Bureau Buitenland

En een mysterieuze video over Turkse politicus houdt het land al dagen in de ban. (00:37) Is het opblazen van dam bij Cherson nieuwe stap in oorlog? Vannacht is in de buurt van de Oekraïense stad Cherson een belangrijke dam doorgebroken, waardoor grote gebieden dreigen onder te lopen. Hoewel de precieze toedracht nog onbekend is, beschuldigt Oekraïne Rusland er van de dam op te hebben geblazen. Onze verslaggever Michiel Driebergen is in de buurt van Cherson en duidt de laatste ontwikkelingen. (10:11) Nieuwe wet verenigt Polen in verzet tegen Duda Honderdduizenden Polen uit het hele land trokken afgelopen zondag naar de hoofdstad voor een van de grootste demonstraties sinds de val van het IJzeren Gordijn. Aanleiding was een nieuwe wet, ondertekend door president Duda, tegen Russische inmenging in de Poolse politiek. Volgens leden van de Poolse oppositie is het een truc van regeringspartij PiS om politieke tegenstanders uit de weg te ruimen. Maar de nieuwe wet lijkt de oppositie nu alleen maar sterker te maken: hun verzet verenigt de verdeelde partijen. Te gast zijn Malgorzata Bos-Karczewska, Polen-kenner en hoofdredacteur van de nieuwssite Polonia.nl en journalist Dore van Duivenbode. (21:52) Uitgelicht: Turkije In onze rubriek Uitgelicht duidt collega Cevahir Varan een bijzondere complottheorie over de nieuwe Turkse minister van Buitenlandse Zaken. Presentatie: Sophie Derkzen

En waarom de Chileense voorbereidingen van de Pan American Games maar niet willen opschieten. (00:41) Grootschalige stakingen dreigen Roemenië plat te leggen In Roemenië wordt massaal gestaakt. Afgelopen week gingen maar liefst 20.000 leraren de straat op voor meer loon en ook in de zorg en in het vervoer leggen mensen het werk neer. En vanaf deze week gaan zelfs politieagenten demonstreren. Waar zijn de Roemenen ontevreden over? En weet de regering er iets aan te doen? Te gast is Roemenië-kenner Stefan Popa. (08:14) Het doemscenario van Xi Jinping  De nationale veiligheid van China wordt volgens president Xi Jinping steeds meer bedreigd. Dreiging van kunstmatige intelligentie, en buitenlandse spionage zorgen er volgens Xi voor dat China “zich moet voorbereiden op het allerergste scenario”. En dus komt hij met een aanscherping van zijn ingrijpende spionagewet. Maar wat is dat scenario eigenlijk? En wat betekent de nieuwe wet voor burgers in China? Te gast zijn Nicole Sprokel van Amnesty International en Cindy Huijgen, correspondent in China. (21:06) Uitgelicht: Chili Over 100 dagen beginnen de Pan American Games in Chili, maar de voorbereidingen schieten maar niet op. Valt het sportevenement in het water? Daarover correspondent Boris van der Spek. Presentatie: Sophie Derkzen

(00:54) Onrust in Senegal na veroordeling oppositieleider In Senegal zijn mensen massaal de straat op gegaan, bij gevechten met de ordetroepen vielen zeker 9 doden. Aanleiding voor alle onrust: gisteren werd een populaire oppositiepoliticus veroordeeld tot 2 jaar gevangenisstraf - terwijl hij is vrijgesproken van de verkrachting waarvan hij beschuldigd werd. Hierover correspondent in West-Afrika Aida Grovestins. (08:15) Inheemse vrouwen strijden tegen Ecuadoraanse oliereuzen Bij de inheemse volken in Ecuador zijn het niet de mannen maar de vrouwen die het voortouw nemen in de strijd tegen de grote mijnbouwbedrijven. De oliewinning brengt het leefgebied van deze volken namelijk in gevaar. Fotojournalist Sanne Derks reisde naar dit Ecuadoraanse deel van het Amazoneregenwoud en ervaarde wat er op het spel staat voor hen. (20:20) Uitgelicht: Europa Draait Door Presentatie: Sophie Derkzen

