ETEN IS WETEN

Seizoen 2, aflevering 13. Manmanman, wat een zuur begin. Hidde praat een kwartier over de evolutie van de citrusvrucht. De limoen en de citroen: totaal onnatuurlijk, aldus hem. En dat terwijl Joris weer terug is! Nadat hij zijn afwezigheid heeft uitgelegd, neemt hij het op voor de in plastic verpakte komkommer. Karsten heeft een klap van de molenwiek gehad, en vertelt alles over de geschiedenis en de betekenis van de molen. Geloof me, na deze podcast kijk je er met volledig ander ogen naar.

Het houdt maar niet op met de waanzinnige gasten. Vandaag een heuse BAFTA-genomineerde: Haukje Heuff. Wij kennen haar als de editor van de film Paved Paradise, gemaakt door twee van de uw 3 podcasthosts. Haukje is onlangs over op de soja-yoghurt, en vrienden verwijten haar dat ze daarmee de ontbossing van de Amazone aanjaagt. Maar klopt dat wel? Hidde geeft een ode aan het ultieme recycledier het varken, terwijl Karsten zich afvraagt: bestaat groente eigenlijk wel? Het antwoord zal je verbazen.

Voor alles een eerste keer: te laat! Maar zeker niet minder scherp. We hebben misschien wel de leukste en beste politicus van de afgelopen kabinetsperiode als gast: Nilufer Gundogan. Als rastovenaar ergert ze zich kapot aan het conservatie landbouwbeleid van de EU - en ze heeft sappige anekdotes op dat te staven. Naast het uitstekend uitspreken van Nilufers achternaam, legt Karsten het concept Health as Stealth uit. Geen morele preken, maar wit brood gewoon net zo gezond maken als bruin brood. En Hidde neemt het weer eens op voor bestrijdingsmiddelen: volgen hem is 99,9 procent van alles pesticiden die je binnenkrijgt van natuurlijke oorsprong, dus die paar uit de landbouw kunnen daar best nog bij.

Weer met gast, weer zonder Joris, weer bij de Mulders. De gast deze week is Esther van Etten, een topdiëtiste met een voorliefde voor betutteling, die Karsten ooit hielp afvallen. Tussendoor probeert Hidde Jezus tot vegan te bombarderen, terwijl Karsten de gevaren van microplastics onder de loep neemt. Zijn die kleiner dan we denken?

S2: #9. Terug bij de Muldertjes aan tafel. Met een echte boer, Johan Barendregt, maar zonder Joris Lohman deze keer. In deze aflevering brengt Karsten ons up to speed qua weer maken. Het blijkt dat al bijna 50 landen aan Regen Maken doen - het jatten van wolken van je buren om je eigen landbouw te verbeteren. Johan vertelt over het werk van zichzelf en zijn collega’s: hun pootaardappelen voorzien indirect meer dan een half miljard mensen van aardappelen Als laatste brengt Hidde een unicum: een genuanceerd discussie op X, voorheen twitter. Over of het Europese landbouwbeleid al dan niet vee- en zuivelboeren bevooroordeelt. Komen we er aan deze tafel wel uit?

Seizoen 2, aflevering 8. Voorlopig de laatste die we op de boerderij van Boy Griffioen opnemen. Volgende week mogen de Muldertjes zich weer warmlopen voor onze aanwezigheid. In deze aflevering lukt het Karsten bijna om iets interessant te halen uit het feitje dat Steve Jobs vaak een appel at, maakt Joris een noodlereis naar Pluto en mag Hidde eindelijk praten over het onderwerp dat de rode draad vormt in zijn carriere, land sparing, het idee dat intensieve landbouw eigenlijk goed is voor de planeet.     SHOWNOTES Feitje 1: Steve Joba at een appel voor ontbijt Past het steeltje van het Apple logo in de hap? (spoiler: nee) https://www.youtube.com/watch?v=Ob61JxEiQp0 Het instagram-account waar iemand net zo lang rauw kip eet tot hij ziek wordt: https://www.instagram.com/rawchickenexperiment/ Het Vogue Egg & white dieet https://en.m.wikipedia.org/wiki/Egg_and_wine_diet Wie diep wil duiken in diëten en hun matige werkzaamheid op de lange termijn: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5764193/ Feitje 2  Als je alle instant-noodles die per jaar verkocht worden, achter elkaar legt, heb je rij die reikt tot pluto. https://www.foodlog.nl/gespot/2024-03-14/ Feitje3. Land sparing leidt wel degelijk tot meer natuur. https://thebreakthrough.org/issues/food-agriculture-environment/raising-agricultural-yields-spares-land  De film Paved Paradise is te zien op Pathe https://www.pathe.nl/film/26524/paved-paradise Hidde over het driecompartimentensel om de biodiversiteit te rijden: https://www.weplanet.org/post/to-save-nature-we-need-to-redesign-the-world Dezelfde man over palmolie: https://replanet.nl/verbod-op-palmolie-is-niet-de-oplossing/

