Betrouwbare Bronnen

Het is Prinsjesdag en dan staat die ene grote rede van de koning centraal: de Troonrede. Maar wat is dat voor redevoering? Hoe ontstaat die? En wat zijn eigenlijk politieke speeches? Hoe maak je die? Jaap Jansen en PG Kroeger bespreken dit met de absolute kenner van het vak, Renée Broekmeulen.Zij schreef het onlangs verschenen handboek De speechschrijver, de kunst en kunde van een goede toespraak. Daarin komen niet alleen vaak verrassende do's & don'ts van een speech aan de orde, maar ook vele voorbeelden van Nederlandse politici, ceo's en anderen die daar soms goed in zijn en soms wanhopig slecht.Broekmeulen vertelt hoe in Nederland het maken van speeches heel lang als een bijzaak werd gezien. Letterlijk de jongste bediende werd eraan gezet. PG en Renée delen hierin een wel heel aparte geschiedenis.Het is nu wel 'beter' in Den Haag, maar nog altijd duikt een boel amateurisme de kop op. Het idee dat een goede speech een literaire performance is en de opbouw ervan eigenlijk een beetje een symfonie van Beethoven moet lijken is nog niet overal doorgedrongen. In Nederland ‘speechen als Obama’? Niet dus. Dit land kent geen traditie van 'gospelretoriek'.En die Troonrede dan? Volgens Broekmeulen is dit geen 'speech' maar een boodschappenlijstje. Er wordt wel gepoogd het karakter te moderniseren, maar het blijft moeizaam. Dat Willem-Alexander geen John Cleese hoeft te worden, laat staan een Martin Luther King, is wel duidelijk. Maar het kan beter.In deze afleveringen tal van voorbeelden, met onder anderen de koninginnen Juliana en Beatrix, Jesse Klaver, Habtamu de Hoop, Mark Rutte en Sigrid Kaag.En wat is ‘een Ien Dalesje’ of ‘Het Doode Paerdt’ En waarom gebruikte minister Wim Deetman in een Engelstalige speech het chique woord 'imperative'?***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via Vriend van de Show. Als vriend kun je regelmatig meedingen naar een boek. Ook nu weer: vrienden krijgen een mailtje waarin staat hoe ze kans kunnen maken op De speechschrijver. Word je nu vriend, dan kun je ook nog meedingen!Deze podcast leeft ook van sponsoring en advertenties. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl als je hierover meer wilt weten.***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder lezenQuintilianus - De opleiding tot redenaar (Groningen: Historische Uitgeverij, 2001)Peggy Noonan - On speaking well (New York: Regan Books, 1999)Robert Schlesinger - The White House Ghosts (New York : Simon & Schuster, 2008)Godfried Bomans - De man met de witte das (Amsterdam: Elsevier, 1971)Querido's Letterkundige Reisgids van Nederland***Verder luisteren: een greep uit de afleveringen waarin speeches of 1 toespraak een belangrijke rol spelen260 - De toesprakentournee van Volodimir Zelenski253 - Poetins bizarre toespraak: hoe de president de geschiedenis van Oekraïne herschrijft133 - Amerikaanse presidenten: boeken die je volgens PG móet lezen!95 - Grote speeches in tijden van crisis (deel 2)94 - Grote speeches in tijden van crisis (deel 1)32 - Frits Bolkestein over Thierry Baudet en de VVD ** Churchill en Europa: biografen Andrew Roberts en Felix Klos16 - Hoe Angela Merkel haar afscheid voorbereidt***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:40:26 – Deel 201:40:50 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Met de dood van koningin Elizabeth II eindigt een tijdperk. En het karakteristieke van constitutionele monarchieën is dat er dan ook meteen een nieuw tijdperk begint.Het lijkt allemaal te gaan zoals ‘t hoort, al eeuwenlang. In deze aflevering van Betrouwbare Bronnen duiken Jaap Jansen en PG Kroeger in actualiteit en historie die laten zien dat dit bepaald niet zo is en dat zo'n periode van rouwbeklag en opvolging vaak vol zit met spanningen, onverwachte effecten en politieke troebelen.Het eerste dat opvalt is natuurlijk dat zodra de Queen stierf een volledig ingestudeerde en geoefende procedure in gang gezet werd. Iedereen wist wat hij moest doen. Dat is de essentie van een ritueel immers. Het is een context van handelen die de antichaos moet verzorgen. Rituelen moeten een soort tijdloosheid suggereren.De fijnproevers zien dezer dagen allerlei nieuwe elementen in het ritueel die de Queen uiteraard zélf heeft goedgekeurd of geëntameerd. Buitengewoon politiek is hoe zij haar overlijden in Schotland maximaal wist uit te buiten. Dat zij tot zo’n politieke interventie bereid is, vertelde oud-premier David Cameron een tijd geleden al. Uitermate pikant en indiscreet!Het ritueel in Londen lijkt dan weer zeer traditioneel. Maar zelfs de kerk waar haar uitvaart plaatsvindt is ongebruikelijk en duidelijk een heel persoonlijke keuze. Zoals ook de enorme stoet van wereldleiders aan haar baar allesbehalve vanzelfsprekend is. Ook hier: innovatie alom.Na de dood van een vorst is het de opvolging waar alles dynastiek en politiek om draait. PG wijst erop dat wij hierover bij ons