Bureau Buitenland

De Palestijnse filmmaker Hamdan Ballal, mede-maker van de Oscarwinnende No Other Land, is in zijn geboortedorp op de Westelijke Jordaanoever mishandeld door kolonisten en daarna opgepakt. Zijn film gaat over precies dat geweld.  Frederieke van Dongen van Artsen Zonder Grenzen kent het dorp goed en vertelt over de humanitaire ramp die zich daar nu afspeelt. Britse bezuinigingen op komst: ‘Met het mes in de publieke sector’ De Britse minister van Financiën Rachel Reeves presenteert morgen haar langverwachte voorjaarsverklaring. Verwacht wordt dat zij miljarden gaat schrappen op de rijksbegroting. Het mes gaat in de publieke sector, terwijl de defensie-uitgaven juist stijgen. Binnen Reeves’ eigen Labour-partij klinkt forse kritiek. Over het gemor binnen de regeringspartij is oud-correspondent Hieke Jippes te gast.   Presentatie: Sophie Derkzen

In Turkije is een nationale protestgolf losgebarsten na de arrestatie van Ekrem İmamoğlu, de populaire burgemeester van Istanbul en geduchte rivaal van president Erdogan. Volgens veel betogers is dit meer dan een incident – zij spreken van een kantelmoment. Een moment waarop Turkije definitief dreigt af te glijden van democratie naar autocratie. Collega en Turkijekenner Cevahir Varan sprak met demonstranten die waarschuwen: als we nu niet in verzet komen, raken we onze vrijheden voorgoed kwijt. (16:00) Opera in oorlogstijd De Oekraïense havenstad Odessa ligt al dagen onder zwaar Russisch vuur. Toch wordt er, tussen de raketinslagen door, gewerkt aan een opera- en dansvoorstelling. De Nederlander Gerard Mosterd nam de choreografie voor zijn rekening en toert in april met het gezelschap uit Odessa door Nederland. Maar hoe doe je dat, een voorstelling maken in een stad waar alles wordt kapotgeschoten? Collega Edwin Koopman vroeg het aan Mosterd zelf, die net terug is uit Odessa. Presentatie: Sophie Derkzen

Terwijl er wordt gesproken over vrede in Oekraïne, gaat de oorlog voorlopig gewoon nog door. Ook voor de bijna 18-jarige Zenja. Op haar 14e, moest ze op een vroege ochtend in 2022 halsoverkop Kharkiv ontvluchten voor de naderende Russen. Nu, ruim drie jaar later, wordt de stad nog steeds regelmatig beschoten, maar is het dagelijkse leven weer hervat. Daarom mag Zenja van haar moeder één weekendje terug naar de stad. Om haar eigen kamertje te bezoeken en een vriendin, die achterbleef, opnieuw te ontmoeten. Correspondent Michiel Driebergen ging met haar mee en maakte een reportage. (10:27) Een vredesjournalist in oorlogstijd Voor een stage bij The Times of Israel vertrok de 22- inmiddels 23-jarige Marokkaans-Joodse Gilad Perez naar Tel Aviv. En toen was daar plots de aanval van Hamas op 7 oktober en werd Gilad in één klap correspondent, veel eerder dan hij had verwacht. Hoe blijf je in tijden van oorlog trouw aan journalistieke principes? En hoe doe je als jonge journalist naar eer en geweten verslag van Israel en Palestina. In zijn boek “Hummus en Hamas” beschrijft Perez zijn onverwachte correspondentschap en over zijn journalistieke worsteling. Presentatie: Maaike Schoon

