Bureau Buitenland

Roemenië is in shock na de presidentsverkiezingen afgelopen zondag. Totaal onverwachts komt een uiterst rechtse, ultranationalistische kandidaat als winnaar uit de hoek, die het zelfs wist te winnen van de zittende premier. Călin Georgescu staat bekend om zijn radicale uitspraken, en zegt zich verwant te voelen aan Rusland. De tweede ronde van de presidentsverkiezingen zal vanuit Europa dan ook met argusogen gevolgd worden, vertelt journalist en schrijver Stefan Popa. (01:11) Verenigde Naties luiden noodklok over Myanmar Er dreigt een ‘perfect storm’ door oplaaiende strijd en dreigende hongersnood in het door burgeroorlog getroffen Myanmar. Waarom voert het leger juist nu de aanvallen op? Wij vragen het aan journalist en Myanmar-kenner Ole Chavannes.     Presentatie: Eva Koreman

In China heeft een transvrouw een bijzondere rechtszaak tegen een ziekenhuis gewonnen. De 28-jarige klaagde het ziekenhuis aan waar ze onder dwang schoktherapie onderging om haar te “genezen”. Wat betekent deze overwinning voor de positie van transpersonen in China, die ontzettend onder druk staan? Sinoloog Ardi Bouwers is te gast. (08:46) Een 'duivels' verbond in Brazilië Brazilië wordt in rap tempo geloviger, en vooral de groep evangelisten groeit snel. In de IDFA-documentaire 'Apocalyps in the Tropics' is te zien hoe deze fundamentalistische stroming ten strijde trekt tegen wat zij 'duivelse ideeën' noemen, zoals abortus en homorechten. Onder voormalig president Bolsonaro kreeg deze groep steeds meer politieke macht. We bespreken de film met Marc Bessems, voormalig correspondent in Brazilië.

Het Internationaal Strafhof in Den Haag heeft zojuist arrestatiebevelen uitgevaardigd tegen de Israëlische premier Netanyahu en de voormalige minister van Defensie Gallant. Ook tegen Hamasleider al-Masri is een bevel uitgevaardigd. We spreken met hoogleraar internationaal strafrecht Göran Sluiter en Israël-correspondent Gilad Perez. Kan de VS vogelgriep nog de baas worden? De vogelgriep is deze week opnieuw uitgebroken onder pluimvee in Duitsland en Nederland. Maar ook in de VS rukt de ziekte op, en er zijn niet alleen vogels, maar ook al tientallen mensen besmet geraakt. Ook onder koeien gaat het virus rond, en recent raakte het eerste varken besmet. Hoe zorgwekkend is dat? En wat kan en moet de VS ondernemen? Daarover correspondent Karlijn van Houwelingen en viroloog Marion Koopmans.

“We moeten er alles aan doen dat de oorlog volgend jaar via de diplomatieke weg eindigt.” Dat zei president Volodymyr Zelensky op de Oekraïense radio. In het Europees Parlement herhaalde hij dat 2025 het ‘jaar van de vrede' moet worden. Waarom zegt hij dat nu? Groeit de bereidheid om te onderhandelen met Rusland? En hoe zouden die gesprekken eruit kunnen zien? Daarover Oekraïne-deskundige van het Instituut Clingendael Julia Soldatiuk-Westerveld en oud-Rusland-correspondent Hubert Smeets.   (15:45) Gaza, 'de moeilijkste plek van allemaal' Een van de laatste nog functionerende ziekenhuizen in het noorden van Gaza is onder vuur genomen door het Israëlische leger. Het ziekenhuis vaccineert volgens de Verenigde Naties kinderen tegen polio en behandelt burgers die lijden aan ondervoeding. Voedsel en medicijnen worden tegengehouden bij de grens met Gaza. Regiocoördinator Ruth James van de hulporganisatie Oxfam bracht een bezoek aan het gebied. Collega Edwin Koopman sprak met haar.

