Historie Potpourri

S3 - Aflevering 5 - The Regicides: wie doodden de Engelse koning Charles I? (en waarom?) - “I go from a corruptible to an incorruptible Crown, where no disturbance can be”. Het is 30 januari 1649. Charles I van Engeland staat op het schavot bij Whitehall. En dit zijn z’n laatste woorden, net voordat hij onthoofd wordt. Hoe kon het gebeuren een land als Engeland zijn koning zou veroordelen én onthoofden? Na twee burgeroorlogen is in Engeland het Parliament aan de macht, en het wil afrekenen met de Engelse koning die in zijn ogen te ver is gegaan. En zich schuldig heeft gemaakt aan diverse misdaden. Afzetten? Nee. De koning moest echt het veld ruimen. En dat was voor die tijd uitzonderlijk, en veranderde Engeland voor altijd. Maar later zouden de verantwoordelijken voor zijn dood (de namen onder het doodvonnis van Charles) het op een lopen moeten zetten. Toen de monarchie weer werd hersteld en Regicide Hunters als Downing de jacht hadden geopend. Maar er is meer! Veel meer. Zo ben je deze aflevering live getuige van de ‘Ski Ballet’ kuur van Hermann Reitberger, in 1988 een Olympische demonstratiesport in Calgary. We hebben een Nelson’s Trousertje. En we geven je nog wat ‘conversation material’ voor je eerstvolgende kringverjaardag, door je nog wat oorlogen tegen dieren uit de doeken te doen (seriously).

S3 - Aflevering 4 - Mao en de Grote Sprong Voorwaarts - Het zou zo mooi zijn: een hervorming die van China in korte tijd een industriële grootmacht zou maken. Zodat ze kon wedijveren met de grootmachten van de wereld! We hebben het over het China van eind jaren ‘50. Toen nog een sterk agrarische economie. Mao Zedong bedacht een campagne; ‘De Grote Sprong Voorwaarts’ die dit ideaal zou realiseren. Een vijfjarenplan op communistische leest geschoeid, kortom: afschaffen privébezit, landbouwcommunes, ra-di-caal het roer om. Maar dan.. Rampzalige beslissingen over landbouw, industrie, inzet van mens en goed zorgden voor een kettingreactie van ellende. Mislukte oogsten, massale honger, rampzalige beslissingen (we noemen een ‘Grote Mussencampagne’), met tientallen miljoenen doden tot gevolg. We praten je bij over deze (niet altijd bekende) bladzijde uit de wereldgeschiedenis! Ook in deze aflevering: de leeuwen van de jaarmarkten van de 17eeuw, die grootmeesters van Dürer en Rembrandt bijles gaven in het tekenen van dit edele dier. En je hoort alles over een geheim wapen van WO1 (een holle boom), én: een komisch onderonsje op de schouw van Tsaar Nicolaas II (1, 2, 3 *flits*!).

S3 - Aflevering 3 - Koning-stadhouder Willem III versus de Zonnekoning: 17e eeuwse concurrentiestrijd op alle fronten - Stel dat jouw rijke kikkerlandje - fel begeerd door de buurlanden - van alle kanten tegelijkertijd wordt aangevallen... Who you gonna call? De Oranjes! Willem III zat even op de reservebank, maar mocht toch komen opdraven om de hoogste bestuurlijke functie in de Republiek te vervullen. En dan wordt hij later ook nog koning van Engeland! Dat maakt het nog interessanter. Een enerverende periode van terugknokken en gebieden veroveren volgt en kent ongekende hoogtes. Toch zijn ook de details fascinerend. Zoals de onderlinge strijd van Willems vrienden om diens koninklijke gunst. En dan het grotere plaatje: zijn concurrentiestrijd met Frankrijks koning Lodewijk XIV! Want de twee waren de grote spelers op het Europese machtstoneel. Dansende koningen en het gevecht om de geblokkeerde deur, je hoort het allemaal in deze spiksplinternieuwe aflevering!