vaak heel ouderwets en eurocentrisch over denken. En in deze fase kan heel veel heel fout gaan. Onze eigen historie kent een voorbeeld van een bijna-ramp en een van een indrukwekkend, zelfverzekerd optreden van een heel jonge Duitse prinses.Het ritueel eindigt pas als de vorst definitief is bijgezet en het gewone leven weer voort kan gaan. Ook die bijzetting is uiterst politiek en vereist de nodige finesse en stuurmanskunst. Hiervoor hadden ze vroeger in Frankrijk en Spanje zeer doordachte handelingen. Jaap wijst op het opvallende fenomeen dat juist in communistische dictaturen die afronding eigenlijk nooit gebeurt: ze openbaren de leider als een soort eeuwig aanwezig figuur, voor altijd opgebaard voor het publiek. Waarom is dat?En Europa? De Europese Unie is nog jong en heeft hier nog geen eigen tradities. Maar die komen wellicht min of meer vanzelf. De herdenkingsbijeenkomst voor Helmut Kohl – met de kist in het halfrond van het Europees Parlement in Straatsburg - was een eerste poging.Natuurlijk eindigt deze editie met passende muziek van dé Britse componist (die overigens geboren was in Duitsland). Georg Friedrich Händel schreef 'Let the bright Seraphim!' als aria bij de dood van een bijbelse held. En de favoriete diva van de Queen zingt het!***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl voor informatie.***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder luisterenIn veel afleveringen van Betrouwbare Bronnen komen koningen, koninginnen en zelfs keizers voor. Meestal over hun poltieke rol en betekenis. En ook hebben we het regelmatig over rituelen. Hier een kleine keuze:08 - Paul Rem over The Queen274 - Thorbecke, denker en doener214 - Prinsjesdag 2021: Vorstelijke verblijven, vergeten prinsessen en koninklijke drama's190 - Napoleon, 200 jaar na zijn dood: zijn betekenis voor Nederland en Europa129 - De rommelige historie van Prinsjesdag80 - Rutte en de ministeriële verantwoordelijkheid74 - Nooit Gebouwd Den Haag69 - Britse verkiezingen! PG Kroeger over 'the mother of parliaments'49 - De koningen van Hispanje die wij altijd hebben geëerd43 - Binnenhof: eeuwenoud ratjetoeEn bij deze aflevering 292 kunnen we ook verwijzen naar:203 - De Tweede Kamer verhuist: uniek, maar ook weer niet zó bijzonder (oa over de herdenking van Helmut Kohl in Straatsburg)***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:53:33 – Deel 201:30:24 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

“Met deze intensiteit maak ik dubbele jaren”, zegt staatsecretaris Marnix van Rij (Fiscaliteit en Belastingdienst) in deze aflevering van Betrouwbare Bronnen. Jaap Jansen praat met hem.Van Rij moet (met zijn collega-staatssecretaris Aukje de Vries) de puinhoop opruimen die is ontstaan in de kindertoeslagaffaire en het fraudesignaleringssysteem waarin sprake was van 'institutioneel racisme'. Hij moet miljarden euro's teruggeven aan benadeelde spaarders. En hij wil het belastingstelsel hervormen. Aan de vooravond van Prinsjesdag licht Van Rij alvast een tipje van de sluier van de plannen die volgende week op Prinsjesdag worden gepresenteerd. Zo vertelt hij hoe ook spaarders die in de Box 3-affaire geen bezwaar hebben gemaakt mogelijk hun teveel betaalde afdracht kunnen terugkrijgen.Ook wil hij met een aantal plannen de in Nederland zeer scheve vermogensverdeling ‘in balans brengen’.De staatssecretaris heeft kritiek op de Tweede Kamer, die in het kindertoeslagschandaal te weinig zelfreflectie toont. Een ‘minder emotioneel’ parlement en een in te stellen ‘tax payer advocate’ kan dit soort affaires in de toekomst mogelijk voorkomen.En hij vertelt hoe het kabinet mensen die hun energierekening niet meer kunnen betalen wil helpen.We hebben het ook nog even over Europa. Waarom overlegt een staatssecretaris van een land dat belastingheffing toch vooral ziet als een nationale zaak zo vaak met collega’s in de Europese Unie?En uiteraard gaat het ook over de partij waarmee het niet goed gaat, het CDA waarvan hij kortgeleden nog interim-voorzitter was. Nog steeds intens betrokken maakt hij een rondgang langs de afdelingen. Wat hoort hij daar?***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars via Vriend van de Show.Als luisteraar van Betrouwbare Bronnen krijg je 30 procent korting op voorstelling Bridging Europe in het Concertgebouw: Lucas & Arthur Jussen en Iván Fischer met het Budapest Festival Orkest en leden van het Concertgebouworkest met werk van Mozart, Beethoven en Louis Andriessen. Gebruik hiervoor de code: betrouwbarebronnen (kleine letters).Ben je geïnteresseerd in sponsoring of adverteren in Betrouwbare Bronnen? Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl voor informatie.