Betrouwbare Bronnen

In de geschiedenis van Duitsland en de wereld was 30 januari 1933 een fatale dag. Negentig jaar later beseffen we dat eens te meer. Jaap Jansen en PG Kroeger duiken daarom in aanloop, nasleep en mythen van de dag dat Adolf Hitler rijkskanselier werd.***Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***De leider van de NSDAP was door de president van de Duitse Republiek, Paul von Hindenburg, al twee keer eerder gevetood voor de post van kanselier. De oude generaal keek neer op deze Weense bohémien en wenste hem geen moment ernstig te nemen. PG wijst op de dubbele ironie van de benoeming van 30 januari: die kon er alleen komen doordat de NSDAP koos voor een 'legaliteits-tactiek' binnen de republikeinse democratie en dankzij een onverwachte nederlaag van deze partij.Zo zijn er meer opmerkelijke feiten en misverstanden over die weken, nu negentig jaar geleden. Van een door de nazi’s zelf achteraf vooral gestileerde 'Machtergreifung' was helemaal geen sprake. Die kwam feitelijk pas maanden later. De NSDAP was zelfs in de weken kort voor Hitlers benoeming bijna uit elkaar gevallen. Ook gingen de coalitiepartners van Hitler en de coterie rond de oude president ervan uit dat men hem in enkele maanden politiek gekraakt zou hebben, ‘totdat hij piept’.Wat je ook zelden hoort, is dat Hitler de grondwet van de Weimarrepubliek net zo benutte als zijn voorgangers als kanselier dit deden. Allemaal keurig volgens de regels. Sterker nog, het Derde Rijk was de facto gegrondvest op de zeer democratische 'Verfassung' van Weimar uit 1919. Deze bleef formeel geldig tot het einde van het naziregime in 1945. Het regime hield ook 12 jaar lang de belangrijkste minister die men erfde uit de Weimar tijd op zijn post: die van Financiën. Zijn kleindochter is nu opnieuw een sleutelfiguur in de Duitse politiek en opnieuw op extreemrechts.Door de sterke focus in de geschiedschrijving en vele documentaires over de nazi's en hun Führer ziet men veelal de belangrijkste figuur in deze fase over het hoofd en ook diens zeer doordachte strategie. Dat was de hoogbejaarde generaal Paul von Hindenburg. Als rijkspresident hield hij alle touwtjes in handen, want de opeenvolgende kabinetten hadden steeds geen parlementaire meerderheid, ook dat van Hitler niet. Zijn zoon Oskar, enkele reactionaire adellijke lieden en militairen in zijn milieu werden door hem ingezet achter de schermen en probeerden hem te manipuleren.Een opmerkelijk aspect in dit verhaal is de rol van de 'Reichswehr', het leger van de republiek. Dit was vooral loyaal aan Hindenburg en wachtte eigenlijk diens sein af om via een coup de macht te grijpen. Het verhaal van de hoogste generaal Kurt von Hammerstein en zijn hippe dochter is daarbij wel heel avontuurlijk. Hoe kwam Stalin alles te weten wat er in het diepste geheim gebeurde?De paniek rond een vermeende communistische opstand na de brandaanslag op de Reichstag van eind februari gaf Hitler de middelen om zijn tegenstanders van centrumlinks en centrumrechts te intimideren en politiek uit te schakelen. De rol van de latere staatsman van de Bondsrepubliek, Konrad Adenauer, is daarbij opmerkelijk. Ook hier weer ironie: zijn politieke lef en nederlaag in 1933 maakten hem jaren later tot het icoon van een nieuw, vrij en democratisch Duitsland.Een bijzondere rol speelde in die dagen de fractieleider van de SPD, Otto Wels. Hij hield in het laatste vrije debat in de rijksdag de redevoering van zijn leven. Die ging als eerste en laatste saluut aan de vervolgden en als bewijs van moed de geschiedenis in. "Vrijheid en leven kunt u ons ontnemen, onze eer niet!"Januari 1933 heeft ons veel te leren, ook negentig jaar later. President Richard von Weizsäcker zei het later zo: "De Duitse democratie ging niet ten onder doordat er te veel extremisten waren, maar te weinig democraten."***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Dat zou helemaal mooi zijn! Stuur voor informatie een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl***Verder lezenPatrick Dassen - De Weimarrepubliek Volker Ullrich - Adolf Hitler, opkomst en ondergangWolfram Pyta - Hindenburg, Herrschaft zwischen Hohenzollern und HitlerWolfram Pyta - Hitler, der Künstler als Politiker und Feldherr. Eine HerrschaftsanalyseHans Magnus Enzensberger - De eigenzinnigheid van Hammerstein ***Verder luisteren314 - Prins Heinrich XIII en het verlangen naar een autoritair Duisland286 - Extra zomeraflevering: PG tipt boeken! (Hitlers heldin, de zus van Nietzsche)248 - Oekraïne en de eeuwenoude vriendschap tussen Duitsland en Rusland239 - 2022: het jaar van Oranje, Wannsee en de opkomst in Europa van jonge, nieuwe leiders208 - Max Weber: wetenschap als beroep en politiek als beroep152 - De 19e-eeuwse wortels van Forum voor Democratie135 - 30 jaar Duitse eenheid: Carlo Trojan, de Nederlander die meeonderhandelde113 - De Jaren '20 als wenkend perspectief105 - 75 jaar bevrijding: Dagelijks leven in Nazi-DuitslandAfl. 101- 75 jaar bevrijding: De laatste dagen van Franklin D. RooseveltAfl. 65 - 'Vroeger was alles beter', nostalgie als strategie en politiek wapen (de rede van Richard von Weiszäcker)BB 53 - De viering van 40 jaar Deutsche Demokratische Republik47 - Adenauer, de 1e KanzlerBB 42 – Merkels vertrouweling Elmar Brok: 40 jaar Europese geschiedenis***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:50:02 – Deel 201:29:37 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In de Sorbonne en het Palais Bourbon huldigden op 22 januari 2023 de Franse en Duitse regering met een plechtige verklaring het vriendschapsverdrag dat hun staatslieden Charles de Gaulle en Konrad Adenauer precies zestig jaar eerder sloten. Alles was geprobeerd om een narrige sfeer, botsingen en wederzijds onbegrip te voorkomen. Maar de scherpe tegenstellingen en verzuurde verhoudingen tussen president Emmanuel Macron en bondskanselier Olaf Scholz konden maar moeizaam toegedekt worden. Waarom dit zo is en wat dit betekent voor Nederland, Europa en de oorlog op ons continent verdient dan ook een diepgaande analyse.***Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Er is openlijk sprake van vervreemding tussen de leidende figuren van beide landen. Jaap Jansen en PG Kroeger noteren welke reeks misverstanden en storingen daartoe hebben geleid. In Betrouwbare Bronnen aflevering 302 (oktober 2022) gaf Bondsdaglid Otto Fricke (FDP) al onomwonden toe dat er ernstige fricties waren. Dat is sindsdien niet veel beter geworden. De Duitse regeringspartners Groenen en FDP vragen zich af wat er in de bondskanselier en zijn SPD is gevaren. Bij pogingen de sfeer op te klaren en tot positieve initiatieven te komen speelt een hier weinig bekende Franse bewindspersoon een cruciale rol. Laurence Boone, de onderminister van Europese Zaken in Parijs, ging direct na de eerste openlijke ruzie op pad en wist de Duitse Groenen-toppers Robert Habeck en Annalena Baerbock voor haar inzet te winnen. Deze lieten allebei ook blijken weinig waardering te hebben voor de aanpak van Olaf Scholz. Ze konden de 'vervreemding' bij Macron wel begrijpen. Ook minister van Economie en Financiën Bruno Le Maire probeert de vriendschap te redden.Terwijl langs deze weg toch nog beweging in de verstoorde verhoudingen kwam, doemden nieuwe conflicten op. Zowel rond het Europese gasprijsplafond als rond de bewapening van Oekraïne botsten Scholz en Macron en stond de bondskanselier uiteindelijk weer alleen. De ondergang van zijn Defensieminister Christine Lambrecht verergerde de toestand extra. Pogingen van de Amerikaanse president Joe Biden om de Duitsers te helpen en nog wat tijd te gunnen leidden tot nog meer gedoe. In Parijs werd tijdens de festiviteiten rond het Élysée Verdrag duidelijk dat Scholz zelfs in zijn eigen coalitie bijna alleen staat.Historisch gezien is deze situatie buitengewoon, onderstreept PG. De traditionele Franse en Duitse rollen lijken ineens omgedraaid nu de oorlog in Oekraïne de landen dwingt positie te kiezen, zowel binnen de Europese Unie als op het wereldtoneel. Scholz lijkt nu warempel meer op De Gaulle en Macron is de Atlanticus. Was tijdens het bewind van Angela Merkel nog duidelijk dat zij in de EU de nummer 1 was -- ook voor Poetin, Xi en Obama - nu is 'het telefoonnummer van Europa' dat van een andere Duitse vrouw: Ursula von der Leyen. Juist zij stemt het beleid zeer nauw af met zowel Macron als Biden. Ook hier lijkt Scholz geïsoleerd.Het bezoek, eerder deze maand, van premier Mark Rutte aan Washington werd door deze ongekende ontwikkelingen medebepaald. Impliciet liet de premier blijken dat hij en zijn minister van Buitenlandse Zaken Wopke Hoekstra op één lijn zitten met Macron. In het Witte Huis werd dit met concrete steunacties aan Kyiv extra onderstreept. Van de hechte band tussen Den Haag en Berlijn uit de jaren van 'Mark und Mutti' is geen sprake meer.De situatie is dan ook een echt Nietzscheaanse 'Umwertung aller Werte' in de Europese politieke verhoudingen. Alles is in beweging. Het ontbreekt er nog aan dat Rutte en Macron de Britten weer teruglokken naar de EU, maar zelfs dat is denkbaar!Worden de Europese verkiezingen in 2024 zo de eerste echt geopolitieke, strategische verkiezingsstrijd op ons continent? Parijs benadrukt ondertussen dat Macron als het om Duitsland gaat - anders dan bijvoorbeeld Helmut Kohl en Francois Mitterrand - niet spreekt ‘in categorieën van trouw en liefde enzo, het is geen romantische kwestie’. L'Amour is passé.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Europese Unie en met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show! Vrienden konden in aflevering 320 meedingen naar het boek De Democratie Crasht van Kees Verhoeven. De vijf prijswinnaars worden in aflevering 321 bekendgemaakt.Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Dat zou helemaal mooi zijn! Stuur voor informatie een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl***Verder luisteren302 - De Frans-Duitse motor hapert. Gesprek met Bondsdaglid Otto Fricke290 - Bondskanselier Olaf Scholz en de razendsnelle ontwikkeling van de EU276 - 30 jaar politiek, 16 jaar bondskanselier en de hond van Poetin: Angela Merkel blikt terug272 - Dankzij Poetin: nu écht intensief debat over de toekomst van Europa260 - De toesprakentournee van Volodimir Zelenski en de worsteling van de SPD met de erfenis van Brandt en Schröder248 - Oekraïne en de eeuwenoude vriendschap tussen Duitsland en Rusland240 - Het Franse EU-voorzitterschap als uitdaging voor Rutte IV233 - Kabinetsformatie 2021: Otto Fricke over de Europese ambities van de nieuwe Duitse regering218 - Angela Merkel, een bijzondere bondskanselier - gesprek met biograaf Ralph Bollmann124 - 95 jaar Jacques Delors109 - Mathieu Segers: Sterke lidstaten maken Europa sterk107 - Jean Monnet, de vader van Europa45 – De liefdesbrieven van Francois Mitterrand35 - Charles De Gaulle28 - De relatie Nederland-Frankrijk***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:37:13 – Deel 201:23:19 – EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Het digitale tijdperk heeft ons veel gebracht, maar de economische giganten erachter zijn moeilijk te temmen. Ook de politieke cultuur zelf is door de digitalisering veranderd – en niet ten goede. Nog even en de democratie crasht, waarschuwt oud Tweede-Kamerlid Kees Verhoeven in deze aflevering van Betrouwbare Bronnen.***Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst met verwijzingen vind je altijd hier***De overheid krijgt geen grip op big tech-monopolies, datalekken en privacyschandalen. Intussen raakt de politiek oververhit, schrijft Kees Verhoeven in zijn nieuwe boek De democratie crasht, politieke onmacht in het digitale tijdperk. Naar aanleiding van dat boek praat Jaap Jansen met het oud D66-Kamerlid. Digitalisering en democratie gaan niet goed samen. Hoe komt dit en hoe lossen we het op?Verhoeven praat uit eigen ervaring. Als politicus werkte hij aan wetgeving waar hij soms behoorlijk wat mee bereikte, maar soms ook niet. En sommige dingen doorzag hij pas later. Hij twitterde zich een ongeluk en was zeer aanwezig in media. Maar - zoals steeds meer Kameleden en bewindslieden overkomt - hij raakte overwerkt en besloot na elf jaar de politiek te verlaten.Door te vertellen over zijn ervaringen wil hij zijn opvolgers – Kamerleden uit alle politieke stromingen – helpen de digitale wetten beter te doorgronden. En hij heeft een lijst met tips om de politieke cultuur afscheid te laten nemen van de giftige bijverschijnselen van digitalisering.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Als vriend kun je meedingen naar een exemplaar van het boek van Kees Verhoeven. Met dank aan uitgeverij Business Contact.Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Dat zou helemaal mooi zijn! Stuur voor informatie een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl***Verder lezenHet boek van Kees Verhoeven***Verder luisterenWaarom je nerdfluisteraars nodig hebt bij de overheid - Volkskrant-podcast Stuurloos: Kustaw Bessems met Bert Hubert297 - De kwestie-Arib en de Tweede Kamer als prettig gestoorde anarchie255 - Gemeenteraadsverkiezingen 2022: hoe de Tweede Kamer kan leren van de lokale democratie249 - Gedrag en omgangsvormen in de Tweede Kamer232 – Kabinetsformatie 2021: Kan de Kamer haar rol wel aan? En wat te doen met antidemocratische partijen? 191 - Kabinetsformatie 2021: Hoe krijgen we de balans terug in de trias politica? De Kamer kan zelf al heel veel doen!78 - Roberto Viola: Shaping Europe's Digital Future36 - Commissioner Margrethe Vestager on Europe's future31 - Jamie Shea on NATO and cyber warfare***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:47:38 – Deel 201:08:14 – Deel 3 (hoe je de politieke cultuur verandert)01:34:19 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Hij was pas 64. 50 jaar geleden, op 22 januari 1973, stierf de meest tragische president in de Amerikaanse geschiedenis op zijn ranch in Texas. Lyndon Baines Johnson was een politiek genie, hervormer en emancipator, maar ook een schurk en manipulator van de buitencategorie.Diezelfde dag werd in Parijs een vredesverdrag bereikt in de oorlog die hem politiek en menselijk ruïneerde, die in Vietnam. Jaap Jansen en PG Kroeger zoeken in deze aflevering van Betrouwbare Bronnen naar de tragische diepten, epische prestaties, geheimen, mythes en diepe roerselen van deze man, zijn leven en werk. Dat doen zij samen met Jan Paternotte, D66-fractieleider in de Tweede Kamer, maar ook kenner en 'nerd' van de Amerikaanse politieke geschiedenis en bovenal van 'LBJ'.***Ook vanuit Texas is Den Haag niet ver weg. Paternotte kijkt daarom met Jaap en PG ook even terug naar zijn belevenissen met ChristenUnie-leider Gert-Jan Segers die deze week afscheid neemt van de Tweede Kamer. Segers had een complexe verhouding met D66. Hij vertelt over diens tuinhuisje, Segers' droom van een loopbaan als gemeenteraadslid en over écht goed met elkaar praten, ook als je fundamenteel verschilt in je kijk op het leven.Beluister hier Gert Jan Segers in Betrouwbare Bronnen:174 - Regeren is een spijkerbed, zegt Gert-Jan Segers. De ChristenUnie wil opnieuw meedoen, maar de prijs gaat omhoog21 - Gert-Jan Segers (ChristenUnie): 'Er gaat iets stuk in dit land'***Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Toen president Johnson in januari 1969 het Witte Huis verliet was hij een gebroken man. Hij erkende tegen vrienden dat hij ‘miserable’ was. Met ontembare energie stortte hij zich op zijn 'LBJ Ranch' met de ambitie zijn kippen ‘the finest eggs in the country’ te laten produceren. Het was voor zijn jonge medewerkster Doris Kearns Goodwin vooral heel symbolisch en kenmerkend voor zijn karakter. Ten diepste werd merkbaar dat hij het leven zonder politiek, macht en missie eigenlijk moe was.Als oud-president kreeg hij geen rol en geen respect meer. Hij voelde zich weggejaagd, ook door zijn eigen partij. Maar één keer ging hij nog eens voluit. Jan en PG vertellen over zijn campagne, vlak voor zijn dood, voor een andere iconisch geworden parlementariër, Barbara Jordan, de eerste zwarte vrouw gekozen in de Senaat van Texas, het eerste zwarte congreslid uit Texas en de eerste zwarte vrouw in het Huis van Afgevaardigden uit een zuidelijke staat. Haar triomf en haar kwaliteiten moesten LBJ's legacy zijn. In de laatste speech van zijn leven sprak LBJ dan ook over zijn burgerrechten-erfenis.Geen president wellicht met zulke contrasten van licht en duister, van grootse visie en transformatie van de natie naast bloedvergieten en gewetenloze politieke daden. Jan vertelt over zijn haat tegen Bobby Kennedy en liefde voor zijn 'kids from Cotulla'. PG over zijn liefdesband met Lady Bird en meedogenloosheid naar vele anderen. "Hij ademde, at, dronk en snoof politiek, werd door velen gehaat en had geen hobby's behalve de macht. Tegelijkertijd was hij fascinerend, enorm genereus, kleurrijk en zelfs ook geliefd."De tragiek van zijn dood werd extra navrant door dat moment van de finale vredesregeling in Vietnam. President Nixon liet de kans niet lopen de net gestorven LBJ voor zijn karretje te spannen in de tv-toespraak die de wapenstilstand aankondigde. En dat terwijl hij wist