Historie Potpourri

S3 – Aflevering 2 – De Conquistadores: roem, rijkdom en rücksichtslos. – De Conquistadores zei je? Waren dat niet die Spaanse veroveraars zoals Cortés en Pizarro die in de 16e eeuw Midden- en Zuid Amerika doortrokken op zoek naar rijkdommen, land, roem en verspreiding van het katholieke geloof? Klopt! En dan heb je gelijk twee van de bekendste te pakken. Deze mannen streden onder meer met beroemde beschavingen als de Azteken en de Inca’s om de Spaanse ambities waar te maken. Waarmee ze tegelijk ook aan de wieg stonden van de snelle ondergang van deze volkeren. Interessant is echter: er zijn nog meer conquistadores die hun stempel gedrukt hebben op het Amerikaanse continent en de mensen die daar leefden. Sterker nog: Ronald ontdekte dat ook hun verhalen zeer interessant zijn om te delen! Want, wat dacht je van… een Duitse conquistador? Kein quatsch, beloofd! Oh, en ook nog in deze aflevering: een stukje achtergrond bij het beroemde tapijt van Bayeux (‘mag ik misschien een capeje?’), iets met een hele lange trein (typisch ‘80’s dingetje) en: een CanonKanon-onderwerp waar ze het in Breukelen nóg over hebben!

S3 – Aflevering 1 – De Rote Armee Fraktion; ook wel bekend als de ‘Baader-Meinhof-Gruppe. Een links georiënteerde, extremistische terreurgroep die van de jaren ’70 tot aan de jaren ’90 Duitsland in zijn greep hield. In die woelige jaren was de groep verantwoordelijk voor vele bomaanslagen, bankovervallen, moordaanslagen en ontvoeringen van veelal hooggeplaatste mensen in leger, maatschappij en bedrijfsleven. Het doel? Een sterke tegenreactie ontlokken van het gezag, die op zijn beurt moest uitmonden in een revolutie van het volk die het gezag omver zou werpen. Een zeer bloedige maar tegelijk ook interessante geschiedenis die we uitgebreid uit de doeken doen. Ook in deze aflevering (de eerste van seizoen 3, jawel!!): de historische highlights van de vakanties van beide heren. Oh, en op de valreep is er nog onderwerp voor ons CanonKanon dat in het teken staat van een van Ronalds bijzondere, historische interesses. Zou die het halen?

Een SPECIAL die geheel in het teken staat van Het Turfschip van Breda! - 2022: de Vuelta doet Nederland aan, waaronder de prachtige stad Breda. De media strijkt neer in de stad en wil mooie items maken die gaan over Breda. Zo wil het NPO Radio 1 programma ‘Dijkstra en Evenblij ter plekke’ iets doen met een beroemd historisch verhaal dat zich afspeelde in Breda, 's lands eigen Paard van Troje verhaal; Het Turfschip van Breda! De Vuelta was voor het radioprogramma namelijk een mooi haakje naar een andere 'Spaanse aanwezigheid in Breda', die van 432 jaar geleden. Zodoende was onze Ronald ineens te gast in het programma, en vertelde hij namens Potpouhistorie het verhaal van Het Turfschip van Breda. Een list waarmee het Staatse Leger de stad Breda in handen wist te krijgen...

S2 – Aflevering 9 – Woodstock Music and Art Fair 1969, oftewel: ‘Woodstock’! Een cultuurhistorisch fenomeen dat vandaag de dag nog steeds de iconische beelden oproept van honderdduizenden hippies, in volledige harmonie met dé muziek van hun generatie. Protest, (vrije) liefde, drugs. Dansen in de blubber. Het was dé manifestatie van een generatie: van een tegencultuur die gekant was tegen oorlog, ongelijkheid, materialisme, oude patronen, bezit, status en burgerlijkheid. En die daar tegenover een wereld van liefde, mystiek, spiritualiteit en een verruimd bewustzijn voorstelden. Vertaald naar muziek, door 32 acts van wereldfaam, zoals: Jimi Hendrix, Crosby, Stills, Nash & Young, Creedence Clearwater Revival, Joe Cocker, Janis Joplin, en ga zo maar door. Yo, peace man! Ook in deze aflevering: enkele wonderlijke schatten uit de collectie van Huis Doorn. En een typering van de Nederlanders ten tijde van De Opstand, bezien door de bril van een Spaanse officier (nou ja, zeg maar dubbele bril, want het heeft met drinken te maken), *hips!*

S2 - Aflevering 8 - Hendrik de Zeevaarder: aanjager van ontdekkingsreizen. De derde zoon van een koning? Die komt niet standaard prominent in de geschiedenisboekjes terecht. Want het is meestal de troonopvolger, en diens eventuele back up, die geschiedenis schrijven. Maar Hendrik bewijst het tegendeel! Het was juist híj die beroemd werd. Als sponsor van de ontdekkingsreizen die Portugal later z’n rijkdommen bezorgden (maar bijvoorbeeld óók de handel in tot slaaf gemaakten op gang brachten). Als drijvende kracht achter nieuwe (navigatie)technieken, die schepen verder lieten reizen en letterlijk de wereld opende voor het westen. Maar was die bijnaam terecht? En wat was zijn rol? Stap aan boord, en we leggen het uit! Oh, we vertellen ook wat de connectie is tussen de 90’s Vara-serie ‘Oppassen!!!’ en John Lennon en Yoko Ono (die is er écht namelijk). En ontdekken we dankzij Simons obsessie met Koningsdag wat het spel ‘Pak de Leuning’ is (en of het terug moet keren). ‘Bzzzzzzzzzt!’