***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder luisteren288 - Wachten op Remkes. Welke crisis ligt op de loer bij Rutte IV?275 - Nina Olson: Waarom Nederland net als de VS een Taxpayer Advocate moet krijgen247 - Belastingheffing in box 3: hoe de Hoge Raad de wetgever op de vingers tikt en opzadelt met een hels karwei226 - In het oog van de orkaan: Roel in 't Veld over wat er mis is met politiek en bestuur222 - Na de kindertoeslagaffaire. Hoe Nederland rechtsstaat en democratie kan verbeteren. Gesprek met Richard Barrett van de Venetië Commissie212 - Het CDA zoekt zichzelf, Richard van Zwol en Pieter Jan Dijkman wijzen de weg210 - Kabinetsformatie 2021: Herman Tjeenk Willink over het verval van de democratische rechtsorde162 - Pieter Omtzigt over macht en tegenmacht147 – De kindertoeslagaffaire: het ging al mis bij de wetgeving120 - Roel Bekker: Waarom bij de overheid dingen zo vaak fout gaan68 – De kindertoeslagaffaire: hoe de Belastingdienst willens en wetens duizenden ouders dupeerde – met Pieter Klein en Jan Klijnnijenhuis***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:36:44 – Deel 201:08:57 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

De Europese Unie ontwikkelt zich in ongekend tempo. Een optelsom van crisissen maakt veel mogelijk. Dezer dagen buitelen de historische gebeurtenissen over elkaar. Jaap Jansen en PG Kroeger trekken uit de meest recente signalen een reeks lessen voor Nederland: waar moet het op Prinsjesdag en in de Algemene Beschouwingen óók over gaan?De meest opmerkelijke ontwikkelingen werden bijeengebracht in de grote Europa-rede op 29 augustus van Bondkanselier Olaf Scholz aan de Karelsuniversiteit in Praag. Impliciet was dit het lang verwachte antwoord van Duitsland op de speeches van Emmanuel Macron over 'de architectuur van de Unie'. Opvallend is dat de sociaaldemocraat Scholz zich hier profileert als een klassieke 'Realpolitiker'. Meer Bismarck en Merkel dan partijgenoot Brandt dus.Binnen dat realisme komt de kanselier niettemin met gedurfde voorstellen. Van een nieuw soort Eurotop met de 'waardenpartners' van Kyiv tot Ottawa tot een Europees waterstofnetwerk, een interne energiemarkt, een zeldzame grondstoffen strategie en een 'Made in Europe 2030' plan voor verduurzaming en industriële innovatie. En hij gaf antwoord op de Humboldt-rede van Wopke Hoekstra, die hem in 2019 traagheid verweet bij het bevorderen van Bankenunie en Kapitaalmarktunie.De Duitsers willen tempo met de EU- toetreding van de Balkanlanden. Ook moet de EU-defensietaak snel concreet gemaakt worden, wat gemakkelijker kan nu Zweden en Finland ook NAVO-lid zijn geworden.Over dit laatste sprak ook minister Wopke Hoekstra bij de opening van het academisch jaar op 5 september in Leiden. Hij wees in het bijzonder op de noodzaak om in hoog tempo te werken aan de technologische verdedigingslinies tegen 'cyberwar'.Precies op dat punt sprak die dag ook Eurocommissaris Thierry Breton aan de Technische Universiteit Eindhoven en dat was niet toevallig.En op de dag dat deze aflevering verschijnt hebben de Tsjechen (nu voorzitter van de EU) een spoedvergadering belegd om forse stappen naar een Energie Unie te zetten. Net op tijd zodat Europese-Commissievoorzitter Ursula von der Leyen dit en nog een aantal punten kan markeren in haar jaarlijkse State of the Union op 14 september in het Europees Parlement.Voor Rutte IV betekent dit op bijna elk groot thema extra werk, tenminste als het wil voorkomen dat het in de achterhoede terechtkomt. Jaap en PG vertellen welke bewindslieden nu fors moeten gaan leveren, meteen al op Prinsjesdag. Want zoals Scholz in zijn rede de rebelse Tsjechen uit najaar 1989 citeert: 'Wann, wenn nicht jetzt? Wer, wenn nicht wir?'***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Europese Unie en met donaties van luisteraars via Vriend van de Show. Als je nu snel vriend wordt, kun je meedingen naar kaartjes voor deze voorstelling in het Concertgebouw. Als luisteraar van Betrouwbare Bronnen krijg je sowieso 30 procent korting! Gebruik daarvoor de code: betrouwbarebronnen (kleine letters).Ben je geïnteresseerd in sponsoring of adverteren in Betrouwbare Bronnen? Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl voor informatie.***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder kijkenDe rede van Olaf Scholz***Verder luisteren280 - Ook het Tsjechische EU-voorzitterschap wordt van historisch belang279 - Jaap de Hoop Scheffer over Poetin, Oekraïne, de NAVO en de toekomst van de EU272 - Dankzij Poetin: nu écht intensief debat over de toekomst van Europa264 - De eerste honderd dagen van Rutte IV: hoe alles anders werd260 - De toesprakentournee van Volodimir Zelenski en de worsteling van de SPD met de erfenis van Brandt en Schröder256 - Na de inval in Oekraïne: 'Nu serieus werk maken van Europese defensiesamenwerking'240 - Het Franse EU-voorzitterschap als uitdaging voor Rutte IV236 – Václav Havel, de dissident die president werd233 - Kabinetsformatie 2021: Otto Fricke over de Europese ambities van de nieuwe Duitse regering190 - Napoleon, 200 jaar na zijn dood: zijn betekenis voor Nederland en Europa124 - 95 jaar Jacques Delors36 - Wopke Hoekstra: EU moet geopolitieke machtsfactor worden***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:36:52 – Deel 200:56:41 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

