Macro met Boot en Mujagić | BNR

De financiële markten reageren opgelucht nu Trump een groot deel van zijn importheffingen met 90 heeft gepauzeerd. Macro-econoom Edin Mujagić is blij met die heffingenpauze, maar is ook nog niet gerust op wat de toekomst gaat brengen in Amerika. ‘De hele wereld is afhankelijk van hoe Trump op een ochtend wakker wordt.’ Wat heeft Trump overtuigd, denk je? ‘Er kwam deze week steeds meer weerstand vanuit de Republikeinse partij. De checks and balances in Amerika werken dus wel, dat is goed nieuws. Maar misschien nog wel belangrijk in dit opzicht, is de tucht van de obligatiemarkten. Die kunnen alles en iedereen intimideren en dat is wat we gisteren hebben gezien. Die Amerikaanse rente liep op, waar Trump die juist omlaag wilde drukken. Dat is niet gelukt. De Amerikaanse 30-jarige rente is nu hoger dan de Griekse 30-jarige rente. Die rentes zijn gestegen en dat heeft uiteindelijk meegespeeld in het besluit om even te pauzeren. Dat leidt tot de opluchting.’ Hoe terecht is die opluchting? ‘De financiële markten staan overal op groen, maar laten wij in die euforie een aantal zaken niet vergeten. De 10 procent-heffing blijven gewoon staan, de 25 procent naar Canada en Mexico ook, net als de heffingen van ruim 100 procent richting China. Die draconische heffingen die aangekondigd zijn, die zijn alleen gepauzeerd. Over 90 dagen kan het zo ver zijn. Dat is het hele punt. Er is geen pijl op te trekken. Er is heel veel onzekerheid al geweest en die onzekerheid is na gisteren niet kleiner geworden, maar groter geworden. Als de economie ergens een hekel aan heeft, dan is het onzekerheid. Bovendien, er is schade aan het imago van de VS. Voorheen wist je wat je aan Amerika had, het is nu totaal onvoorspelbaar. Waarom zou je nog vertrouwen hebben, je bent letterlijk als hele wereld afhankelijk is van hoe Trump op een ochtend wakker wordt.’ Hoe bedoel je? ‘Als hij een beetje goede stemming heeft, dan kan het allemaal meevallen. Als hij slecht geslapen heeft, kan hij zomaar zeggen, die pauze van 90 dagen ga ik pas volgende week invoeren. De koopkracht van de Amerikanen en de bestaanszekerheid van de Amerikanen is afhankelijk van één man die er nog drieënhalf jaar zit. Die volatiliteit die we de afgelopen dagen hebben gezien, ik denk dat we die nog enige tijd aanhouden.’See omnystudio.com/listener for privacy information.