dat ook LBJ wist hoe gewetenloos hij diens eigen pogingen tot vrede had ondermijnd.Betrouwbare Bronnen duikt natuurlijk ook in de worsteling van historici en van Amerika als natie met deze president. Zijn reputatie in de jaren na zijn dood dramatisch slecht. Maar de voorbije vijftien jaar is de renaissance van zijn faam onstuitbaar. Nu 50 jaar later zien we naast LBJ’s fouten en het Vietnamdrama ook hoe hij zijn land fundamenteler veranderde en meer mensen daarin bevrijdde dan weinigen voor en niemand na hem."De Republikeinen zijn nu al vijftig jaar bezig Johnsons 'Great Society' te ontmantelen en al die grote hervormingswetten af te breken," zegt Paternotte. "En dat lukt al decennia niet echt. Ze proberen het in dit Congress opnieuw" Voor elke politicus van nu en hier leert LBJ daarom wezenlijke lessen, die hij én Ronald Reagan beide van hun idool Franklin Delano Roosevelt leerden.Dat is: visionair durven zijn met 'gamechangers' van beleid en dat met ijzeren discipline volhouden. En daarbij de burgers laten merken dat je kunt en moet willen geniéten van politiek en democratie. LBJ zei het zelf zo: "I have this awesome power and I'll let you into a secret. I intend to úse it!"***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Dat zou helemaal mooi zijn! Stuur voor informatie een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl***Verder lezenDe boeken van Robert CaroDoris Kearns Goodwin – Lyndon Johnson and the American Dream***Verder kijkenTV-speech waarin LBJ aankondigt dat hij niet opgaat voor een tweede termijn als presidentLBJ's laatste interview, enkele dagen voor zijn dood, met Walter Cronkite***Verder luisteren298 - De Cubacrisis, dertien dagen die de wereld schokten. En: de angst voor nucleaire catastrofe nu (LBJ kruipt in het brein van Nikita Chroesjtsjov)281 - Fourth of July: Amerika reisgids voor politieke junkies (op reis met Pirmin Olde Weghuis langs LBJ-pelgrimsoorden in Texas)221 - Madam Speaker: de spijkerharde charme van Nancy Pelosi 207 - Zomer 2021: Boekentips van PG! ('Be like LBJ': boek van John Dickerson over 'the hardest job in the world') 202 - 4th of July: Joe Biden in het spoor van LBJ (met Jan Paternotte)185 - De Amerikaanse Burgeroorlog (1): Black Lives Matter en George Floyd, hoe de burgeroorlog op de VS nog altijd zijn stempel drukt150 - De memoires van Barack Obama142 - De smerigste verkiezingscampagnes in de Amerikaanse geschiedenis (De dirtiest of dirty tricks: Nixons 'Vietnam-verraad' in de campagne van 1968)138 - In het voetspoor van Amerikaanse Presidenten in Nederland (met Jan Paternotte)133 - Amerikaanse presidenten: boeken die je volgens PG móet lezen!121 - 4th of July special: Zakenlui als president van Amerika101 - 75 jaar bevrijding: De laatste dagen van Franklin D. Roosevelt95 - Grote speeches in tijden van crisis (deel 2)44 - PG over Franklin D. Roosevelt***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:43:57 - Deel 201:30:34 - Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Jaap en PG wensen de luisteraars van Betrouwbare Bronnen alle goeds en veel inspiratie en geluk in het nieuwe jaar. Om hier meteen een kleine bijdrage aan te geven duikt de eerste aflevering van 2023 in dát verleden dat nu juist dit jaar van bijzondere betekenis zal zijn. Voor de vijfde maal sinds de start van Betrouwbare Bronnen kijken we naar momenten en mensen die in het nu aangebroken jaar herdacht en herinnerd zullen worden.2023 is het jaar waarin zowel twee van de grootste, meest charismatische en boeiendste veroveraars in de wereldgeschiedenis herdacht worden, als een van de ergste trauma's in de Europese historie en de échte start van wat wij nu 'Amerika' noemen. Jaap en PG behandelen de volgende mensen en momenten die nu al hun stempel op dit jaar zetten.***Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier*** ·        1948 – 75 jaar Koude OorlogIn 1948 werd duidelijk dat de heerser in het Kremlin bereid was tot gewelddadige ingrepen om zijn macht te vergroten. Met de coup in Praag tegen de Tsjechische democratie en de 'Blokkade van Berlijn' begon de Koude Oorlog tussen Oost en West. De zeer doordachte psychologische tegenzet vanuit Washington DC van dat moment is een beetje vergeten.·        1953 - 70 jaar Stalins dood en de opstand van 17 juniDe ‘vozhd’ sterft midden in een furieuze zuivering en campagne tegen 'kosmopolieten'. Het politburo executeert zijn voorziene opvolger en probeert een collectief bewind. De mensen in de DDR vatten moed en hopen op minder repressie en armoede. Het omgekeerde is hun lot. Hun massale opstand wordt in bloed gesmoord.·        1523 - Baboer verovert india'Tijger' was zijn bijnaam in het Perzisch. Deze afstammeling van Dzjengis Khan en Timoer Lenk had het bouwen van een imperium in zijn DNA zitten. Baboer grondvestte het reusachtige rijk van de Mogol vorsten, Juist nu in deze nieuwe 'eeuw van India' een grote inspiratiebron. Daarbij was hij zó literair begaafd, dat zijn liederen en ballades ook nu nog gezongen worden!·        1923 - 100 jaar 'De Grote Inflatie’164 miljard Reichsmark waren in november nog maar 16,4 pfennig waard. Heel de economie en het financiële stelsel van Duitsland stortte in. Burgers raakten al hun spaargeld kwijt en hun inkomen was niets meer waard. Frankrijk en België grepen met militaire machtsmiddelen in om herstelbetalingen uit te persen. Het is nog steeds een Duits trauma. De Weimar-republiek leek reddeloos verloren. Tot de Mario Draghi van zijn tijd opdook, Charles Dawes.·        1963-1973 - 60 jaar omwenteling in Den HaagDe Tweede-Kamerverkiezingen van 1963 vertoonden een gebruikelijk, klassiek beeld. Nederland leek tevreden en optimistisch. Maar wie beter keek, zag de eerste haarscheurtjes. In de tien jaar die volgden brak een politieke revolutie uit: versplintering, nieuwe partijen, polarisatie. En toen, vijftig jaar geleden, trad Joop den Uyl aan als premier.