S3 – Aflevering 2 – De Conquistadores: roem, rijkdom en rücksichtslos. – De Conquistadores zei je? Waren dat niet die Spaanse veroveraars zoals Cortés en Pizarro die in de 16e eeuw Midden- en Zuid Amerika doortrokken op zoek naar rijkdommen, land, roem en verspreiding van het katholieke geloof? Klopt! En dan heb je gelijk twee van de bekendste te pakken. Deze mannen streden onder meer met beroemde beschavingen als de Azteken en de Inca’s om de Spaanse ambities waar te maken. Waarmee ze tegelijk ook aan de wieg stonden van de snelle ondergang van deze volkeren. Interessant is echter: er zijn nog meer conquistadores die hun stempel gedrukt hebben op het Amerikaanse continent en de mensen die daar leefden. Sterker nog: Ronald ontdekte dat ook hun verhalen zeer interessant zijn om te delen! Want, wat dacht je van… een Duitse conquistador? Kein quatsch, beloofd! Oh, en ook nog in deze aflevering: een stukje achtergrond bij het beroemde tapijt van Bayeux (‘mag ik misschien een capeje?’), iets met een hele lange trein (typisch ‘80’s dingetje) en: een CanonKanon-onderwerp waar ze het in Breukelen nóg over hebben!

S3 – Aflevering 1 – De Rote Armee Fraktion; ook wel bekend als de ‘Baader-Meinhof-Gruppe. Een links georiënteerde, extremistische terreurgroep die van de jaren ’70 tot aan de jaren ’90 Duitsland in zijn greep hield. In die woelige jaren was de groep verantwoordelijk voor vele bomaanslagen, bankovervallen, moordaanslagen en ontvoeringen van veelal hooggeplaatste mensen in leger, maatschappij en bedrijfsleven. Het doel? Een sterke tegenreactie ontlokken van het gezag, die op zijn beurt moest uitmonden in een revolutie van het volk die het gezag omver zou werpen. Een zeer bloedige maar tegelijk ook interessante geschiedenis die we uitgebreid uit de doeken doen. Ook in deze aflevering (de eerste van seizoen 3, jawel!!): de historische highlights van de vakanties van beide heren. Oh, en op de valreep is er nog onderwerp voor ons CanonKanon dat in het teken staat van een van Ronalds bijzondere, historische interesses. Zou die het halen?

Een SPECIAL die geheel in het teken staat van Het Turfschip van Breda! - 2022: de Vuelta doet Nederland aan, waaronder de prachtige stad Breda. De media strijkt neer in de stad en wil mooie items maken die gaan over Breda. Zo wil het NPO Radio 1 programma ‘Dijkstra en Evenblij ter plekke’ iets doen met een beroemd historisch verhaal dat zich afspeelde in Breda, 's lands eigen Paard van Troje verhaal; Het Turfschip van Breda! De Vuelta was voor het radioprogramma namelijk een mooi haakje naar een andere 'Spaanse aanwezigheid in Breda', die van 432 jaar geleden. Zodoende was onze Ronald ineens te gast in het programma, en vertelde hij namens Potpouhistorie het verhaal van Het Turfschip van Breda. Een list waarmee het Staatse Leger de stad Breda in handen wist te krijgen...

S2 – Aflevering 9 – Woodstock Music and Art Fair 1969, oftewel: ‘Woodstock’! Een cultuurhistorisch fenomeen dat vandaag de dag nog steeds de iconische beelden oproept van honderdduizenden hippies, in volledige harmonie met dé muziek van hun generatie. Protest, (vrije) liefde, drugs. Dansen in de blubber. Het was dé manifestatie van een generatie: van een tegencultuur die gekant was tegen oorlog, ongelijkheid, materialisme, oude patronen, bezit, status en burgerlijkheid. En die daar tegenover een wereld van liefde, mystiek, spiritualiteit en een verruimd bewustzijn voorstelden. Vertaald naar muziek, door 32 acts van wereldfaam, zoals: Jimi Hendrix, Crosby, Stills, Nash & Young, Creedence Clearwater Revival, Joe Cocker, Janis Joplin, en ga zo maar door. Yo, peace man! Ook in deze aflevering: enkele wonderlijke schatten uit de collectie van Huis Doorn. En een typering van de Nederlanders ten tijde van De Opstand, bezien door de bril van een Spaanse officier (nou ja, zeg maar dubbele bril, want het heeft met drinken te maken), *hips!*