Hoewel de directe entourage van Donald Trump de ingestelde importheffingen nog steeds met vol enthousiasme ondersteunt, neemt het totale aantal aanhangers af. Waaronder Tesla- en SpaceX-chef Elon Musk, die Trump-adviseur en geestelijk vader van de importheffingen Peter Navarro ‘dommer dan een zak stenen’ heeft genoemd. ‘Het heeft veel weg van een mop, maar het is de harde werkelijkheid’, zegt macro-econoom Edin Mujagić. Musk kennen we wel, maar wie is Navarro? Peter Navarro is een gepromoveerd econoom, hoogleraar met veel publicaties op zijn naam. Waaronder het boek Death by China. In veel van zijn boeken, en ook in interviews, haalt hij een andere econoom aan: Ron Vara. Dat is niet alleen de goeroe van Navarro, maar vooral een niet-bestaand persoon. Zijn naam is een anagram van zijn eigen achternaam. Een verzonnen figuur dus: Ron Vara bestaat niet en heeft geen Harvard-diploma. Allemaal niet waar. Maar dit is wél de man die de huidige Amerikaanse importheffingen heeft bedacht – zoals hij dat in de eerste termijn van Trump ook al deed met heffingen op staal en aluminium. Hij beweerde toen dat geen enkel ander land tegenmaatregelen zou nemen, omdat de Verenigde Staten een veel te grote speler zouden zijn. Niets bleek minder waar: er was geen enkel land dat géén tegenmaatregelen heeft genomen. Nogmaals: het is geen mop. Maar voorspellen kan Navarro ook niet. Wat heeft Navarro over deze importheffingen gezegd? Volgens Navarro zijn importheffingen geen belasting, maar de officiële definitie spreekt dat tegen. Het is letterlijk een tax on foreign goods. En hij heeft gezegd dat de gemiddelde Amerikaan er niks van zou merken – maar die merkt het nu al. De lijst met mopachtige uitspraken wordt alleen maar langer. Want in de Amerikaanse Senaat is gisteren gesproken over de heffingen, waarbij de vraag werd gesteld waarom Australië een heffing van 10 procent opgelegd heeft gekregen. Terwijl Australië zelf geen heffingen oplegt aan de Verenigde Staten, en de VS zelfs een handelsoverschot heeft met Australië. Is al duidelijk hoe het Amerikaanse bedrijfsleven reageert op de heffingen? In een forum voor mkb-bedrijven is de stemming weleens beter geweest. Een ondernemer vertelt dat hij voor ruim 3000 dollar aan onderdelen heeft besteld in China, maar dat hij ze pas mag meenemen uit het depot als hij eerst 2500 dollar extra afrekent vanwege de importheffingen. Iemand anders zegt dat zijn vaste leverancier in China is gestopt met het versturen van onderdelen, omdat het goedkoper is om de spullen naar andere landen te sturen. Maar deze Amerikaanse ondernemer is afhankelijk van precies deze goederen, die nergens anders te krijgen zijn, en besluit zijn onderneming dan maar te sluiten. De grote bedrijven merken dit ook, maar voor mkb-ondernemingen is het extra wrang. En dat is de ruggengraat van de economie. En dus lijkt een Amerikaanse recessie steeds waarschijnlijker? Het verbaast me niet dat veel banken en economen verwachten dat de Amerikaanse economie in een recessie terechtkomt en dat de inflatie zal stijgen. Want vroeg of laat zou je de gevolgen hiervan in de harde cijfers moeten zien – over economische groei, werkgelegenheid en banen. Het laatste banencijfer van afgelopen vrijdag was heel goed. Ook de Amerikaanse president zei: niks aan de hand. Maar het betreft het aantal nieuwe banen in maart, gebaseerd op een ondervraging die halverwege die maand is uitgevoerd. Dat zegt dus helemaal niets over de situatie nu. Op 2 mei krijgen we nieuwe banencijfers voor de maand april – daarin zou je dus al de eerste gevolgen kunnen zien. Op 13 mei volgen de inflatiecijfers voor april, en op 15 mei de PPI-cijfers (producentenprijzen) voor diezelfde maand. Op cijfers over de economische groei moeten we nog wat langer wachten: eind deze maand komen de cijfers over het eerste kwartaal. Dat is laat, gezien de internationale onrust. De cijfers over het tweede kwartaal verschijnen pas op 30 juli. Maar volgens realtimecijfers krimpt de Amerikaanse economie nu al.  See omnystudio.com/listener for privacy information.

De afgelopen dagen laten zich volgens macro-econoom Edin Mujagic vooral omschrijven als bizar. De importheffingen van de Amerikaanse Trump liet de financiële markten op haar grondvesten schudde en kleurden de wereldwijd beurzen dieprood. Langzaam krabbelen de beurzen weer terug, maar de verwachting is dat de volatiliteit nog wel even zal aanhouden. Dus heerst de grote vraag: waarom doet Trump dit?  See omnystudio.com/listener for privacy information.

De hoop van de wereld is gevestigd op de Amerikaanse consument. Zij zullen de pijn van Trumps tarievenoorlog hard voelen, zegt macro-econoom Edin Mujagic. Zij zullen druk op de regering in Washington moeten opvoeren, in de hoop dat Trump een ‘u-bocht maakt' en zijn beleid herziet. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Donald Trumps ‘Liberation Day’ laat ook vandaag nog zijn sporen na op de financiële markten. ‘Het is heel bijzonder allemaal’, zegt macro-econoom Arnoud Boot. ‘Wie had gedacht dat een land ,dat we als bondgenoot zagen en toch als een verstandig land beschouwden, zó uit de bocht kon schieten?’ Trumps handelsbeleid is niet alleen maar het werk van één man, benadrukt Boot, maar er is een bepaalde voedingsbodem waar hij gebruik van maakt. 'Dat heeft veel te maken met het buitenland als vijand afschilderen en als gebied wat je al jarenlang beet neemt, en dat je daar nu eindelijk eens actie tegen onderneemt. En dat werkt geweldig, een vijand aan de buitenkant! Dat is ook een gedachte die je in de geschiedenis nadrukkelijk ziet.'See omnystudio.com/listener for privacy information.