·        1773 - 250 jaar USANiet de ‘Declaration of Independence' begon de rebellie van de Britse kolonisten tegen het bewind vanuit Londen. Dat deed een groepje ludieke actievoerders in de haven van Boston, eind 1773. Hun Tea Party ging om zeer principiële vragen van democratie en soevereiniteit.·        323 voor Christus - Alexander de Grote sterftNa een feestelijk drinkgelag in Babylon stierf de jonge veroveraar en visionair heerser. Zijn erfenis is geopolitiek, cultureel en historisch over grote delen van de wereld verspreid. Zijn graf lijkt verdwenen, of ligt hij inmiddels opgebaard op een wel heel uitzonderlijke en onverwachte plek?***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show! In deze aflevering worden prijswinnaars bekend gemaakt: acht vrienden die het door hun gewenste boek kado krijgen!Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Dat zou helemaal mooi zijn! Stuur voor informatie een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl***Verder luisteren316 - Geheelonthouders en andere epische drinkers in de politiek315 - Vrouw, leven, vrijheid: oorzaken en achtergronden van het straatprotest in Iran. En: de rijke Perzische cultuur314 - Prins Heinrich XIII en het verlangen naar een autoritair Duisland298 - De Cubacrisis, dertien dagen die de wereld schokten. En: de angst voor nucleaire catastrofe nu262 - Waarom India - ook voor Nederland - steeds belangrijker wordt239 - 2022: het jaar van Oranje, Wannsee en de opkomst in Europa van jonge, nieuwe leiders157 - 2021: het jaar van bijzondere verkiezingen, een partijcoup en een opmerkelijke dame van adel113 - De Jaren '20 als wenkend perspectief75 - 2020: het jaar van grote kunstenaars, gruwelijke uitvindingen en bevrijding van tirannie18 - Pieter Omtzigt strijdt tegen corruptie in de Raad van Europa ** PG blikt vooruit op herdenkingsjaar 201913 - Minister Sigrid Kaag over hulp, handel en haar toekomst in D66 * PG Kroeger over liberalen, volkscultuur en Stalin***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:49:25 – Deel 201:35:50 – EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Kerst komt en ook die magische dagen 'zwischen den Jahren', zoals onze oosterburen zo mooi zeggen. Alle reden voor Betrouwbare Bronnen om inspiratie te leveren voor lezen, reflecteren en inspireren met belangrijke nieuwe boeken. Jaap Jansen en PG Kroeger nemen je mee naar de krochten van het Kremlin, het Catshuis van Joop den Uyl en Dries van Agt, het China van Mao en Deng, het Amerika van Donald Trump en het Duitsland van filosofie, politiek en kunst de 19e eeuw.***Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst van de aflevering (en alle voorgaande episodes) vind je altijd hier***Het eerste wat we bespreken is volgens PG de ‘roman van het jaar’. 'Le Mage du Kremlin' van Giuliano da Empoli - nét vertaald bij ons als De Kremlinfluisteraar - is een tour de force van fictie en realiteit, vervlochten in een roman over de pr-adviseur van Poetin. Vadim Baranov, de maker van soaps en experimenteel, absurdistisch theater, en zijn chef, 'Le Tsar', zullen je lang bijblijven. "Die andere wereldleiders, ze behandelen me als een president van Finland. En wat erger is, ze beschouwen Finland tenminste als een geciviliseerde natie."Ten tweede: Grote idealen, smalle marges, het nieuwste monumentale boek onder redactie van Carla van Baalen en Anne Bos van het Centrum voor Parlementaire Geschiedenis over de turbulente jaren 1971 - 1982. Van de nasleep van 'mei '68' en de decennia van de verzuiling tot de no-nonsense van Lubbers en het nieuwe CDA. Met kleurrijk personeel, controverses, incidenten, grote hervormingen en spanningen.‘Ome’ Joop den Uyl. Dries van Agt. Hans van Mierlo. Hans Wiegel. Kruisraketten. Olieboycot. Abortus. Middenschool. Gijzelingen. Bestek ‘81. 50 jaar na dato kijken we anders, maar met empathie en nog steeds gefascineerd naar toen en de lessen voor nu over polarisatie, energieperikelen en angst voor het Kremlin.Ten derde: China na Mao van Frank Dikötter. Het vierde en laatste deel van zijn indrukwekkende tetralogie over Mao Zedong, diens revoluties en chaos en de redding én herlancering van dat grote land door de hoogbejaarde Deng Xiaoping.Dikötter dook in regionale archieven door heel China en kwam zo de werkelijkheid op het spoor, ver weg vaak van de pretenties en propaganda in Beijing. Met een verrassend portret van Oompje Deng als visonair én rode dictator.Ten vierde: 'Confidence Man' én 'The Divider'. Beide portretten en analyses van Donald Trump zijn onmisbaar. Dat eerste van Maggie Haberman – in het Nederlands vertaald als Maskerade Man - om de sluiers die zij oplicht van de jonge, ruige vastgoedman die in New York een ster wil zijn. Ze overtuigt met de complexe vader-zoon verhouding met Fred Trump en helemaal met de ware mentor van 'the Donald', Roy Cohn.Dat tweede van Peter Baker en Susan Glasser is een onthutsend portret van Trump in het witte Huis. Over generaal Mark Milley die koos voor Amerika, desnoods tegen zijn president. Over de zus van Kim. Over wappiegeneraal Michael Flynn. Over Trumps verliefdheid op Erdogan. En over de onversneden haat van Melania voor Ivanka.Tot slot: Marx, Wagner, Nietzsche van Herfried Münkler. Deze drie hebben in de 19e eeuw revoluties in denken, kunst, economie en politiek aangewakkerd die nog vandaag en straks doorwerken. Münkler schetst hoe de contrasten daartussen de opmerkelijke overeenkomsten niet kunnen wegpoetsen. Elk van hen zocht een vorm van 'Totalkunstwerk' en een soort 'Kunst der Zukunft' voorbij de tradities van geloof, politiek en samenleving van hun tijd.  