De Dag

Met grote grijns onder hun muts stonden heel wat mensen op het ijs de afgelopen dagen. Door wat frisse winterse temperaturen, vroor water op en was er weer wat schaatspret in ons land. Na vandaag lijkt het weer even gedaan met de ijskou. Voor winters waarin de ijspegels langdurig aan het dak hingen, moeten we terug het verleden in. Weerman Johnny Willemsen van Weerplaza somt op wanneer we het écht koud hadden.  Deze korte koude periode is een groot contrast met de start van de winter, want die was bijzonder warm. 2023 was het warmste jaar ooit gemeten en december begon uitzonderlijk zacht. Winters worden door klimaatverandering gemiddeld alleen maar warmer. Voor wie zijn deze nieuwe winters te warm? Bioloog aan de Wageningen Universiteit Arnold van Vliet vertelt in podcast de Dag hoe de natuur omgaat met de veranderende winterse temperaturen. Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Marco Geijtenbeek Redactie: Anouk Kantelberg

Op zondagavond tien januari 1999, vandaag 25 jaar geleden, zag Amerika voor het eerst een grote man met een dikke sigaar van New York via tolweg The New Jersey Turnpike naar zijn huis in New Jersey rijden. De camera niet op hem gericht, maar op wat hij vanuit zijn raam ziet: van industrie, pakhuizen, verloederde winkels tot de meer groene suburbs en uiteindelijk zijn eigen riante villa. Pas daar ziet de kijker maffiabaas Tony Soprano helemaal in beeld. Zo'n intro, dat op zichzelf al een heel verhaal vertelt, was compleet nieuw in die tijd. En ook op veel andere manieren zou deze serie een revolutie in televisieland betekenen. The Sopranos bestaat een kwarteeuw en in deze podcast vertelt journalist Anke Meijer hoe de schrijvers en acteurs het genre van de tv-serie tot een kunstvorm maakten en hoe ze grote invloed hebben gehad op grote series die daarna kwamen. Anke Meijer schrijft over tv-series en maakt er ook de podcast Skip Intro over, en benadruk ze, intro's skippen doet ze bijna nooit - en zeker niet in het geval van The Sopranos. Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Elisabeth Steinz Redactie: IJsbrand Terpstra

Al dagen gaan er in de media namen rond van mensen die contact hebben gehad met de schatrijke zakenman en zedendelinquent Jeffrey Epstein. Journalisten en persbureau's zijn druk aan het factchecken en debunken van soms bizarre verhalen, grappen of satirische stukken, die desondanks voor echt worden aangezien.  Epstein is al ruim vier jaar dood, zijn ex-vriendin en handlanger Ghislaine Maxwell zit een gevangenisstraf van 20 jaar uit en er is al ontzettend veel over hun misdrijven gezegd en geschreven. Toch blijft de Epstein-zaak de gemoederen bezig houden. Afgelopen week werden rechtbankdocumenten vrijgegeven en dit heeft een nieuwe stroom aan nieuws én ook nepnieuws op gang gebracht. Nepnieuws waar prominente figuren en celebraties de dupe van zijn.  In deze podcast hoor je journalist en Amerika-deskundige Laila Frank over de namen, de implicaties, de roddel, de achterklap en complottheorieën waar de VS en de rest van de wereld maar geen genoeg van lijkt te krijgen en de risico's die daarmee gemoeid zijn. Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Elisabeth Steinz Redactie: Lieke Loman

