Bureau Buitenland

En in San Francisco geven bibliotheken gratis boeken weg aan verslaafden. (00:51) Kremlin duimt voor Wilders  Als eerste werd PVV-leider Geert Wilders op de verkiezingsavond van de 22ste november gefeliciteerd door de Hongaarse premier Viktor Orbán. Al vrij snel volgden de andere geestverwanten aan de politieke rechterzijde met hun gelukwensen aan de Nederlandse politicus. Maar ook buiten de EU kan de verkiezingswinst op warme belangstelling rekenen. In Moskou reageren ze voorzichtig opgetogen op de zevenendertig zetels winst van Wilders. De stille hoop is dat Nederland zich aansluit bij het Europese blok dat het Kremlin gunstiger gezind is. Ruslandkenner Hubert Smeets over de Russische reactie op de Nederlandse stembusgang. (11:46) Moldavië worstelt nog altijd met tuberculose Moldavië, aan de rand van Europa, is hard bezig tbc te bestrijden. Het land wil in 2030, tegelijkertijd met toetreding tot de EU, tuberculosevrij zijn. Maar of die ambitieuze doelstelling gehaald gaat worden is nog maar de vraag: het arme land worstelt met corruptie en grenst bovendien aan Oekraïne, waar de helft van de tbc-patiënten door de oorlog over het hoofd wordt gezien. Journalist Janneke Juffermans nam een kijkje in het Oost-Europese land. (21:45) Uitgelicht: Verenigde Staten  In San Francisco geven bibliotheken gratis boeken weg aan verslaafden. Het is een initiatief in de strijd tegen de hardnekkige drugsproblemen in de metropool. Hoe de bibliothecarissen dat proberen te bereiken legt correspondent Mari Meyer uit.    Presentatie: Sophie Derkzen

En Spaanse narco spant rechtszaak aan om imago te redden. (00:32) De opties voor Netanyahu Het bestand tussen Hamas en Israël is met twee dagen verlengd. Dit moet de vrijlating mogelijk maken van nog eens twintig gegijzelden van Hamas in ruil voor Palestijnse gevangenen. De druk op Benjamin Netanyahu om het bestand nog verder te verlengen is groot, maar is dat ook in Netanyahu’s eigen belang? We bespreken het met hoogleraar Joodse Studies Bart Wallet van de Universiteit van Amsterdam. (12:11) Oppositieleden verdwijnen in Zimbabwe In Zimbabwe worden prominente oppositieleden gearresteerd, ontvoerd, of zelfs dood teruggevonden. En doordat de afgelopen verkiezingen volgens critici onrechtmatig zijn verlopen, gaan de Zimbabwanen nu vervroegd naar de stembus. Is er daarmee weer hoop voor de democratie in het land? Daarover Hugo Knoppert, die zich met het Zimbabwe Europe Network bezighoudt met de mensenrechtensituatie in Zimbabwe. (22:41) Buitenland Uitgelicht: Spanje Een scène uit de populaire misdaadserie Fariña viel bij een Spaanse crimineel niet goed: hij meent dat zijn imago hierdoor is geschaad. De man, die zelf een cruciaal persoon was in de drugsmokkel in de jaren 80, spant nu een rechtszaak aan. Spanje-correspondent Carlijn Teeven vertelt meer over deze bijzondere zaak. Presentatie: Sophie Derkzen

En is er in Duitsland een einde gekomen aan een televisie tijdperk. (00:43) De ondergrondse bewoners van Avdiivka Rond de stad Avdiivka in de oostelijke regio Donbas vindt momenteel een reusachtige veldslag plaats. De Russen proberen de Oekraïense troepen in het stadje te omsingelen, met enorme verliezen tot gevolg. Zo'n duizend van de oorspronkelijk ruim dertigduizend bewoners zijn achtergebleven in Avdiivka. Zij overleven al bijna twee jaar in de kelders onder hun flatjes. Onze verslaggever Michiel Driebergen zocht deze ‘ondergrondse bewoners’ op. (11:23) Diepe begrotingscrisis brengt Duitse coalitie aan het wankelen Na een uitspraak van het Duitse constitutionele hof ontstond plots een gapend gat in de begroting van bondskanselier Olaf Scholz. Want zestig miljard aan investeringen in de Duitse economie, gefinancierd met overgebleven geld uit het coronaherstelfonds, zijn volgens de rechtbank onrechtmatig. Wat betekent dat voor het Duitsland Instituut. Te gast is Hanco Jürgens (21:19) Buitenland Uitgelicht: Duitsland Het is het einde van een tijdperk voor de Duitsers: Afgelopen zaterdag keeken ze naar de laatste uitzending van het razend populaire ‘Wetten dass’ met de legendarische presentator Thomas Gottschalk. Daarover Duitslandkenner Ulrike Nagel. Presentatie: Sophie Derkzen