(00:55) Frontlinie: Soldaten van God Anti-homowetten trekken als een uitslaande brand over het Afrikaanse continent. Deze week keurde de Oegandese president Museveni een wet goed die zelfs de doodstraf als gevolg kan betekenen. En nu is ook in Ghana zo'n strenge wet in aantocht. Bram Vermeulen reisde met Frontlinie naar Ghana om uit te zoeken welke internationale krachten invloed uitoefenen op de groeiende homohaat. (16:05) Ratten dreigen New York over te nemen New York heeft een onsmakelijk probleem: ratten. Ze dreigen de stad over te nemen. En dus heeft het stadsbestuur een nieuwe rattentsaar benoemd. Niet het meest aantrekkelijke beroep van de wereld, maar wel een belangrijke. Aan hem de taak om af te rekenen met de ratten in New York. Een reportage van correspondent Karlijn van Houwelingen. (22:32) Uitgelicht: Tsjechië Het is weliswaar verboden, maar toch ontzettend populair in Tsjechië: je eigen sterke drank maken. De Tsjechische vereniging van alcoholproducenten maakt zich grote zorgen. Daarover journalist Laura Postma. Presentatie: Tim de Wit.

(00:48) Mag Hongarije volgend jaar wel voorzitter worden van de EU?  Het Europees Parlement stemt morgen over een resolutie om het aanstaande Hongaarse voorzitterschap van de EU te blokkeren. Nooit eerder werd zo’n poging gedaan. Met Midden-Europa-correspondent Tijn Sadée bespreken we deze bijzondere stemming. (09:48) Waterruzie Iran en Afghanistan zorgt voor dodelijke slachtoffers Wat begon met een woordenwisseling over het gebruik van water uit een grensrivier, is uitgegroeid tot dodelijke gevechten tussen Iraanse grenswachten en Afghaanse Talibanstrijders. In de jaren zeventig werden al afspraken gemaakt over de verdeling van het water uit deze belangrijke rivier, maar toenemende droogte zet die deal weer op scherp. Te gast is historicus en Iran-deskundige Peyman Jafari over de explosieve situatie in de grensstreek. (19:36) Uitgelicht: China Waarom scheren steeds meer Chinese vrouwen hun hoofd kaal? Redacteur Ruth van der Kolk duidt deze nieuwe trend.

(00:49) Moskou en Kyiv onder aanval  De inwoners van de Oekraïense hoofdstad werden afgelopen nacht door een regen aan kamikazedrones uit hun slaap gehouden. Maar ook Moskou was het doelwit van drone-aanvallen. Correspondent Michiel Driebergen is in Kyiv en doet verslag bij ons. NRC-correspondent Eva Cukier vertelt over de situatie in Moskou. (13:46) Aanval op NAVO-militairen in Kosovo Kosovo is uitgebarsten in geweld als gevolg van etnische spanningen tussen Serviërs en Albanezen na betwiste verkiezingen. Daarbij vielen ook tientallen NAVO-militairen gewond. Waarom laait het geweld weer op in de regio? We vragen het journalist Marjolein Koster. (23:17) Uitgelicht: VS Het is allang niet meer zo dat alleen leerlingen hun huiswerk laten doen door CHAT GPT, de populaire chatbot op basis van kunstmatige intelligentie. In New York heeft een bekende schade-advocaat publiekelijk excuses moeten aanbieden na het inleveren van een onzin-pleitnota. Correspondent Karlijn van Houwelingen praat ons bij.

(00:45) Büro Türkiye #8: Erdogans nieuwe Turkije Na een zenuwslopende campagne en twee rondes is Turkije eruit. Erdogan mag zich opnieuw president van het land noemen. Wat staat Turkije te wachten? En hoe moet de EU zich daartoe verhouden? We bespreken het in een nieuwe Büro Türkiye met PvdA-parlementariër Kati Piri en journalist en Turkoloog Zehra Kaya. (12:28) Ergste stroomcrisis ooit in Zuid-Afrika Zuid-Afrika wordt al jaren geteisterd door stroomuitval, maar niet eerder was de situatie zo erg als nu. Zelfs de regering moet toegeven: dit is de ergste energiecrisis ooit. Te gast is onderzoeksjournalist Evelyn Groenink van ZAM Magazine. (22:07) Uitgelicht: Duitsland Een kebabzaak in Duitsland, volledig in stijl van de serie La Casa de Papel, ligt in de clinch met Netflix. Hierover Duitslandkenner Ulrike Nagel. Presentatie: Tim de Wit

