Het Mediaforum

Aan tafel zitten Bas van Sluis en Laurens Vreekamp. We hebben het over een primeur van de Telegraaf. Misdaadverslaggever John van den Heuvel sprak als eerste met de eigenaresse van de verwoeste bruidswinkel Aliyahs Styling aan de Tarwekamp. Is het de taak van de media om voor rechercheur te spelen? Het mediamoment van Vreekamp gaat over de ontwikkelingen rondom techbedrijven. Waarom maakt hij zich zorgen? Het mediamoment van Van Sluis gaat over een ingezonden brief van Henk Kamp in de Volkskrant. Tot slot hebben we het over het Glazen Huis. Hoe kijken onze mediakenners naar deze traditie?

Kerstreces, sprake van oorlogsdreiging en Wilders' 'geduld is op' wat betreft de asielplannen. Waar menigeen speculeerde over de val van het kabinet, weet Schoof-I het toch uit te houden tot na de feestdagen. En daar kregen de politici veel vragen over. "Het enige wat men te zeggen heeft over dat het niet lekker loopt is dan: het is nu en dan zwaar, er zijn veel discussies omdat de partijen uit elkaar liggen. Het gedoe dat we afgelopen maanden hebben gezien, is dan logisch", aldus journalist en presentator Ajouad El Miloudi. "Ze gingen van ruzie naar conflict naar ruzie", aldus Sandrina Hadderingh, hoofdredacteur van Omroep Gelderland. Volgens Fatihya Abdi, gemeenteraadslid (PvdA) in Amsterdam, zijn de meest recente uitspraken van Wilders over een kabinetsval een "afleidingsmanoeuvre." "We kunnen niet kritisch zijn op de PVV en hoe zij functioneren. Dat is opmerkelijk", zegt Abdi. El Miloudi meent dat Wilders een "strategische zet" doet. "Hiermee laat hij de kiezer weten: ik heb het in ieder geval geprobeerd, ze wilden niet meewerken." Ook minister Fabers praktijken worden in twijfel getrokken. "Faber is wel druk geweest, maar met exact hetzelfde als Wilders."

Oorlogsverslaggever Clarissa Ward deed voor CNN een interview met een vermeend Assad-slachtoffer die bevrijd werd uit een van de gruwelijke gevangenissen in Syrië. Maar er zijn twijfels ontstaan of dat allemaal wel klopt en of de man in kwestie niet eigenlijk bij Assad hoort. De nieuwszender geeft inmiddels zelf aan te twijfelen of ze niet misleid zijn. Joost Oranje, coördinator onderzoeksjournalistiek bij Nieuwsuur en NOS Nieuws, vroeg zich meteen af of het verhaal wel klopte. "CNN nu aan de hoogste boom hangen, vind ik ook niet terecht. Maar het roept veel vragen op", zegt Oranje. De journalist stoort zich ook aan het feit dat de nieuwszender niet meldde en blijkbaar ook niets wist wie deze man was, maar wel doorging met het interview. "Wat ik zwak vind van CNN is dat ze geen duidelijkheid geven. Ze twijfelen nu ook zelf aan de identiteit."

Na de waarschuwende woorden van Mark Rutte leek heel Nederland in de prepshop te staan. Rutte riep op tot voorbereiden op een mogelijke oorlog en de media ging er het hele weekend mee aan de slag. Spraakmaker Thomas Huttinga, schrijver en docent Europees recht, noemt de waarschuwing voor dreiging terecht. "Het is belangrijk dit dichter bij de mensen te brengen vanwege die noodzaak en bittere realiteit." Volgens Carmen Fernand, hoofdredacteur Levensbeschouwing en Caribisch Netwerk bij de NTR, is het niet alleen voor dreiging van oorlog nodig om spullen in huis te hebben. "Volgens mij is het breder dan dat, kijk ook naar klimaatverandering." Volgens Fernand moet media daarom ook meer constante aandacht geven aan dit onderwerp. NAVO-cheff Rutte is niet de eerste die dit zei. De hoogste militair van de NAVO, Rob Bauer zei afgelopen januari al dat 'we het onverwachte moeten verwachten'. En na hem volgden vele waarschuwingen. Toch lijkt men nu meer aan de haal te gaan met het nieuws vanuit Rutte’s hand. "Het ligt ook aan de kwestie tijd", zegt Huttinga. "Met Trump over één maand aan de macht kunnen er wel degelijk dingen gaan veranderen." Volgens Marc Veeningen, hoofdredacteur Hart van Nederland, komt het ook door de positie van Rutte binnen de NAVO.

