ETEN IS WETEN

#10 Tonijn is geen zalm Vandaag luister je naar alweer de 10e (!) aflevering van ETEN IS WETEN. Met meer dan honderden vaste luisteraars dé podcast waar de zin en onzin van voedsel wordt besproken. Om dat te vieren behandelen Hidde, Joris en Karsten een luisteraarsvraag over tonijn 🐟. Kunnen we na deze aflevering massaal de vriezer een paar graden warmer zetten. Onthult Hidde dat rauwe zalm pas vanaf de jaren 90 in sushi zit om een verrassende reden. Heeft Karsten samen met ChatGPT een speciaal menu samengesteld met enkel lokaal verkrijgbare ingrediënten in januari. Lokaal is beter, horen we vaak, maar is dat wel altijd zo? Links en bronnen: Feit #1 De temperatuur van je vriezer kan drie graden hoger ingesteld worden 🥶Bron Food Business www.foodbusiness.nl/ondernemen/artikel/10907023/temperatuur-vrieshuizen-kan-3-graden-hoger Feit #2 Zalm zit pas sinds de jaren 90 in sushi 🍣Bron NPR https://www.npr.org/2015/09/18/441530790/how-the-desperate-norwegian-salmon-industry-created-a-sushi-staple 📚 Innovation and it’s enemies https://www.bol.com/nl/nl/f/innovation-and-its-enemies/9200000055729376/ Feit (of eigenlijk vraag) #3 Wat zou je in januari eten in Nederland wanneer je alleen lokaal zou eten? 📚 Eating to Extinction - Dan Saladino https://libris.nl/boek?authortitle=dan-saladino/eating-to-extinction--9780374605322 🍺Jopen brouwerij https://www.jopenbier.nl/

#9 De broodcultuur is geen ijskast 🥂 Gelukkig nieuwjaar van ETEN IS WETEN! 🎉 Deze week schuiven Joris, Hidde en Karsten aan tafel met Sigrid Wertheim-Heck, professor aan de Wageningen Universiteit. Aan het begin van het nieuwe jaar maken ze zich zorgen over de Nederlandse broodcultuur en het tekort aan groenten in onze dagelijkse voeding. Ook bespreken ze de introductie van de suikertaks - is dit de oplossing waar we op hebben gewacht? Ze duiken in de fascinerende wereld van regeneratieve landbouw, een richting die nu ook door bedrijven als Nestlé en Cargill wordt omarmd. Ze verkennen waarom dit wellicht een positieve ontwikkeling is, en waarom duurzame landbouw complexer is dan het lijkt. De urban legend dat de oranje kleur van wortels een eerbetoon is aan het koningshuis komt ook aan bod. Wist je dat 50% van alle zaden zijn oorsprong vindt in Nederland? Tot slot bespreken ze het feit dat een groot deel van ons voedsel uit het buitenland komt. Gaan we naar meer lokale productie toe? Ze verkennen de vraag: wat gaan we waar eten, gezien onze expertise in exporteren en het verwaarden van producten. Een intrigerende aflevering die licht werpt op de herkomst van ons dagelijks brood en groenten. Nu te beluisteren! 🍞🌱🌍 Feit #1 Een kwart van alle mensen haalt de richtlijn van voldoende groente en fruit  🍽Bron NOS https://nos.nl/artikel/2490186-basisscholen-noord-limburg-testen-warme-schoollunch-vol-groenten  🧃Suikertaks bij EenVandaag https://eenvandaag.avrotros.nl/item/welke-dranken-krijgen-een-belastingverhoging-en-hoe-wordt-dat-bepaald-en-andere-vragen-over-de-suikertaks-beantwoord/  🍊Preventieakkoord https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/gezondheid-en-preventie/nationaal-preventieakkoord Feit #2 De voedingsindustrie zet vol in op regeneratieve landbouw Bron Foodlog 🌱https://www.foodlog.nl/artikel/gun-regeneratieve-landbouw-het-voordeel-van-de-twijfel/ 🥬Regeneratieve framework https://saiplatform.org/wp-content/uploads/2023/09/sai-platform_-regenerating-together_september-2023.pdf  🍽Table Debates https://tabledebates.org/  🧑‍🌾Boerderij Bodemzicht https://www.bodemzicht.nl/  Feit #3 De wortel is oranje vanwege ons koningshuis (of niet?) 