De Wereld | BNR

Wij zijn erg van de Barbertjes die moeten hangen, en dus is het heel makkelijk om Schipholdirecteur Dick Benschop de schuld te geven van de onmetelijke chaos op de nationale luchthaven. Laten we hem dan meteen aan de paal nagelen voor de vrijwel identieke chaos die je momenteel op zo ongeveer elk vliegveld in de wereld ziet. Want waar je ook komt is er te weinig personeel voor het inchecken, de handbagagecheck, de paspoortcontrole en de bagageafhandeling. Of er is geen cabinepersoneel.  Het was natuurlijk oliedom van Benschop  om op het hoogst van de crisis naar Washington en Genève te gaan, toen met vakantie naar Portugal en daarna te gaan schuitjevaren met een kleinkind. Hij had met een megafoon in de vertrekhal moeten staan en de rijen reizigers, vaak totaal overstuur, persoonlijk moeten toespreken. Had dat geholpen? Nee, dat niet, maar empathie doet soms wonderen.  Nu de mondiale werkelijkheid, aan de hand van een paar willekeurige voorbeelden. Op de Amerikaanse luchthavens, waar de wachtrijen onmetelijk schenen, werden afgelopen weekend 6.000 vluchten geannuleerd, alleen al 500 door de grootste maatschappij, Delta. In Dublin stonden duizenden reizigers op straat, voor het stationsgebouw. Door personeelsgebrek misten duizend passagier hun vlucht. Zelf stond ik op het Londense vliegveld Heathrow in een rij voor de handbagagecontrole waarvan je het einde waarschijnlijk alleen met een verrekijker kon zien.  Ha, zeggen mijn milieubewuste vrienden, had dan de Eurostar genomen. O ja? Nou, voor station St. Pancras stond een rij van een halve kilometer – want ook het spoor kampt met problemen. Nu weten we dat Britten dol zijn op rijen, als een soort nationale passie, en er altijd heel beschaafd en zonder voordringen in gaan staan, maar dit leidde toch tot een heuse lawine van klachten. Want natuurlijk waren er vertragingen, waardoor reizigers naar bijvoorbeeld Amsterdam bij het overstappen uren extra kwijt waren. Ook het spoor spoorde niet.  Op de Amerikaanse vliegvelden, en Dublin, en Londen en bij de Eurostar zijn ze, net als op Schiphol, vast blij dat we de schuldige hebben gevonden: Dick Benschop. Als we die met pek en veren de Polderbaan afjagen, zijn overal in de wereld de rijen verdwenen en gaan de vliegtuigen en treinen weer gewoon op tijd. En we reisden nog lang en gelukkig.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Direct na het uitbreken van de oorlog in Oekraïne schaarde Europa zich als één blok achter het land. Vijf sanctiepakketten tegen Rusland kwamen er geruisloos. Maar het zesde pakket over een olieboycot zorgt voor wrijving. De oorlog roept ook de vraag op hoe Europa zich moet hervormen. En welke rol moet de EU militair gaan hebben ten opzichte van de NAVO? Bernard Hammelburg praat er in deze speciale uitzending over met Mathieu Segers, hoogleraar Europese geschiedenis aan de Maastricht University. Luister ook | Russische blunders leiden niet automatisch tot verliesSee omnystudio.com/listener for privacy information.

