De Dag

Tienduizenden festivalgangers trekken deze dagen naar Landgraaf op zoek naar een nieuw 'beste optreden ooit'. Het is alweer de 52e editie van Pinkpop - dat het langst lopende festival is van Nederland, maar bepaald niet het enige: er worden er in Nederland per jaar zo'n duizend georganiseerd. Festivals schieten als paddenstoelen uit de grond en kaartjes zijn vaak, ondanks de forse prijzen, in no-time uitverkocht. Waar komt die liefde voor het festival vandaan? Wat heeft onze festivalcultuur, onze knaldrang, gevormd en wat brengt het ons? Meer dan je zou denken, zegt cultuurhistoricus aan de Radboud Universiteit Floris Meens in deze podcast. Hij loopt met grote passen de festivalgeschiedenis vol iconische optredens en collectieve culturele ervaringen langs. En één ding staat voor hem vast: een festival bezoeken maakt je - meestal - een beter mens. Reageren? mail dedag@radio1.nl

De slaaptrein naar Berlijn rijdt sinds kort weer. Er zijn allerlei nieuwe initiatieven voor internationaal reizen met de trein. Hoe lang duurt het nog voordat we van Amsterdam naar Barcelona reizen zonder overstap? Naast FlixTrain, Arriva en Qbuzz meldde gisteren op de valreep ook de NS zich bij toezichthouder ACM voor een nieuwe vergunning voor internationale treinverbindingen. De toezichthouder gaat de aanvragen nu beoordelen. Vanaf 2025 zou je dan ook met een Arriva of Qbuzz-trein naar Parijs kunnen. Hoe ver zijn we met een Europese spoornetwerk en wat betekent deze ontwikkeling voor de internationale treinreiziger? We hebben heel lang naar het spoor gekeken, alsof het bij de grens ophoudt, vertelt Wijnand Veeneman in de podcast. Hij is universitair hoofddocent openbaar vervoer aan de TU Delft. Je ziet nu steeds meer behoefte aan internationale treinverbindingen ontstaan en het spoor moet hier op aangepast worden. Reinout Wissenburg is directeur duurzaamheid bij Prorail, hij ziet dat je met een paar kleine ingrepen het Europese spoor al veel beter en slimmer kunt benutten.

Donald Trump moest gisteren in de rechtbank in Miami verschijnen voor de rechtszaak over de geheime documenten die hij uit het Witte Huis mee had genomen. Het is het eerste federale strafproces ooit tegen een oud-president. De aanklacht is ernstig: hij bracht de veiligheid van de Verenigde Staten in gevaar en dwarsboomde het onderzoek hiernaar. Maar Trump zegt dat hij onschuldig is en dat het een politiek gemotiveerd proces is, een heksenjacht door Democraten. Maar ondertussen probeert hij er zijn voordeel mee te doen in zijn campagne. Correspondent Marieke de Vries was bij de rechtbank in Miami. Ze zag ook daar hoe ook gevoelig deze zaak ligt in het diep verdeelde Amerika. Reageren? Mail dedag@radio1.nl

De EU is hard op weg om een migratiedeal met Tunesië te sluiten. In ruil voor miljardensteun is het de bedoeling dat Tunesië de grenzen beter gaat bewaken zodat er minder migranten doorreizen naar Europa. En de EU wil dat Tunesië ook meer migranten gaat opvangen die vanuit Europa worden teruggestuurd - ook als ze niet uit Tunesië komen. Premier Rutte, die dit weekend in Tunesië was, denkt dat Europa goed zaken kan doen. Maar, zegt Europa-correspondent Saskia Dekkers in deze podcast, het betekent wel: zakendoen met een onberekenbare, racistische president met dictatoriale trekken die migranten nu onder erbarmelijke omstandigheden overlaat aan hun lot. Saskia Dekkers reisde voor Nieuwsuur langs de zogenoemde Tunesië-route, sprak met smokkelaars en migranten, zag hoe zij behandeld worden en vroeg zich af: wie ís president Saied en is hij in staat om op een humane manier een migranten-deal uit te voeren? Reageren? Mail dedag@radio1.nl

Het langverwachte tegenoffensief in Oekraïne is begonnen. Er wordt hard gevochten met als eerste resultaat de bevrijding van voorlopig enkele dorpen, zei president Zelensky in een nachtelijke toespraak. NOS-verslaggever Christiaan Paauwe reisde dit weekend, samen met collega Sander van Hoorn, vanuit het rampgebied van de damdoorbraak naar de randen van het front verderop. Het is een gevaarlijke en intensieve reis door een gebied waar zich dus twee rampen tegelijkertijd afspelen, vertelt Christiaan in deze podcast. De verhalen die hij hoort en de beelden die hij ziet, maken grote indruk en je vraagt je af: hoe kunnen mensen hier ooit nog op een normale manier leven? Reageren? Mail dedag@radio1.nl

