Bureau Buitenland

(00:45) Spanning stijgt op Westbank Alle ogen zijn gericht op Gaza waar de oorlog in alle ellendigheid voortduurt. Intussen stijgt ook de spanning op de Westbank, daar worden de ontwikkelingen met argusogen gevolgd. Hoe is de situatie daar? We vragen het VRT-journalist Jens Franssen die het gebied bezocht. In Israël wordt ondertussen een eenheidsregering gevormd, we praten erover met correspondent David de Jong. (13:22) Radio Polska #5: hoe straks verder? Wat de Polen aanstaande zondag in het stemhokje kiezen, kan veel veranderen voor hen maar ook voor ons in Europa. In onze verkiezingsserie Radio Polska kijken we daarom vooruit, met aandacht voor hoe de partijen het doen in de peilingen en de mogelijke coalities. Welke kleinere partijen worden straks van groter belang? En wat kan Brussel verwachten van een nieuwe regering in Polen? Met natuurlijk ook het laatste nieuws, want in de week voor de verkiezingen stapt de Poolse legerleiding op, en dat lijkt een politiek statement te zijn. Te gast zijn onze vaste panelgasten journalist Dore van Duivenbode en kunstenaar Marek van de Watering. Presentatie: Sophie Derkzen

(00:52) Israël en Palestijnse strijdgroepen maken zich op voor lange stadsoorlog De oorlog gaat zijn vijfde dag in, en Israël zegt 'de rug van Hamas te willen breken' na de bloedige raids van afgelopen weekend. Met de massale mobilisatie aan Israëlische kant lijkt alles erop te wijzen dat een grondoffensief aanstaande is. Ook Palestijnse strijdgroepen zoals Hamas en Islamitische Jihad lijken zich voor te bereiden op oorlog in de dichtbevolkte Gazastrook. VRT-journalist en defensie-expert Jens Franssen over de uitdagingen van de stadsoorlog. Arabist Leo Kwarten over de bondgenoten van Hamas en eventuele uitbreiding van het aantal fronten. De Palestijns-Nederlandse Leila Jaffar onderhoudt contacten met mensen in Gaza en de Westelijke Jordaanoever, waar het aantal slachtoffers toeneemt. (21:20) Buitenland Uitgelicht: India en Pakistan De twee aartsrivalen India en Pakistan gunnen elkaar weinig. Maar cricket lijkt toch een uitzondering te vormen op de langdurige haatverhouding tussen de buren. Correspondent Lisa Dupuy over hoe sport soms wel kan verbroederen.

(00:41) Noodhulp-dilemma’s na de aardbeving in Afghanistan Het is een ramp waarvan we de omvang nog niet kennen, zo vertellen ooggetuigen na de aardbeving die west-Afghanistan afgelopen zaterdag trof. Inmiddels is het dodental de tweeduizend gepasseerd, en gevreesd wordt dat dat nog verder op zal lopen. Ook omdat het uiterst moeilijk blijkt om noodhulp te leveren. Want hoe lever je humanitaire hulp aan een land dat onder internationale sancties valt? We bespreken het met Afghaans-Nederlandse arts en voorzitter van de diasporavereniging Keihan, Niloufar Rahim. (09:01) Ook in Beieren blijkt de AFD uiterst populair Bij de regionale verkiezingen in de Duitse deelstaten Hessen en Beieren behaalde de rechts-radicale AfD de grootste overwinning ooit in een voormalig West-Duitse deelstaat. Hoe kan het dat de partij nu ook buiten de vertrouwde machtsbasis in het oosten van het land steeds populairder wordt? Te gast is Marja Verburg van het Duitsland Instituut. (19:01) Israël-Hamas door Egyptische ogen De geheime dienst van Egypte beweert Israël herhaaldelijk te hebben gewaarschuwd voor ‘iets groots’ vanuit Gaza, maar premier Netanyahu ontkent in alle toonaarden. Intussen is Egypte bereid op korte termijn Palestijnse vluchtelingen op te vangen, maar zal dat geen vrijbrief betekenen voor Israël om te blijven bombarderen? Daarover correspondent Ruth Vandewalle.  Presentatie: Sophie Derkzen

(00:39) Oorlog Israël en Hamas Ruim twee dagen na de aanval van Hamas op Israël wordt het menselijk leed steeds zichtbaarder. Intussen heeft Israël 300.000 reservisten opgeroepen, in wat de grootste mobilisatie van het land ooit is. En maakt het land van premier Netanyahu zich op voor een grote invasie. Hoe is het Hamas gelukt om zo’n aanval uit te voeren,en welke gevolgen heeft dit voor Israël? Maar ook bijvoorbeeld voor Libanon waar ze angstig meekijken of Hezbollah zich in de strijd gaat mengen. We bespreken het met Bart Wallet, hoogleraar Joodse studies aan de Universiteit van Amsterdam, de Nederlands-Palestijnse onderzoeker en Midden-Oosten-deskundige Mouin Rabbanien journalist Farah Kanaan vanuit Libanon. Presentatie: Sophie Derkzen.