In sommige westerse bolletjes zit het idee dat China inspiratie put uit de Russische inval in Oekraïne om dan maar snel Taiwan in te nemen. Joe Biden heeft zo’n westers bolletje. Tijdens een bezoek aan Japan zei hij dat Amerika Taiwan bij een Chinese invasie militair zou steunen. Die koppeling – Oekraïne en Taiwan – slaat nergens op, evenmin als die militaire toezegging.  Al eerder zegde Biden Taiwan militaire steun toe bij een inval, en nu, net als toen, schoten zijn adviseurs als door adders gebeten overeind om uit te leggen dat in het Amerikaanse beleid niets is veranderd. Dat Biden de neiging heeft om uit de heup te schieten is bekend, maar zou hij bij vergissing over Taiwan twee keer dezelfde fout maken?  Eerst even die vergelijking met Oekraïne. Dat is een door de hele wereld erkend soeverein land, waarvan Poetin bij nader inzien vindt dat het nooit onafhankelijk had mogen worden, en het dus alsnog, gedeeltelijk of geheel, met meedogenloos geweld tracht in te lijven. Taiwan, daarentegen, is geen onafhankelijk land. We doen wel net alsof, maar sinds de wereld in de jaren zeventig Taiwan uit de VN zette en China binnenhaalde, heeft vrijwel geen enkel land officiële betrekkingen met Taiwan. Wij – de Amerikanen voorop – erkennen het ons door China opgedrongen ‘één land beginsel.’ Taiwan is voor China dus niet meer dan een afvallige provincie. Als we echt vonden dat Taiwan een oorlog met China waard was, hadden we het lef moeten hebben het land officieel te erkennen, en tegen de Chinezen moeten zeggen dat ze dat ‘één land beginsel’ in derlui neus konden steken. Maar dat durven we niet. En als we dat al niet durven, komen we Taiwan dan, als land dat we niet erkennen, militair te hulp bij een Chinese invasie? Natuurlijk niet. Dat is een Taiwanees sprookje.  Maar gesteld eens dat die Chinese invasie wél komt, en Biden houdt zich aan zijn woord, dan is het strategisch suïcidaal. Amerika heeft nu al bijna 50 miljard dollar in de Oekraïense oorlog gestoken, en begint door zijn wapenvoorraad heen te raken. Voor een oorlog met China ontbreken simpelweg de financiële en materiële middelen. Laten die westerse bolletjes nu even hun neus op de bal houden. Op Oekraïne, dus.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Rusland maakt grote strategische blunders in de oorlog in Oekraïne. Maar dat wil nog niet zeggen dat ze de oorlog daarmee gaan verliezen en dus ook niet of Oekraïne hem gaat winnen. Dat stelt Peter Wijninga, defensiespecialist van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies. Luister ook | De laatste spartelingen van 'Homo Sovjeticus' Poetin 'Oxocratie' Groot-Brittannië Het Verenigd Koninkrijk wordt al decennia voornamelijk gerund voormalige studenten van de universiteit van Oxford. Van premiers Attlee en Thatcher tot Cameron en Johnson. Allemaal studeerden ze er. De Brexit is er zelfs geboren. Journalist Simon Kuper schreef er een boek over getiteld 'Chums'. Hij noemt het land een 'Oxocratie'. Luister ook | #63: RePowerEU: 300 miljard euro om voor 2030 van het Russische gas af te komen Europa Update | Finland en Zweden bij de NAVO Finland en Zweden hebben nu dan echt hun lidmaatschapsverzoeken ingediend bij NAVO-chef Jens Stoltenberg. Binnen drie maanden draaiden de meningen van de inwoners van de landen 180 graden. Hoe het toetredingsproces er nu uitziet en welke beren er nog op de weg liggen, bespreekt Europa-correspondent Stefan de Vries. Luister ook | #129 'WIT WORDT WEGGEDRUKT' Postma in Amerika | Pikante verspreking van Bush Voormalig president George W. Bush veroordeelde de oorlog van Rusland in Oekraïne tijdens een toespraak. Dat deed hij wel met een pijnlijke verspreking. Hij noemde niet de oorlog in Oekraïne, maar zijn eigen oorlog in Irak 'onrechtvaardig' en 'brutaal'. Amerika-correspondent Jan Postma zag het gebeuren.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Wat Vladimir Poetin óók gestolen heeft, is onze nostalgie en onze hoop. Vanaf het hoogst van de Koude Oorlog tot 24 februari 2022 waren er in een zee van spanning altijd dukdalven waaraan je je kon vastklampen. Guus Hiddink en Dick Advocaat als Russisch bondscoach, de viering van twee eeuwen goede betrekkingen, McDonalds dat zijn eerste filiaal opende in Moskou.  