Cobouw Podcast

Het bizarre, trieste en meeslepende verhaal van de bollenplaatvloer begint in het jaar 1996 als Rob Plug dé bijzondere vloerconstructie naar Nederland haalt. Het is eenDeense uitvinding. De vloer is bijzonder, omdat hij is uitgerust met bollen en in die bollen zit lucht en dat scheelt een hoop beton. Hollandse gebouwenmakers lusten er wel pap van en de vloeren gaan als warme broodjes over de toonbank. Maar als in de zomer van 2017, op klaarlichte dag bij het vliegveld van Eindhoven, een parkeergarage in aanbouw instort, krijgt dit succesverhaal plots een bizarre en schrijnende wending. De bollenplaatvloer komt in kwaad daglicht te staan, terwijl verschillende sporen wijzenop een opeenstapeling van bouwfouten door aannemer BAM. Wat volgt, is een jarenlange soap van onderzoeken en rechtszaken met steeds weer nieuwe cliffhangers. Bijna acht jaar later lijkt de onderste steen nog altijd niet boven. Begin dit februari kreeg het bollenplaatvloerdrama wel een nieuwe wending toen bouwer Aan de Stegge een hoger beroep won over een pand dat was uitgerust met BubbleDeck-vloeren. "Met de vloeren is niets aan de hand", oordeelde de rechter. “Dit voelt als eerherstel”, zegt Plug in deze aflevering van Doorzagen. De inmiddels 82-jarige blikt nog een keer terug op de zwarte bladzijden uit zijn leven, maar staat ook uitgebreid stil bij de mooie herinneringen die hij aan de 'magie' van de vloer overhield. “Het bestaat niet dat dit niet bestaat”, dacht ik toen ik voor het eerst in aanraking kwam met de bollenplaatvloer.”

Sinds 2019 is - ook - de bouwsector in de ban van stikstof. Nog altijd ontbreekt het aan een oplossing. Kabinet Schoof broedt op een plan, maar stikstofwetenschapper Jan Willem Erisman vraagt zich hardop af of de regering dit keer wel harde noten durft te kraken. Zijn advies: 'Splits de stikstofopgave, bied bouwers en boeren perspectief en bouw nature based."

Honderden bruggen en viaducten die zijn uitgerust met een zogeheten tand-nok-constructie liggen onder het vergrootglas van Rijkswaterstaat, provincies en gemeenten. De vrees is dat deze ogenschijnlijk duurzame betonconstructie, die zich laat vergelijken met een clicklaminaatvloer, eerder bezwijken dan tot voor kort werd aangenomen. Maar wat is er aan de hand? Hoe groot is het probleem? En wat precies is een tand-nokconstructie? In deze aflevering van Doorzagen vertelt Rob Vergoossen, expert betonnen bruggen bij Royal HaskoningDHV wat we weten en wat we niet weten.

Woningbouwminister Keijzer wil af van verplichte nestkastjes bij nieuwe woningen. Onder druk vanbevlogen bouwers zoals Heijmans, floot de Tweede Kamer haar terug. Maar, bouwers die überhaupt willen blijven bouwen, zullen veel meer uit de ‘groene’ kast moeten halen, stelt Tanja van der Knoop, directeur van Blooming Buildings.

De laatste Doorzagen van het jaar 2024. Een jaar dat niet al te best was, vindt Ronald Rovers. De deskundige duurzaam bouwen verwijst naar verontrustende rapporten over het klimaat. We gebruiken veel meer materialen en grondstoffen dan de aarde kan leveren. Ondertussen worstelt het kabinet met de Mpg en blijven grote doorbraken in duurzaam bouwen uit. De overheid en markt focussen te veel op het reduceren van CO2, maar dat is de omgekeerde wereld voor Rovers. Het begint bij het voorkomen. Dus wat als er morgen een CO2-lockdown is? Geen fossiele energie meer? Hoe gaan we dan bouwen? Een relevante vraag, vindt Rovers. Denk er tijdens de kerst eens over na. Want hij verwacht die lockdown binnen nu en vijf jaar. “Besef op tijd voor je bedrijf dat de toekomst er anders uit gaat zien. Neem dus een CO2-lockdown als uitgangspunt. En denk dan na: hoe ga je bouwen?” Gast: Ronald Rovers - Bouwfysicus, onafhankelijk onderzoeker en internationaal deskundige duurzaam bouwen en materiaalkringlopen Presentatie: Thomas van Belzen & Petra Platschorre Montage: Petra Platschorre