(00:46) Waar is Sarah #2: Parallelle werelden In de tweede aflevering van de zesdelige podcastserie ‘Waar is Sarah?’ vaart Rob Timmerman op het reddingsschip ‘Sea Watch 3’ naar de Search and Rescue zone. In dit deel van de Middellandse Zee verkeren veel mensen in rubberen en houten bootjes in grote nood. Via spraakberichten houdt Timmerman contact met Radiomaker Laura Stek. Zo hoort Stek hoe Rob Timmerman op zee de ene redding na de andere uitvoert. Ze vraagt zich af: wat zijn nu eigenlijk de regels op zee? Met hulp van de Italiaanse researcher Angela wordt de zoektocht naar Sarah voortgezet.  (22:46) Buitenland Uitgelicht: Europa Draait Door Het is vrijdag, dus daarom ook uitgebreid aandacht voor onze podcast Europa Draait Door. Deze week bespreken Arend Jan Boekestijn en Tim de Wit de verkiezingswinst van de PVV. Want wat betekent dat voor Europa, en hoe wordt er vanuit Brussel nu naar ons gekeken? Europa-correspondent Kysia Hekster en politiek journalist Kees Boonman schuiven aan.  Presentatie: Sophie Derkzen

(00:35) Hoe de uitslag van de Nederlandse verkiezingen in Europa valt In Bureau Buitenland schakelen we naar Brussel en andere Europese hoofdsteden, waar de grote overwinning van Wilders bepaald niet onopgemerkt is gebleven. Niet in de laatste plaats omdat er volgend jaar nog Europese verkiezingen aankomen. Dit bespreken we met, Clara van der Wiel, Michiel Driebergen, Tijn Sadée en Hieke Jippes.  Presentatie: Tim de Wit

En: Colombia heft belasting op junkfood   (01:00) Een verslag vanaf de grensovergang met Gaza De 28 nog levende couveusebaby’s die van Israël het ziekenhuis in Gaza-stad moesten verlaten, zijn de grens overgebracht naar Egypte. Aan Egyptische kant staan vrachtwagens vol voedsel en medicijnen te wachten tot ze Gaza in kunnen. Correspondent Ruth Vandewalle reisde naar de grensovergang bij Rafah en sprak getuigen van de oorlog, waaronder de ziekenhuisdirecteur die verantwoordelijk is voor de geëvacueerde baby's.    (10:06) Hoe sterk is de coalitie van Donald Tusk? Bij de Poolse verkiezingen vorige maand werd de regerende PiS-partij de grootste, maar niet groot genoeg om te kunnen regeren. De kans is dan ook groot dat de oppositiepartijen onder leiding van Donald Tusk straks een regering mogen vormen.  Maar hoe eensgezindheid is die coalitie? Lukt het Tusk daadwerkelijk om een regering te vormen? En kan hij de rechtstaat herstellen nadat PiS jarenlang de scepter zwaaide?  Te gast is Polen-deskundige Marek van de Watering.   (19:39) Buitenland Uitgelicht: Chips en cola extra duur in Colombia  Colombia heft voortaan extra belasting op chips, chocola en frisdranken. Junkfood met verzadigd vet, zout en suiker kost voortaan extra geld. Daarmee is Colombia een van de eerste landen ter wereld die ongezond eten belasten. Latijns-Amerika redacteur Edwin Koopman legt uit hoe dat komt.   Presentatie: Tim de Wit