Vlak na de opening van McDonalds op het Poesjkinplein, eind 1990, zag ik hoop in de metersdikke, ellenlange rijen dolgelukkige Russen, die in de ijskou op een Amerikaanse hamburger wachtten. Het Bolsjoj Ballet danste het Zwanenmeer in Carré. De betoverend mooie Hermitage in St. Petersburg, met onder andere zijn 1500 Oude Meesters, waaronder 63 Rembrandts, kreeg een dependance in Amsterdam, met elk halfjaar een ander deel van de collectie. Van Bolsjoj hebben we nu één overgelopen prima ballerina, de Hermitage Amsterdam heeft de navelstreng met St. Petersburg doorgesneden. De trots over twee eeuwen goede betrekkingen, in 2013, met de hinderlijk homofobe Poetin als gast, is weg. Allemaal op 24 februari verdampt. Al die indrukken waren illusies.  In 1964 was de toenmalige generatie in de ban van de Franse chansonnier Gilbert Bécaud, die Nathalie toezong, de gids op wie hij op het Rode Plein verliefd was geworden. In 2003 stond het Rode Plein mudjevol uitzinnige fans om Paul McCartney te zien.  Wantrouwden de Russen ons toen al, en wij hen? Nou en of. We hadden dr. Zjivago gezien en Solsjenitsins Goelag Archipel gelezen. Maar dat ging over het kwaad in eigen land. Wij konden niet vermoeden dat het kwaad zich ooit tegen Europa zou richten.  Natuurlijk waren er politici en Rusland-experts die waarschuwden, en die de Georgische oorlog in 2008 en de annexatie van de Krim, in 2014, zagen aankomen. Maar dat was dáár, en Georgië en Oekraïne waren nou niet bepaald toonbeelden van democratie. Onze illusies waren wel wat gehavend, maar ze bleven intact. Tot 24 februari 2022. Toen werden ze door Poetin gejat.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Van een mobilisatie, tot het verklaren van de oorlog, of zelfs het uitroepen van de overwinning. Allemaal scenario’s die werden verwacht voorafgaand aan Poetins 9 mei-toespraak. Maar het nieuws was dat Poetin eigenlijk niets zei. Schrijver en voormalig Rusland-correspondent Pieter Waterdrinker ziet de laatste spartelingen van 'Homo Sovjeticus' Vladimir Poetin. Hij is te gast. Luister ook | Minister Ollongren: 'Oekraïne heeft in zekere zin al gewonnen' Nederland voor Oekraïne Premier Rutte sprak het Oekraïense parlement toe, op verzoek van president Zelensky, die weer bezoek kreeg van minister Hoekstra. Nederland laat zijn steun voor Oekraïne volop zien. Toch lijkt Europa lang niet meer zo eensgezind te zijn als aan het begin van de oorlog. Bernard Hammelburg praat erover met VVD-Tweede Kamerlid Ruben Brekelmans. Luister ook | #62: Wahlkampf in Nordrhein-Westfalen: waarom de Duitse deelstaat zo belangrijk is Europa Update | De zin en onzin van de toekomst van Europa Europa gaat vernieuwen, of toch weer niet? De Unie sprak er de afgelopen maanden over en de Franse president Macron deed begin deze week ook een duit in het zakje. Europa-correspondent Stefan de Vries legt uit wat Macron wil. Luister ook | #127: Geen baas in eigen buik? Postma in Amerika | Hooggerechtshof weer bij elkaar De leden van het Amerikaanse Hooggerechtshof komen weer bij elkaar. Dat doen ze voor het eerst sinds het omstreden lek over abortus. Iets waar Amerika dan ook met spanning naar uitkijkt. Je hoort Amerika-correspondent Jan Postma.  See omnystudio.com/listener for privacy information.

Wat het meeste opviel in de bevrijdingsdag-toespraak van Vladimir Poetin was dat er niets in opviel. Geen aankondiging van een mobilisatie, of van een overwinning in de Donbas, of Marioepol. Eigenlijk alleen maar het verhaal dat de Sovjets de nazi’s hebben verslagen, en dat de NAVO-landen de nazi’s van nu zijn. Wat vooral ontbrak was perspectief: geen woord over het einde van wat hij de ‘speciale militaire operatie’ noemt.  Dat moet het Russische volk aan het denken hebben gezet. Want de conclusie kan alleen maar zijn dat deze oorlog nog heel lang gaat duren. Wat naar alle waarschijnlijkheid ook zo is. Wij in het Westen vertellen elkaar, bijna glunderend, dat Poetin de ene blunder op de andere stapelt, dat zijn soldaten niet kunnen schieten, dat de Oekraïners met Amerikaanse inlichtingen Russische generaals opsporen en liquideren. Poetins narratief is dat de westerse nazi’s met hun sabotage uiteindelijk aan het kortste eind trekken.  