Bureau Buitenland

En bij de Briste kerstmarkten wordt het té gezellig. (00:46) Druk op Hezbollah neemt toe Terwijl alle ogen gericht zijn op de situatie in Gaza, neemt ook de spanning in het noorden, aan de grens met Libanon toe. Het aantal beschietingen tussen het Israëlische leger en Hezbollah neemt toe.  En inmiddels wordt door zowel Israël als de Verenigde Staten de druk opgevoerd om Hezbollah weg van de grens te krijgen. Waarom neemt de spanning daar juist nu zo toe? Daarover Arabist Leo Kwarten.  (08:28) EU zoekt naar oplossingen voor migratie-vraagstuk Het is hét thema dat nu de Europese politiek domineert: migratie. Verschillende lidstaten zitten met de migratieproblematiek in de maag, en rechts-populistische partijen spinnen daar garen bij. Toch zit op Europees niveau het debat over het zogeheten migratiepact al jaren muurvast. Maar daar lijkt langzaam verandering in te komen. De contouren van dat migratiepact worden steeds zichtbaarder, en deze week wordt bij de EU-top ook gesproken over extra financiering voor de Europese migratieaanpak. We bespreken het met Europa-correspondent Clara van de Wiel en migratiewetenschapper Evelyn Ersanilli. (19:59) Buitenland Uitgelicht: Verenigd Koninkrijk Ook in het Verenigd Koninkrijk wordt er uitgekeken naar de kerstperiode, en daar hoort voor de Britten natuurlijk ook een echte kerstmarkt bij. Alleen zijn juist die kerstmarkten een groot punt van zorg dit jaar. Daarover correspondent Anne Saenen. Presentatie: Sophie Derkzen

En een wel héél gelukkige geluksvogel in China. (00:45) Britse premier Sunak zet alles op alles om migratieplannen te laten slagen Het was dé belofte van Rishi Sunak toen hij de premier van Groot-Brittannië werd: het terugdringen van de hoge immigratiecijfers. Maar juist die belofte lijkt hij maar moeilijk na te komen. De migratiecijfers zijn onverminderd hoog, en daardoor neemt de kritiek op Sunak toe. Juist ook vanuit de radicale flank van zijn partij. En daarom wil Sunak nu alles op alles zetten om vergaande migratiewetgeving er doorheen te krijgen. Hij is daarvoor zelfs bereid om verschillende internationale verdragen opzij te schuiven. Morgen stemt het Britse Lagerhuis over die plannen. Daarover Ivan Ollevier, Verenigd Koninkrijk-expert voor de VRT. (11:42) Nieuwe rechtse regering in Nieuw-Zeeland richt pijlen op de Maori’s Er waaide jarenlang onder de linkse premier Jacinda Ardern een progressieve wind door Nieuw-Zeeland. Maar sinds deze week is er een nieuw rechts kabinet, met steun van het populistische ’New Zealand First.’ Die regering betekent slecht nieuws voor de oorspronkelijke bewoners van Nieuw-Zeeland, de Maori’s. Het kabinet onder leiding van premier Luxon is namelijk van plan om verschillende wetten terug te draaien die al decennia bestaan om de juist de positie van de Maori’s in de samenleving te verbeteren. En dat oorspronkelijke bewoners onder druk komen te staan, past in een bredere trend. Daarover historicus Marjolein van Pagee.  (21:30) Buitenland Uitgelicht: China In de rubriek Uitgelicht aandacht voor China, dat in de ban is van een uiterst opvallende loterijwinnaar. Daarover Manya Koetse van het platform WhatsonWeibo. Presentatie: Sophie Derkzen

En aandacht voor de strenge anti-lhbti-wetgeving die in Rusland is aangenomen. (00:44)Waar is Sarah: #4-Engelen of zondebokken? Laura Stek en Rob Timmerman reizen in aflevering vier van de podcast ‘waar is Sarah’ af naar Sicilië om af te spreken met een arts die in 2016 voor het Rode Kruis werkte. Herinnert hij zich Sarah nog? Daarnaast onderzoeken Rob en Laura hoe men in Italië aankijkt tegen reddingsmissies als die van Sea Watch. Veel mensen denken dat reddingsschepen een zogenaamde ‘aanzuigende werking’ hebben, maar klopt dat wel? (21:59)Buitenland Uitgelicht: Europa Draait Door In onze podcast Europa Draait Door is dit keer journalist en Ruslandkenner Helga Salemon te gast. En met haar onder meer aandacht voor de strenge anti-lhbti-wetgeving die in Rusland is aangenomen. Presentatie: Sophie Derkzen

