Bureau Buitenland

In de Oost-Congolese stad Goma presenteerden de gewelddadige rebellen van M23 zich gisteren officieel als de nieuwe machthebbers. In een voetbalstadion maakten duizenden Congolezen kennis met een nieuwe guerrilla-gouverneur. De boodschap: alles wordt beter, en de opmars door Congo gaat door. Journalist Elien Spillebeen keerde vorige week terug uit Oost-Congo.  (11:58) Duitsland Wunderland: hoe ga je samen verder in een politiek verscheurd land? Duitsland is in rep en roer nadat leider van de christendemocraten Friedrich Merz een voorstel in het parlement liet steunen door de Alternative für Deutschland. Duizenden gingen de straat op, uit overtuiging dat samenwerking met een rechts-radicale partij nooit moet kunnen. Toch stemt naar verwachting een vijfde van de Duitsers straks op de AfD. Hoe kunnen de Duitsers nog met elkaar verder, na de verkiezingen? Dat vraagt journalist en regisseur Britta Hosman zich af in haar nieuwe documentaire voor Tegenlicht, waarvan we vandaag een voorproefje krijgen. Presentatie: Sophie Derkzen

In Turkije klinkt steeds meer hoop op vrede met de Koerdische PKK, waarmee het land al decennialang verwikkeld is in gewapende strijd. De Turken hameren op een einde van het conflict en daar lijken de Koerden nu serieus gehoor aan te geven. Is er daadwerkelijke kans op vrede? En waarom juist nu? Daarover collega en Turkijekenner Cevahir Varan. (14:31) De Wit en de Brit #1: Migratie Vijf jaar na het vertrek van de Britten uit de Europese Unie keert Bureau Buitenland-presentator Tim de Wit terug naar zijn geliefde Verenigd Koninkrijk. In de serie De Wit en de Brit maakt hij de balans op: wat is er terecht gekomen van al die beloftes van de Brexiteers? In aflevering #1: migratie. Het was voor veel Britten dé belofte om vóór Brexit te stemmen: als het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie zou stappen, zou het weer controle krijgen over de eigen grenzen en dus migratie drastisch naar beneden kunnen brengen. Maar is dat ook gebeurd? Een verslag van Tim de Wit. Presentatie: Sophie Derkzen Volg Bureau Buitenland op... –Instagram: https://www.instagram.com/vpro_bureaubuitenland/ –LinkedIn: https://www.linkedin.com/company/93346725 –Bluesky: https://bsky.app/profile/bureaubuitenland.bsky.social

Als een heuse vastgoed-tycoon stelt Donald Trump voor om van Gaza een ‘Rivièra van het Midden-Oosten’ te maken, onder Amerikaans gezag en beschermd door Amerikaanse soldaten. De Palestijnse bevolking moet maar permanent vertrekken naar Arabische buurlanden, die woedend reageren. Netanyahu stond ernaast en zag dat het goed was, maar hoogste VN-chef Guterres spreekt onomwonden van etnische zuivering. Moet je dit nieuwste voorstel van Trump überhaupt serieus nemen en zo ja, hoe moet je het er dan over hebben? Daarover Peter Malcontent, onderzoeker aan de Universiteit Utrecht gespecialiseerd in het Israëlisch-Palestijns conflict.  (13:41) Van onveilig naar veilig land, wat moet er in Syrië veranderen? ‘Geen internationale paria meer, maar een betrokken land op het wereldtoneel. Met een Syrië voor iedereen.’ Onder dat motto zijn de nieuwe machthebbers al bijna twee maanden hard bezig om een nieuwe toekomst op te bouwen voor hun land. Maar dat lijkt geen gemakkelijke opgave. Vooral als er nog wraakacties en moordpartijen plaatsvinden. Over de inspanningen om stabiliteit te brengen is journalist en Syrië-kenner Fernande van Tets te gast. Presentatie: Chris Kijne Volg Bureau Buitenland op Instagram (https://www.instagram.com/vpro_bureaubuitenland/), LinkedIn (https://www.linkedin.com/company/93346725/), en Bluesky (https://bsky.app/profile/bureaubuitenland.bsky.social).

Na een stortvloed aan politieke besluiten en opzienbarende ontslagen door de regering-Trump, komt het Amerikaanse ambtenarenapparaat steeds verder onder druk te staan. Ondanks de overmacht zijn er ook bestuurders die weigeren mee te werken aan beleid dat in hun ogen onwettig is. Hoe proberen zij naar eer en geweten te handelen, en hoeveel kans van slagen heeft dat? Daarover correspondent Karlijn van Houwelingen. (11:19) Brussel zet zich schrap voor mogelijke handelsoorlog Na de dreigementen richting Mexico, Canada en China heeft president Trump aangekondigd dat er ook zeker importtarieven voor Europese goederen verhoogd zullen worden. EU-leiders reageren en proberen de eenheid te bewaren. Maar is Europa voldoende voorbereid? En is er nog een manier om een handelsoorlog te voorkomen? Daarover spreekt Europa-expert Rem Korteweg van Instituut Clingendael. Presentatie: Maaike Schoon  Volg Bureau Buitenland op Instagram (https://www.instagram.com/vpro_bureaubuitenland/), LinkedIn (https://www.linkedin.com/company/93346725/), en Bluesky (https://bsky.app/profile/bureaubuitenland.bsky.social).