🥕Culy https://www.culy.nl/inspiratie/waarom-zijn-wortels-oranje/  🥕Nature https://www.nature.com/articles/d41586-023-03035-0  Feit #4 75% procent van ons dagelijks voedsel komt uit het buitenland

#8 Een regenworm is geen cheerleader In de achtste aflevering van ETEN IS WETEN 🧠🍴 gaan Joris, Hidde en Karsten opnieuw de diepte in met drie boeiende voedsel- en landbouwfeiten. Ze onthullen het verrassende verhaal van de regenworm: niet zo onschuldig als we denken en zeker niet overal ter wereld een vanzelfsprekendheid. Hoe heeft dit kleine beestje zich dan wereldwijd verspreid en wat betekent dit voor de biodiversiteit? Ook wordt de controversiële oproep van de FAO om de wereldwijde vleesproductie te verhogen tegen het licht gehouden. Is een mondiale herverdeling van eiwitten de sleutel tot het oplossen van honger en voedseltekorten? Wat denkt de WUR ervan, en is het mogelijk om de wereld te voeden met enkel plantaardige eiwitten? De meningen zijn verdeeld en de zoektocht naar consensus blijft een uitdaging. En dan is er Hidde’s enthousiasme over de veredelingsmethode Crispr Cas, een technologie om zacht fruit langer houdbaar te maken (en meer..). Maar is deze techniek echt nodig om de wereldbevolking te voeden, of verliezen we de nuance in het gepolariseerde debat? Een oproep aan experts om hun licht te laten schijnen in een toekomstige aflevering! Mis deze intrigerende aflevering niet en laat je verrassen door de complexe wereld van voedsel en landbouw. Feit #1 Er waren geen regenwormen in Amerika voor de komst van Columbus 🪱Bron: The Columbian Exchange https://eu.newsleader.com/story/life/2014/09/27/thank-columbian-exchange-modern-foods/16243549/  📚1493 (ipv 1491) - Charles C. Mann: https://libris.nl/boek?authortitle=charles-c-mann/1493--9789041713001 Feit #2 In een nieuw rapport suggereert de FAO dat de vleesproductie omhoog moet om wijdverspreide honger en voedingstekorten in ontwikkelingslanden aan te pakken 🥩Bron: Financial times https://www.ft.com/content/2eb93884-0aa3-4590-98ec-5b15cc1d9f44  🌽Onderzoek WUR https://www.wur.nl/nl/nieuws/wereld-is-te-voeden-met-alleen-plantaardige-voeding.htm#:~:text=Er%20worden%20voldoende%20plantaardige%20eiwitten,plantaardig%20dieet%20in%20westerse%20landen. Feit #3 Dankzij Crispr-Cas is het mogelijk om framboos langer houdbaar te maken Dit alles wordt op je bord gelegd dankzij Stop the Food Fight, een platform dat zich richt op een nieuw, verbindend voedselverhaal. 

Het is bijna kerst! 🎄Daarom luister je deze week in ETEN IS WETEN naar Hidde, Joris, Karsten en onze geluidsman Benno die een kerstquiz doen: “Wat zegt de bijbel over landbouw?” 👼🏻 Met verrassende wijsheden en inzichten over het verbouwen van de meest vruchtbare gewassen, (inmiddels) onconventionele teelttechnieken, de reinheid van vissen, de schijf van vijf meets de bijbel en een pleidooi voor de herintroductie van het jubeljaar. Pak pen en papier en verzamel een paar mede-luisteraars en doe mee.