Er lijkt een sprankje hoop te ontstaan in de bloedige oorlog die woedt in Congo tussen het nationale leger en de door Rwanda gesteunde M23-milities. Gisteren ontmoetten de presidenten van beide landen elkaar in Qatar en beloofden samen te werken aan een ‘langdurige vrede’. Begin dit jaar veroverden de M23-milities veel grondgebied in Congo, wat leidde tot een grote humanitaire crisis. We spreken met Elien Spillebeen, Congo-kenner en journalist bij MO Magazine, over deze toenadering en wat het betekent voor deze regionale oorlog. (08:46) China ziet kansen met Trump Nu de Verenigde Staten zich van ons afkeert, is de wereldorde zoals we die kenden aan het verschuiven. Welke ruimte ontstaat daarbij voor China, dat al langer de wens uitspreekt om meer macht wereldwijd krijgen? In het vierde deel van onze geopolitieke serie ‘De Oplossing van het Westen’ richten we onze blik oostwaarts. Dat doen we met Ingrid d'Hooghe, hoofd Chinacentrum bij Instituut Clingendael, en Nicole Sprokel, die voor Amnesty International jarenlang China volgde. Presentatie: Sophie Derkzen

De Turkse politie heeft Ekrem Imamoglu, de burgemeester van Istanbul, gearresteerd op beschuldigingen van omkoping, fraude, het leiden van een criminele organisatie en het steunen van een terroristische organisatie. Imamoglu, een belangrijke politieke rivaal van president Erdogan, en andere oppositieleiders beschuldigen de regering Erdogan er nu van een ‘coup’ te plegen door hem uit te schakelen van deelname aan de verkiezingen. De arrestatie vindt plaats op een moment dat de Europese Unie Erdogan hard nodig heeft voor de stabiliteit in Syrië, maar ook een eventuele troepenmacht in Oekraïne. Collega en Turkijekenner Cevahir Varan over dit opmerkelijke nieuws. (12:00) Kan premier Starmer de Britse gezondheidszorg nog redden? De Britse publieke gezondheidszorg, de NHS, verkeert in zwaar weer: eindeloze wachtlijsten, overwerkte artsen en chronische onderfinanciering. Premier Keir Starmer wil het tij keren en heeft een ambitieuze reorganisatie aangekondigd waarmee hij de bureaucratie flink hoopt te beperken. We spreken arts en hoogleraar Marcel Levi over de vastgelopen Britse gezondheidszorg en wat eraan gedaan kan worden om de situatie te verhelpen. Levi stond jarenlang aan het hoofd van één van de grootste ziekenhuizen van het Verenigd Koninkrijk.

Al langer werd door Israël aan het staakt-het-vuren gemorreld dat twee maanden geleden is ingegaan. De grenzen werden gesloten, en zelfs de elektriciteit werd afgesloten. Inmiddels is van een bestand niets meer over. De laatste aanval wordt zelfs gesteund vanuit de VS. Wat betekent dit voor de toekomst van de Gazanen? We bespreken het met Peter Malcontent, onderzoeker aan de Universiteit Utrecht gespecialiseerd in het Israëlisch-Palestijns conflict. (12:51) Is de tijd van de ‘roofbaronnen’ terug in de VS? Eind negentiende eeuw hadden rijke zakenlui als Andrew Carnegie en J.P. Morgan een enorme invloed op de Amerikaanse politiek. Is dat vergelijkbaar met de huidige tijd, waarin de kopstukken van Big Tech onder de regering-Trump steeds meer macht naar zich toe trekken? Met journalist en VS-kenner Casper Thomas onderzoeken we welke parallellen er zijn met de 'Gilded Age' en wat we daarvan kunnen leren. Presentatie: Tim de Wit

Het staatsbezoek van koning Willem-Alexander en koningin Máxima aan Kenia roept veel vragen op. Waarom een officieel bezoek aan Kenia als de mensenrechtensituatie er niet goed is en de Keniaanse politie demonstranten keihard aanpakt? Daarbij zijn tientallen mensen gedood en ontvoerd. Het bezoek wordt door veel Kenianen gezien als een goedkeuring van het beleid van president Ruto. Afrika-correspondent Joost Bastmeijer is in Nairobi om verslag te doen van het bezoek, en Jaya Khamala, oprichter van de petitie 'Opposing the Dutch Royals', vertelt over het gebrek aan mensenrechten in Kenia. (14:07) Waarom de EU Servische demonstranten niet in de steek moet laten In hoofdstad Belgrado gingen honderdduizenden mensen de straat op. Het was daarmee de grootste demonstratie ooit in Servië, en dat is uniek. Er wordt door studenten, boeren en andere burgers al drie maanden geprotesteerd tegen de regering en haar corruptie. Maar volgens historicus Geert Luteijn houdt de EU zich veel te afzijdig. En dat is volgens hem niet zonder risico. Presentatie: Tim de Wit