De Italiaanse premier Mario Draghi stapte op en in het Verenigd Koninkrijk kwam Boris Johnson ten val. Kabinetscrisissen alom in Europa. En in ons land is ook van alles aan de hand. Rutte IV beleeft een roerige zomer waarin crisissen zich opstapelen (Energiecrisis! Stikstofcrisis! Asielcrisis!). CDA-aanvoerder Wopke Hoekstra trok voor het front van zijn collega’s een gele kaart en in alle vier de coalitiepartijen roert de achterban zich. Het wachten is ondertussen op Johan Remkes, de architect van dit kabinet die als 'gespreksleider' de stikstofcrisis moet oplossen.Jaap Jansen en PG Kroeger duiken in de politieke geschiedenis. Ze analyseren hoe, waarom en in welke omstandigheden coalities dusdanig in beroering raken dat een crisissfeer onvermijdelijk wordt. En ze kijken wát er dan gebeurt en hóe de val van kabinetten zich dan voltrekt. Een leerzaam verhaal voor nu.Er zijn vier patronen van crisistoestanden in coalities.Zo is er de onmin tussen Kamerfracties en een kabinet wat zelf stevige eensgezindheid vertoont. Fameus voorbeeld hiervan is het kabinet-Cals (1965-1966).Maar ook gedoe binnen een kabinetsploeg terwijl de coalitiefracties elkaar goed vasthouden is een bekend patroon. Ruud Lubbers zei over het kabinet-Van Agt/Den Uyl/Terlouw (1981-1982) dat hij met zijn collega-fractievoorzitters vergeefs 'aldoor met zuurstofmaskers aan kwam zetten'.En dan zijn er de crises rond specifieke bewindslieden, zoals premier Jan Peter Bakenende tweemaal achtereen ondervond.Tenslotte is er de crisis die ontstaat doordat een kabinet 'de gunfactor' kwijt is, intern en onderling, zoals Joop den Uyl en later Wim Kok moesten ervaren.Het soort coalitiecrisis zegt soms maar weinig over de aard van de val van een kabinet. De diepere oorzaak is lang niet altijd de feitelijke aanleiding! Ook hier zien we vier typen ondergang. En die zijn extra leerzaam voor Rutte IV.Zo is er de val waarbij een sleutelfiguur - zoals de premier - zélf de stekker uit het kabinet trekt. Fameus is hoe Ruud Lubbers dat deed in 1989 en zeker ook hoe Maxime Verhagen en Gerrit Zalm dat in 2002 deden bij Balkenende I.Een ander type kabinetsval is waarbij een premier de greep op de coalitie en zijn collega's kwijtraakt, zoals bij Balkenende II (2003-2006).Daarnaast kennen we de ondergang waarbij voor een van de coalitiepartners de pijn te zwaar opweegt tegen de plussen van een gezamenlijke lijn. De PvdA van Wouter Bos gaf daar in 2010 een sterk voorbeeld van.En tenslotte is er de val die eindeloos gerekt wordt doordat onvoorziene omstandigheden of incidenten de feitelijke ondergang blokkeren. Zowel Willem Drees als Den Uyl beleefden dat - met dank aan het Oranjehuis.Jaap en PG tasten tenslotte nog even af waar de huidige situatie van Rutte IV het dichtst bij lijkt te komen.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl voor informatie.***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder lezenJaap Stam & Pieter Gerrit Kroeger - De rogge staat er dun bij, macht en verval van het CDA 1974-1998Joris Backer - Tussen droom en daad, D'66 en de politieke crisisDuco Hellema & Margriet van Lith - Dat hadden we nooit moeten doen, de PvdA en de neoliberale revolutie van de jaren negentig***Verder luisteren213 - Van Agt/Den Uyl/Terlouw (1981), de verschrikkelijkste kabinetsformatie ooit180 - Kabinetsformatie 2021: Hoe Mark Rutte de eenzaamste man van het Binnenhof werd173 - Onder de pragmatische Mark Rutte werd de VVD de grootste, maar ook kwetsbaar164 - Dries van Agt 90 - Eigenzinnig politicus, paradijsvogel, wereldburger127 - De geheime politieke memoires van Ruud Lubbers123 – Hoe de PvdA in de greep kwam van het neoliberalisme88 - Leven en werk van onderwijsvernieuwer Jos van Kemenade***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:55:13 – Deel 201:41:44 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In deze eerste aflevering van alweer het vijfde seizoen van Betrouwbare Bronnen keren we terug naar het onderwerp wat in seizoen vier plotseling deze podcast ging beheersen: Oekraïne. We praten we met Robert Serry, in de periode 1992-1996 de eerste ambassadeur namens Nederland in dat toen net onafhankelijk geworden land.Serry werkte daarna nog voor de NAVO en de Verenigde Naties, maar hij bleef terugkeren naar het land waaraan hij inmiddels verknocht was geraakt. Sterker: hij had er zijn vrouw gevonden en kreeg er familie bij. Ook stuurde toenmalig VN secretaris-generaal Ban Ki-Moon hem naar de door Rusland ingenomen Krim, maar Poetins ‘groene mannetjes’ zetten hem er zonder pardon uit.Deze zomer verbleef Serry opnieuw in Kyiv en omgeving en schreef een dagboek. Zijn ooggetuige-verslag vertelt hij bij ons. Hij trof een zelfverzekerd volk