In aflevering zes van ETEN IS WETEN verwelkomen Hidde, Joris en Karsten Joszi Smeets, voedselonderwijsmaker en expert op het gebied van regeneratieve landbouw. Samen bespreken ze de evolutie van het boerenberoep, waarbij boeren steeds meer andere activiteiten ontplooien naast traditioneel boeren. Deze trend roept vragen op over de toekomst van de landbouw: Is verbreding een noodzaak of een probleem? Ze stippen het belang van dieren in ons voedselsysteem aan voor zowel mest als upcycling, zoals varkens die M&M's verwerken. Hidde werpt een ethisch vraagstuk op met zijn voorkeur voor een voedselsysteem zonder dieren. Dit onderstreept hoe voedselkeuzes niet alleen berusten op kennis, maar ook diep geworteld zijn in ons gevoel. Joszi deelt het inspirerende verhaal van Fannie Lou Hamer, een Amerikaanse burgerrechtenactiviste en pionier van gemeenschapslandbouw. Haar werk met Freedom Farm illustreert hoe voedsel een sleutelrol speelt in het aanpakken van ongelijkheid en afhankelijkheid binnen het systeem. Tot slot bespreken ze de rol van “hoeksteenorganismes” - op z’n CDA’s gezegd - zoals bijen en wolven. De conclusie? Als je de bijen echt wil helpen, kun je het beste inheemse bloemen zaaien. Of laat je tuin rewilden (daar hoef je weinig voor te doen).  #1 Het aantal boeren met nevenactiviteiten groeit 🏦Onderzoek Rabobank https://www.rabobank.nl/kennis/d011400285-landbouwtransitie-de-bijdrage-van-neveninkomsten  💱Boer en de wereldmarkt https://www.volkskrant.nl/columns-opinie/lever-boeren-niet-langer-uit-aan-de-lage-prijzen-op-de-wereldmarkt~b9bf0707/ 👪Landbouwakkoord https://www.landbouwakkoord.nl/  📦Support Your Locals https://www.supportlocals.nl/  #2 Een voedselsysteem met dieren is beter dan een systeem zonder dieren 🐖Circulair voedselsysteem, Imke de Boer https://www.youtube.com/watch?v=aIachRGCvdc  #3 De voedsel is de sleutel voor aanpakken van ongelijkheid 🌾Fanny Lou Hamer https://lifeandthyme.com/commentary/fannie-lou-hamer-and-farming-as-activism/   🏙️Bloei en Groei https://www.bloeiengroei.org/ https://www.bloeiengroei.org/ #4 De bijenkorf is slecht voor de bijen 🐝 🌸The Pollinators https://www.thepollinators.org/ ☘️Kwekerij De Hessenhof https://www.hessenhof.nl/  

In de nieuwste ETEN IS WETEN aflevering ontrafelen we de complexe relatie tussen media, maatschappij en landbouw. We bespreken hoe een gebrek aan stedelijk inzicht in het boerenleven heeft geleid tot wijdverspreide misvattingen. Ook duiken we in de historie van 'agrarisch exceptionalisme', de periode na de Tweede Wereldoorlog waarin boeren vrij spel hadden, wat een immense invloed heeft gehad op hoe de samenleving vandaag de dag over boeren denkt. We verkennen ook de 'tovenaarsdroom' Neom, de toekomstige Saoedische stad, die een voorbeeld is van voedselproductie onder extreme omstandigheden, met high-tech Nederlandse kassen, kweekvis en -vlees. Vraag is: zal de rest van de wereld hiervan profiteren? Ook gaan we in op de schrikbarende impact van vleesverspilling, die veel verder gaat dan een beschimmeld stuk brood. Tenslotte beantwoorden we vragen van luisteraars over de complexe aard van duurzaamheid en emoties rondom glyfosaat. Feit #1 de media weet niks van landbouw 🪡 Glyfosaat uit de giertank: https://x.com/Hiddemhigh/status/1725609362712862936?s=20  📇Hidde in De Groene Amsterdammer https://www.groene.nl/artikel/de-problemen-zag-je-van-mijlenver-aankomen   🐦Jeroen Candel op X https://twitter.com/JeroenCandel  