En de emancipatie van vrouwen krijgt in Bolivia een unieke invulling. (00:50) Humanitaire catastrofe in Syrië door Turkse bombardementen Noordoost-Syrië wordt niet alleen geteisterd door droogte, maar nu ook door de gevolgen van Turkse aanvallen op de waterinfrastructuur. Hierdoor hebben meer dan een miljoen mensen geen toegang meer tot schoon drinkwater. Hoewel er water met vrachtwagens wordt aangevoerd, is de hoeveelheid verre van voldoende. De situatie baart grote zorgen, en er wordt gevreesd voor een naderende humanitaire catastrofe. Journalist Fernande van Tets over de watercrisis in Syrië.    (07:06) China en VS bereiden zich voor op meer confrontaties Volgens Amerikaanse kranten is Trump bezig een team samen te stellen dat bestaat uit uitgesproken China-haviken. De toch al gespannen relatie tussen de grootmachten VS en China lijkt daardoor in de toekomst nog meer onder druk te komen staan. Wat zou een hernieuwd Trump-presidentschap betekenen voor de rivaliteit tussen deze twee landen? En welke gevolgen zullen wij daarvan in Europa merken? Over deze ontwikkelingen zijn te gast sinoloog Ardi Bouwers en voormalig VS-correspondent Casper Thomas.   (18:07) Uitgelicht: Rokken on the Rocks in Bolivia De emancipatie van vrouwen krijgt in Bolivia een unieke invulling. In hun traditionele inheemse hoepelrokken begeven vrouwen zich op plekken waar je rokken niet snel zou verwachten. Deze vrouwen, “cholitas” zoals traditioneel geklede Boliviaanse vrouwen worden genoemd, haalden jaren geleden het nieuws door deel te nemen aan worstelwedstrijden. Inmiddels breiden ze hun invloed verder uit en werken ze als gidsen voor bergbeklimmers in de Andes. In de studio praten we hierover met onze Latijns-Amerika-redacteur Edwin Koopman.   Presentatie: Tim de Wit

Het Israëlische leger rukt op in het zuiden en ook de luchtaanvallen op Beiroet zijn de afgelopen week opgevoerd. Dit weekend werd daarbij een belangrijke woordvoerder van Hezbollah gedood. En dat terwijl er ondertussen serieus gesproken zou worden over een bestand tussen Israël en Hezbollah. Hoe serieus zijn die gesprekken? En hoe hangt het aankomende presidentschap van Trump over de toekomst van de oorlog? Daarover Libanon-correspondent Jenne Jan Holtland en Israël-correspondent Gilad Perez. (15:55) In Napolitaanse wijk moet voetbal kinderen uit de criminaliteit houden De wijk Scampia in Napels werd wereldberoemd door het boek en de Netflixserie Gomorra, over de maffia die de dienst uitmaakt in de wijk. Decennialange verloedering zorgde ervoor dat de georganiseerde criminaliteit tot in de haarvaten van de wijk kon doordringen. Om kinderen van de straat te houden richtte Antonio Piccolo een bijzondere voetbalschool op. Correspondent Angelo van Schaik dook de wijk in en zocht 'm op. Presentatie: Tim de Wit

Marine Le Pen, voorvrouw van het radicaal-rechtse Rassemblement national, loopt al jaren warm om de nieuwe Franse president te worden. Nu zou dat weleens onmogelijk voor haar kunnen worden. Zij zou namelijk miljoenen euro's aan Europees geld hebben verduisterd. Deze week werd de strafeis tegen haar bekend en blijkt dat ze mogelijk voor jaren niet politiek actief meer mag zijn. En dat zorgt in Frankrijk voor commotie, zegt onze correspondent Eva Rammeloo.  Soedan, herinner ons Jarenlang gingen ze de straat op: de jonge pro-democratie demonstranten in Soedan. Deze protestgeneratie gloorde van hoop, nadat de dictator van het land in 2019 werd afgezet. Hun protest voor democratie werd keer op keer keihard neergeslagen, maar ze bleven de straat opgaan. Tot in 2023 de oorlog uitbrak en alle hoop op democratie leek te vervliegen. De film ‘Sudan, remember us’ is een portret van deze jonge demonstranten en gaat in Nederland deze week in première op IDFA. We bespreken deze bijzondere film met theatermaker Abdulaal Hussein.