Marx mopperde over Wagner in de horeca. Nietzsche vereerde 'der Meister', maar brak radicaal met hem. Het waarom werkt ook nu nog door! En daarom tot slot het einde van Wagners 'Ring' dat hij componeerde toen Nietzsche hem zijn eerste boek kwam brengen en aan hem opdroeg.***Tijdlijn00:00:00 – Deel 1: De Kremlinfluisteraar00:17:33 – Deel 2: Grote idealen, smalle marges00:34:45 – Deel 3: China na Mao00:48:10 – Deel 4: Maskerademan en The Divider01:10:01 – Deel 5: Marx, Wagner, Nietzsche01:25:15 – Einde ***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Dat zou helemaal mooi zijn! Stuur voor informatie een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl***Nog meer boekentips286 - Extra zomeraflevering: PG tipt boeken!269 - Vijf boeken die je moet lezen om Europa beter te begrijpen259 - De omgevallen boekenkast: leestips van PG!207 - Zomer 2021: Boekentips van PG!133 - Amerikaanse presidenten: boeken die je volgens PG móet lezen!99 - Tips voor thuis: de omgevallen boekenkast van PG!***Verder luisteren (onderwerpen waarnaar in deze aflevering wordt verwezen)314 - Prins Heinrich XIII en het verlangen naar een autoritair Duisland310 – Nu 40 jaar geleden: Lubbers premier en de polder sluit historisch Akkoord van Wassenaar258 - De kille vriendschap tussen Rusland en China253 - Poetins bizarre toespraak: hoe de president de geschiedenis van Oekraïne herschrijft245 - Oompje neemt de trein – de reis die China naar de 21e eeuw bracht225 - Nixon in China: Henry Kissinger's geheime (en hilarische) trip naar Beijing213 - Van Agt/Den Uyl/Terlouw (1981), de verschrikkelijkste kabinetsformatie ooit206 - 'Aardverschuiving': Michael Wolff over Donald Trumps laatste dagen als president. En: zijn bezoek aan Mar-a-Lago170 - Waarom linkse samenwerking altijd weer mislukt164 - Dries van Agt 90 - Eigenzinnig politicus, paradijsvogel, wereldburger88 - Leven en werk van onderwijsvernieuwer Jos van Kemenade58 - PG over 70 jaar China, de Volksrepubliek van Mao, Deng en Xi25 - Hoe China ondanks boycot toch zaken wilde doen met Nederland24 - Ties Dams over Xi Jinping19 - Anne Applebaum over Poetin en de destabilisering van het WestenZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Hoewel hij na een gevaarlijke verkeersmanoeuvre weigerde te blazen stelt FvD-Kamerlid Gideon van Meijeren dat hij geheelonthouder is. Bij de FvD-fractie als geheel is daarvan geen sprake, hebben de schoonmakers en beveiligers van de Tweede Kamer vastgesteld.Voor Jaap Jansen en PG Kroeger aanleiding om een aflevering van betrouwbare Bronnen te wijden aan ‘drank & politiek’ en eens diep in het glaasje te kijken. Niet al te diep natuurlijk!Zo zorgden in ons land de christendemocraten voor een reeks fameuze en minder bekende innemers van allure. Geliefd en doortastend was Fons van der Stee, pikant was 'de thee-Van der Stee'. Een potje met bruin vocht en Pickwickzakje stond naast hem tijdens overleggen en debatten, maar in plaats van thee zat er Glenfiddich in. Berucht was ook hoe Defensieminister Roelof Kruisinga de mist in ging door zijn drankprobleem.De linkerzijde liet zich evenmin onbetuigd. PG vertelt over de terreinknecht van sportclub VOC in Rotterdam en diens wekelijkse klusje voor PvdA-burgemeester en voetbalcrack Bram Peper. D66-leider Hans van Mierlo was net zo'n geheelonthouder als het FvD-Kamerlid, zo blijkt uit een observatie van Jaap en zijn liefde voor de wijn verbond zich met een van zijn vele amoureuze avonturen.Maar ook buiten ons land zien we epische drinkers. Bijvoorbeeld de man die nog heel even chef was van de DDR, Egon Krenz. De aller kleurrijkste is een Waals socialist, Michel 'Papa' Daerden. Zijn rijk besprenkelde ministeriële speech - in perfect Nederlands - tot de Belgische Senaat over de aanpak van het pensioenvraagstuk is er een voor de eeuwigheid. Geen wonder dat hij bij de kiezers in Luik een stemmenkanon was. Geen wonder ook dat hij uiteindelijk toch roemloos ten onder ging.Ook onder de groten der aarde waren stevige innemers. Winston Churchill natuurlijk! Een beetje sneu was president Richard Nixon. Hij kon zo slecht tegen alcohol dat je op de beruchte tapes van zijn avondlijke gesprekken in het Witte Huis goed hoort wanneer hij in de olie was. Het probleem was dat Nixon graag een man van de wereld wilde zijn, maar dat nimmer werd.Echt episch consument van sterke drank was natuurlijk de eerste president van het democratische Rusland, Boris Jeltsin. De rij incidenten werd allengs langer. Van het vliegveld van Dublin tot een pizzakoerier in Washington DC. Niettemin zorgde hij wel voor een unieke persconferentie met president Bill Clinton. Geen Amerikaans staatshoofd viel ooit zo volledig uit zijn rol tegenover de verzamelde wereldpers.De grootste tiran was ook een van de grootste drinkers. Josef Stalin belegde bacchanalen in het Kremlin die pas decennia later naar buiten kwamen. Die diners waren altijd ook hoogst politiek, want hij benutte ze om collega-politici te testen, te vernederen en uit te horen. En er moest natuurlijk gezongen worden! PG vertelt over de jonge tenor van de Bolsjoi Opera wiens ondergang dat werd en over Stalins lievelingsaria, 'Kuda, Kuda' uit Jevgeni Onegin.Tot slot heeft ChristenUnie-voorman Gert-Jan Segers een stichtelijke boodschap voor FvD’s fractievoorzitter Thierry Baudet en al die andere politieke drinkebroers.