Feit #2 Er komen Nederlandse kassen in Saoedische stad van de toekomst 🏙️Bron Nederlands Dagblad https://www.nd.nl/nieuws/economie/1190558/deze-westlandse-kassenbouwer-gaat-in-de-saoedische-megastad-n  🐟Neom food system https://www.constructionweeksaudi.com/news/neom-bluenalu-sustainable-food  Feit #3 Jaarlijks sterven 18 miljard dieren zonder dat ze op je bord belanden 🐄Bron onderzoek Universiteit Leiden https://www.universiteitleiden.nl/nieuws/2023/11/18-miljard-dieren-per-jaar-ze-sterven-wel-maar-belanden-niet-op-je-bord  Luisteraarsvraag #1: Wat is jullie definitie van duurzaamheid? 🧠Brundtland definitie van duurzaamheid https://www.un.org/en/academic-impact/sustainability  Luisteraarsvraag #2: Hoe verklaar je de brandbrief van minister Adema over glyfosaat? 🌱Reactie op glyfosaat https://www.foodlog.nl/artikel/pan-europa-sleept-europese-commissie-voor-de-rechter-over-glyfosaattoelatin/ 

In deze aflevering van ETEN IS WETEN verwelkomen we Nadia Zerouali, een veelzijdige chef, presentator, schrijver, ondernemer en voedselsysteemveranderaar. We ontdekken waarom tomaten beter niet in de koelkast bewaard kunnen worden en waarom ze een slechte match zijn met aubergines. De discussie neemt een interessante wending als we het hebben over het gebruik van gewasbescherming/ landbouwgif (afhankelijk van je standpunt). We blikken terug op de verrassende evolutie van onze eetgewoonten: van brood met gips en krijtmeel tot de rijke diversiteit aan gezonde opties nu, en hoe dit ironisch genoeg mede te danken is aan de opkomst van fabrieksvoedsel. We verkennen de implicaties van de verkiezingen op ons dagelijks eten en sluiten af met Nadia's ultieme keukentip: schaf een airfryer aan. Maar zou Geert Wilders het daarmee eens zijn? Luister naar ETEN IS WETEN voor een smaakvolle verkenning van kennis, historie en politiek 🧠🥦. Links: 🥦Low Food: www.lowfood.nl  Feit #1 Een tomaat mag niet in de koelkast 🍅 Bron Voedingscentrum: https://www.voedingscentrum.nl/nl/service/vraag-en-antwoord/koken-en-bewaren/welke-groenten-bewaar-je-buiten-de-koelkast.aspx 🖼Tentoonstelling Kadir van Lohuizen https://www.hetscheepvaartmuseum.nl/doen/tentoonstellingen/verwacht/food-for-thought  Feit #2 Het Europees Parlement heeft het plan voor halvering gewasbescherming in 2030 afgeschoten 🇪🇺Bron NOS: “Europarlementariers stemmen pesticidenplan weg” https://nos.nl/artikel/2498867-onverwachte-wending-in-brussel-europarlementariers-stemmen-pesticidenplan-weg  🧪Trends in gewasbescherming https://www.clo.nl/indicatoren/nl001516-afzet-gewasbeschermingsmiddelen-in-de-land--en-tuinbouw  Feit #3 De eerste avocado kwam pas in de jaren 80 naar de nederlandse supermarkten  🥑Bron Holy shit - Jaffe Vink: https://libris.nl/boek?authortitle=jaffe-vink/holy-shit---9789044637076  Feit #4 De PVV zegt dat al het voedsel BTW-vrij moet worden 📜Bron: partijprogramma PVV https://www.pvv.nl/images/2023/PVV-Verkiezingsprogramma-2023.pdf  🛒AD over boodschappen uit buitenland https://www.ad.nl/economie/boodschappen-duurder-door-onmogelijk-maken-van-inkoop-buitenlandse-producten~a0877fa3/#:~:text=Klanten%20in%20de%20supermarkt%20zijn,het%20ministerie%20van%20Economische%20Zaken. 🧸Swipswap om speelgoed te ruilen: https://www.swipswap.nl/  📺Binnenste Buiten: https://binnenstebuiten.kro-ncrv.nl/ 