(00:48) Ondanks Brexit meer migranten naar VK De Britse krantenkoppen maken gehakt van de Conservatieve Partij, nu blijkt dat het aantal immigranten in het VK ruim is verdubbeld. Het was de grote Brexit-belofte van de Conservatieven om de eigen grens te controleren, maar nu bewijzen recente cijfers dat migratie juist sterk is toegenomen. We bespreken de politieke consequenties met VK-deskundige en VRT-journalist Ivan Ollevier.  (12:13) Migranten blijven steken in grensstadje Ventimiglia Zo’n veertigduizend migranten kwamen dit jaar aan in Italië, dat is vier keer zo veel als in dezelfde periode vorig jaar. De groeiende migratie zorgt voor spanningen met buurland Frankrijk. Volgens de Franse grenswachten is het voor migranten namelijk veel te makkelijk om de grens met Frankrijk over te steken. Bijvoorbeeld via het grensplaatsje Ventimiglia, waar door verscherpte Franse grenscontroles steeds meer migranten blijven steken. Correspondent Angelo van Schaik ging er kijken. (20:54) Uitgelicht: Europa Draait Door Met wetenschapsjournalist Hidde Boersma duiken Tim en Arend Jan deze week in de wereld van genetisch gemodificeerd voedsel. Hoewel deze technieken in Amerika en Azië al lang gebruikt worden, is Europa veel voorzichtiger. Luister hier (https://plinkhq.com/i/1479010914?to=page) de hele aflevering terug! Presentatie: Tim de Wit

(00:36) Büro Türkiye #7: giftige cocktail Aan de vooravond van de beslissende ronde van de Turkse presidentsverkiezingen worden de messen geslepen aan beide kanten. Plots lijken Syriërs het mikpunt van een ongekende vurige campagne. Daarin voert de oppositie de boventoon, en belooft de vele miljoenen uit het land te sturen. Zal het genoeg zijn voor een inhaalrace op Erdogan? We vragen het in een nieuwe Büro Türkiye aan NRC-correspondent Melvyn Ingleby en journalist Suzan Yücel.  (21:13) Uitgelicht: Marokko In Marokko is ophef ontstaan over een aantal gevallen van culturele toe-eigening. In een paar dagen tijd hebben een Algerijnse tv-zender, een Algerijnse influencer en een bedrijf in Saudi-Arabië, Marokkaans cultureel erfgoed geclaimd als hun eigen erfgoed. Daarover correspondent Samira Jadir.

(00:34) Spanning in de Zuid-Chinese zee De tijden dat China ongestoord kon vissen in de Zuid-Chinese Zee lijken voorbij. Al jaren maken landen als de Filipijnen zich boos over de Chinese vissersvloot die de zee leegvist. Maar nu komen ook de Amerikanen in actie. De Verenigde Staten willen een einde maken aan illegale visserij in de achtertuin van China. Dat bespreken we met China-kenner Wim Muller van de Universiteit van Maastricht. (08:40) De Spaanse voorronde Spanje staat aan de vooravond van een belangrijke politieke graadmeter: de lokale en regionale verkiezingen van komende zondag. Die zijn namelijk een voorproefje van de landelijke verkiezingen later dit jaar. De enorme droogte en de woningnood in het land zijn een paar van de grote thema's die de stemming bepalen. Hierover NRC-correspondent Oumaima Abalhaj. (21:33) Uitgelicht: Jordanië Jordanië is in grote feeststemming want de kroonprins gaat trouwen en niet met zomaar iemand. De achternicht van de Saoedi-Arabische leider Mohammad bin Salman is de aanstaande bruid. Met Abdou Bouzerda. Presentatie: Sophie Derkzen