Ja, sinds hervormingen van de Europese aanbestedingsregels in 2014 is er wat meer ruimte gekomen voor duurzaamheid. Maar toch werken de regels nog te beperkend om echt duurzaam aan te besteden, zegt Willem Janssen, bijzonder hoogleraar Aanbestedingsrecht."Marktintegratie gaat voor op het streven naar duurzaamheid. Ik vind dat we dat moeten heroverwegen." Het is in een notendop zijn boodschap die hij in zijn recente oratie deelde. De hoogleraar schuift een paar dagen later aan in Doorzagen, waarin het duidelijk wordt dat hij niet bang is om heilige huisjes om te schoppen. "Als je echt wil vloeken in de kerk, dan moeten we het hebben over lokaal aanbesteden." Gast: Willem Janssen - Bijzonder hoogleraar Aanbestedingsrecht Rijksuniversiteit Groningen & Universitair Hoofddocent Europees en Nederlands Aanbestedingsrecht Universiteit UtrechtPresentatie: Thomas van Belzen & Petra PlatschorreMontage: Petra Platschorre

Betonschaamte? Dat heeft Edwin Vermeulen zeker niet. De expert bij het Cement&BetonCentrum vindt het materiaal waanzinnig en denkt dat de bouw niet zonder beton en cement kan. In de gebouwde omgeving is voor het materiaal dus ook in de toekomst een belangrijke rol weggelegd. Maar verduurzamen, dat moet wel. Hoewel Vermeulen er op wijst er op dat beton niet zo'n CO2-intensief materiaal is als vaak wordt gedacht, wordt het zoveel toegepast dat de sector voor veel uitstoot zorgt. Met een nieuwe 'roadmap' gaat de industrie aan de slag en moet de beton en cementsector in 2050 zelfs CO2-negatief zijn. "Dat is niet alleen de doelstelling, maar ook de verwachting." Luister nu de podcast voor het hele verhaal. Gast: Edwin Vermeulen, expert Regels en Techniek Cement&BetonCentrum Presentatie: Thomas van Belzen Montage: Petra Platschorre

Jan Geerts probeert de term 'passief bouwen' een beetje te vermijden. Liever heeft de adviseur en expert duurzaam bouwen het over installatie-arm bouwen. Het neemt de laatste jaren echt een vlucht, merkt Geerts, die zich al tien jaar in het wereldje roert. Waar passief bouwen zich eerst beperkte tot enkele woningen, worden ook appartementencomplexen, bassischolen of kantoren op deze manier gebouwd. Maar waarom? Wat is het en wat hebben we er aan? Je hoort het in aflevering 130 van Doorzgaen. Gast: Jan Geerts - eigenaar adviesbureau Seven Presentatie & Montage: Petra Platschorre

Wel zeshonderd hectare hennep wordt er in Friesland geteelt. Daar kun je ook mooi huizen mee isoleren, vinden ze in de provincie. Boeren, bouwbedrijven en woningcorporaties gaan nu samen door een 'vezelhennep-deal' duizend woningen van het biobased isolatiemateriaal voorzien. Lokaal geteeld dus. Hoe zetten ze die lokale ketens op in Friesland? Is iedereen enthousiast? En wat zijn de obstakels? Dat hoor je van Trienke Lantinga-Hooghiemstra, aanjager circulair bouwen. "De postieve eigenschappen van biobased materialen moeten we gaan belonen in wet- en regelgeving." Gast: Trienke Lantinga-Hooghiemstra - Aanjager circulair bouwen Circulair Friesland Presentatie: Thomas van Belzen Montage: Petra Platschorre

'Ik ben niet in de waterbouw gaan werken vanwege het gebrek aan rolmodellen.' Dat hoorde Femke Zevenbergen (Boskalis) op de Waterbouwdag van een talentvolle, jonge vrouw. Ontzettend zonde, vinden de finalisten van de Cobouw Bouwvrouw Award 2024. Hoe kan het anders? Daarover doen de drie topvrouwen een boekje open in de podastreeks van Dorien Staal, bouwvrouw van het jaar 2023. In drie 'keukentafelgesprekken' duikt ze met haar gasten in de thema's diversiteit en inclusie. De topvrouwen vertellen in deze tweede aflevering over hun persoonlijke worstelingen, het belang van mentorschap en hoe de bouw diverser kan worden. "Zolang je de uitzondering bent waar de regels voor moeten veranderen, is dat altijd even oncomfortabel." . . Gasten: Marjolein de Gorter-Manhoudt (Directeur Grote Projecten TenneT) Lidewij de Haas (Executive Director BAM Bouw en Techniek) Femke Zevenbergen (Directeur Projecten Boskalis Nederland) Presentatie: Dorien Staal - Directievoorzitter Dura Vermeer Renovatie Midden West Montage: Petra Platschorre (Journalist Cobouw)