In Bosnië en Herzegovina is het Srebrenica Memorial Center voorlopig gesloten, omdat de veiligheid van bezoekers en medewerkers niet gegarandeerd kan worden. Intussen is een arrestatiebevel uitgevaardigd tegen Milorad Dodik, de leider van de Servische deelrepubliek, die met zijn separatistische wetten een ramkoers inzette tegen de landelijke regering. Hoe hoog lopen de etnische spanningen op? En wat moet de internationale gemeenschap doen? Daarover journalist en Balkankenner Marjolein Koster. (09:39) Europa aan de bom? Door het optreden van president Trump zijn de Europese landen in een paar weken tijd niet alleen heel onzeker over de steun aan Oekraïne, maar ook over de eigen veiligheid. Er wordt daarom hard gewerkt aan het versterken van de eigen defensie. En omdat ook aan de Amerikaanse nucleaire paraplu wordt getwijfeld, zijn kernwapens daarbij geen taboe. Zo bood Frankrijk al aan het eigen nucleaire arsenaal ‘te delen’. Duitsland staat daarvoor open, maar ook Polen. In het derde deel van onze geopolitieke serie De oplossing van het Westen: Putin, Xi en Trump in strijd met Europa, de vraag of Europa aan een eigen bom gaat. Daarover te gast: defensie-expert Paul van Hooft en hoogleraar internationale politiek Tom Sauer. Presentatie: Bram Vermeulen

Oekraïne stemt in met een voorstel van de regering-Trump voor een staakt-het-vuren van 30 dagen in de oorlog met Rusland. De Verenigde Staten hervatten per direct met hun militaire hulp aan Oekraïne, en het delen van inlichtingen. Nu ligt de bal bij Rusland. Is hiermee een nieuwe fase aangebroken in de oorlog? We vragen het correspondent Michiel Driebergen en Ruslandkenner Helga Salemon. (14:20) Venezuela laat critici verdwijnen Het ontvoeren van politieke tegenstanders is in Venezuela staande praktijk geworden. President Nicolás Maduro laat activisten, politici en kritische militairen niet alleen oppakken, maar ook voor korte of langere tijd verdwijnen. Een praktijk die doet denken aan de zwarte dagen van militaire junta’s in Latijns-Amerika. Het aantal verdwijningen is sinds de verkiezingen in juli vorig jaar explosief toegenomen. Collega Edwin Koopman zocht uit wat er gaande is.

De Filipijnse oud-president Rodrigo Duterte is gearresteerd, nadat het Internationaal Strafhof een arrestatiebevel tegen hem had uitgevaardigd. Dit vanwege het ongekende geweld dat hij liet plegen onder het mom van een oorlog tegen drugs, waarbij duizenden onschuldige burgers gedood werden. Hoewel de Filipijnen geen lid meer zijn van het Internationaal Strafhof, besloot de huidige president Ferdinand Marcos Junior toch tot arrestatie over te gaan. Is hier sprake van een politieke afrekening? En is er onder het nieuwe beleid eigenlijk echt iets veranderd? Daarover journalist Noël van Bemmel. (12:45) ‘Coalition of the willing’ moet handen en voeten krijgen in Parijs Vandaag komen in Parijs de Europese en Britse legerleiders bijeen om de woorden van de afgelopen weken proberen om te zetten in concrete stappen. De grote vraag is hoe deze mozaïek van landen een gecoördineerde missie kan opzetten om een eventueel staakt-het-vuren in Oekraïne te beschermen, waarbij het inzetten van Franse kernwapens niet wordt uitgesloten. Over de vragen die op tafel liggen en de leidende rol van Frankrijk spreken we correspondent Eva Rammeloo en Jens Franssen, defensiespecialist bij de VRT. Presentatie: Sophie Derkzen