(00:45) Beoogd VS-buitenlandminister geen fan van Oekraïne Nu het nieuwe team van Donald Trump gezicht begint te krijgen, valt één naam in het bijzonder op: Marco Rubio, iemand die, als de Senaat het goedkeurt, aan de knoppen mag zitten voor het buitenlandbeleid. En kritisch is tegenover de omvangrijke Amerikaanse steun aan Oekraïne. Wat gaat dat betekenen voor de Oekraïners, en zal Europa eventueel in het gat springen als steun vanuit de VS minder wordt? We vragen het VRT-journalist en defensiedeskundige Jens Franssen. (11:15) Beveiligingsgigant mishandelt Kenianen Het beveiligingsbedrijf G4S ligt al langer onder het vergrootglas. Voor het Noorse nationale pensioenfonds was het in 2019 al reden haar investeringen terug te trekken. Maar zes Nederlandse pensioenfondsen beleggen nog steeds in het bedrijf, en de Nederlandse overheid is er zelfs klant. Nu wordt duidelijk dat G4S betrokken is bij ernstige misstanden in het zuiden van Kenia. Onderzoeksjournalist Ruth Hopkins ging erheen om verhalen op te tekenen, en onthult de misstanden vandaag in een internationale samenwerking waar, Follow the Money, onderzoekscollectief Spit en Bureau Buitenland bij betrokken zijn.  Presentatie: Sophie Derkzen

Libiërs zijn geschokt door een aankondiging van de minister van Binnenlandse Zaken in Tripoli: er zou een moraalpolitie moeten worden ingevoerd. Dat betekent dat vrouwen onder andere een hijab moeten dragen en gescheiden moeten leven van mannen. Ook zou sociale media moeten worden gemonitord volgens het voorstel, dat al over een maand kan ingaan. Wat betekent dat voor de Libiërs? En voor de relatie tussen de EU en het land? Daarover correspondent Ruth Vandewalle. (10:59) VN-baas waarschuwt voor etnische zuivering in Gaza Het Israëlische offensief in het noorden van Gaza gaat door. Mensenrechtenorganisaties maken zich al langer zorgen om de lokale bevolking, maar nu gebruiken hoge diplomaten als EU-buitenlandchef Josep Borell en VN-baas António Guterres de term etnische zuivering. Hoe moeten we dit juridisch duiden? Daarover te gast is Göran Sluiter, hoogleraar internationaal strafrecht aan de Universiteit van Amsterdam. Presentatie: Eva Koreman.

De regering van bondskanselier Olaf Scholz kraakt al een tijdje. Na de laatste ruzie met de liberale coalitiegenoot FDP werd al gespeculeerd over het vallen van de coalitie. Vandaag is bekend geworden dat de Duitsers op 23 februari naar de stembus gaan voor een nieuw parlement. VRT-correspondent Jeroen Reygaert vertelt over de val van Scholz en de aanstaande verkiezingscampagne. (09:45) Hoe dealmaker Trump Europa laat beven Nu Trump de verkiezingen gewonnen heeft kijkt Europa met angst en beven toe wat voor plannen hij heeft met ons continent. Wat al wel duidelijk is: met Trump valt over alles een deal te maken. De zelfbenoemd beste ‘dealmaker’ wil bijvoorbeeld zo snel mogelijk een deal sluiten over de oorlog in Oekraïne en daarbij is Trump bereid om dossiers die op het eerste gezicht ver van elkaar liggen, met elkaar te verbinden. De steun van Amerika voor de veiligheid van Europa is in ieder geval geen vanzelfsprekendheid meer. Hoe moet Europa zich daar de komende jaren toe verhouden? Daarover Anna van Zoest, directeur van de Atlantische Commissie.  Presentatie: Sophie Derkzen