dat meer dan ooit zijn lot in eigen hand neemt. Zo er al twijfels zouden zijn geweest aan de nationale cohesie en identiteit van Oekraïne, dan heeft Poetin die met zijn oorlog resoluut beëindigd, zegt hij.Serry vertelt een kleurrijk verhaal waarin de complexiteit van het land zichtbaar wordt. In alles is Oekraïne hoe dan ook een 'grensland'. Niet alleen territoriaal, ook cultureel en politiek. In veel is nog de erfenis van dictatuur en communistisme merkbaar. Wat Rusland onder Jeltsin meemaakte gebeurde bijna identiek in Oekraïne. Oligarchen, corruptie, verarming, het ontbreken van een democratische cultuur en civil society - ook Oekraïne zuchtte eronder.Toch is Serry nu optimistisch. De nieuwe generatie, zoals Volodymyr Zelensky en zijn staf, ademt een nieuwe geest van vrijheid en een Europese toekomst. Maar Serry is ook realistisch. In de verlammende Brezjnev-jaren werkte hij op de Nederlandse ambassade in Moskou. Daarna leek het of alles kon, maar veel oude structuren blijken taai of komen zelfs weer terug. Kort voor de inval in Oekraïne kwam Serry nog regelmatig bijeen met Russische en Oekraiense deskundigen. Toen bleek hem al dat het Kremlin niet meer luisterde naar de eigen experts en diplomaten.Als oud-diplomaat probeert Serry te doen wat hij kan. Ook op microniveau: hij helpt Oekraïners wier appartementsgebouwen door Poetin kapotgebombardeerd zijn met wederopbouw. Ook de luisteraars van Betrouwbare Bronnen kunnen hierbij financieel helpen.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl voor informatie.***Hieronder nog meer tekst. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder kijken Amerikaanse onderminister aan de telefoon met Geoffrey Pyatt in opgenomen gesprek over Serry. Ze zegt: "Fuck the EU."Serry klemgezet en gedeporteerd uit De Krim (2014)***Verder luisteren279 - Jaap de Hoop Scheffer over Poetin, Oekraïne, de NAVO en de toekomst van de EU272 - Dankzij Poetin: nu écht intensief debat over de toekomst van Europa260 - De toesprakentournee van Volodimir Zelenski en de worsteling van de SPD met de erfenis van Brandt en Schröder257 - Het machtige Rusland als mythe: hoe 'speciale militaire operaties' een fiasco werden256 - Na de inval in Oekraïne: 'Nu serieus werk maken van Europese defensiesamenwerking'254 - Frank Heemskerk: dineren met Poetin, bij de Wereldbank Oekraïne helpen opbouwen en nu Europa economisch versterken253 - Poetins bizarre toespraak: hoe de president de geschiedenis van Oekraïne herschrijft252 - Guy Verhofstadt over Oekraïne, Rusland en zijn ontluikende vriendschap met Poetin, die plots voorbij was248 - Oekraïne en de eeuwenoude vriendschap tussen Duitsland en Rusland244 - Frans Timmermans over onder meer Rusland en Oekraïne188 - De ondergang van de Sovjet-Unie: 1991, het jaar waarin Gorbatsjov in de afgrond staart en Poetin gemeenteambtenaar wordt21 - Poetins rolmodel Tsaar Nicolaas I19 - Anne Applebaum: Poetin en de destabilisering van het Westen***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:37:49 – Deel 201:40:13 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In deze laatste aflevering van het podcastseizoen 2021-2022 komen heel veel thema’s van dit vierde seizoen bijeen in één stad aan de Baltische kust. De exclave Kaliningrad is het restant van Stalins annexaties in 1946. Anno 2022 is het een 'flashpoint' in de geopolitieke en militaire spanningen die Europa op zijn kop zetten. Wat is dat voor stad en waarom gebeurt dit juist daar?In gesprek met Jaap Jansen vertelt PG Kroeger het verhaal van deze 'oblast' van Rusland. Het is het verhaal van ons Europese continent, onze cultuur en politiek sinds de Middeleeuwen.Het was een havenstadje van het Slavische volk der Prussen. Het werd een militair, strategisch en mercantiel centrum van de Duitse ridderordes die de Baltische kusten veroverden en met de Hanzesteden tot grote bloei brachten.Die ridders eerden hun heerser Ottokar II door de nieuwe stad Königsberg - Koningsburcht - te noemen. In de eeuwen daarna werd het de hoofdstad van de eerste protestantse staat in Europa, het machtscentrum van Brandenburg-Pruisen, rebelse stad van kunst en wetenschap.Hier schetste de geniale filosoof Immanuel Kant in de late achttiende eeuw hoe de wereld 'tot eeuwige vrede' zou kunnen komen. Fascinerend is hoe hij concreet voor zich zag hoe wij nu in de EU, met een 'rules based order' en een Erasmus-programma de poging zijn gaan wagen.PG vertelt ook over de rampen die Königsberg troffen, de verwoestingen en deportaties en dat Poetins FSB gevestigd is in het voormalige Gestapo-hoofdkwartier. De enorme spanningen nu tussen Rusland, Litouwen en Polen rond de treincorridor naar Kaliningrad zijn de echo van eeuwen.Tot slot het verhaal van het grootste mysterie in de kunst: de verdwenen Barnsteenkamer.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl voor informatie.