En: Zweedse gamers zijn klaar met seksistische scheldpartijen (00:59) Groene praatjes vullen geen gaatjes in het klimaatbudget De eerste dag van de klimaattop in Dubai leidde gelijk al tot een grote doorbraak: het instellen van een schadefonds voor de gevolgen van klimaatverandering in armere landen. Maar wie trekt de portemonnee voor het verminderen van de wereldwijde CO2-uitstoot? Directeur van het Sustainable Finance Lab Rens van Tilburg is net terug van de COP en vertelt wat hij gehoord heeft.   (12:38) Argentinië zet zandzakken voor de deur bij inauguratie Zondag wordt Javier Milei beëdigd als de nieuwe president van Argentinië. Hij won stemmen met radicale ideeën, maar gaat hij die ook allemaal uitvoeren? Verwacht wordt dat vakbonden hun messen zullen slijpen. Argentiniëkenner Michiel Baud over hoe rechts Milei in werkelijkheid zal zijn.   (22:08) Buitenland Uitgelicht: Zweden Zweedse gamers zijn er helemaal klaar mee: uitgescholden worden omdat ze vrouw zijn. Daarom hebben ze nu een woordenboek uitgebracht gevuld met die scheldwoorden, met de boodschap deze woorden niet meer te gebruiken. Zweden-correspondent Tjade Michels heeft het woordenboek bestudeerd en praat ons bij.   Presentatie: Tim de Wit

En in Canada wordt een bijna-uitgestorven taal nieuw leven ingeblazen. (00:49) Vrachtwagenchauffeurs blokkeren de Pools-Oekraïense grens Kilometerslange files aan de Pools-Oekraïense grens, waar Poolse vrachtwagenchauffeurs hun vrachtwagens uit protest op de weg hebben gezet. Oekraïense chauffeurs moeten daardoor dagen en soms zelfs weken wachten voordat ze de grens kunnen oversteken. Correspondent Michiel Driebergen legt uit waarom de Poolse chauffeurs dwarsliggen. (07:00) Twee keer nee uit Boedapest richting Oekraïne In Kyiv zijn de ogen nerveus op Brussel gericht. Op de EU-top volgende week besluiten de lidstaten over nieuwe financiële steun aan Oekraïne én over het starten van onderhandelingen voor EU-lidmaatschap van het land dat dolgraag bij Europa wil horen. Maar de Europese droom van Oekraïne dreigt in duigen te vallen, want ten aanzien van beide onderwerpen klinkt vanuit Boedapest een aanhoudend ‘nee’. Waarom zet Orbán zijn hakken in het zand, en kan hij nog op andere gedachten worden gebracht? Correspondent Tijn Sadée praat ons bij vanuit Hongarije. (21:05) Buitenland Uitgelicht: Canada Veel van de First Nation-talen in Canada worden met uitsterven bedreigd. Correspondent Tom Bijvoet vertelt over een poging om een van deze talen te redden.  Presentatie: Sophie Derkzen

En in Mexico maken ecologen zich zorgen om de schattige axolotl! (00:43) Schaakspel Israël & Hamas Nu de gevechten in Gaza zijn hervat, richt het Israëlisch leger zich op het zuiden. Intussen klinken alarmbellen vanuit de Verenigde Staten: minister van Defensie Lloyd Austin waarschuwt Israël voor een strategisch verlies. Hoe succesvol is het Israëlisch leger nog? En wat is de strategie van Hamas in deze fase van de oorlog? We vragen het Midden-Oostendeskundige Mouin Rabbani.  (11:46) De stevige grip van de Taliban Toen de Taliban opnieuw aan de macht kwam beloofden ze zich milder en constructiever op te gaan stellen dan voorheen, maar in de afgelopen anderhalf jaar is daar maar weinig van terug te zien. Vrijheden van vooral meisjes en vrouwen werden stap voor stap ingeperkt. Uit recent onderzoek van Afghan Witness blijkt nu dat ook het uitvoeren van lijfstraffen weer aan de orde van de dag is. Wat zegt dat over de Taliban, en waar putten Afghaanse meisjes en vrouwen hun hoop nog uit? We bespreken het met medeoprichter van The Afghanistan Analysts Network Martine van Bijlert. (21:56) Buitenland Uitgelicht: Mexico Mexicaanse ecologen zijn een campagne gestart voor de redding van de axolotl. Dit unieke salamandertje kan belangrijk zijn voor de geneeskunde, maar staat op het punt van uitsterven. Redacteur Edwin Koopman praat ons bij.

En een opvallende fraudezaak in Turkije. (00:46) Op hoeveel steun kan Oekraïne nog rekenen van het Westen? “De winter komt eraan en dat zal de strijd aan het front nog ingewikkelder maken”, zo stelt de Oekraïense president Zelensky. Nu de eerste sneeuw is gevallen wordt het steeds lastiger voor de Oekraïners om dit jaar nog terrein terug te winnen. Maar dat heeft ook te maken met de gebrekkige steun vanuit het Westen, zo stellen de Oekraïners zelf. Wat kan Oekraïne vanuit het Westen nog verwachten? Daarover Han Bouwmeester, hoogleraar militaire wetenschappen aan de Nederlandse Defensie Academie. (11:26) Campagnekoning Trump neemt het op tegen Republikeinse partij Het duurt nog even tot de Amerikaanse presidentsverkiezingen in 2024, maar de interne strijd is al losgebarsten in de Republikeinse partij. Trump staat in de peilingen mijlenver voor op zijn partijgenoten, maar de concurrentie in de partij hoopt de voormalige president nog te kunnen inhalen. Rijke donateurs tasten diep in de buidel om de rechts-populistische politicus alsnog te verslaan in de aanstaande voorverkiezingen. Ook de partijleiding worstelt met steun aan Trump, die verwikkeld is in allerlei rechtszaken. Oud-Amerika-correspondent Casper Thomas van weekblad De Groene Amsterdammer over deze belangrijke fase in de interne Republikeinse strijd. (22:09) Buitenland Uitgelicht: Turkije In de rubriek Uitgelicht aandacht voor een grootschalige en opvallende fraudezaak in Turkije. Daarover redacteur Cevahir Varan, die Turkije volgt.  Presentatie: Tim de Wit