S2 – Aflevering 7 – Het Verdrag van München. Niet geheel toevallig uitgekozen door onze Jan! Want wie zich verdiept in dit verdrag van 30 september 1938 tussen Nazi-Duitsland, Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk en Italië, ziet meteen de parallellen met nu. En de opmaat naar de huidige oorlog in de Oekraïne. Met het Verdrag van München gingen de grote mogendheden akkoord met de annexatie van het Tsjecho-Slowaakse Sudentenland door Nazi-Duitsland. Dit had Hitler tevreden moeten stellen. En had volgens de Britse premier Neville Chamberlain moeten zorgen voor ‘Peace for our time’. Maar… we weten natuurlijk hoe dit anders liep. Naast dit onderwerp komt ook het bloed bevlekte hemd van Aartshertog Frans Ferdinand voorbij. Horen we hoeveel mensen er in het Londen van 1665 aan ‘teeth’ overleden (wacht even... waar aan?). En de heren doen een vrij belabberde poging een stuk van P.C. Hooft op te voeren (overlaten aan de pro’s jongens!). Kortom: blijf historisch!

S2 – Aflevering 6 – De tocht naar Chatham. Als er een 17e eeuwse zeevaarder tot de verbeelding spreekt, is het wel Michiel Adriaenszoon de Ruyter. De admiraal die de marine van de Republiek wist te moderniseren, innovaties doorvoerde zoals een seinsysteem, nieuwe tactieken introduceerde, die zich hard maakte voor betere betaling van zijn manschappen, en die beschikte over een ongekende kennis van wind, water en waterdiepte. Met vele gewonnen zeeslagen als resultaat. Een van zijn bekendste wapenfeiten is de ‘Tocht naar Chatham’ in juni 1667. Een gedurfd plan van Raadspensionaris Johan de Witt om de Engelse vloot, die voor anker lag bij de marinebasis bij Chatham in één klap uit te schakelen. Om zo de Tweede Engels-Nederlandse oorlog spoedig te kunnen beëindigen (en als genoegdoening voor ‘Holmes’s Bonfire’ van 1666). De grote vraag is alleen: was De Ruyter er zelf bij? Want bronnen vertellen ons dat hij misschien wel ziek was? Wij doken erin! Net als in het scheepswrak van Ernest Shackleton (niet echt dan he) en de Nederlandse uitkijktorens tijdens de Koude Oorlog. Brrrrr… Luisteren dus!

S2 - Aflevering 5 – Eichmann naar Jeruzalem. Op 15 december 1961 werd in Israël de hoge SS-functionaris Adolf Eichmann veroordeeld als oorlogsmisdadiger, vanwege zijn aandeel in de Holocaust. Eichmann wist na de oorlog te ontkomen naar Argentinië waar hij zich schuilhield, totdat de Mossad en de Shin Beth hem opspoorden en in 1960 naar Jeruzalem haalden om berecht te worden. Harry Mulisch deed destijds verslag van het proces en zag in de beklaagdenbank alles behalve de archetypische nazi zitten. Sterker nog: Mulisch was net als Hannah Arendt verrast door de burgerlijkheid van Eichmann. Kortom: wie was die man? Oh, maar er is meer deze aflevering! Zo horen we waarom François Mitterrand tijdens zijn laatste feestmaal een servet op zijn hoofd drapeerde. En kan Simon de geschiedenis van de Koninginnedag maar niet loslaten (again).

S2 - Aflevering 4 – WK78 in Argentinië. 1978. Bal op de paal. Een kolkend stadion. De WK-titel die aan onze neus voorbij ging. Het staat in ons collectieve geheugen gegrift! Het leek ook alsof Argentinië wel móest winnen. Nou, niet alleen achter de finale, maar achter het hele WK zit een fascinerende geschiedenis! Wij trappen af en nemen je mee. Oh ja! We maken nog een klein uitstapje naar het ‘Hollandse’ Göteborg, bestuderen een levensgevaarlijk keukenmes mét inscriptie. En we schuiven aan bij Jan Gerrit, baron van Wassenaer, heer van Rosenburg, wiens noodlottige maaltijd de arts Herman Boerhaave wereldberoemd maakte. Twee spreeuwen anyone?

S2 - Aflevering 3 – China: de rode draad. De kranten staan er vol mee én het is lesstof voor Jan z’n leerlingen: China. Dus hup! Wij zijn de bronnen ingedoken om wat meer te weten te komen over hoe China gekomen is waar het nu is. Blijft lastig: 5000 jaar geschiedenis samenvatten, dus focussen we ons vooral op de laatste anderhalve eeuw. Bokseropstand. Opium. Qing-dynastie. De Republiek. Komt al-le-maal voorbij. Daarnaast: de eerste editie van onze nieuwe rubriek ‘Nelson’s Trousers’ en een CanonKanon om van te smullen. Nou ja, om van te paffen: “Geen Carolusguldens? Lever dan uw rok in meneer!”.