Bureau Buitenland

De Amerikaanse overheid bevriest 2,2 miljard dollar aan publieke financiering voor een van 's werelds meest prestigieuze universiteiten. Reden: Harvard weigert te buigen voor een lijst politieke eisen uit Washington – een ongeziene confrontatie tussen academische vrijheid en machtsvertoon vanuit het Witte Huis. Amerika-deskundige Casper Thomas over academische vrijheid onder de huidige regering in Washington. (11:03) Zuidoost-Azië klem tussen Beijing en Washington Terwijl de Verenigde Staten dreigen met hoge invoerheffingen op Zuidoost-Aziatische producten, probeert China de banden met de buren juist aan te halen. President Xi Jinping arriveerde deze week in Vietnam met een koffer vol deals: 45 nieuwe akkoorden, al op dag één van zijn bezoek. Maar achter die economische toenadering schuilt een spanningsveld. Want uitgerekend vanwege de Chinese maritieme intimidatie in de Zuid-Chinese Zee zoekt Vietnam bijvoorbeeld juist militaire samenwerking met Washington. Economisch lonkt Beijing, maar voor zijn veiligheid kijkt Hanoi naar Washington. Wat betekent deze spagaat voor de regio? We vragen het aan Jasper Roctus, China-onderzoeker aan het Egmontinstituut en de Universiteit van Gent. Presentatie: Chris Kijne

Onder leiding van het VK, Frankrijk en Duitsland komen morgen in Londen twintig landen bijeen om te zoeken naar oplossingen voor de oorlog in Soedan, een conflict dat inmiddels is uitgegroeid tot de grootste humanitaire crisis ter wereld. Vooral de aanwezigheid van de Verenigde Arabische Emiraten roept vragen op, vanwege hun steun aan de RSF, die wordt beschuldigd van genocide. Daarover Afrika-correspondent Joost Bastmeijer en Soedan-kenner Anette Hoffmann van Instituut Clingendael. (13:08) Hoe de Russen burgers aanvallen De Russische raketaanval op de Oekraïense stad Soemy was volgens Donald Trump niet met opzet gericht op burgers. Meer dan 30 mensen kwamen er gisteren om het leven. Toch was het zeker niet de eerste Russische aanval waarbij alleen maar burgers werden gedood. Wat wil Rusland hiermee bereiken? We spreken onze correspondent Michiel Driebergen vanuit de getroffen stad. Presentatie: Chris Kijne

Wel importheffingen, en dan toch weer niet. Economisch lijkt er weinig logica achter het beleid van Trumps importheffingen te zitten. Maar wat als niet economie, maar iets heel anders het doel is? En zien we nu al de contouren van een nieuwe wereldorde? Daarover econoom en NRC-journalist Maarten Schinkel. (15:26) Staat Meloni aan de kant van Europa of Trump? Ook we zoomen in op de Italiaanse premier Giorgia Meloni, die komende week - middenin deze crisis - op bezoek gaat bij Trump. Staat de radicaal-rechtse Meloni nou aan de kant van Europa of aan de kant van de Amerikaanse president? Eveline Rethmeijer over het ware gezicht van Meloni. Dat doen we met EenVandaag-verslaggever en oud-Italië-correspondent Eveline Rethmeier. Presentatie: Tim de Wit

Dit weekend brengt de Syrische leider Ahmed al-Sharaa een bezoek aan Turkije, waar hij onder andere met president Erdogan zal spreken. De ontmoeting valt in een tijd van oplopende spanningen tussen Turkije en Israël, die botsende belangen najagen in het politiek nog instabiele Syrië. Zo bombardeert Israël Syrische doelwitten, om te voorkomen dat het een ‘Turks protectoraat’ wordt. Wat willen beide buurlanden bereiken, en wat is in het belang van Syrië zelf? Daarover arabist Leo Kwarten.  (09:38) Podcast: Europa draait door In onze podcast Europa draait door ontvangen Tim de Wit en Arend Jan Boekestijn deze week VRT-journalist en defensiedeskundige Jens Franssen.  (11:24) Nervositeit over Trump stijgt in VS  Ook binnen de VS stijgt de nervositeit over het beleid van Donald Trump. Door het hele land zijn honderdduizenden mensen de straat op gegaan om te demonstreren tegen de president. Maar waar blijft het verzet vanuit de Democratische Partij, zeker nu ook Republikeinen openlijk kritiek op Trump uiten? Te gast zijn correspondent Karlijn van Houwelingen en journalist en VS-kenner Casper Thomas van De Groene Amsterdammer. Presentatie: Eva Koreman.

Zo’n 970 reservisten van het Israëlische leger, onder wie piloten en officieren, hebben een brief ondertekend waarin ze oproepen tot het beëindigen van de oorlog in Gaza. Ze weigeren niet hun dienstplicht, maar willen niet meewerken aan wat zij zien als politiek gemotiveerd militair geweld. Antropoloog en Israël-kenner Erella Graciani duidt deze opvallende actie én de felle reactie vanuit de legertop. (08:29) Oud-Duits minister over de nieuwe wind in Berlijn Naar verwachting wordt CDU-leider Friedrich Merz in de week van 5 mei tot bondskanselier gekozen, waarna zijn nieuwe regering van start gaat. De coalitie met de SPD heeft grote ambities, zowel op nationaal als internationaal vlak. Prominent lid van het CDU en voormalig minister Peter Altmaier over Duitslands leiderschap en de grote uitdagingen waar zijn land voor staat.  Presentatie: Sophie Derkzen

