Vroeg!

Vorige week werd er op het jaarlijkse congres van de Internationale Walvisvaartcommissie weer uitgebreid over gesproken: heeft de walvisjacht nog toekomst? Ook dit keer werd er geen eenduidig antwoord geformuleerd onder de deelnemers aan die commissie. Iets dat wel vaker voorkomt als het gaat om allerlei verschillende praktijken op zee.  Wie is er eigenlijk de baas op zee? En als er al sprake is van een baas, of überhaupt al van regels en wetten, wie zorgt er dan voor dat die gehandhaaft worden? Te gast is Alex Oude Elferink, hoogleraar internationaal recht van de zee aan de Univeristeit Utrecht.

Ongeveer een half miljoen nieuwe gokkers: dat is de opbrengst van het legaal maken van online gokspelletjes in 2021. De nieuwe wet zou illegaal gokken aan banden moeten leggen en de overheid meer controle op de sector moeten geven, maar vooral dat laatste lijkt nauwelijks gelukt. Vandaag gaan er daarom weer nieuwe regels in die het online gokken iets minder vrij moeten maken, door bijvoorbeeld een geldlimiet per maand in te voeren.  Hoe heeft het legaal maken van online gokken zo verkeerd uit kunnen pakken? En gaan deze nieuwe regels, die vandaag ingaan, ervoor zorgen dat er in de toekomst minder mensen verslaafd raken aan gokken? Te gast is Simon Fritschij, die als inhoudelijk medewerker voor de Tweede Kamerfractie van de Christenunie helemaal in dit onderwerp dook en alles weet over de wetgeving rondom (online) gokken.

De Veiligheidsraad van de Verenigde Naties komt vandaag bijeen over de missie in Haïti die mogelijk wordt verlengd. De missie werd vorig jaar in het leven geroepen om onder andere het bendegeweld in het land aan te pakken, maar dat is niet het enige probleem waar Haïti mee kampt. De overheid heeft nauwelijks controle over het land, dat ook nog eens regelmatig wordt getroffen door natuurrampen. Hoe kun je op zo’n plek toch hulp blijven verlenen? Te gast zijn Djoen Besselink, Landcoördinator Haïti bij Artsen Zonder Grenzen, en Vena Nieuwelink, voorzitter van de vereniging 'Passie voor Haïti'.

Vandaag kiest de Liberale partij van Japan, de LDP, een nieuwe leider. Sinds de oprichting in 1955 zit de partij bijna onafgebroken in de regering. Inmiddels is de LDP verwikkeld in verschillende corruptiezaken. De premier Kishida is kind van de rekening geworden en trekt zijn conclusies. Is dat terecht? Hoe kan het dat een partij die geplaagd wordt door schandalen altijd goed scoort in de verkiezingen? En welke invloed heeft dit op het buitenlandbeleid van onze belangrijkste bondgenoot? Daar spreekt Jan over hebben met Casper Wits. Japanoloog, sinoloog en universitair docent Oost-Azië Studies aan de Universiteit Leiden.

Gisteren presenteerde de Wetenschappelijke raad voor het regeringsbeleid, de WRR, een rapport waarin er gewaarschuwd wordt voor de vergrijzing van Europa. Er wordt in de media zelfs gesproken over een demografische tijdbom.  De demografie, het is een vaag begrip, maar tegelijkertijd is het van vitaal belang voor de stabiliteit van een samenleving. Onlangs ontstond er veel ophef toen Pieter Omtzigt tijdens de HJ schoo lezing sprak over onze lage geboortecijfers - dat deed op z'n zachtst gezegd onhandig - maar toch....  Wat zijn dan de demografische ontwikkelingen waar we precies mee te maken hebben? Wat zijn de gevaren van deze trends? En is de aftelklok op die zogenaamde tijdbom nog te stoppen?  Deze ochtend spreekt Jan erover met Viktor Venhorst, universitair hoofddocent migratie, demografie en arbeidsmarkt. Daarnaast spreekt Jan ook met Leo Lucassen, Directeur van het internationaal instituut voor sociale geschiedenis.

Forum voor Democratie begon als denktank, maar is inmiddels uitgegroeid tot een partij die na diverse keren in opspraak te zijn geweest nog steeds overeind staat in de Tweede Kamer. Ondanks de enorme stoelendans aan leden en veel onenigheid binnen de partij staat Thierry Baudet nog steeds aan het roer van Forum voor Democratie... maar hoe is het - na vandaag precies 8 jaar - gesteld met de koers van dat schip? Daarover spreekt Jan vandaag in Vroeg! met Chris Aalberts, journalist, onderzoeker en auteur van onder andere het boek "de partij dat ben ik; de politieke beweging van Thierry Baudet".

2,5 jaar geleden viel Rusland Oekraïne binnen. Inmiddels blijft de teller met verloren mensenlevens oplopen, maar lijkt voor zowel Rusland als Oekraïne een totale overwinning onhaalbaar.  Oftewel: wordt het tijd voor vredesonderhandelingen? David ging in daarover in gesprek met hoogleraar Mondiale Politieke Economie en Geopolitiek en Eerste Kamerlid namens de SP, Bastiaan van Apeldoorn.

Vandaag op het programma: De Belgische formatie. De Vlaamse politicus Bart De Wever moet de koning vandaag vertellen of het hem is gelukt om een nieuwe regering te vormen. Maar de situatie is complex, met partijen die verschillende visies en belangen hebben.  Daarnaast bespreken we ook de bredere politieke context in België: waarom duren formaties altijd zo lang, en wat zegt dit over het Belgische politieke systeem? Te gast is professor politieke wetenschappen aan de Vrije Universiteit Brussel en columnist voor De Morgen Dave Sinardet.

Vandaag praten we over de rechtszaak tegen Manchester City. De club wordt beschuldigd van ernstige overtredingen van de financiële regels. Wat betekent dit voor de toekomst van City en voor het Engelse voetbal als geheel?  Daarnaast kijken we naar de bredere vraag: hoe staat het met de financiële gezondheid van het voetbal? Van de hoge schuldenlast bij clubs als FC Barcelona tot de beperkingen die UEFA's systeem Financial Fair Play oplegt. Daar praat Jan deze ochtend over met Ruud Koning, hoogleraar sporteconomie.

Vandaag hebben we het over de Amerikaanse terugtrekking uit Afghanistan in 2021 en de gevolgen daarvan. Dankzij de Republikeinse meerderheid moet de Amerikaanse minister van buitenlandse minister van Buitenlandse Zaken, Antony Blinken hierover getuigen in het congres. Wat zijn de gevolgen van die chaotische operatie voor Amerika, maar ook zeker voor Afghanistan, en hoe kijken we terug op de Nederlandse betrokkenheid? Te gast: Mart de Kruif, oud-commandant van de Landstrijdkrachten, zelf nauw betrokken met Afghanistan.