***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Dat zou helemaal mooi zijn! Stuur voor informatie een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl***Verder kijkenOFFENBACH - La Périchole : "Ah ! Quel dîner je viens de faire" (Valentine Lemercier)***Verder luisteren244 - Frans Timmermans over Jeltsin235 - De ondergang van de Sovjet-Unie: Gorbatsjov strijkt de rode vlag197 - De ondergang van de Sovjet-Unie: Boris Jeltsin, een tragische held164 - Dries van Agt 90 - Eigenzinnig politicus, paradijsvogel, wereldburger161 - Hans van Mierlo, een politieke popster13- PG over liberalen, volkscultuur en Stalin***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:48:49 – Deel 201:35:23 – EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In September 2022 werd de 22-jarige Mahsa Amini opgepakt door de Iraanse moraalpolitie omdat ze niet de verplichte islamitische hoofddoek droeg. Haar dood werd het startsein voor massale straatprotesten, die nog steeds voortduren onder het indringende motto 'Jin – Jiyan - Azadi’. Vrouw, leven, vrijheid. Het regime beantwoordt de onrust sinds deze maand met publieke executies.Jaap Jansen en PG Kroeger duiken in historie en actualiteit van deze gebeurtenissen en wijzen op de unieke Perzische beschaving die in het geding is.In het bewind en de ondergang van sjah Mohammed Reza Pahlavi liggen ook nu nog veel oorzaken van de actuele omstandigheden. Ook hij manipuleerde een facadedemocratie, corrupte staatsbedrijven en meedogenloze terreur door de geheime dienst. Tegelijkertijd wilde hij van Iran een modern, hoogopgeleid en machtig bondgenoot van het Westen maken. Zijn succes daarmee werd zijn ondergang.De revolutie van Ruhollah Khomeini was vervolgens een triomf van de verwaarloosde rurale streken op de urbane moderniteit. In deze aflevering van Betrouwbare Bronnen vertellen we hoe lokale comités van het regime de straat controleerden en hoe geestelijke stichtingen de burger afhankelijk maakten van sociale gunsten. Intussen ontstond rond de Raad van Hoeders met de geestelijk leider – na Khomeini volgde Ali Khamenei - een nieuwe machtselite: de Revolutionaire Garde. Deze gewapende militie domineert het staatsapparaat en heeft een derde van de economie in handen.Door corruptie, wanbeleid en westerse sancties zijn essentiële levensbehoeften als voedsel peperduur geworden en medicijnen schaars. Bovendien pikt de relatief zeer jonge bevolking de culturele onderdrukking niet meer. De protesten zijn dan ook allereerst gericht tegen de symbolen daarvan - bovenal de verplichte hijab - en tegen het dictatoriale uniformisme van de sjia ideologie. Maar ook de klimaatveranderingen spelen mee. In Iran zijn kleine burgeroorlogjes gaande vanwege watergebrek en verdroging in regio's en steden. Dit maakt mensen wanhopig en destabiliseert ook de economie.Uniek is dat vrouwen en meisjes de spirituele leiding hebben en daarmee dit protest definiëren. Het regime lijkt daardoor bijna hulpeloos. Jaap en PG schetsen hoe die aard van de protesten bepaald wordt door de Perzische cultuur, die veel verder strekt dan een Iraans nationalisme en die sjia ideologie. Poëzie, dans en muziek staan centraal. Een 21ste eeuwse uiting daarvan is het lied Baraye dat nu overal gezongen wordt.Daarom is het goed om ook te kijken naar de vele vruchten van beschaving en wetenschap die wij danken aan de Perzen. Van banken en cheques tot tulpen. Van papier tot astronomie. Van abstracte kunst tot medische kennis. Zelfs de dichtkunst van Goethe kon niet zonder Perzische inspiratie! En wijn, dankzij sjah Jamshid in 5000 voor Christus.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show! Vrienden kunnen bij deze aflevering meedingen naar een originele fles wijn van Perzische wijnbar De Filosoof in Den Haag!Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Stuur voor informatie een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder luisteren311 - De wereld volgens Simon Sebag Montefiore299 - Dramatische verschuivingen in de wereldpolitiek. Europa heeft eindelijk een telefoonnummer270 - Hoe Sigrid Kaag de hoogste Nederlander werd bij de Verenigde Naties262 - Waarom India - ook voor Nederland - steeds belangrijker wordt244 - Frans Timmermans over klimaatbeleid, geopolitiek en weerbare democratie236 – Václav Havel, de dissident die president werd154 - Watergezant Henk Ovink: 'Negentig procent van alle rampen in de wereld heeft met water te maken'151 - Terug naar Uruzgan128 - Artsen zonder Grenzen: de grootste noodhulp-operatie uit haar geschiedenis***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:37:52 – Deel 201:25:00 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Op het eerste gezicht lijkt het een wappie-operette. Prinz Heinrich XIII Reuss wilde staatshoofd worden in Berlijn en smeedde een complot met allerlei esoterische en extreemrechtse trawanten. Maar schijn bedriegt. Jaap Jansen en PG Kroeger analyseren hoe reëel het gevaar is en was van dit soort lieden en hun gewelddadige dromen. In 2020 werd al een poging gedaan het Rijksdaggebouw in te nemen, met hulp van de Nederlander Willem Engel.De geschiedenis van Duitsland leert ons dat extremisme - van links en van rechts! - diep verankerd is in de politieke cultuur. PG wijst op de mislukking van hun '1848' en op de autoritaire publieke cultuur van het keizerrijk na 1871. Juist in die jaren kwam het Nietzscheaans nihilisme op, dat met het raciaal gerichte sociaal darwinisme een radicaal alternatief vormde voor een democratisch gegrondveste cultuur.De nederlaag in de Eerste Wereldoorlog, de republikeinse revolutie van 1919 en de Weimar-republiek hakten er vooral bij de oude, ontredderde aristocratie diep in. Men raakte alles kwijt. Ook de Reuss-dynastie uit het kleine vorstendommetje rond Gera in Thüringen. Dit werd nog erger nadat Stalins Rode Leger heel het oosten en midden van Duitsland bezette en delen daarvan aan Polen kwamen. Alle adellijke domeinen werden geconfisqueerd door de nieuwe communistische heersers.Veel nimmer democratisch gezind opgegroeide aristocraten konden niet