Voor westerse analisten wordt het beeld duidelijker, letterlijk en figuurlijk. De authenticiteit van beelden wordt steeds beter geverifieerd, we weten welke bronnen betrouwbaar zijn en welke niet. In die zin bevestigt de terughoudendheid in Poetins speech onze vermoedens. Het einde van de oorlog is bij lange na niet in zicht. Van zijn oorspronkelijke ambities blijft alleen de verovering van de Donbas over, maar ook dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Uit de moeite die de Russen hebben om de in de Dombas gelegen steden Kramatorsk en Slovyansk te bereiken, blijkt dat de weerstand ook in dit gebied, waarvan de Russen veronderstelden dat ze die gemakkelijk konden innemen, overweldigend is.  Er zijn twee mogelijkheden, zegt defensiespecialist prof. Michael Clarke  tegen de BBC. Als de strijd tot het najaar voortduurt, komt Poetin binnenslands echt in de problemen, vooral als de Oekraïense krijgsmacht de Russen ook nog een stuk terugdringt. Maar ook als het de Russen lukt de hele Donbas onder controle te krijgen, wordt het nog een hele klus. Ze moeten er dan voor onbepaalde tijd blijven, en omdat er ook in die regio miljoenen Oekraïners zijn die de Russen daar niet willen, is aanhoudend verzet onvermijdelijk. Elk Russisch succes in elk district zal leiden tot een guerrillabeweging. Uiteindelijk blijven de Russen vechten tegen het Oekraïense leger, het volk, of allebei, zegt Clarke.  Dat de oorlog lang gaat duren is tragisch, maar heeft ook één voordeel: sancties, zoals een olieboycot, worden pas tegen het eind van het jaar geïmplementeerd. Rusland is dan veel kwetsbaarder dan nu. Bij nader inzien is het dus begrijpelijk dat Poetin in die toespraak op 9 mei niets concreets zei. Als hij concreet zou worden, had hij moeten toegeven dat de man van het nieuwe, grote Russische rijk, deze oorlog best eens kan verliezen. Nietszeggend is in dit geval veelzeggend.See omnystudio.com/listener for privacy information.

De oorlog in Oekraïne hangt als een schaduw boven de bevrijdingsfestiviteiten van Bevrijdingsdag heen. Zo ook in Wageningen waar BNR De Wereld deze week vandaan komt. Minister Ollongren van Defensie denkt dat Oekraïne de oorlog in zekere zin al gewonnen heeft, omdat Rusland zijn doelen niet haalt. Luister ook | Rusland te land, ter zee, maar niet in de lucht Rusland en 9 mei Wat 5 mei is voor ons is 9 mei voor Rusland. Die dag staan zij stil bij de overwinning op de nazi's. Dit jaar zal die dag een andere lading hebben. Te gast is Boris Noordenbos, universitair hoofddocent literatuur- en cultuurwetenschappen aan de Universiteit van Amsterdam, gespecialiseerd in de Russische literatuur en cultuur. Luister ook | #61: Het Jaar van Europa Svetlana Tichanovskaja over vrijheid Speciaal voor deze uitzending sprak Europa-verslaggever Geert Jan Hahn met Svetlana Tichanovskaja, de oppositieleider van Belarus. Zij leeft in ballingschap in Litouwen, terwijl haar man vastzit in Belarus. Zij legt uit wat vrijheid voor haar betekent. Luister ook | #127: Svetlana Tichanovskaja over oorlog & vrijheid Hotel de Wereld BNR De Wereld komt deze week live vanuit Hotel de Wereld in Wageningen. Hier werd op de dag af 77 jaar geleden onderhandeld over de capitulatie. Iets dat elk jaar groots herdacht en gevierd wordt in Wageningen. Toon van Asseldonk, voorzitter van het Nationaal Comité Herdenking Capitulaties 1945, licht de betekenis van het hotel toe.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Als Rusland geen permanent lid was van de VN-Veiligheidsraad, en dus geen vetorecht had, zou de invasie van Oekraïne luidkeels zijn veroordeeld, misschien gevolgd door optreden onder VN-vlag, en een VN-boycot, wat veel verder gaat dan Amerikaanse en Europese sancties. Waarom ontneemt de ruime meerderheid van de 193 VN-leden die het Russische optreden afkeuren Rusland dan dat vetorecht niet?  