En: Het gaat slecht met de Chinese economie   (00:58) Balkanconflict Servië en Kosovo escaleert De spanningen tussen Servië en Kosovo zijn weer opgelopen. Zodanig dat de Verenigde Staten aan de alarmbel hebben getrokken, nadat ze melding maakten over grote militaire inzet aan de grens met Kosovo. Wat zit hier achter? We vragen het politicoloog en Balkankenner Geert Luteijn.    (10:18) Eerste Oeigoerse roman naar het Nederlands vertaald Met Perhat Tursuns De achterstraten is vanaf volgende week voor het eerst een Oeigoerse roman te lezen in het Nederlands. Een bijzonder moment, aangezien de Oeigoerse cultuur door de Chinese onderdrukking in de regio Xinjiang ernstig onder druk staat. Zo verdween de vooraanstaande auteur Perhat Tursun zelf in 2018 om onduidelijke redenen in een Chinees heropvoedingskamp. We bespreken het boek met Ahmedjan Kasim, die als Oeigoer zelf opgroeide in Xinjiang, en met sinoloog Stijn Deklerck van Amnesty International.   (24:12) Buitenland Uitgelicht: Europa draait door In de nieuwe aflevering van onze podcast Europa draait door is China-correspondent Sjoerd den Daas te gast. Het gaat slecht met de Chinese economie: de miraculeuze groeicijfers van de afgelopen decennia worden maar moeilijk gehaald. En dus zie je vaak, dat als het slecht gaat in het binnenland, leiders op zoek gaan naar een succes in het buitenland. Misschien wel door Taiwan binnen te vallen?   Presentatie: Tim de Wit

(00:29) President Sisi dreigt Egypte te overspoelen met drugs Oud-generaal Sisi heeft zich voor de derde keer kandidaat gesteld voor het presidentschap. De Egyptische leider maakt begin deze week zijn kandidatuur bekend voor de verkiezingen van begin december. Onder zijn leiding groeide de armoede in zijn land en klinkt inmiddels luid onvrede op straat. Sisi zelf lijkt zich geen zorgen te maken. Hij rekende op de staatstelevisie uit hoe makkelijk het is om Egyptenaren verslaafd te maken aan drugs. Correspondent Ruth Vandewalle over de opmerkelijke campagneretoriek van president Sisi. (12:30) Droogte in Cordoba Sinds april komt er bij tienduizenden mensen in het Spaanse Cordoba geen drinkwater meer uit de kraan. Het waterbassin droogde op en water uit een ander bassin bleek niet geschikt voor consumptie. Carlijn Teeven ging langs in het dorp Pozoblanco, waar inwoners hun drinkwater uit een vrachtwagen halen.  (20:55) Uitgelicht: Duitsland In het kader van de Dag van de Duitse eenheid reist een zwart-rood-goude telefooncel door het land, die is omgebouwd tot een opnamestudio. Daarin kunnen zowel Oost- als West-Duitsers hun herinneringen delen aan de tijd van de Wende.  Presentatie: Sophie Derkzen

En een Turkse influencer met sprookjesleven in opspraak. (00:48) Historisch aftreden voorzitter Huis van Afgevaardigden De Republikein Kevin McCarthy is afgezet als voorzitter van het Huis van Afgevaardigden. Het is de eerste keer in de geschiedenis van de VS dat zoiets gebeurt. De recente samenwerking van McCarthy en het Witte Huis is een doorn in het oog van de Republikeinse rechterflank. Deze minderheid heeft nu een grote winst gehaald door de voormalige voorzitter af te straffen. Voormalig Amerika-correspondent van De Groene Casper Thomas over dit Republikeinse achterhoedegevecht en de gevolgen voor Amerika én steun aan Oekraïne. (10:26) Radio Polska #4: verkiezingsstrijd in volle gang Met nog anderhalve week te gaan voor de Poolse verkiezingen, is de campagnestrijd aan het opwarmen. PiS kondigde een stop aan van wapenleveranties aan Oekraïne, en de oppositiepartij Burgerplatform organiseerde een historisch groot protest in Warschau. Beide partijen uiten ondertussen over en weer beschuldigingen over buitenlandse inmenging bij de ander. In onze verkiezingsserie Radio Polska bespreken we deze verhitte strijd met VPRO-journalist Dore van Duivenbode. Ook schakelen we met journalist Malgorzata Bos-Karczewska in Gdańsk, die verslag doet van de campagnesfeer ter plaatse. (21:14) Buitenland Uitgelicht: Turkije Een Turkse influencer die haar sprookjesleven met miljoenen volgers deelt is in opspraak geraakt. De Turken raken er niet over uitgepraat. Journalist Cevahir Varan over de beschuldigingen aan het adres van de sociale media-celebrity. Presentatie: Tim de Wit