Een laatste stemadvies! Deze week analyseren Joris, Hidde en Karsten partijprogramma’s van GL-PvdA, VVD en BBB op de thema’s voedsel en landbouw. Hoe gaan we voedsel produceren en consumeren als het aan politiek Den Haag ligt? Waar zou je (niet) op moeten stemmen? De uitkomst is verrassend: waar ‘duurzaamheid’ een 180 graden draai gemaakt heeft van links naar rechts, past bij de ander zowel biologisch als kweekvlees in het programma en komt de ‘boerenpartij’ met een onverwacht genuanceerd verhaal. Voor welke partij je ook kiest: STEM STEM STEM! Feit #1 De kloof tussen generaties wordt steeds groter 👼🏼Bron: Ipsos (2019) https://www.ipsos.com/nl-nl/politiek-met-sjoerd/een-politieke-generatiekloof 🌾Over Sicco Mansholt https://cagnet.be/page/sicco-mansholt Standpunten van GL-PvdA 💡Partijprogramma GL-PvdA https://groenlinkspvda.nl/standpunten/ 🍊De Volkskantine https://www.volkskantine.nl/ Standpunten van VVD 💡Partijprogramma VVD https://www.vvd.nl/standpunten/  👨🏼‍⚕️RePlanet https://replanet.nl/  🌱CRISPR-Cas https://www.wur.nl/nl/dossiers/dossier/crispr-cas-nauwkeurige-aanpassing-van-dna.htm  🥕Liberaal Groen https://www.liberaal-groen.nl/  Standpunten van BBB 💡Partijprogramma BBB https://boerburgerbeweging.nl/#speerpunten  🐦Cor Pierik op X https://x.com/CrPierik?s=20  🎥Bekijk Paved Paradise op Pathé Thuis https://www.pathe-thuis.nl/film/35381/paved-paradise  🌳Het drie compartimenten stelsel door Martha Bakker https://edepot.wur.nl/585650  🌷Natura 2000 https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/natuur-en-biodiversiteit/natura-2000 

Samenvatting In de nieuwste aflevering van ETEN IS WETEN verwelkomen we Charles C. Mann, een gerenommeerde Amerikaanse auteur en journalist. Mann, bekend van zijn baanbrekende werk in The Atlantic en The New York Times, brengt een cruciaal perspectief op de Nederlandse stikstofcrisis, die hij beschouwt als een wereldwijd probleem van dezelfde orde als klimaatverandering. We bespreken hoe Nederland, door eigen problemen aan te pakken, wereldwijde oplossingen kan bieden, waarmee de stikstofcrisis zelfs een mondiaal businessmodel zou kunnen worden. Duik met ons in de diepte van fermentatie als redder van ons oerwoud, de transformatie van landbouw naar laboratoriumvoedsel, tot het gebruik van precisiefermentatie voor efficiëntere voedselproductie. We bespreken de evolutie van de groene revolutie: Hoeveel Haber-Bosch zit er in jouw eten? Zet je schrap voor een rit door het landschap van moderne voedselproductie, waarbij we niet alleen ons bord, maar ook onze wereld opnieuw vormgeven. 🎙️🍴 De podcast ETEN IS WETEN wordt op je bord gelegd dankzij Stop the Food Fight, een platform dat zich richt op een nieuw, duurzaam voedselverhaal.  Shownotes ETEN IS WETEN is een wekelijkse voedselpodcast waarin de zin en onzin van de voedselwereld aan de kaak wordt gesteld. Onze gastheren Joris, Hidde en Karsten fileren, samen met een selectie van deskundige en ondeskundige gasten, de voor de hand liggende en soms complexe voedselthema's van vandaag. In de geest van ‘horen, zien en zwijgen', geven zij ons een frisse kijk op duurzame voedselkwesties. Schuif aan en laat je geest voeden en je ziel drinken. Dit alles wordt op je bord gelegd dankzij Stop the Food Fight, een platform dat zich richt op een nieuw, duurzaam voedselverhaal.  