Het antwoord is heel simpel. Daar gaat de Veiligheidsraad zelf over, dus Rusland zal elke verandering blokkeren. De Algemene Vergadering, die geen bindende besluiten kan nemen, aanvaardde een Liechtensteinse resolutie om veto’s te voorzien van een toelichting. Gaat ook niets veranderen. Toch is er een kans geweest. Toen de Sovjetunie in 1991 ophield te bestaan, meldde president Jeltsin dat Rusland de plaats van de Sovjetunie en de zetel in de Veiligheidsraad overnam. Geen enkele lidstaat maakte bezwaar. Sterker nog: in het handvest van de Veiligheidsraad staat nog steeds USSR – niet Russische Federatie. Er bestaat dus geen Veiligheidsraad-lid dat Russische Federatie heet. Verblind door de euforie over het ter aarde bestellen van het Sovjet-communisme, voorzag niemand dat Jeltsins kabinetslid en latere vicepresident Poetin het voormalige Russische rijk wilde laten herrijzen, van de Veiligheidsraad een farce zou maken en een onafhankelijke VN-lidstaat zou binnenvallen.  Soms pesten de Amerikanen wel eens een beetje. Het gebouw van de VN, hier in New York, en de ambassades van de lidstaten, zijn geen Amerikaans grondgebied. Maar om daar als buitenlandse regeringsleider, minister of diplomaat te komen, moet je wel via een van de vliegvelden en van daaruit met de auto naar Manhattan. Daarvoor heb je een visum nodig. Volgens een overeenkomst uit 1947 wordt het gastland – Amerika, dus – geacht vrije doorgang te verlenen. Maar Iraniërs, Libiërs, Cubanen, Venezolanen en Noord-Koreanen grijpen wel eens mis, of krijgen hun visum pas als de vergaderingen voorbij zijn. Ze hebben vaak geen bewegingsvrijheid, dus mogen alleen naar een ambtswoning, ambassade of het VN-gebouw. Restaurants of hotels die zulke gasten binnenlaten, krijgen enorme boetes.  Het roept vragen op. Als de Veiligheidsraad bijeenkomt op ministersniveau, krijgt de Rus Lavrov dan een visum? En wat gaat er gebeuren op de Algemene Vergadering van de VN in september? Houdt Biden zich dan aan het Gastlandverdrag, of gaat hij diplomatiek stunten? Als hij het staatshoofd een oorlogsmisdadiger en slager noemt, laat hij diens lakeien dan toch toe? Kan nog heel spannend worden.  Over Bernard Hammelburg Buitenlandcommentator Bernard Hammelburg gaat in zijn column in op de zaken van wereldbelang en plaatst de internationale politiek in context. Luister live woensdagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/bernard-hammelburg, Apple Podcast of Spotify.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Rusland zet zijn aanval in de Donbas voort, maar doet dat nog altijd met name over de grond. Ondertussen doet het Westen er alles aan om alle toegezegde wapens op tijd in Oekraïne te krijgen. Bernard Hammelburg praat erover met Danny Pronk, veiligheidsonderzoeker van Instituut Clingendael. Luister ook | Duitsland moet zichzelf opnieuw uitvinden door oorlog in Oekraïne Europa Update: de informatieoorlog Russen staan nog altijd massaal achter Vladimir Poetins optreden in Oekraïne. Dat blijkt uit verschillende peilingen die in Rusland gehouden worden. Hoe betrouwbaar die zijn besprak Europa-verslaggever Geert Jan Hahn in Parijs met de Russische socioloog Aleksandr Bikbov die daar in ballingschap woont. Luister ook | #125: Russische peilingen zijn palingen Luister ook | #60: Populisten, protestpartijen en plucheplakkers Klein-Brittannië Bij het Verenigd Koninkrijk denk je tegenwoordig eerder aan Brexit dan aan het grote wereldrijk waar de zon nooit onder gaat. Al sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog worstelt het land met zijn plek op het wereldtoneel, maar veel mensen hebben nog altijd heimwee naar de gloriedagen. Correspondent Lia van Bekhoven is al meer dan 40 jaar correspondent in Londen en schreef het boek ‘Klein-Brittannië’ over haar persoonlijke ervaringen in het land.  Luister ook | #126 Komt hij terug op Twitter? Postma in Amerika: de angst voor Manchin Het Witte Huis kijkt - niet voor het eerst - met angst en beven naar de Democratische senator Joe Manchin uit West-Virginia. De Democraten proberen hun eigen Manchin te paaien met allerlei dealtjes, maar de senator hapt vooralsnog niet. Amerika-correspondent Jan Postma legt uit waarom.See omnystudio.com/listener for privacy information.