Sigrid Kaag begint vandaag aan haar nieuwe baan als VN-coördinator humanitaire hulp en wederopbouw in Gaza. Sinds de bombardementen na de aanval van Hamas op 7 oktober begonnen, is volgens een berekening van The Wall Street Journal zo'n 70 procent van de gebouwen in Gaza vernietigd of beschadigd.  De vraag is of wederopbouw überhaupt mogelijk is, zegt  Lydia de Leeuw van hulporganisatie Kifaia in podcast De Dag. Ze woonde zelf enkele jaren in Gaza en schetst een beeld van hoe de verwoesting eruit ziet en waarom alleen al het denken over herstel ingewikkeld is. "Ik durf niet na te denken over de vraag of Gaza kan terugkeren naar hoe het ooit was," zegt Lydia, die regelmatig contact heeft met vrienden en oud-collega's in Gaza. "Er is niet alleen fysiek heel erg veel kapotgemaakt, maar er is ook in mensen zelf iets kapot gegaan. Het feit dat ze massaal uitgemoord kunnen worden en de wereld kijkt toe...ik denk met grote vrees aan hoe mensen hierna  terug kunnen keren naar een vorm van leven en hoop voor de toekomst." Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Elisabeth Steinz Redactie: Anouk Kantelberg De audio uit Gaza in deze podcast komt uit verschillende vlogs van Gazanen: - Filmmaker Yousef Hammash (https://www.youtube.com/watch?v=PeuNRaNGQr8&ab_channel=Channel4News) maakte voor Channel 4 News een verslag - Vlogger Bisan (https://www.youtube.com/watch?v=741knWh3hJ0&ab_channel=AJ%2B) uit Gaza post op sociale media - Fotograaf Motaz Azaiza (https://nos.nl/collectie/13959/video/2496559-fotograaf-motaz-doet-verslag-uit-gaza-die-man-is-zijn-hele-gezin-kwijt) plaatst op zijn instagramkanaal beelden

Opnieuw zijn deze week de ogen gericht op Hassan Nasrallah, die woensdagavond met een glimlach op het gezicht verkondigde dat Israël maar moet afwachten op Hezbollah's antwoord na de aanslag op een Hamas-kopstuk in Libanon. Ondertussen scandeerden zijn aanhangers: 'Wij zullen u dienen'. Gevreesd wordt voor een verdere escalatie en EU-buitenlandminister Josep Borell reist vandaag daarom voor twee dagen naar Libanon in de hoop een regionale oorlog te voorkomen. Hassan Nasrallah is de man om wie het deze dagen draait. Hij is al dertig jaar de leider van Hezbollah en kan vanuit Zuid-Libanon eigenhandig een tweede front openen tegen Israël, dat volgens hem geen bestaansrecht heeft. De doet-ie-het-of-doet-ie-het-niet-vraag speelt sinds het uitbreken van de Gaza-oorlog en hangt sinds deze week weer meer dreigend in de lucht. In deze podcast schetst Joas Wagemakers, islamoloog en universitair hoofddocent aan de Universiteit Utrecht, een profiel van Nasrallah. Hoe denkt hij en wat betekent dat voor de oorlog? Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Elisabeth Steinz Redactie: Lieke Loman

Op verschillende plekken in het land worden extra maatregelen genomen tegen hoogwater. Dit weekend worden meer problemen verwacht, onder meer door een draaiende en stuwende wind.  Podcast De Dag zoomt in op één straat in Nederland waar het hoge water al dagen tot kopzorgen leidt. Bewoners van het Visserseiland in Hoorn, een buitendijks gebied aan het Markermeer, hebben hun ervaringen in voicememo's opgestuurd. Verder legt 'chef-zandzakken' Peter Korver van de gemeente Hoorn uit welke maatregelen er getroffen worden en wat de risico's zijn. En Bas Boterman is coördinator bij de Landelijke Coördinatiecommissie Overstromingsdreiging. Hij vertelt dat hij er nog niet helemaal gerust op is dat het allemaal zomaar goed zal gaan en legt uit hoe dat komt. Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Elisabeth Steinz Redactie: IJsbrand Terpstra

Op nieuwjaarsdag werd Japan getroffen door een grote aardbeving. Het dodental staat officieel op 64 en dat klinkt, afgezet tegen grote aardbevingen in andere landen, als een beperkt aantal, maar voor Japanse begrippen is het juist veel. In deze podcast vertelt correspondent Anoma van der Veere over de extreme veiligheidscultuur in Japan en hoe het land leeft en ademt met de vele aardbevingen die er altijd zijn. Veiligheid staat op één, maar vertelt hij, dat gaat ook ten koste van andere zaken - zoals bijvoorbeeld historisch erfgoed. De Belgische Aurelie van 't Slot reist door Japan en was op het moment van de beving in het zwaarst getroffen gebied. Zij stond versteld van de bijna professionele, geroutineerde houding die Japanners hebben ten aanzien van aardbevingen. Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Elisabeth Steinz Redactie: IJsbrand Terpstra