Andermaal dient de boerderij van bioboer Boy Griffioen als toneel voor de nieuwste aflevering van de podcast Eten is Weten. Karsten leidt ons via een onnavolgbare wikipediasessie naar landbouwkundige betekenis van de vlag van Brazilie. Hidde legt uit hoe het in vredesnaam mogelijk is dat bijna driekwart van alle groentezaden op de wereld haar oorsprong heeft Nederland, terwijl Joris een pleidooi houdt culinaire eigenwaarde als basis voor een duurzame landbouw. Feitje #1: Mocht je nog meer willen weten over de vlag van Flevoland Wikipedia lemma over de ontbossing van de Amazone Feitje #2: 70% van alle groentezaden komt uit Nederland Artikel in de Groene over Seed Valley feitje #3: Gezonde landbouw begint met culinaire eigenwaarde. Interview met Carlo Petrini, de grondlegger van de Slow Food beweging. https://www.nrc.nl/nieuws/2024/03/14/gezonde-landbouw-begint-met-culinaire-eigenwaarde-a4193040

In aflevering 5 (seizoen 2) van ETEN IS WETEN, verwelkomen we Pieter de Wolf, onderzoeker bij De Boerderij van de Toekomst in Flevoland, voor een diepgaande verkenning van landbouwpraktijken en duurzaamheid. Joris belicht hoe vleeskippen gekweekt worden in Ivoorkust, uit via Schiphol geïmporteerde Belgische eieren. Eieren uit Nederland en België staan bekend als de beste in de wereld. Waarom is deze bijzondere exportconstructie op deze manier georganiseerd? En is die wel zo bijzonder? Pieter daagt de gangbare opvatting uit dat Nederlandse landbouwbodems uitgeput zijn. Hij betoogt dat kunstmest, in tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, juist bijdraagt aan bodemverrijking. Dit inzicht zet Joris en Hidde aan het denken, gezien de bredere impact van de Nederlandse landbouw op gronden wereldwijd (die worden wél uitgeput door onze landbouwmethoden). Karsten heeft zich verdiept zich in de zijdeproductie, een proces dat een stuk minder diervriendelijk en natuurlijk is dan vaak wordt aangenomen. Er worden parallellen getrokken met de veehouderij en genocides. Breed genomen hebben we de neiging om industriële processen als negatief te zien, terwijl natuurlijke processen automatisch als goed worden beschouwd. Het gesprek gaat ook over voedselverspilling en het concept van buitenbeentjes in de voedselproductie. Ze bespreken hoe een beetje overproductie eigenlijk kan bijdragen aan voedselzekerheid en prijsstabiliteit, ondanks dat strenge schoonheidsnormen voor voedsel onnodig lijken. Feit #1 In Ivoorkust eten ze kippen uit eieren die gelegd zijn in België Bron: Boter, kaas en havermelk - het boek dat Joris aan het schrijven is. Feit #2 Nederlandse landbouwbodems zijn niet uitgeput Feit #3 Zijde is het Auswitch van de mode-industrie 🐛Bron: Recovo https://recovo.co/nl/blog/wat-is-silk-en-hoe-wordt-het-gemaakt-alles-wat-je-moet-weten/ Feit #4 Koop geen buitenbeentjes🍌Foodlog https://www.foodlog.nl/artikel/lelijke-groenten-moet-je-niet-redden-maar-onderploegen-of-aan-de-koeien-voe/

