De Jortcast

Migratie en asiel. Het vorige kabinet viel erop, en ook deze verkiezingen is het een belangrijk thema. Prof. dr. Hein de Haas is internationaal toonaangevend migratie-onderzoeker en constateert dat politici links én rechts het thema inzetten voor electoraal gewin, zonder zich al te veel aan te trekken van de realiteit. In gesprek met dr Kelder geeft hij het emotionele debat een feitelijke lading en rekent af met hardnekkige migratie-mythes.  Het boek van Hein de Haas: https://www.spectrumboeken.nl/producten/hoe-migratie-echt-werkt-9789000386857 (https://www.spectrumboeken.nl/producten/hoe-migratie-echt-werkt-9789000386857)

In de aanloop naar de verkiezingen zoekt dr Kelder naar antwoorden op de grote politieke thema's van nu. In de eerste aflevering van dit drieluik poogt hij de zorg te genezen van kwalen als stijgende zorgkosten, vergrijzing en personeelstekorten. Te gast is prof. dr. Marcel Canoy, hoogleraar gezondheidseconomie en dementie aan de VU.

Plannen met economische implicaties in de partijprogramma’s: van Tata Steel sluiten tot fiscaal voordeel bij fietsen en gratis kinderopvang. De economie moet als het aan veel partijen ligt hier en daar flink verbouwd worden, maar wie het bonnetje pakt? Daarover gaapt tussen links en rechts een waanzinnig brede, diepe kloof. Met drie geleerden rekent dr Kelder de plannen nog eens door en vraagt hij zich af of de politiek niet veel te veel belooft.

Politiek = economie & ook stemmen uit het buitenland?  It’s the economy, stupid In de aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen draait het eigenlijk maar om een ding: de economie. Want de allocatie van schaarse goederen is toch uiteindelijk wat politiek behelst. Met twee academici van de generatie die onze toekomst moet vormgeven en een oudgediende op het Binnenhof duikt dr Kelder in de economische vraagstukken die er deze verkiezingen toe doen. Want waarom rept elke partij ineens over bestaanszekerheid, is iedereen het erover eens dat vermogen zwaarder moet worden belast en moet het toeslagensysteem hoe dan ook op de schop? O, en dient er nu te worden bezuinigd of geïnvesteerd ten tijde van economische tegenspoed? Dr. Jasper Lukkezen, dr. Vinzenz Ziesemer en drs. Leonard Ornstein vertellen u niets dan de waarheid over de stand van ‘s lands economie. Maar let wel, staathuishoudkunde blijft een sociale wetenschap, waarin absolute waarheden niet bestaan. Een motie om wat stemmen te winnen Stemmen vanuit het buitenland kan niet meer, de deadline is inmiddels verlopen. Toch strijden D66 en de VVD voor een eenvoudigere manier om het Hollandse rode potlood ook buiten de landsgrenzen te gebruiken. Dat niet veel mensen dat doen, geschat wordt op zo'n 10 procent, steekt de democraat van D66 Sjoerd Sjoerdsma al jaren. Er was al eerder door zijn partij een motie ingediend en aangenomen om digitaal stemmen vanuit het buitenland mogelijk te maken, maar deze verkiezingen kwamen te vroeg. Nu moet je je op tijd aanmelden, verschillende enveloppen gebruiken en je paspoort kopiëren en natuurlijk op de hoogte zijn van de verkiezingen. Sjoerdsma wil dit anders, hoe legt hij uit. Al heeft het voor hem geen zin meer. Hij is niet meer verkiesbaar.

In de nazit van de afgelopen uitzending een behaaglijke botsing tussen tussen gasten (prof. dr. Ewald Engelen, dr. Mariken van der Velden en dr. Geerten Waling) over het vraagstusk van armoede en al dan niet groeiende ongelijkheid in Nederland. Pak je demagogometer erbij en probeer te ontspannen, tegen een achtergrond van langzaam oplopende gemoederen. Worden we steeds armoediger in het algemeen, of vooral op het gebied van feiten en cijfers?

Het aftellen is begonnen. Wordt het Pieter, Dilan of Franske?Reden om bij dr Kelder & Co een stem-stamtafel in te richten die de campagne beoordeelt, los van de hypes en hysterie. Deze aflevering is de politieketafel bemand door dr. Mariken van der Velden, prof. dr. Ewald Engelen en dr. Geerten Waling.

Is het enkel nog conservatisme dat de klok slaat? In het kader van de verkiezingen zijn de komende vier uitzendingen niet opgebouwd zoals u van ons gewend bent. In plaats van twee losse interviews, bent u vier weken lang getuige van heuse rondetafelgesprekken met wetenschappers, over gewichtige verkiezingsthema’s welteverstaan. Vandaag de aftrap, met als hoofdonderwerp: conservatisme. Want hoe conservatief zijn de Lage Landen precies? En wordt de hang naar behoudendheid sterker nu er velerlei crises wereldwijd welig tieren? Dr Kelder gaat erover in gesprek met historicus dr. Geerten Waling, financieel geograaf prof. dr. Ewald Engelen en dr. Mariken van der Velden, van huis uit politicoloog. Waar de eerste twee zich los van hun niet te benijden expertise geregeld bedienen van conservatieve standpunten, is de derde er met name voor de politicologische duiding.

We moeten stoppen met alleen ons eigen stoepje schoon te vegen, en een borstel ontwikkelen die in een keer de hele straat doet stralen. Dat betoogt dr. Maarten Boudry in deel II van het gesprek dat werd opgenomen in de NPO Radio 1 Klimaatstudio, met bijbehorend tentflapgekletter. Want zelfs al zouden wij onze consumptie in het Westen aanzienlijk terugdringen met calvinistische zelfkastijding, dan nog bereiken we weinig op aarde als geheel.

Dat het klimaat opwarmt is geen kwestie van geloof. Toch vertoont onze omgang met het omvangrijke klimaatprobleem religieuze dimensies. De dag des oordeels komt dichterbij, de zondige mens is hebzuchtig en hoogmoedig en profeten als Gretha Thunberg en Al Gore wijzen ons de weg. Toch leidt die niet naar een gegarandeerde apocalyps, betoogt filosoof en scepticus dr. Maarten Boudry in het eerste deel van deze speciale Jortcast.

We gaan vergroenen, maar is de enige weg de zogenaamde Groene Groei waarbij we onze economie stimuleren door zuinigere producten te ontwikkelen? Een auto bijvoorbeeld is immers door de jaren heen ook steeds spaarzamer geworden qua brandstof.  Of moeten we juist alles minder, want we hebben wel zuinigere auto's in de straat, maar ook steeds meer en dan schieten we er per saldo toch niets mee op. 'Groene Groei' of 'Degrowth'?  U hoort een speciale uitzending opgenomen tijdens de Klimaatstudio van de NPO op 21 oktober in samenwerking met de VPRO (met tevens de prettige stem van Eric Arends) en te gast zijn dr. Guus Dix (UTwente), prof. dr. Barbara Baarsma (UvA) en dr. Maarten Boudry uit Vlaanderen. Shownote: artikel van Maarten Boudry in NRC --> https://www.nrc.nl/nieuws/2023/09/22/dit-is-de-beste-tijd-om-geboren-te-worden-a4175208