Lionel Messi gaat naar Miami. En dus niet naar Saudi-Arabië, waar hij naar verluidt 400 miljoen euro per jaar had kunnen verdienen. Hij verrast er vriend en vijand mee, want steeds meer grote namen - zoals Cristiano Ronaldo en meest recent ook Karim Benzema - trekken wel naar het "Benidorm van het voetbal", zoals sportjournalist voor Trouw en De Groene Amsterdammer Pepijn Keppel het in deze podcast noemt. Hij zet uiteen hoe Saudi-Arabië vele honderden miljarden in de sportwereld investeert, ook in de Formule 1, golf en boksen bijvoorbeeld, en daarmee grote invloed vergaart. Saudi-Arabië-deskundige Floor Beuming van Amnesty vertelt hoe de investeringen in sport onderdeel zijn van een veel breder plan om het land minder afhankelijk te maken van olie én om de handen van kroonprins Bin Salman schoon te wassen. Hoe vuil zijn die handen en waar werk je als sporter aan mee als je als sporter zijn PR-show actief steunt? Reageren? Mail dedag@radio1.nl

De onrust rondom de Belgische zaak-Sanda Dia waait nu ook over naar Nederland. Gistermiddag waren er protesten in Den Haag. En er zijn ook plannen om komend weekend in Rotterdam de staat op te gaan. Eerder al gingen in België honderden mensen de straat op om te demonstreren tegen de straffen die zijn opgelegd voor de fatale ontgroening van Sanda Dia. Volgens de betogers zijn die werkstraffen en geldboetes veel te licht en is sprake van klassenjustitie en racisme. Misdaadjournalist Pieter Huyberechts schreef het boek 'Sanda Dia, de doop die leidde tot de dood', en volgt de zaak al jaren. Hij vertelt in de podcast dat de zaak nu wordt gekaapt. Er wordt een racistische moord van gemaakt en het gaat niet meer om de feiten. Volgens Geert-Jan Knoops, strafrechtadvocaat en hoogleraar internationaal strafrecht, hebben we zo'n breedgedragen reactie op een juridisch vonnis niet eerder in het strafrecht gezien.

De doorbraak van de Kachovka-dam in Oekraïne heeft allerlei ongekende gevolgen. Bijvoorbeeld dat er geen schepen meer kunnen varen van de Zwarte Zee naar Kyiv. En als de dam al wordt herbouwt dan gaat dat decennia duren. In deze aflevering van De Dag journalist Michiel Driebergen, die in de buurt van het getroffen gebied is, hij was ooit reisleider bij de Kachovka-dam. En je hoort onderzoeksjournalist Robert van der Noorda, die eerder foto's zag van Russen die explosieven plaatsten in de dam.

Mike Pence is méér dan een oud-vicepresident. Dat was althans zijn boodschap vlak voor hij zich formeel aanmeldde als presidentskandidaat voor de Republikeinen. En wie weet zit er inderdaad meer in het vat. Hij gaat het in ieder geval opnemen tegen zijn voormalige baas Donald Trump, die hier vier jaar lang door dik en dun steunde - totdat Trump van hem het onmogelijke vroeg. In deze podcast vertelt Amerika-kenner Kenneth Manusama over de complexe verhouding tussen Pence en Trump: twee gelegenheidsvrienden die vijanden werden. Door zich altijd op de vlakte te houden kon Pence ver komen, maar kan hij zich op die manier wel onderscheiden in het steeds drukker wordende veld van Republikeinse presidentskandidaten? Reageren? Mail dedag@radio1.nl

De revolutie is begonnen, zegt dé man achter al het AI-nieuws van de laatste tijd: Sam Altman. Hij is de CEO van OpenAI, het bedrijf achter ChatGPT. En hoe die revolutie de wereld gaat veranderen, wordt al zichtbaar, zegt tech-redacteur Nando Kastelelijn in deze podcast. Bijvoorbeeld op de arbeidsmarkt. Nando vertelt meer over Sam Altman, de nieuwe ster aan het tech-firmament, of de 'nieuwe Mark Zuckerberg' zoals hij al wordt genoemd. Hoe moeten we hem lezen: als een 'good guy' of een 'bad guy'? Want hij spreekt wel zorgen uit over de technologie die hij zelf ontwikkelt, maar handelt hij daar ook naar? Reageren? Mail dedag@radio1.nl