De Jortcast

In de nazit praat dr Kelder verder met zijn gasten, kippendoctor en dierenhistoricus Dirk-Jan Verdonk en hoogleraar vergelijkende bestuurskunde Frank Hendriks. Worden de dieren voldoende vertegenwoordigd? En over vertegenwoordiging gesproken: worden alle lagen van de bevolking eigenlijk wel voldoende vertegenwoordigd?

Hoera, de vleeskip bestaat 75 jaar - maar dat is voor het verenbeest zelf geen reden tot feest. Sinds zij in de Verenigde Staten werd ontwikkeld om zo snel mogelijk zo veel mogelijk vlees op te leveren, eten we wereldwijd jaarlijks 74 miljard kippen die slechts zes weken oud mochten worden. Een gesprek met vrije uitloop over het meest gegeten dier, dat mede door lobby en Europese subsidies zo groot werd. Shownote: https://decorrespondent.nl/14821/hoe-onze-mediacratie-een-wantrouwenmachine-werd/9b8b7d0e-a48a-0b91-01d4-82ddb456a256

Willen we meer, of minder democratie? Meer, is doorgaans de roep, en de invoering van een referendum is dan nog niet eens zo'n slecht idee. Maar dan geen dom referendum zoals de Britten hielden in 2016. In gesprek met hoogleraar vergelijkende bestuurskunde prof. dr. Frank Hendriks over burgerfora, correctieve referenda en het slimmer inrichten van onze democratie. Het wetsvoorstel van SP-Kamerlid Renske Leijten: https://www.tweedekamer.nl/kamerstukken/plenaire_verslagen/kamer_in_het_kort/initiatiefwetsvoorstel-invoering-correctief (https://www.tweedekamer.nl/kamerstukken/plenaire_verslagen/kamer_in_het_kort/initiatiefwetsvoorstel-invoering-correctief)

Internationaal nieuws deze week dat prins Bernhards officiële lidmaatschapskaart van de NSDAP was gevonden, gewoon in het eigen Koninklijke Huisarchief. Biograaf en historicus dr. Gerard Aalders (https://www.gerardaalders.nl/) (voormalig medewerker van het NIOD) had al in 1995 bewezen dat onze wijlen prins lid was geweest van Hitlers partij, maar toen wilde niemand luisteren. Zelfs de prins belde Aalders vanaf zijn sterfbed nog op dat hij het totaal mis had.  Een lange aflevering van de Jortcast met Aalders die na jaren graven in de archieven exact weet hoe vaak Bernhard van Lippe-Biesterfeld zich heeft verrijkt en heeft gelogen.

Meer of minder democratie Met de verkiezingen op komst is een nieuwe bestuurscultuur vooralsnog de grootste belofte. Maar hoe moet die eruit komen te zien? Willen we meer of minder democratie? En is zo’n referendum dat nu bijna door de Eerste Kamer heen is wel echt verstandig? Het kan vooral beter, denkt hoogleraar vergelijkende bestuurskunde prof. Dr. Frank Hendriks. Hij vergeleek democratieën op internationale schaal en kent de zin en onzin van een systeem waarin iedereen maar mag meebeslissen. De kip: lobby of lekker? Dr Kelder duikt in de jonge geschiedenis van het meest veelzijdige stukje vlees: de plofkip, de chloorkip, of simpelweg de vleeskip. Deze gemaltraiteerde versie van het scharrelende verenbeest wist het in tachtig jaar bestaanstijd te schoppen tot het meest gegeten dier ter wereld. Een twijfelachtige eer. Is dat lobby, of gewoon onweerstaanbaar lekker? Dat en meer bespreekt uw gastheer met Dirk-Jan Verdonk, die het boek ‘De Ontplofte Kip’ schreef.

Meeste stemmen gelden, ook dat is democratie. Maar in een vergrijzend Nederland kun je je afvragen of de belangen van de bloem der natie ook nog wel behartigd worden. Een nazit met prof. dr. Ronald van Raak, hoogleraar Erasmiaanse Waarden te Rotterdam, en gezondheidseconoom prof. dr. Xander Koolman.

De grote Nederlandse filosoof van Spinoza is de grondlegger van ons denken over vrijheid, tolerantie, democratie en vrijheid van meningsuiting. Maar opvallend genoeg dacht hij er zelf in zijn tijd heel anders over dan wij nu doen, legt hoogleraar Erasmiaanse waarden prof. dr. Ronald Van Raak uit.

Vermarkting en vergrijzing, zomaar twee variabelen in een zorgsysteem waarbinnen de kosten blijven stijgen. Geen politieke partij die er met het vergrijzende electoraat haar vingers aan durft te branden. Iemand moet het doen, dus dr Kelder waagt zich er maar aan met zorgeconoom dr. Xander Koolman. Besproken CBS-cijfers zijn hier (https://www.poliswijzer.nl/blog/hoe-betalen-we-de-zorgkosten-in-nederland/#:~:text=Het%20gaat%20hierbij%20om%20verplichte,%2C%20namelijk%2012%2C1%25)terug te vinden.

Liever ziek dan duur? De zorgpremie gaat omhoog en onze zorguitgaven bedragen met 108 miljard, ruim een kwart van de overheidsuitgaven. Is de marktwerking in de zorg mislukt? Hoe stoppen we deze trend? Wie is bereid om de toegankelijkheid of betaalbaarheid van de zorg te verkleinen, om te voorkomen dat de kwaliteit van de zorg gelijk blijft? Gezondheidszorgeconoom Xander Koolman ontrafelt de zorguitgaven. De grootste kostenposten waar iets aan te doen is, zijn ouderenzorg, jeugdzorg en ggz. Niet bepaald populaire onderwerpen om in te snijden tijdens verkiezingstijd.  Spinoza, de eerste atheïst Oktober is Spinozamaand - Spinoza is de denker die in Amsterdam werd geboren en de standaardwerken als de Ethica schreef. De man van Portugees Joodse komaf legde de basis voor de Nederlandse gedachte over tolerantie en het ‘vrije denken’. Wie was deze filosoof en hoe zien we zijn denkrichting terug in ons dagelijks leven en in onze politiek? Prof. dr. Ronald van Raak, de Erasmiaanse wetenschapper verbonden aan de gelijknamige universiteit, heeft de net verschenen biografie (ruim 1100 pagina’s) van de Britse historicus Jonathan Israel gelezen en geeft uitleg.  Dik, dikker, dikst We maken dagelijks tweehonderd keuzes over wat we eten. Hoe kunnen we dat sturen richting gezondere alternatieven? Jonge dr. Sanne Djojosoeparto onderzocht welke beleidsmaatregelen overheden in Europa en Nederland aannemen om onze voedselomgeving zo aan te passen dat het gezond gedrag bevordert, en is kritisch: in Nederland hebben de maatregelen grotendeels een zwak tot zeer zwak effect. In dr Kelder en Co legt ze uit waarom maatregelen als een suikertaks wél doel treffen.

Alles is design: van de spullen om je heen tot de systemen waar we gebruik van maken en onderdeel van zijn. Zoals sociale regelingen die armoede moeten tegengaan. In de nazit praat dr Kelder over dit soort ontwerpvraagstukken met design-expert prof. dr. Paul Hekkert en prof. dr. Koen Caminada, hoogleraar Empirische analyse van sociale en fiscale regelgeving.