verkroppen wat hen sinds 1918 keer op keer aangedaan was. Velen trokken de legitimiteit van de Bondsrepubliek in twijfel en met de Wiedervereinigung werd die haat nog groter. Want Kohls verdrag met de DDR liet die confiscaties van na 1945 ongemoeid. Nu waren ze hun status, titels, eer en bezittingen voorgoed kwijt.Vanaf dat moment begonnen types als prins Heinrich te radicaliseren en verenigden zich met allerlei extremisten rond rechtsradicale en Pegida-thesen over Europa, ‘jodendom’, corona, Merkels vluchtelingenpolitiek en dergelijke. PG citeert wat de prins hierover zei: "Wir machen sie jetzt platt, jetzt ist Schluss mit lustig!" En wie denkt dat deze 'Staatsstreich' een excentrieke uitwas is, vertellen we over graaf Arco, een referendum-putschpoging, de Kapp-Putsch en slachtpartijen door adellijke Freikorpse die Duitsland vele malen welbewust destabiliseerden. Heinrich XIII staat in een zeer riskante traditie.Bovendien blijkt hij deel van wat Simon Sebag Montefiore een 'coterie' noemt. De dynastieën Reuss, Lippe-Biesterfeld en Oranje-Nassau blijken nauw verknoopt te zijn in een opmerkelijk oud netwerk. Een eerdere Heinrich was in Nederland bijna Koning geworden. Een Reuss-prinses tipte haar neef Bernhard hoe hij Juliana kon inpalmen en weer een andere was hun bruidsmeisje. Het meest kleurrijk, zij het erg ‘bruin’, was de echtgenote van liefst twee Reuss-prinsen achtereen, Marie Adelheid zur Lippe Biesterfeld.Tot slot kent PG nog een opera waarin een koning Heinrich wordt toegejuicht in ons eigen oude Brabant aan de Schelde. En dan blijkt de Reuss-dynastie ook nog een steunpilaar van ABBA!***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!In de aflevering hoor je een advertentie voor de prachtige podcast De Binnenkamer. Voor een proefabonnement van drie maanden op Podimo, ga naar podimo.nl/binnenkamerHeb jij belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Dat zou helemaal mooi zijn! Stuur voor informatie een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder luisteren311 - De wereld volgens Simon Sebag Montefiore305 - Andrea Wulf, Hoe rebelse genieën twee eeuwen later nog ons denken, cultuur en politiek beïnvloeden303 - Bijzondere Britse premiers289 - Donald Trump als gevaar voor de democratie - Joe Biden en zijn strijd voor de ziel van Amerika274 - Thorbecke, denker en doener159 - Washington DC: na de afgang van Trump optimisme over Biden en Harris149 - De zeven levens van Abraham Kuyper, een ongrijpbaar staatsman135 - 30 jaar Duitse eenheid: Carlo Trojan, de Nederlander die meeonderhandelde***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:47:26 – Deel 201:25:00 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Wordt het komende halfjaar Poetins Waterloo? Wie is de ‘Super Trouper' en hebben we nog genoeg 'Money, Money, Money'? Vanaf 1 januari 2023 is Zweden met de nieuwe premier Ulf Kristersson EU-voorzitter, het land van ABBA! Jaap Jansen en PG Kroeger analyseren waarom na de Poetin-kritische Tsjechen een minstens zo nuchter en argwanend land Europa zal voorzitten.Die illusieloze houding van de Zweden naar het Kremlin kent diepe wortels. Ooit was het land een supermacht rond de Oostzee - wel driemaal zo groot als zijn huidige omvang. Een reeks krachtdadige heersers uit het Huis Wasa veroverde grote delen van Europa, mede getraind door Maurits van Oranje en gesteund door de Republiek.In het begin van de achttiende eeuw botsten ze op een nieuwe concurrent: de ook in de Republiek getrainde tsaar Peter. Rusland overweldigde de Zweden en de Romanovs bleven tot hun laatste snik anti-Zweeds. Zonder pardon scheurde tsaar Alexander I in 1815 Finland van het land af.Jaap en PG duiken ook in het opmerkelijke, hip-progressieve imago van Zweden dat sinds de jaren ‘70 bijna ongewijzigd bleef, terwijl de politieke werkelijkheid behoorlijk veranderde. In de EU speelt het land een eigenzinnige rol, zowel als deel van Wopke Hoekstra's 'Vrekkige Vier', als met het geheel zelfstandige monetair beleid, los van de euro en met een eurocommissaris die een heel zware portefeuille heeft rond migratie en terreurbestrijding.Het EU-voorzitterschap is nog weinig uitgewerkt doordat in Stockholm sprake leek van een voortdurende kabinetscrisis en de aandacht vooral uitging naar het afscheid van het neutraliteitsbeleid richting een NAVO-lidmaatschap. Na de recente Kamerverkiezingen zit er een kwetsbaar centrumrechts kabinet gedoogd door extreemrechts, wat doet denken aan Rutte I. In Brussel zijn ze dan ook allesbehalve gerust op een stabiel en daadkrachtig voorzitterschap.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Europese Unie en met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!In de aflevering hoor je een advertentie voor de prachtige podcast De Binnenkamer. Voor een proefabonnement van drie maanden op Podimo, ga naar podimo.nl/binnenkamerHeb jij belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Dat zou helemaal mooi zijn! Stuur voor informatie een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder luisteren311 - De wereld volgens Simon Sebag Montefiore305 - Andrea Wulf, Hoe rebelse genieën twee eeuwen later nog ons denken, cultuur en politiek beïnvloeden280 - Tsjechië en de dynastieke macht van Karl IV265 - Toetreding tot de NAVO, de reuzensprong van Finland257 - Het machtige Rusland als mythe: hoe 'speciale militaire operaties' een fiasco werden256 - Na de inval in Oekraïne: 'Nu serieus werk maken van Europese defensiesamenwerking'240 - Het Franse EU-voorzitterschap als uitdaging voor Rutte IV***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:03:15 – Advertentie voor De Binnenkamer + Deel 200:46:12 – Deel 301:14:30 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.