Deze week aan tafel bij ETEN IS WETEN: Iris Bouwers, boer en CDA-lid, die dit jaar verkiesbaar is voor het Europees Parlement. Iris brengt de reden voor de protesten van Europese boeren, van Spanje tot Ierland, op tafel. Zij hebben grotendeels dezelfde zorgen: het gebrek aan perspectief. De Europese Green Deal landde niet zo goed omdat dit vooral met verboden kwam. Iris doet een oproep: we moeten gezamenlijk komen tot een voedselstrategie. Hidde brengt aan dat moestuinen qua CO2-uitstoot niet kunnen concurreren met de efficiëntie van grootschalige landbouw, ondanks de populariteit van korte ketens tijdens de coronapandemie. Hij onderstreept dat voedselkilometers niet de enige maatstaf zijn voor duurzaamheid en dat lokale voedselproductie in Nederland verrassend laag is. Hij stelt Community Supported Agriculture voor als een duurzaam alternatief. Joris duikt in de essentiële rol van fossiele brandstoffen in de moderne landbouw, zoals beschreven door Vaclav Smil. Hij belicht hoe onze afhankelijkheid van deze energiebronnen heeft geleid tot welvaart, maar ook hoe het mondiale voedselsysteem decennialang op fossiele brandstoffen zal blijven leunen, of we nu brood eten of vis. De aflevering sluit af met een verrassende onthulling: de aardbei is een schijnvrucht en in botanische zin zijn tomaten, komkommers en bananen bessen. Vooral de banaan, met al zijn klonen, staat onder druk. Feit #1 Als je begaan bent met het milieu, verbouw je niet je eigen eten (in een moestuin) 🌱Telegraph 🥦Our World in Data 👨🏼‍🌾Herenboeren Feit #2 De protesterende boeren in de EU hebben best een punt 💡De Europese Green Deal Feit #3 We eten en drinken aardolie 🌶Vaclav Smil - How the world really works Feit #4 De banaan is een bes en een aardbei niet 🍌Grounded Grub

Aflevering 3 van dit seizoen begint met een belangrijke luisteraarsvraag: “Wie zijn toch de Mulders?”. Terwijl ze dit mysterie ontrafelen, duikt Hidde in de invloed van klimaatverandering op onze voedselproductie met een spitsvondig rijmpje: "ui in mei is kans op prei." Ze belichten hoe klimaatverandering voedsel niet alleen schaarser, maar ook duurder maakt om te verzekeren, met weerschade als een significant, maar vaak over het hoofd gezien gevolg. Van Ghana's bananenteelt tot de Europese boeren, de seizoensveranderingen vormen nu al een uitdaging. Een verrassend feit komt aan het licht: 80% van de werknemers in de Nederlandse glastuinbouw en vleesindustrie komt uit het buitenland, belast met taken die veel Nederlanders vermijden. Dit roept onder andere de vraag op of Nederland deze sectoren moet willen behouden als het werk zelf als onwenselijk wordt beschouwd. De mannen bespreken ook het concept van ontkoppeling, waarbij economische groei gepaard gaat met een afnemende milieudruk, en zelfs absolute ontkoppeling, waar de milieudruk daalt terwijl de economie groeit. Voorbeelden zoals de efficiëntere productie van frisdrankblikjes illustreren hoe innovatie kan leiden tot een verminderd gebruik van grondstoffen, met Nederlanders die nu 20% minder grondstoffen per hoofd van de bevolking gebruiken. Maar toch is zeker niet álles te danken aan innovatie. Feit #1 Ui in mei is kans op prei 🧅Bron: Akkerwijzer Feit #2 80% van de arbeiders in de glastuinbouw en de vleesindustrie komt uit het buitenland 🍅Bron: Glastuinbouw Nederland 🐖Bron: FNV 🫑Nieuwsartikel: NOS Feit #3 Welvaart is een voorwaarde voor duurzaamheid 🐄Bron: NU.nl 🛍️Bron: Albert Heijn 📚Boek van Andrew McAfee over Decoupling McKinsey