiezingen. Jaap Jansen en PG Kroeger - die over de historie van het CDA al veel publiceerde – belichten de achtergronden en actuele perikelen. Quo Vadis: waar gaat het CDA heen?***Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Al in de loop van 2019 en 2020 was voor scherpe waarnemers merkbaar dat de ooit zo geduchte machtsmachine van het CDA allesbehalve soepel functioneerde. In een leiderschapsvacuüm na het vertrek van fractieleider Sybrand Buma ontstonden ernstige problemen in Noord-Brabant, een provincie waar het CDA juist historisch sterk geworteld is. Bedreigingen door boerenactivisten en een nieuwe coalitie over rechts met onder meer FvD zorgden voor diepe verdeeldheid. Opvallend was hoe het Haagse CDA daarbij wegkeek en de verwarring vooral extra voedde.De aanwijzing van een nieuwe nationale lijstrekker (Hugo de Jonge! Wopke Hoekstra!) en de perikelen daaromheen lieten opnieuw zien dat het intern niet goed zat. De Tweede-Kamercampagne van 2021 liep uit op een rommelige en inhoudelijk stuurloze deceptie. PG wijst erop dat dit niet leidde tot een scherpe, inhoudelijke evaluatie. Eerder tot het omgekeerde: het toedekken van de narigheid en vermijden van harde lessen.Het was overigens niet zo, dat vanuit het CDA niet gepoogd werd een eigentijds politiek program te presenteren. Men was misschien eerder te ijverig daarmee. De hoeveelheid 'nieuwe visies' en rapporten is de voorbije jaren bijna niet te tellen; ze volgen elkaar in hoog tempo op. Dat vergroot eerder onzekerheden dan dat het koersvastheid en focus op de lange termijn onderstreept. Van Zij aan Zij, via een New Deal en een Coöperatieve Samenleving werd het 'Minder Ik, Meer Wij’ en ‘Heel Nederland’. Toch zeggen velen ook binnen het CDA dat het hen duizelt en onhelder is wat de koers nu toch is. Papier is immers geduldig.De deelname aan het kabinet Rutte IV kon daarbij niet voor nieuw elan zorgen - waarvoor vanuit de partijdenktank al gewaarschuwd was in Betrouwbare Bronnen 212 - en de neiging in de Kamerfractie tot een klassiek 'monisme' tegenover het kabinet remde een duidelijke, eigen profilering. Het forse verlies bij de Staten was daardoor eigenlijk tevoren al ingeboekt. Verrassen kon het niemand.En die leegloop in de Kamer dan? Die is niet eens zo ongebruikelijk, ook bij andere partijen zie je dit. Maar nu het CDA geen 40 of 50 zetels meer heeft, valt een plots vertrek wel veel meer op. Bovendien is deze ontwikkeling een uitvloeisel van de eerdere mislukking om de CDA-kieslijst te verversen. Twee jaar na de verkiezingen lijkt die ontwikkeling zo alsnog te gaan slagen.Signalen van de jongeren (het CDJA) en vanuit het Europees Parlement – in 2024 staan er alweer verkiezingen op de rol - wijzen erop dat voor zulk nieuw elan weinig tijd meer beschikbaar is. Partijvoorzitter Hans Huibers zal de komende tijd aan de slag moeten na een periode waarin hij vooral een interne 'cheerleader' was om zijn club moed in te spreken. Daarbij kan hij bij geestverwanten in Vlaanderen bij onze eerdere gast Sammy Mahdi en in Duitsland de CDU na Angela Merkel zien hoe ook zij worstelen met hun profiel en koers.Vooral in de nu verjongde Kamerfractie zal men een nadrukkelijker 'eigen profiel' moeten laten zien. En willen vermijden dat er opnieuw 'een nieuwe visie' uitgeprobeerd gaat worden. Die nieuwe mensen daar zouden wel eens een stille coup kunnen plegen. En eindelijk concreet gaan doen wat al die tijd alleen maar geduldig papier bleek te zijn. De vraag is dan natuurlijk wel, wat ook dit betekent voor de relatie van het CDA met Rutte IV.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!De prijswinnaars van het boek van Jan Hoedeman worden bekend gemaakt in deze aflevering!In deze aflevering zit een Bamigo-advertentie. Tot en met 30 april 2023 25% en soms zelfs 40% korting. Daarna weer de volle prijs, behalve als jij de Betrouwbare Bronnen-code kent, dan krijg je met Bron20 20% korting!Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Stuur voor informatie een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl***Verder luisteren337 - Een pauzeknop om te versnellen. Het bijna-einde van Rutte IV335 - Na de verkiezingen: de kunst van het wonden likken334 - Provinciale-Statenverkiezingen 2023: zware klappen in een verdeeld land307 - Tien wetten waaraan een succesvolle fractievoorzitter moet voldoen282 - Hoe Sammy Mahdi - de nieuwe Vlaamse leider - de christendemocraten er weer bovenop wil helpen212 - Het CDA zoekt zichzelf, Richard van Zwol en Pieter Jan Dijkman wijzen de weg209 - Kabinetsformatie 2021: De VVD nerveus, het CDA labiel en Hamer houdt stug vol195 - PvdA en CDA: ooit dominante machtspartijen, nu grote verliezers. Hoe komt dat? En hoe nu verder?176 – De verkiezingscampagne van 2021: onverwachte winnaars en verliezers175 – De koers van CDA-lijsttrekker Wopke Hoekstra en het verschil met de VVD153- Het CDA en de tand des tijdsBB 134 – 40 jaar CDA, 10 jaar CDA-congres in de RijnhalBB 119 – Elke machtsoverdracht in het CDA is een dramaBB 83 – Het CDA, lastige coalities en gedogenBB 56 – Tien wetten waaraan een succesvolle partijvoorzitter moet voldoenBB 46 – De koers van CDA-vicepremier Hugo de Jonge***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:48:46 – Deel 201:22:33 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.