En deed de winst van de PVV de Britten denken aan de Brexit? (00:42) Waar is Sarah #3: Melk en Honing  In de derde aflevering van de zesdelige podcastserie ‘Waar is Sarah?’, arriveren Rob Timmermans en zijn collega’s in de Siciliaanse havenstad Messina. Onder de ruim 400 migranten aan boord is veel vreugde, maar Rob heeft dubbele gevoelens: voor de meesten zal het geen sprookje worden in Europa. Rob ontdekt met podcastmaker Laura Stek dat Sarah en haar moeder waarschijnlijk Nigeriaans zijn. Laura vraagt zich af waarom Nigeriaanse vrouwen, zoals de moeder van Sarah, hun hele leven achterlaten om naar Europa komen.  (24:14) Buitenland uitgelicht: Europa draait door   In de nieuwe aflevering van onze podcast ‘Europa Draait Door’ bespreken Tim de Wit en Arend Jan Boekestijn het Verenigd Koninkrijk. Ook daar bleef de winst van de PVV niet onopgemerkt. Hoe kijken ze naar onze verkiezingen? En deed het de Britten misschien ook wel denken aan de Brexit? Correspondent Arjen van der Horst schuift aan.   Presentatie: Tim de Wit

En gratis geld voor Servische scholieren. (00:38) Wat onze democratie kan leren van Polen en Hongarije Rechtswetenschapper John Morijn doet onderzoek naar de afglijdende rechtsstaat in Polen en Hongarije, waar de positie van rechters en journalisten onder druk kwam te staan. Dat proces van democratische terugval verloopt volgens hem steeds volgens hetzelfde patroon en dus moeten we alert zijn als we dezelfde dingen in ons eigen land zien gebeuren. Na de overwinning van Wilders waarschuwt hij ook Nederland. Waar baseert hij zijn vrees op? John Morijn, hoogleraar bij Princeton University en Rijksuniversiteit Groningen, is te gast.   (11:29) Hennepvrees in Duitsland Duitsland gaat het gebruik van marihuana gedeeltelijk legaliseren. Toch zijn de gebruikers niet blij, want er zijn strenge voorwaarden verbonden aan het opsteken van een jointje. Verslaggever Edwin Koopman bezocht het Berlijnse hennepmuseum om te spreken met de pleitbezorgers van vrije marihuana, en maakte een reportage.   (20:51) Buitenland Uitgelicht: Servië Servische middelbare scholieren kunnen in de komende dagen 10.000 dinar – zo’n 85 euro – krijgen. De president heeft aangekondigd dat de regering ze dat geld gratis gaat uitdelen. Maar niet iedereen is enthousiast: de actie vindt namelijk vlak voor de verkiezingen plaats. Journalist Arja Mari belicht de situatie.   Presentatie: Sophie Derkzen

En in San Francisco geven bibliotheken gratis boeken weg aan verslaafden. (00:51) Kremlin duimt voor Wilders  Als eerste werd PVV-leider Geert Wilders op de verkiezingsavond van de 22ste november gefeliciteerd door de Hongaarse premier Viktor Orbán. Al vrij snel volgden de andere geestverwanten aan de politieke rechterzijde met hun gelukwensen aan de Nederlandse politicus. Maar ook buiten de EU kan de verkiezingswinst op warme belangstelling rekenen. In Moskou reageren ze voorzichtig opgetogen op de zevenendertig zetels winst van Wilders. De stille hoop is dat Nederland zich aansluit bij het Europese blok dat het Kremlin gunstiger gezind is. Ruslandkenner Hubert Smeets over de Russische reactie op de Nederlandse stembusgang. (11:46) Moldavië worstelt nog altijd met tuberculose Moldavië, aan de rand van Europa, is hard bezig tbc te bestrijden. Het land wil in 2030, tegelijkertijd met toetreding tot de EU, tuberculosevrij zijn. Maar of die ambitieuze doelstelling gehaald gaat worden is nog maar de vraag: het arme land worstelt met corruptie en grenst bovendien aan Oekraïne, waar de helft van de tbc-patiënten door de oorlog over het hoofd wordt gezien. Journalist Janneke Juffermans nam een kijkje in het Oost-Europese land. (21:45) Uitgelicht: Verenigde Staten  In San Francisco geven bibliotheken gratis boeken weg aan verslaafden. Het is een initiatief in de strijd tegen de hardnekkige drugsproblemen in de metropool. Hoe de bibliothecarissen dat proberen te bereiken legt correspondent Mari Meyer uit.    Presentatie: Sophie Derkzen