De kogel is door de kerk in Duitsland: de formerende partijen zijn tot een regeerakkoord gekomen. Dat betekent dat de christendemocraten en de sociaaldemocraten het de komende jaren samen zullen moeten rooien, met Friedrich Merz van de CDU/CSU als de nieuwe bondskanselier. Wat zijn zij van plan met Duitsland? En wat voor leider zal Merz zijn? We bespreken het met Marja Verburg van het Duitsland Instituut en Jeroen Reygaert, VRT- journalist.  (12:55) China reageert hard op Amerikaanse tarieven  China reageert fel op de torenhoge Amerikaanse importtarieven door tegenmaatregelen te nemen en zegt tot het einde te willen vechten. Amerika is een belangrijk exportland voor China. Hoelang kan China deze economische klappen verduren? En waarom kiezen ze voor een harde tegenaanval? Frank Pieke, hoogleraar moderne China studies aan de Universiteit Leiden, over de harde reactie vanuit China.  Presentatie: Sophie Derkzen

President Zelensky heeft in een videoboodschap bevestigd dat het Oekraïense leger actief is in de Russische regio Belgorod, naast het Russische Koersk. Volgens de Oekraïense leider zijn de operaties aan de landsgrenzen gerechtvaardigd: "De oorlog moet terugkeren naar waar die vandaan kwam." Aan correspondent Michiel Driebergen vragen we waarom Kyiv nu deze aanval inzet. (09:54) Hoe Europa zijn industrie wil redden In onze geopolitieke serie ‘De Oplossing van het Westen’ gaat het vandaag over de Europese industrie. De Amerikaanse importheffingen zijn slechts de nieuwste klap in een lange reeks tegenslagen. Door de torenhoge energieprijzen wordt het voor Europese fabrieken steeds lastiger om te overleven. Maar juist nu zijn die fabrieken onmisbaar, stelt de Europese Commissie. Hoe houdt Europa zijn industrie overeind? Daarover spreken we met econoom Rens van Tilburg van het Instituut voor Milieuvraagstukken (VU) en Sander Tordoir, hoofdeconoom bij de Europese denktank CER. Presentatie: Sophie Derkzen

Wereldwijd dalen de beurzen scherp na de aankondiging van de regering Trump om voor bijna alle landen, met uitzondering van Rusland, forse importheffingen in te voeren. Hoe wordt er in Berlijn gereageerd, waar de nieuwe coalitie toch al moeite heeft om middels een regeerakkoord de haperende Duitse economie vlot te trekken? En wat moet het antwoord van de EU zijn? Daarover onze correspondent in Duitsland, Guy Hoeks, en ING-econoom Bert Colijn. (14:42) Onderwijs te midden van oorlog: een kijkje in een basisschool in Douma In Syrië groeit een generatie kinderen op die niets anders kent dan oorlog. Veel scholen zijn verwoest en miljoenen kinderen krijgen geen onderwijs. Maar hoe staat het met de scholen die nog wel functioneren? Een reportage van Nienke Edelenbosch en Jaap van den Biesen, gemaakt op een basisschool in Douma.  Presentatie: Tim de Wit

De spanning tussen aartsvijanden Amerika en Iran bereikte afgelopen week een hoogtepunt: president Trump wil een nieuwe nucleaire deal sluiten en dreigt met luchtaanvallen. Maar Iran piekert er vooralsnog niet over om met de Amerikanen aan tafel te gaan. Om al die spanningen beter te begrijpen, bekijken we de wereld vanuit Iran - wat maken die dreigementen van Trump daar nu los? Hoe probeert Iran zijn eigen veiligheid te garanderen? Daarover journalist en Midden-Oosten-expert Ghassan Dahhan. (15:53) Wetenschap door de geopolitieke bril Met natuurkundige Robbert Dijkgraaf bekijken we de wetenschap door een geopolitieke bril; hoe belangrijk is de wetenschap voor de macht? Trump draait de geldkraan dicht, terwijl in andere delen van de wereld kennishubs ontstaan, waar staat Europa in dit verhaal? En: is kennis macht? Presentatie: Sophie Derkzen

Met een historische uitspraak van het Constitutioneel Hof in Zuid-Korea is president Yoon uit zijn ambt gezet. De rechtbank oordeelde unaniem dat Yoon “de grondbeginselen van de democratie heeft geschonden”, toen hij in december een couppoging deed. Wat staat Zuid-Korea nu te wachten? En wat gebeurt er met Yoon zelf? Korea-deskundige Remco Breuker, van de Universiteit Leiden, is te gast. (08:26) Transgenderrechten VS onder druk Sinds Trump weer aan de macht is, staat het inperken van transrechten hoog op zijn agenda. Zo mogen transgender en non-binaire personen niet langer een 'X' als genderaanduiding op officiële documenten gebruiken. Daarnaast zouden transgender vrouwen uitgesloten worden van deelname aan vrouwensporten en wil hij transgender personen uit het leger weren. Het leidde ertoe dat trans persoon Andy Passchier besloot Amerika te verlaten. Andy vertelt over diens vertrek. Ook cultuurwetenschapper Margriet van Heesch (UvA) schuift aan. (21:50) Bureau Buitenland ook op tv Vanaf komende zondag is het zo ver: dan verschijnt Bureau Buitenland ook op televisie. In hun nieuwe programma helpen Sophie Derkzen en Tim de Wit meer grip te krijgen op deze razend ingewikkelde wereld. Te gast is Sophie Derkzen. Bescherm de Publieke Omroep Laat de Publieke Omroep niet wegbezuinigen, ga naar beschermdepubliekeomroep.nl (https://podcast.npo.nl/admin/feed/24/feeditem/beschermdepubliekeomroep.nl) Presentatie: Chris Kijne