En in de verenigde staten is er een wortel oorlog ontstaan. (00:42) Hoe zit het met onze veiligheid en defensie na deze verkiezingen? Er woeden twee oorlogen aan de Europese grenzen: aan de oostgrens wordt in Oekraïne de grootste oorlog op ons continent uitgevochten sinds de Tweede Wereldoorlog, en ook aan de zuidgrens woedt een oorlog in Israël en Gaza die nog verder kan escaleren. Grote geopolitieke gevaren, maar wat horen we erover in de verkiezingscampagne en in hoeverre hebben de partijen over deze internationale kwesties een visie? En wat willen ze eigenlijk met defensie? Daarover Arnout Brouwers, journalist voor de Volkskrant met een specialisme in veiligheid, diplomatie en buitenlands beleid. En Dieuwertje Kuijpers, journalist voor o.a. Follow the Money, waar ze schrijft over de defensie- en veiligheidssector. (21:24) Buitenland Uitgelicht: VS In een vallei in Californië hebben kleine wortelboeren in de strijd om grondwater zich verenigd, en twee grote bedrijven op de knieën gekregen. Dat is uitzonderlijk groot nieuws aan de Amerikaanse westkust, vertelt correspondent Mari Meyer. Presentatie: Tim de Wit

Waar is Sarah #1: Een groezelig pakketje Radiomaker Laura Stek ontmoet Rob Timmerman in zijn huis in Houten, waar hij aan het inpakken is voor een nieuwe missie op zee. Hij vertelt over zijn werk als reddingswerker op de Middellandse Zee en legt uit waarom hij zo graag wil weten hoe het met de pasgeboren baby Sarah gaat, die hij tijdens zijn eerste missie heeft leren kennen. Laura vraagt zich op haar beurt af: waarom wil Rob dat zo graag weten? Dit is de eerste aflevering van de zesdelige podcastserie 'Waar is Sarah?'

En een bijzondere vriendschap tussen een Amerikaanse vrouw en de Chinese president. (00:43) Frontlinie: Gelukzoekers In een nieuwe aflevering van Frontlinie onderzoekt VPRO-journalist Bram Vermeulen het bedrog in de relatie tussen Europa en Gambia. In het West-Afrikaanse land volgt hij twee typen gelukzoekers: Gambianen die hun land te ontvluchten door een gevaarlijke reis naar Europa te ondernemen en Europeanen op zoek naar liefde op de Gambiaanse stranden.   (11:13) Podcastmakers ‘Waar is Sarah?’ over hun zoektocht naar jonge drenkeling Rob Timmerman vaart vijf maanden per jaar op een reddingsschip op de Middellandse Zee, op zoek naar mensen in verdrinkingsnood. Met name één drenkeling houdt hem nog dagelijks bezig: de pasgeboren baby Sarah. Wat is er van haar geworden? In zes afleveringen nemen Rob Timmerman en audio- en documentairemaker Laura Stek de luisteraar mee in hun zoektocht naar Sarah, die vanaf morgen elke vrijdag bij Bureau Buitenland te horen is. Vandaag praten we met de makers over die zoektocht en het maken van de podcast. (00:21) Buitenland Uitgelicht: VS De Chinese president Xi Jinping is op bezoek in de Verenigde Staten, en ontmoet daar niet alleen president Biden maar ook een bijzondere vriendin uit Iowa die hij in 1985 voor het eerst heeft ontmoet. Correspondent Karlijn van Houwelingen over wat die ‘vriendschap’ mogelijk kan betekenen voor de relaties tussen China en de VS. Presentatie: Tim de Wit

En wat heeft de Amerikaanse geheime dienst te maken met de bekende supermarkten van Esselunga in Italië?  (00:43) In hoeverre is Nederland medeverantwoordelijk voor schendingen oorlogsrecht in Gaza? "Er worden bommen op Gaza afgeworpen met Nederlandse steun", stellen de organisaties Amnesty International, PAX, Oxfam en The Rights Forum. Ze spanden gezamenlijk een kort geding aan tegen de Nederlandse staat, vanwege de levering van onderdelen voor Israëlische F-35 gevechtsvliegtuigen. En dat zou Nederland medeplichtig maken aan schendingen van het oorlogsrecht, stellen zij. Maar in hoeverre is zoiets ook echt in strijd met het recht of met verdragen rondom wapenhandel? Daarover internationaal rechtswetenschapper Dimitri van den Meerssche van de Britse Queen Mary University. (11:24) Nederlandse ondernemers doen goede zaken in Vietnam De economie van Vietnam is booming. Ook Nederlandse bedrijven pikken graag een graantje mee. Maar wat is het geheim van de economische groei in het land, waar van politieke vrijheid bepaald nog geen sprake is? Een reportage van onze Zuidoost-Azië correspondent Kris Janssens. (20:15) Buitenland uitgelicht: Italië Wat heeft de Amerikaanse geheime dienst te maken met de bekende supermarkten van Esselunga in Italië? Correspondent Angelo van Schaik.  Presentatie: Sophie Derkzen