Vroeg!

Volgende week begint de maand van de filosofie, met het thema 'mij een zorg.' Vandaag een vooruitblik op die maand, waarin we praten we over klimaatverandering, natuurbehoud en persoonlijke verantwoordelijkheid. "Ook al hebben we niet graag te veel zorgen, als we helemaal niet zouden kunnen zorgen voor vrienden, buren, dieren, planten, en de wereld om ons heen, zou ons leven zinloos voelen." Zo valt te lezen op de site van de maand van de filosofie. We hebben het bij Vroeg! vaak over klimaatverandering en natuurbescherming. Het is een allesomvattend probleem waarin de oplossing vaak ver weg lijkt. Vandaag hebben wij twee filosofen uitgenodigd die wellicht wél de oplossing hebben. Zorg dragen voor de natuur en het klimaat, hoe doen we dat? En bij wie ligt de verantwoordelijkheid om die zorg te dragen? Daar praat Jan vandaag over met filosofen Naomi van Steenbergen en Erno Eskens.

Films over 'queer' zijn bestaan al zo lang als het medium zelf. Intussen zien we wereldwijd de onderdrukking van lhbtiq+-mensen toenemen. Zo worden transpersonen gewaarschuwd voor reizen naar de VS en wordt alles wat met 'gender' te maken heeft daar uit de overheidsteksten geschrapt. Wat betekent die conservatieve politieke wind voor de queer-film? In de week van de 'Roze Filmdagen' praat Els Knaapen erover door met filmkenner Rabia Sitabi.

1 op de 8 jongeren heeft een betalingsachterstand. Met de komst van bedrijven als Klarna, die achteraf betalen mogelijk maken zullen die schulden alleen maar oplopen. Niet gek dus dat financiële onzekerheid een belangrijke stressfactor is bij jongeren. Ook al zijn schulden een veelvoorkomend probleem onder jongeren, spreekt bijna niemand erover met elkaar. Daarom sporen Hogeschool InHolland en ROC's jongeren nu aan wél te praten over schulden. Hoe zit het met geldproblemen bij jongeren? En hoe kunnen we jongeren met geldproblemen betrekken bij het gesprek en de beleidsvorming over dit thema? Dat bespreekt Jan met Paula Smith, docent en onderzoeker bij de Hogeschool InHolland en de Universiteit van Amsterdam!

Vandaag volgt de uitspraak in de fraudezaak van oud-FIFA-baas Sepp Blatter en oud-UEFA-baas Michel Platini. Maar waar werden deze mannen ook alweer van verdacht? En het is niet de eerste keer dat de grote voetbalbond FIFA verdacht wordt van fraude en corruptie. Hoe ontstaan deze structuren en hoe worden ze corrupt?  Dit uur duikt Jan in de krochten van de FIFA en dat doet hij samen met sporthistoricus Paul Reef.

Vier jaar geleden stormde Kajsa Ollongren het Tweede Kamergebouw uit. Na een positieve coronatest moest ze op stel en sprong naar huis, met haar aantekeningen nog onder de arm. Een mediarel werd geboren toen de tekst: 'Pieter Omtzigt: functie elders' vast werd gelegd. Het was één van de meest spraakmakende voorbeelden van hoe media het politieke debat flink op zijn kop kunnen zetten van de afgelopen jaren, maar zeker niet het enige. Hoe gaat zoiets eigenlijk in zijn werk? En hoe kunnen mediauitingen de politieke agenda soms direct beïnvloeden? Te gast: Rens Vliegenthart, hoogleraar Strategische Communicatie aan de Universiteit Wageningen.

Ontwikkelingssamenwerking zoals we het kenden is niet meer: sinds de intrede van het kabinet-Schoof heet het weer “hulp” in plaats van “samenwerking” en moet er flink gaan worden bezuinigd. Vanuit de oppositie klinkt felle kritiek: Nederland zou niet alleen mensen in de kou laten staan, maar óók zelf kansen laten liggen.  Wat zijn die eigen belangen die Nederland hiermee uit het oog verliest? En wat kan de oppositie in dit stadium nog doen om die plannen bij te sturen? Dat en meer bespreekt Jan vandaag met één van die voorvechters van ontwikkelingssamenwerking, namelijk eerste kamerlid Fatimazhra Belhirch van D66.

Ruim 200 tbs-patiënten wachten noodgedwongen in de gevangenis tot er een plekje vrijkomt in de tbs-kliniek. Maar in de cel krijgen ze niet altijd de zorg die ze nodig hebben. Hoe erg is dat? Tbs-advocaat Jan-Jesse Lieftink schuift aan.

Conservatieve gedachtegoeden hebben wereldwijd de wind in de zeilen en vormen een gevaar voor minderheden en de democratie. Maar dat die wind het resultaat is van een jarenlange strategie vanuit ultraconservatieve organisaties, krijgt weinig aandacht. Jelle Postma van stichting Justice for Prosperity doet al jarenlang onderzoek naar dit netwerk en ging er met David over in gesprek.

Deze ochtend duiken we dieper in het Afrikaanse land Rwanda. In het land vond 30 jaar geleden een genocide plaats, waarbij minstens 800.000 doden vielen... maar tegenwoordig lijkt het land een stabiele factor te zijn op het Afrikaanse continent, met grote sportevenementen en veel buitenlandse investeerders.  Tegelijkertijd is het land verwikkeld in een gewelddadige strijd in Congo, onderhoudt het daar banden met rebellengroep M23 en verbrak het gistermiddag de diplomatieke banden met oud-kolonisator België. De vraag: Wat speelt er allemaal in dit land? Jan praat erover met onderzoeksjournalist Anneke Verbraeken!

Het asielrecht staat onder druk. De asielplannen van minister Faber zullen naar verwachting voor extra werk voor asielrechtadvocaten zorgen, terwijl er tegelijkertijd wordt bezuinigd en er grote tekorten zijn binnen de asielrechtadvocatuur.  David ging in gesprek met asielrechtadvocaat Vivian Oliana over de staat van het asielrecht in Nederland.