En een epidemie van winkeldiefstallen in het Verenigd Koninkrijk. (00:40) Docu 'Godvergeten' gaat als schokgolf door Vlaanderen De Vlaamse documentaireserie Godvergeten zorgt voor veel ophef in België. Met indringende en persoonlijke getuigenissen wordt het verhaal verteld van systematisch kindermisbruik binnen de Vlaamse Katholieke Kerk, terwijl de geestelijken ondertussen alles in de doofpot stopten. Vandaag praat het Vlaamse parlement over het instellen van een onderzoekscommissie, want het politieonderzoek dat al sinds 2010 loopt, heeft nog niets opgeleverd. VRT-journalist en presentator Ivan de Vadder volgt het schandaal en schuift aan.  (11:12) Guerrillagroepen gaan ontbossing tegen in Colombia Een van de speerpunten van de linkse Colombiaanse president Gustavo Petro is de strijd tegen ontbossing in zijn land. Er worden ook steeds minder bomen gekapt in de Colombiaanse Amazone. Maar is dat wel de verdienste van de regering? Bram Ebus, criminoloog en onderzoeksjournalist, ontdekte dat Petro hulp krijg uit onverwachte en ongewenste hoek: criminele guerrillastrijders. (20:13) Buitenland Uitgelicht: Verenigd Koninkrijk Een epidemie van winkeldiefstallen wordt het al genoemd in de Britse kranten. Met name etenswaren en medicijnen zijn populair onder de graaiers, vertelt VPRO-journalist Nina van Raay in Bureau Buitenland. Presentatie: Tim de Wit.

En ook de Belgen steggelen over statiegeld op kleine flesjes! (00:43) Bescheiden winst Oekraïne, maar is het genoeg om het offensief te redden? Voor het eerst lukte het de Oekraïners de afgelopen weken om met pantserwagens tot achter de eerste Russische verdedigingslinie te komen. En ook rondom Bachmoet boekt Kiev een kleine winst. Maar sinds de start van het tegenoffensief zijn de linies maar weinig opgeschoven en lijkt ook militaire hulp uit de Verenigde Staten steeds minder vanzelfsprekend te worden. Wie heeft de langste adem in Oekraïne? Te gast is VRT-journalist Jens Franssen. (09:56) Ook Duitsland kampt met een lerarentekort Overspannen docenten en uitvallende lessen: net als Nederland kampt ook Duitsland met een enorm lerarentekort, dat de komende jaren alleen maar groter dreigt te worden. Hoe heeft het zover kunnen komen, en wat is de Duitse regering van plan om de klassen weer gevuld te krijgen met nieuwe docenten? Daarover Duitslanddeskundige Ulrike Nagel en Marion Veenman, docent op een Middelbare School in het Duitse Kleve.  (21:11) Buitenland Uitgelicht: België In de rubriek Uitgelicht dalen wij af naar onze zuiderburen, want ook daar liggen er concrete plannen om statiegeld op kleine flesjes in te voeren. Maar dat gaat niet zonder slag of stoot, en de discussie loopt opnieuw langs de oude Waals-Vlaamse breuklijn. Daarover België-correspondent Annelies Bontjes. Presentatie: Tim de Wit

En: smeltend poolijs en naderende Russen in Spitbergen.    (00:51) Europa kijkt met spanning naar Slowaakse verkiezingen  Meer zakendoen met Rusland, minder steun aan Oekraïne en zich niet zoveel aantrekken van Brussel. Dat zijn de verkiezingsbeloftes van politicus Robert Fico in aanloop naar de Slowaakse verkiezingen. Hij doet een gooi naar het premierschap en kan dit weekend wel eens de nieuwe Orbán van Slowakije gaan worden. Iets waar ze in Brussel zich nu al zorgen over maken. Aan tafel is journalist en kenner van het land Laura Postma.    (11:37) Komt een olifant bij de rechter  Walvissen, bevers en prairiehonden: zomaar wat dieren die je misschien niet in de betonnen jungle verwacht, maar die er wel zijn. Correspondent Karlijn van Houwelingen deed voor Bureau Buitenland al uitgebreid verslag over het wildleven in New York.  Nu is er ook een boek over deze bijzondere dieren in de miljoenenmetropool.     (23:28) Buitenland Uitgelicht: Europa draait door  Saskia Dekkers is net terug uit Spitsbergen, waar het poolijs steeds meer terugtrekt en de Russen juist dichterbij komen.     Presentatie: Sophie Derkzen.