Mexico en Canada reageren boos en verbijsterd op de aanval van hun belangrijkste handelspartner. De Amerikaanse president Donald Trump verordende dit weekend een importtarief van 25 procent op vrijwel alle importen uit beide landen. Die dreigen hun buurman nu met gelijke munt terug te betalen. Een vrijhandelsverdrag veranderde in één weekend in een handelsoorlog. Contact met onze correspondenten Jan Albert Hootsen in Mexico en Tom Bijvoet in Canada.   (13:58) Wordt EU-begroting opgerekt voor defensie? Topoverleg in Brussel vandaag over de Europese defensie-uitgaven. Dat die omhoog moeten, daar is iedereen het inmiddels over eens. Maar hoe, daarover moet nog flink gediscussieerd worden. En Nederland staat steeds geïsoleerder, want de bekende ‘vrekkige vier’ lijken uit elkaar te vallen – gaat er dan toch gezamenlijk geleend worden? Daarover correspondent Rik Rutten vanuit Brussel. Presentatie: Chris Kijne Volg Bureau Buitenland op Instagram (https://www.instagram.com/vpro_bureaubuitenland/), LinkedIn (https://www.linkedin.com/company/93346725/), en Bluesky (https://bsky.app/profile/bureaubuitenland.bsky.social).

De allereerste reis van Trumps buitenlandminister Marco Rubio gaat naar Latijns-Amerika, en dat is geen toeval. Migratie is een van de grote thema's voor Trump en de migranten komen vrijwel allemaal via de zuiderburen. Rubio's eerste stop wordt naar verwachting Panama. Ook dat is geen toeval, vertelt Latijns-Amerikaredacteur Edwin Koopman.  (08:03) Kan Rwanda het oosten van Congo annexeren?  Onder de vlag van rebellengroep M23 hebben Rwandese troepen de belangrijke stad Goma veroverd. Nu ze ook oprukken naar het zuidelijker gelegen Bukavu, is de grote vraag waar deze opmars eindigt. Gaat Rwanda mee met de nieuwe mode onder wereldleiders, het annexeren van grondgebied, en wil het grote delen van oost-Congo inlijven? En waarom is het Westen zo stil? Daarover Bram Vermeulen van VPRO’s Frontlinie. Presentatie: Eva Koreman.

Vandaag wijden we de hele uitzending aan Duitsland, waar gesproken wordt van een historisch moment. Voor het eerst is een initiatief van een gevestigde partij door de Bondsdag gekomen met steun van de radicaal-rechtse Alternative für Deutschland. Het gaat om een vergaand plan voor strengere asielmaatregelen van CDU-leider Friedrich Merz. Is dit het einde van de ‘brandmuur’ tegen de AfD? Daarover Duitslandverslaggever Jeroen Reygaert van de VRT. Wie is een echte Duitser? Met historicus en journalist Merlijn Schoonenboom praten we verder over de Duitse zoektocht naar identiteit. Want wie is dat nou eigenlijk: de Duitser? Eet hij schnitzel of een broodje döner? En mag een Duitser onverdeeld trots zijn op zijn cultuur en geschiedenis? Over zulke vragen lopen de gemoederen in het land hoog op, zeker in verkiezingstijd. Presentatie: Sophie Derkzen.

Een paar uur na de beëdiging van Donald Trump annuleerde de Amerikaanse migratiedienst alle afspraken met migranten uit het zuiden. Mensen die maandenlang hadden gewacht op de felbegeerde afspraak zagen ineens op hun telefoon dat hun reis van soms duizenden kilometers voor niks was geweest. Mexico-correspondent Boris van der Spek reisde naar Amerikaanse grens en voegde zich tussen de wanhopige migranten.  (14:11) Compensatie voor Nederlandse boeren in Zimbabwe Na ruim twintig jaar krijgen Nederlandse boeren in Zimbabwe compensatie voor de onteigening van hun boerderijen. Tijdens omstreden landhervomingen moesten zij, samen met duizenden andere witte boeren, hun land afstaan om koloniale ongelijkheden recht te zetten. Maar nu compenseert het Afrikaans land de boeren. De Nederlandse ambassadeur Margret Verwijk is jarenlang betrokken geweest bij de onderhandelingen.  Presentatie: Eva Koreman

Na maandenlange protesten is de Servische premier Miloš Vučević vanochtend dan toch afgetreden. Hij nam zijn besluit na alweer een dag van verkeersblokkades door Servische studenten en boeren. Daarover Balkan-journalist Marjolein Koster.  (09:58) Technologische wedloop tussen VS en China losgebarsten Een Chinees alternatief voor ChatGPT heeft de Amerikaanse techbedrijven doen kelderen op de beurs. Duidelijk is dat de VS niet langer een monopolie heeft op het gebied van kunstmatige intelligentie. Welke gevolgen heeft de Chinese doorbraak in de geopolitieke strijd tussen de VS en China? En wat betekent deze wedloop voor Europa? We spreken daarover met Paul Verhagen, van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies, en Maaike Okano-Heijmans, onderzoeker bij het Clingendael Instituut. Presentatie: Sophie Derkzen

Trump zit nog maar zeven dagen in het Witte Huis, maar houdt inmiddels al de hele internationale gemeenschap bezig met uiterst provocerende telefoontjes en uitspraken. Van het 'tijdelijk verplaatsen' van Gazanen tot een harde confrontatie met Denemarken over Groenland. Hoe moet je hier als leider op reageren? En is het überhaupt mogelijk om Trump van gedachten te laten veranderen? Daarover diplomatiedeskundige Robert van de Roer.   (11:29) Rebellen claimen inname grootste stad Oost-Congo  In het noordoosten van Congo vallen belangrijke steden in handen van de M23-rebellen, die aan een ongekende opmars bezig zijn. Nu zou ook Goma ingenomen zijn door de rebellengroep, die volgens de VN wordt gesteund door buurland Rwanda. Op internationaal niveau wordt gevreesd voor een humanitaire catastrofe en het uitbreken van een regionaal conflict. Daarover journalist Elien Spillebeen van MO Magazine en Nynke Douma die voor VNG International in Congo werkt.   Presentatie: Sophie Derkzen.