Vroeg!

*notitie: De eerste 5 minuten wordt het gesprek gevoerd door presentator Guilliano Payne. De noodwet die het kabinet wilde invoeren om het moeilijker te maken voor migranten en asielzoekers om naar Nederland te komen, komt er niet. In plaats daarvan liggen er wél plannen die vergaande gevolgen kunnen hebben voor vluchtelingen in Nederland. Met alle berichtgeving en de politieke ophef zou je bijna vergeten dat het gaat over mensen, en ook nog eens mensen die vaak al in een kwetsbare positie zitten. Daarom vandaag te gast: twee mensen die van dichtbij meemaken wat alleen al de aankondiging van deze plannen doet met vluchtelingen in Nederland: Frank Candel en Mohammad Kafina, bestuursvoorzitter en communicatieadviseur bij VluchtelingenWerk

Vandaag is het zo ver: Amerikanen gaan naar de stembus om te bepalen wie de komende vier jaar het Witte Huis mag bewonen en het machtigste ambt ter wereld gaat bekleden. Gaat de oud-president, Donald Trump, een nieuwe termijn tegemoet. Of wordt het de huidige vicepresident, Kamala Harris, die het stokje van Biden overneemt? Het zijn niet alleen de Amerikanen die met spanning uitkijken naar de verkiezingsuitslag, ook hier in Nederland volgen we de ontwikkelingen nauwlettend, want de keuze van de Amerikaanse kiezer heeft wereldwijde impact. te gast: Tammie Schoots, politicoloog, Amerikanist en journalist!

Jill Stein, misschien zegt die naam je niet veel. Toch speelt zij een belangrijke rol in de Amerikaanse presidentsverkiezingen. Zij is namelijk de leider van de derde partij in de peilingen: the green party. Met haar sterke pro-palestina standpunt kan zij nog best een grote rol in de uitslag gaan hebben hebben. Maar wie is zij nou precies? En wat is haar invloed deze Amerikaanse verkiezingen? Daar heeft Jan het vandaag over met Elian Yahye, hij is journalist voor het Nederlands Dagblad en op dit moment in de VS.

De eerste periode van kabinet-Schoof is er één vol turbulentie geweest. Ondanks felle debatten is er op veel thema’s nog maar weinig vooruitgang te bespeuren. In Vroeg! blikken we vandaag terug op die eerste periode. En kijken we vooruit naar de hordes die nog genomen moeten worden op het gebied van klimaat, landbouw en buitenlandbeleid.  Te gast zijn niemand minder dan de jongerenorganisaties van coalitiepartijen VVD en NSC: Mauk Bresser van de JOVD en Eva Brandemann, voorzitter en oprichter van Jong Sociaal Contract.

Hoe haal je betrouwbaar nieuws uit oorlogsgebied? En hoe weeg je de bronnen die je tot je beschikking hebt? Een vraagstuk waar in het conflictrijke Midden-Oosten momenteel iedere redactie mee zal worstelen. En het ene programma gaat daar, uiteraard, beter mee om dan het andere.. kortom: tijd voor een uur medialogica. Want ook als lezer, kijker of luisteraar is het goed om te beseffen wát je wáárom ziet. Te gast: Abdou Bouzerda, journalist voor onder andere het VPRO-programma Bureau Buitenland

Van Iran tot Israel tot Palestina, van Georgie tot Amerika, de uitdagingen zijn legio op het wereldtoneel. En bij een groot deel van die (potentiele) conflictsituaties is Mark Rutte in zijn hoedanigheid als NAVO-baas betrokken. Toch schijnt hij nog in alle rust zelf zijn koffie te halen in de bar van de NAVO. Blijkbaar niet heel gewoon voor een secretaris generaal, maar Mark doet het allemaal net even anders. Na een maandje maken we de balans op. Hoe gaat het hem af? Wat staat hem te wachten? En gaat dit goed? Te gast: Anna van Zoest, directeur van de Atlantische Commissie.

Amsterdam wordt volgend jaar 750 jaar. Dat wordt in de hoofdstad een jaar lang uitgebreid gevierd en ook in Vroeg staan we er vandaag bij stil. In de 17e eeuw groeide Amsterdam explosief. Waar kwamen al die mensen eigenlijk vandaan? En welke rol speelden zij in de opkomst van Amsterdam als wereldstad? Te gast is universitair hoofddocent Nederlandse cultuurgeschiedenis aan de Vrije Universiteit Erika Kuijpers.

Vogels zingen niet alleen mooi, maar hebben ook gesprekken met elkaar. De kennis over hoe vogels met elkaar communiceren maakt grote sprongen, concludeerde de New Yorker vorige week. Ook bleek deze week uit onderzoek van de universiteit van Osnabrück dat de communicatie tussen apen anders werkt dan we voorheen dachten. Ze communiceren niet alleen met elkaar door lichaamstaal die alle apen begrijpen, maar ontwikkelen ook gebaren die ze alleen met hun eigen familie gebruiken. Net als mensen dus! We weten steeds meer over hoe dieren met elkaar praten. Maar hoe doe je eigenlijk onderzoek naar communicatie tussen dieren? Waarom doen we dat? En hoe doe je recht aan hun manieren van communicatie, zonder daar menselijke labels op te plakken?  Dat bespreekt Jan vandaag met Marjo van Koppen, taalonderzoeker bij het Meertens Instituut.

Gisteren stond Milieudefensie weer op de stoep bij ING om te protesteren tegen hun banden met de fossiele industrie. Milieudefensie spande eerder dit jaar een rechtszaak aan, waarin ze van ING eisen dat het samenwerkingen met de fossiele industrie stopzet en zijn uitstoot halveert. ING gaat daartegen in hoger beroep. Ondertussen komen er allerlei rapporten uit, zoals gisteren van de Eerlijke Geldwijzer, waaruit blijkt dat de investeringen van banken in de fossiele industrie juist alleen nog maar toenemen. Dat terwijl in het klimaatakkoord van Parijs uit 2016 staat dat financiering “in lijn moet worden gebracht met klimaatdoelstellingen”. Hoe kan het dat die banken (en andere financiële instellingen) nog altijd zo graag willen investeren in olie, kolen en gas? En hoe komen we hier vanaf, zonder dat we straks allemaal zonder energie komen te zitten? Te gast: Nikki Trip, specialist duurzaam beleggen.

14 dagen nog tot Amerika gaat kiezen. Komt oud-president Donald Trump terug, of maakt vice-president Kamala Harris promotie? Alle duiders zijn het er in ieder geval over eens dat de kandidaten zeker de stem van de jongere kiezer keihard nodig gaan hebben om te winnen. Wat de kandidaten doen om de jongeren te bereiken en of dat een beetje zinvol is bespreek ik dit uur met Bart Bolhuis en Nienke de Bruijn. Ze zijn beide van huis uit 'campagnejunkies' en maken de podcast 'de Amerikaanse Aanpak'.