Als een student het tarievenverhaal van Donald Trump van gisteravond als werkstuk had ingeleverd, was die weggestuurd met een onvoldoende én een levenslang verbod om economie te gaan studeren, zegt macro-econoom Edin Mujagic. ‘Uit nieuwsgierigheid zou de docent daar nog de vraag bij gesteld hebben of die student tegelijkertijd dronken én high was. Een andere verklaring heb ik niet, wat we gisteren gehoord hebben is totale economische nonsens.’  Hoe lang die economische nonsens stand kan houden? Mujagic heeft geen idee. Wel snapt hij waarom deze sessie niet een dag eerder was. ‘Gegeven de mate van nonsens denk ik dat de helft van de wereld dan echt had gedacht dat het een 1 aprilgrap betrof. Dus ik denk dat ze het daarom over 1 april heen hebben getild. Ik ga de komende maanden vooral kijken naar de reacties in de Verenigde Staten: nu stonden ze te juichen om de stoere taal en de daadkracht. Maar dat waren de woorden. Nu zijn we aanbeland in de fase van de daden.’   See omnystudio.com/listener for privacy information.

Bijna 3500 euro bedraagt het modaal inkomen op dit moment in Nederland. Genoeg voor je boodschappen en af en toe een terrasje, maar lang niet toereikend voor een hypotheek, zegt macro-econoom Edin Mujagic. ‘Als je van je modale inkomen een huis wilt kopen, dan gaat je dat niet lukken.’ Overigens is het belangrijk om te beseffen dat het modaal inkomen iets anders is dan het gemiddelde inkomen, benadrukt Mujagic: als je alle Nederlanders op een rij zet en je pikt de middelste persoon eruit, dán tref je iemand die zo’n 3500 euro per maand verdient. ‘Dat is toch iets anders dan het gemiddelde inkomen, dat een vertekend beeld geeft doordat je alle hele hoge en hele lage inkomens meeweegt.’  See omnystudio.com/listener for privacy information.

Hoewel de inflatie in maand licht is gedaald ten opzichte van de maand ervoor naar 3,7 procent, is het percentage nog steeds behoorlijk hoog. Dat concludeert macro-econoom Edin Mujagic die politiek Den Haag oproept om iets aan die inflatie te doen. ‘Niet alleen omdat het cijfer te hoog is, maar er staat veel meer op het spel, namelijk het concurrentievermogen van Nederlandse bedrijven.’   See omnystudio.com/listener for privacy information.

Het Italiaanse financiële systeem dreigt in handen te komen van enkele extreem vermogende figuren, vreest macro-econoom Arnoud Boot. Het gaat om de Italiaanse bouw- en vastgoedtycoon Francesco Gaetano Caltagirone en de familie Del Vecchio, met haar investeringsvehikel Delfin. 'Zij dreigen ongeveer het hele financiële systeem in Italië in handen te krijgen.'   See omnystudio.com/listener for privacy information.

De VS is van plan heffingen op te leggen aan niet-Amerikaanse schepen aanleggen in Amerikaanse havens, een ingrijpende maatregel in te voeren die gevolgen kan hebben voor de internationale scheepvaart en de wereldhandel. ‘Ook als een bedrijf veel niet-Amerikaanse schepen in de vloot heeft, komt er een heffing aan’, zegt Menno Middeldorp, hoofd van Rabo Research. De maatregel kan, wanneer deze wordt doorgevoerd, leiden tot een stijging van meer dan 500 dollar per container. Deze nieuwe heffingen zouden kunnen leiden tot grote gevolgen voor de internationale handel, vergelijkbaar met de verstoringen die we zagen tijdens de blokkade van het Suezkanaal. ‘Het kan ook impact op de inflatie hebben, met een verwachte verhoging van 0,3 tot 0,5 procent.’  Op dit moment is er echter nog onzekerheid over of het plan daadwerkelijk doorzet. ‘Het plan is bekend gemaakt, maar we weten nog niet of dit allemaal doorgaat. Als het doorzet, zal het zeker een prijsimpact hebben’, aldus Middeldorp.See omnystudio.com/listener for privacy information.