***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder lezenHubert Smeets - Kaliningrad: sovjetkolonie die worstelt met haar identiteit (2017)Laura Starink - Russisch sabelgekletter na Litouwse stop op staaltransport naar Kaliningrad (2022)Rusland mag goederen naar Kaliningrad blijven uitvoeren, goederen met militaire toepassing worden uitgesloten***Verder luisteren279 - Jaap de Hoop Scheffer over Poetin, Oekraïne, de NAVO en de toekomst van de EU272 - Dankzij Poetin: nu écht intensief debat over de toekomst van Europa260 - De toesprakentournee van Volodimir Zelenski en de worsteling van de SPD met de erfenis van Brandt en Schröder257 - Het machtige Rusland als mythe: hoe 'speciale militaire operaties' een fiasco werden256 - Na de inval in Oekraïne: 'Nu serieus werk maken van Europese defensiesamenwerking'254 - Frank Heemskerk: dineren met Poetin, bij de Wereldbank Oekraïne helpen opbouwen en nu Europa economisch versterken253 - Poetins bizarre toespraak: hoe de president de geschiedenis van Oekraïne herschrijft252 - Guy Verhofstadt over Oekraïne, Rusland en zijn ontluikende vriendschap met Poetin, die plots voorbij was248 - Oekraïne en de eeuwenoude vriendschap tussen Duitsland en Rusland244 - Frans Timmermans over onder meer Rusland en Oekraïne188 - De ondergang van de Sovjet-Unie: 1991, het jaar waarin Gorbatsjov in de afgrond staart en Poetin gemeenteambtenaar wordt21 - Poetins rolmodel Tsaar Nicolaas I19 - Anne Applebaum: Poetin en de destabilisering van het Westen***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:50:10 – Deel 201:25:10 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Boris Johnson won glorieus de verkiezingen. De media waren dol op hem. Hij kreeg Brexit voor elkaar. In Kyiv was hij een held. Maar de Tory-premier ging roemloos ten onder. Zijn trouwste aanhangers, de jonge politici in zijn kabinet, zegden massaal het vertrouwen op, terwijl de 'oude rotten' hun afkeer niet meer verhulden. Jaap Jansen en PG Kroeger duiken in het drama in Downing Street 10 en belichten de unieke historie van de implosie van onverslaanbaar geachte Britse premiers.Bij Johnson speelden twee dingen een cruciale rol. Ten eerste dat iedereen wist dat hij nooit en door niemand te vertrouwen was. Hij verried zijn vriend en premier David Cameron en diens opvolger Theresa May over Brexit. Hij probeerde schaamteloos de EU-leiders tegen elkaar uit te spelen, maar die hadden hun geheime wapen Michel Barnier. En Nancy Pelosi liet weten dat het Amerikaanse Congres niet geloofde in een post-Brexit deal.Ten tweede is Johnson ingehaald door de effecten van zijn enige ‘succes’. De ramp voor de economische voorspoed op de lange termijn die Brexit nu al blijkt te zijn, kon hij niet meer wegmoffelen. Ook niet door ‘de grootste bondgenoot van Zelensky’ te spelen.Is dit uniek? Ja natuurlijk. Zelden ging een premier binnen drie jaar zo de mist in. En nee, uiteraard. PG analyseert drie fameuze momenten in de Britse historie waarbij een prime minister op epische wijze ten onder ging. In 1990 moest Margaret Thatcher meemaken hoe zij op het hoogtepunt van haar politieke loopbaan - nota bene in Parijs - door haar eigen partij en haar eigen ministers weloverwogen en kil werd gedumpt. In 2007 beleefde Tony Blair dat hij als winnaar voor de Labour Party te vaak en te langdurig valse beloften en halve waarheden had gedebiteerd. Hij moest weg en eindelijk Gordon Brown voorrang geven. Voor hemzelf, voor Labour en voor Brown het allemaal te laat.En meest dramatisch was mei 1940. Boris Johnson schreef dan wel een boek over Winston Churchill, maar blijkt de lessen van hoe die aan de macht kwam nimmer te hebben begrepen. De ondergang van Neville Chamberlain in een tijd van oorlog en crisis vertoont verrassende overeenkomsten met de afgelopen week. En het zou er ook nog toe kunnen leiden dat the Queen nadat zij als onverwoestbare vorstin reeds vele records brak, nu nog een laatste politieke benchmark op haar naam schrijft!*** Hieronder nog meer informatie. Op sommige apps kun je niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier*** Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door Bamigo, kleding gemaakt van bamboe. Als luisteraar van Betrouwbare Bronnen krijg je 25 procent korting op je eerste bestelling met code BETROUWBAAR25 – ga daarvoor naar Bamigo.comEn we zijn ook heel blij met donaties van luisteraars via Vriend van de ShowSponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl voor informatie. *** Verder kijken Boris Johnson treedt af als premier***Verder luisteren207 - Zomer 2021: Boekentips van PG! (oa Michel Barnier - La Grande Illusion)81 - Ambassador Peter Wilson: 'No race to the bottom after Brexit'69 - Britse verkiezingen! PG Kroeger over 'the mother of parliaments'52 - Hoe Rutte David Cameron teleurstelde32 - Churchill en Europa: biografen Andrew Roberts en Felix Klos30 - Delors en Thatcher08 - Pim Waldeck over 'die gekke Britten' - Paul Rem over The Queen03 - Peter Wilson over Brexit*** Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:37:19 – Bamigo advertentie en deel 200:55:38 – Deel 301:24:23 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Met veel zelfspot noemt hij zichzelf 'de Barack Obama van den Aldi'. Een niet te dure huismerkversie van de onverwachte aanvoerder uit een minderheidsgroep. Sammy Mahdi werd op 25 juni gekozen om de zwaar aangeslagen christendemocraten in Vlaanderen er bovenop te helpen. Want net als in Nederland en tal van andere Europese landen staat de christendemocratie er bij onze zuiderburen niet goed voor. Aan Jaap Jansen en PG Kroeger vertelt Sammy Mahdi hoe hij zijn partij, CD&V, weer op de kaart wil zetten.Zijn profiel is ongebruikelijk. Zijn persoonlijkheid niet minder en zijn oude klus bijna net zo hopeloos als de nieuwe: hij was staatssecretaris voor Asiel en Integratie. Het maakt Sammy Mahdi allerminst moedeloos of voorzichtig. Integendeel. Hij benadrukt dat zijn verkiezing tot partijleider met 96% betekent dat hij een mandaat heeft voor ingrijpende en noodzakelijke hervormingen. Zowel inhoudelijk als in de communicatie van zijn partij.De 33-jarige Mahdi – zoon van een Iraakse vader en een Vlaamse moeder – groeide als kind al op in het besef dat hij alleen respect en aandacht zou krijgen als-ie alles eruit zou halen wat erin zat aan talent, vernuft, energie en vuur. Die houding doet hem met ironie vertellen hoe hij in Europese ministerraden de zaak nogal eens op stelten zette. En hij kan er goed mee leven dat mensen zich soms aan hem ergeren of niet meteen weten te vatten.Dat maakt zijn kritiek op de eigen partij des te pittiger. In zijn boek Van hol naar vol doet hij aanbevelingen om het christendemocratisch gedachtengoed opnieuw te laden. Hij pleit ervoor in elk geval één woord te verbieden: 'draagvlak'. Want de zogenaamd vriendelijke zoektocht daarnaar is al te vaak een excuus om uit te stellen en onduidelijk te blijven. Dat ziet hij bij discussies over migratie en ook bij de boeren en het stikstofprobleem.Sammy Mahdi kiest ervoor de christendemocraten uit de modus van 'wij moeten besturen om politiek echt te kunnen leven' naar een nadrukkelijk meer ideologische politiek te brengen. Hij noemt zich een 'Daensist' en laaft zich aan de katholieke sociale leer. Tegelijk grapt hij een 'spiritueel eclecticus' te zijn, 'besneden, gedoopt en agnostisch'.Duidelijk is dat Mahdi kiest voor het offensief. Bij zijn aantreden pakte hij andere partijen meteen hard aan. De bozig-verbaasde reacties daarop dient hij vrolijk van repliek. Blijkbaar mag iedereen de aanval kiezen behalve een middenpartij. Daarbij onderstreept Mahdi dat een partij nooit meer is dan het instrument waarmee een politieke overtuiging zich organiseert. Een partij kan ook verdwijnen als zij die rol niet meer weet te spelen. De vurige Europeaan Sammy Mahdi waarschuwt hiermee ook zijn geestverwanten in Nederland en elders in Europa.***Op sommige podcast-apps kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl voor informatie.***Verder lezenSammy Mahdi – Van hol naar vol, 10 wake-upcalls voor christendemocratenSeeing Europe anew, young politicians and the future of Europe (met oa Sammy Mahdi)***Verder luisterenAndere afleveringen over de christendemocratie:BB 276 - 30 jaar politiek, 16 jaar bondskanselier en de hond van Poetin: Angela Merkel blikt terugBB 218 - Angela Merkel, een bijzondere bondskanselier - gesprek met biograaf Ralph BollmannBB 175 – De koers van CDA-lijsttrekker Wopke Hoekstra en het verschil met de VVDBB 153 - Het CDA en de tand des tijdsBB 134 – 40 jaar CDA, 10 jaar CDA-congres in de RijnhalBB 127 – De geheime politieke memoires van Ruud LubbersBB 119 – Elke machtsoverdracht in het CDA is een dramaBB 83 – Het CDA, lastige coalities en gedogenBB 56 – Tien wetten waaraan een succesvolle partijvoorzitter moet voldoenBB 46 – De koers van CDA-vicepremier Hugo de JongeBB 38 – Elco Brinkman: Het incident regeertBB 14 – Jan Peter Balkenende en Wopke Hoekstra: Een nieuwe agenda voor Nederland en EuropaAndere Belgische gasten in Betrouwbare Bronnen:BB 252 - Guy Verhofstadt over Oekraïne, Rusland en zijn ontluikende vriendschap met Poetin, die plots voorbij wasBB 229 - Kristof Calvo: wat de Nederlandse en Belgische politiek van elkaar kunnen leren***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:35:38 – Deel 201:00:23 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