Sinds 1 januari 2024 is het Koninklijk Huisarchief een stukje verder opengesteld voor onderzoek: tot en met de regeerperiode van Koningin Wilhelmina. Koning Willem-Alexander kondigde het aan op het moment dat de NSDAP-lidmaatschapskaart van zijn opa openbaar werd. Prins Bernhard bleek bewijs van zijn lidmaatschap van de partij van Adolf Hitler in dat archief te hebben bewaard. Wat komen we nu te weten, nu het privé-archief van de Oranjes verder opengesteld is? Dat er interessante dingen in zijn opgeslagen weet biograaf Dik van der Meulen al te goed. Hij schreef een biografie over Koning Willem III en vond in het archief een brief vol emotie, vertelt hij in podcast De Dag. Voor z'n nieuwe boek over prins Bernhard wil hij weer het archief in. Historicus Daniela Hooghiemstra maakte ook zo'n "historische sensatie" mee in het archief, toen ze meer te weten kwam over het liefdesleven van Willem II. Publicatie daarover leidde tot zeldzame kritiek van Koningin Beatrix. Hoe ver kan je gaan met het privé archief van de Koninklijke familie? Reageren? Mail naar dedag@nos.nl (mailto:dedag@nos.nl) Presentatie: Marco Geijtenbeek Redactie: IJsbrand Terpstra

Gelukkig nieuwjaar, namens het hele team van podcast de Dag! 2024 wordt ongetwijfeld weer een nieuwsjaar vol vragen over de actualiteit, emoties bij alle nare dingen die gebeuren en fijne en grappige anekdotes bij alle mooie dingen. We hopen dat je ons blijft volgen in 2024. Het kan een jaar vol verandering worden op het wereldtoneel, want in heel veel landen wordt in 2024 gestemd. Van dichtbij huis in België en het Verenigd Koninkrijk, tot verder weg in Venezuela en Rwanda. In deze eerste podcast van het jaar een rondje langs vijf correspondenten met een vooruitblik op de verkiezingen in Rusland, Taiwan, de Verenigde Staten, India en de Europese Unie. Wat kan de uitslag betekenen voor hun positie op het wereldtoneel? Een wereldtoneel waar op dit moment zoveel gebeurt. Reageren? Mail naar dedag@nos.nl (mailto:dedag@nos.nl) Presentatie: Marco Geijtenbeek Redactie: IJsbrand Terpstra

Het einde van het jaar nadert en het team van De Dag houdt zich een paar dagen schuil onder de kerstboom. We kijken terug op een intens nieuwsjaar, met helaas vaak somber stemmend nieuws. Een paar afleveringen van de podcast die ons in het bijzonder raakten, laten we deze laatste dagen graag nog eens horen. Ja, ze stemmen somber, maar ze laten ook iets moois zien: namelijk de kracht en waarde van onze correspondenten die met zoveel betrokkenheid, professionaliteit en soms gevaar voor eigen leven de ramp- en oorlogsgebieden introkken om de wereld, ons, de verhalen van daar te vertellen, te laten begrijpen en doorvoelen.  Mattijs van de Wiel valt soms in bij de podcast als Marco en Elisabeth er niet zijn en dat doet hij dan net als zij vanuit de studio in Hilversum. Maar toen hij als verslaggever in juli samen met correspondent Kysia Hekster door Oekraine reisde, besloot hij vanuit daar een podcast te maken. Het zomeroffensief was begonnen, maar het was gissen wat er zich achter de frontlinies afspeelde. Mattijs en Kysia spraken militairen, ex-militairen, en vrijwilligers die het leger ondersteunen en kwamen zelf ook tot vlak aan de linies. Het leverde bijzondere gesprekken op en een blik in een wereld die je niet vaak van zo dichtbij ziet.  Reageren? Mail dedag@nos.nl