Introductie 📕1491 https://libris.nl/boek?authortitle=charles-c-mann/1491--9781400040063  📕1493 https://libris.nl/boek?authortitle=charles-c-mann/1493--9789041713001    📕The Wizard and The Prophet: https://libris.nl/boek?authorTitle=charles-c-mann/the-wizard-and-the-prophet--9781509884186/ Feit #1 palmolie is niet slecht  👩🏼‍🔬Precisiefermentatie van olie C16 www.c16bio.com  Feit #2 Tot 100 jaar geleden verkregen mensen de helft van hun eiwitten door jagen en verzamelen  Feit #3 De vleesconsumptie is in 2022 met 1,4 procent afgenomen 🐷Onderzoek naar vleescomsumptie Wageningen Economic Research https://www.nieuweoogst.nl/nieuws/2023/10/05/nederlander-consumeert-14-procent-minder-vlees-in-2022   Feit #4 De groene revolutie heeft niet bestaan 🥕 Over de Groene Revolutie theconversation.com/the-green-revolution-is-a-warning-not-a-blueprint-for-feeding-a-hungry-planet-182269?utm_source=twitter&utm_medium=bylinetwitterbutton 🌱Het Haber-Bosch proces https://nl.wikipedia.org/wiki/Haber-Boschproces 💩The Metabolic Rift https://en.wikipedia.org/wiki/Metabolic_rift  🥦Stop the Food Fight www.stopthefoodfight.nl 

#1 -  Speculaas is geen landbouwgif ETEN IS WETEN is een wekelijkse voedselpodcast waarin de zin en onzin van de voedselwereld aan de kaak wordt gesteld. Onze gastheren Joris, Hidde en Karsten fileren, samen met een selectie van deskundige en ondeskundige gasten, de voor de hand liggende en soms complexe voedselthema's van vandaag. In de geest van ‘horen, zien en zwijgen', geven zij ons een frisse kijk op duurzame voedselkwesties. Schuif aan en laat je geest voeden en je ziel drinken. Dit alles wordt op je bord gelegd dankzij Stop the Food Fight, een platform dat zich richt op een nieuw, duurzaam voedselverhaal.  Samenvatting In de openingsaflevering van ETEN IS WETEN ontrafelen Joris, Karsten en Hidde drie intrigerende feiten uit de voedselwereld. Ze verkennen de potentie voor een onverwachte alliantie tussen Extinction Rebellion en de conventionele landbouw, die ondanks gedeelde belangen gehinderd wordt door het verhitte debat over glyfosaat. Daarnaast overwegen ze de voordelen van een antiek Pompeiaans eetpatroon als een creatieve strategie tegen voedselverspilling. Tot slot graven ze diep in het onderwerp van voedselprijsspeculatie en hoe deze paradox leidt tot honger in een wereld die eigenlijk overloopt van voedsel. Luister naar ETEN IS WETEN voor een smakelijke mix van feiten, diepgang en oplossingen 🧠🥦 Shownotes Introductie 💼Bedrijf Joris Lohman, Food Hub: https://foodhub.nl/ 🌱RePlanet: www.replanet.nl 🎬Sugar Rush Film: https://www.sugarrushfilm.nl/ 🎥Documentaire: Well fed (2017) over de voordelen van Gentech bij BNN VARA https://www.bnnvara.nl/groenlicht/videos/290278 🍎Stop the Food Fight: www.stopthefoodfight.nl Feit 1: Extinction Rebellion weet meer over klimaat dan glyfosaat 🐦Tweet van Extinction Rebellion:  twitter.com/NLRebellion/status/1709600808512172188?t=BfIsUu-QP5K0AjyfrAu64A&s=19 Feit 2: Horecaondernemers gooiden 5 miljoen kilo minder voedsel weg 🍊15 Quick tips voor minder voedselverspilling van de FAO: fao.org/fao-stories/article/en/c/1309609 🍇Samen tegen voedselverspilling: samentegenvoedselverspilling.nl  🍴Cloud Kitchens: cloudkitchens.com Feit 3: Speculeren met voedsel maakt eten duurder 📈Cijfers over voedselproductie van de VN: https://news.un.org/en/story/2019/10/1048452 🌏Opiniestuk in Volkskrant over Wereldhandelsverdragen: https://www.volkskrant.nl/columns-opinie/lever-boeren-niet-langer-uit-aan-de-lage-prijzen-op-de-wereldmarkt~b9bf0707 🌾 World Cereal initiatief vito.be/nl/nieuws/vito-brengt-wereldwijd-ongezien-gedetailleerd-landbouw-kaart  Aflevering #2 met Charles C. Mann verschijnt op woensdag 15 november. Stay tuned!