De ‘Fourth of July’ is in de Verenigde Staten een echte nationale feestdag. En terecht, want op die dag in in 1776 werd op de trappen van het toenmalige hoofdkantoor van de Britse kroonkolonie Pennsylvania de Onafhankelijkheidsverklaring voorgelezen.Met Betrouwbare Bronnens vaste Amerikakenner Pirmin Olde Weghuis duiken Jaap Jansen en PG Kroeger in die heel eigen wijze waarop de Amerikanen hun verleden vieren en koesteren, levend houden en bewust benutten om hun gezamenlijke identiteit als natie van immigranten te verstevigen en verrijken. En je krijgt er als reiziger en toerist een heleboel tips en verrassende suggesties bij!Als eerste gaan we op bezoek bij enkele van de iconische plekken die de historie van deze wereldmacht hebben bepaald. Natuurlijk uit de 18e eeuw Independence Hall in Philadelphia. Maar ook juist naar het daar tegenover gelegen, veel jongere Constitution Center. Want daar diepen historici de betekenis van de Grondwet van 1787 uit die in diezelfde Hall is opgesteld onder leiding van George Washington.Zeker zo iconisch zijn het advocatenkantoor en woonhuis van Abraham Lincoln in het stadje Springfield (Illinois), waar je heel dichtbij het kleinsteedse maar zeer politieke leven komt van het Amerika van 'het wilde westen' van rond 1850. In Atlanta (Georgia) kun je op bezoek in het geboortehuis van domineeszoon Martin Luther King en de kerk daarnaast waar hij en zijn vader beide preekten als voorgangers. Het indrukwekkende graf van de vermoorde burgerrechtenleider vind je er direct naast.Even gruwelijk was het lot van de jonge president Kennedy. In Dallas is een museum ingericht op de zesde verdieping van de gemeentelijke schoolboekenopslag van waaruit Lee Harvey Oswald de president doodschoot. PG vertelt over de huiveringwekkende objecten daar en complotgelovigen die buiten bezoekers lastigvallen. In diezelfde stad is de meest recente van die instituten die wij hier niet kennen: de presidentiële bibliotheek. Jaap en PG nemen je mee naar een hele serie die zij hebben bezocht, van Bill Clinton tot LBJ en van Richard Nixon, Gerald Ford en Ronald Reagan naar Bush senior en junior.Wat zijn dat voor instellingen? Wat doen ze daar? Is het historische profiel van de te eren president daar wel objectief te noemen? Wat kun je er eigenlijk zien en wat doet die honkbalhandschoen in dat laatje van het bureau van Bush? En waarom is Joop den Uyl een soort eregast in de Ford Library in Michigan? En wat gebeurde toen Helmut Kohl de jonge minister Angela Merkel meenam naar die in California?Eigenlijk overal in Amerika zie je op deze manier de rijke en complexe geschiedenis van dit jonge land. Pirmin Olde Weghuis wandelt met ons door een Frans fort aan de Ohiorivier en even verderop neemt PG je mee naar het museum van een Oekraïens-Slowaakse kunstenaar die een begrip wereldwijd werd. In Gallup, een klein plaatsje in New Mexico, gaan we op bezoek bij lang geheimgehouden oorlogshelden uit de Navajo-stam. Hun voorvaderen bouwden tussen 800 en 1100 in de onherbergzame Chaco Canyon in die staat een reusachtig complex van steden en cultische plekken van waar zij met de Maya in Yucatan contact hielden en naar de hemel keken om de toekomst te ontcijferen in de sterrenhemel.In Texas is alles groter, ook de president die er zijn roots had. Van LBJ komen we in zijn Boyhood Home, zijn Ranch en Space Center en Library. De oprichter van zijn partij, de Democrats, bouwde op een heuvel even buiten Charlottesville (Virginia) zijn eigen paleisje. Die vriend van het Duitse genie Alexander von Humboldt was Thomas Jefferson, de derde president. Zijn uitvindingen, wetenschappelijk vernuft, artistiek talent als architect en zijn liefde voor de natuur kun je daar ontdekken. En hij ontwierp en componeerde begin juli 1776 de Declaration of Independence. "We hold these truths to be self evident that all men are created equal and are endowed by their Creator with certain unalienable rights." Elke politieke discussie in elke democratie gaat sinds die zomer uiteindelijk en ten diepste over de betekenis van die zin.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl voor informatie.***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder luisterenEerdere BB-afleveringen met Pirmin Olde Weghuis:185 - De Amerikaanse Burgeroorlog (1): Black Lives Matter en George Floyd, hoe de burgeroorlog op de VS nog altijd zijn stempel drukt228 - De Amerikaanse Burgeroorlog (2): hoe Abraham Lincoln onvoorbereid de strijd in ging263 - De Amerikaanse Burgeroorlog (3): de overwinning van Abraham Lincoln en Ulysses Grant159 - Washington DC: na de afgang van Trump optimisme over Biden en Harris146 - Amerikaanse presidentsverkiezingen: de machtsoverdracht115 - Thomas Paine en De Rechten van de mens90 - Opmerkelijke voorverkiezingen in de Amerikaanse historieOok interessant:206 - 'Aardverschuiving': Michael Wolff over Donald Trumps laatste dagen als president. En: zijn bezoek aan Mar-a-Lago202 - 4th of July: Joe Biden in het spoor van LBJ (met als gast: Jan Paternotte)150 - De memoires van Barack Obama138 - In het voetspoor van Amerikaanse Presidenten in Nederland (met Jan Paternotte)133 - Amerikaanse presidenten: boeken die je volgens PG móet lezen!121 - 4th of July special: Zakenlui als president van Amerika***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:36:10 – Deel 201:25:21 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.