S2 - Aflevering 8 - Hendrik de Zeevaarder: aanjager van ontdekkingsreizen. De derde zoon van een koning? Die komt niet standaard prominent in de geschiedenisboekjes terecht. Want het is meestal de troonopvolger, en diens eventuele back up, die geschiedenis schrijven. Maar Hendrik bewijst het tegendeel! Het was juist híj die beroemd werd. Als sponsor van de ontdekkingsreizen die Portugal later z’n rijkdommen bezorgden (maar bijvoorbeeld óók de handel in tot slaaf gemaakten op gang brachten). Als drijvende kracht achter nieuwe (navigatie)technieken, die schepen verder lieten reizen en letterlijk de wereld opende voor het westen. Maar was die bijnaam terecht? En wat was zijn rol? Stap aan boord, en we leggen het uit! Oh, we vertellen ook wat de connectie is tussen de 90’s Vara-serie ‘Oppassen!!!’ en John Lennon en Yoko Ono (die is er écht namelijk). En ontdekken we dankzij Simons obsessie met Koningsdag wat het spel ‘Pak de Leuning’ is (en of het terug moet keren). ‘Bzzzzzzzzzt!’

S2 – Aflevering 7 – Het Verdrag van München. Niet geheel toevallig uitgekozen door onze Jan! Want wie zich verdiept in dit verdrag van 30 september 1938 tussen Nazi-Duitsland, Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk en Italië, ziet meteen de parallellen met nu. En de opmaat naar de huidige oorlog in de Oekraïne. Met het Verdrag van München gingen de grote mogendheden akkoord met de annexatie van het Tsjecho-Slowaakse Sudentenland door Nazi-Duitsland. Dit had Hitler tevreden moeten stellen. En had volgens de Britse premier Neville Chamberlain moeten zorgen voor ‘Peace for our time’. Maar… we weten natuurlijk hoe dit anders liep. Naast dit onderwerp komt ook het bloed bevlekte hemd van Aartshertog Frans Ferdinand voorbij. Horen we hoeveel mensen er in het Londen van 1665 aan ‘teeth’ overleden (wacht even... waar aan?). En de heren doen een vrij belabberde poging een stuk van P.C. Hooft op te voeren (overlaten aan de pro’s jongens!). Kortom: blijf historisch!

S2 – Aflevering 6 – De tocht naar Chatham. Als er een 17e eeuwse zeevaarder tot de verbeelding spreekt, is het wel Michiel Adriaenszoon de Ruyter. De admiraal die de marine van de Republiek wist te moderniseren, innovaties doorvoerde zoals een seinsysteem, nieuwe tactieken introduceerde, die zich hard maakte voor betere betaling van zijn manschappen, en die beschikte over een ongekende kennis van wind, water en waterdiepte. Met vele gewonnen zeeslagen als resultaat. Een van zijn bekendste wapenfeiten is de ‘Tocht naar Chatham’ in juni 1667. Een gedurfd plan van Raadspensionaris Johan de Witt om de Engelse vloot, die voor anker lag bij de marinebasis bij Chatham in één klap uit te schakelen. Om zo de Tweede Engels-Nederlandse oorlog spoedig te kunnen beëindigen (en als genoegdoening voor ‘Holmes’s Bonfire’ van 1666). De grote vraag is alleen: was De Ruyter er zelf bij? Want bronnen vertellen ons dat hij misschien wel ziek was? Wij doken erin! Net als in het scheepswrak van Ernest Shackleton (niet echt dan he) en de Nederlandse uitkijktorens tijdens de Koude Oorlog. Brrrrr… Luisteren dus!