De rechtszaak rondom de rellen in Amsterdam is van start gegaan. De jongeren die op 'jodenjacht' gingen staan terecht om de onrust die ontstond naar aanleiding van de voetbalwedstrijd tussen Maccabi Tel Aviv en Ajax. In de talkshows kwam het onderwerp ruim aan bod. "De schrik die er was toen het gebeurde, is wat gedaald. Maar wat er gisteren naar buiten kwam uit die appgroepen zorgde wel voor boosheid", zegt Renze Klamer, presentator bij RTL. "Dat de toon nu rustiger is, vind ik toe te juichen. Het is een rechtszaak en daar hoort hoor en wederhoor bij", reageert Margriet Brandsma, oud-correspondent Duitsland. In zijn uitzending was misdaadverslaggever Saskia Belleman te gast, bij Bar Laat was een advocaat van een van de verdachten te zien. De verhalen van de verdachten kwamen op Klamer verkeerd over. "Het zijn stoere gasten in die appgroepen en dan zitten ze voor de rechter en dan weten ze het opeens niet meer. Daar kan ik me over opwinden." Volgens Brandsma slaan ook rechters een "docentachtig" toontje aan bij de verhoren. "Je kunt het ook directer stellen. We zijn het er toch over eens dat dit niet kan?" Verder hebben we het in het mediaforum over de vragen die feestvierende Syriërs in Utrecht kregen van een verslaggever van het NOS-journaal, de transfer van Thomas van Goningen van omroep WNL naar SBS en over alcohol op de tafels van talkshows. Aan tafel zitten Margriet Brandsma, Renze Klamer en Spraakmaker Heiman Wertheim.

De onvrede over de werkwijze van minister Marjolein Faber van Asiel en Migratie groeit. Zo werd er gemeld dat de PVV-minister tot januari geen woordvoerders heeft, lokale bestuurders geven aan de samenwerking als moeizaam te ervaren, de Raad voor de Rechtspraak gaf aan dat ze maar een week hadden om te reageren op asielplannen en de gangbare politiek assistent is ook niet aanwezig. In een uitzending van Nieuwsuur deden ze een rondvraag in de Kamer, waaruit bleek dat er op alle afdelingen "geen contact" was met Faber. "Dat is opmerkelijk en ongebruikelijk", stelt Michelle Salomons, onderzoeksjournalist bij Investico. "Ik denk dat dit een onderdeel is van hoe zij politiek bedrijven. Heel hard roepen en vervolgens niets doen, dus ook niet erover in gesprek willen." Ook NRC-columnist Arjen Fortuin merkt op dat er "weinig beleid" is, zoals bij de grenscontroles. "De discrepantie tussen heel veel zeggen en heel weinig beleid eronder, gaat wel opvallen", aldus Fortuin.

Minister Marjolein Faber kreeg het erdoorheen om de grenscontroles weer op te voeren, om zo illegale migratie verder tegen te gaan. Sinds maandag voert de Marechaussee deze controles weer uit, nu met meer bevoegdheden. Faber dook zelf op langs de A2 nabij het Zuid-Limburgse Eijsden en de Belgisch-Nederlandse grens, evenals een hoop pers. Dat is "groot nieuws", meent Bas van Sluis, journalist bij Dagblad van het Noorden. Waar de Marechaussee voorheen slechts zes uur lang mocht controleren, is dat nu constant. "Dat we nu grenscontroles invoeren, is een ander beeld dat af en toe iemand eruit moet halen", vindt Van Sluis. Volgens Marc Adriani, hoofdredacteur bij BNR, was het een "rare vertoning" bij de grens. "Dit is een beetje voor de bühne", aldus Adriani.

Op zaterdagochtend kwam er vreselijk nieuws uit Den Haag. Het is nog onduidelijk wat de oorzaak van de ontploffingen is, wel wordt er over eenmisdrijf gespeculeerd. Wendelmoet Boersema, hoofdredacteur Trouw, had weekenddienst en zat daarom bovenop het nieuws. "Dit is niet gewoon iemand die in een woning het gas aan heeft laten staan." Een verslaggever is aangewezen op ooggetuigen en omwonenden om zo een verhaal op te tikken en soms bracht dit gruwelijke details met zich mee. "De heftigheid zit 'm niet in wat je ziet als verslaggever", zegt journalist Tom Kleijn. "Maar in de hulpeloosheid van betrokkenen."

Wat ooit een feest van de Amelanders omgeven door geheimzinnigheid was, stond deze week vól in de schijnwerpers. Er werd uitvoerig verslag gedaan van de viering die gisteren, uiteindelijk zonder grote incidenten, verliep. Paul Römer, voormalig Talpa-directeur noemt het verslaglegging hiervan 'journalistieke gemakzucht'. "Men gaat er alleen maar heen voor het spektakel en zo wordt het nieuws omdat wij er nieuws van maken. Moet dat dan in het acht uur journaal?" Volgens Römer is het geen journalistiek. "Het is alleen maar voor de rel, maar laten we daar niet in meegaan." Hansje Verbeek neemt de verslaglegging enigszins begrijpelijk, wanneer er iets gebeurt. "Maar het is er niet een die ik waardeer."  Verder hebben we in het mediaforum over een serie ingezonden brieven in De Volkskrant die gemaakt blijken te zijn met behulp van AI, de kerstreclames die de komende tijd veelvuldig voorbij zullen komen en een mediastorm over ouderen en alcohol. Frank van Pamelen van het Taalteam sluit het mediaforum af. Aan tafel zitten Paul Römer, Hansje van de Beek en Spraakmaker Wendelien van Welie-Vink.

De civiele rechtszaak tegen Sywert van Lienden en zijn compagnons Bernd Damme en Camiel van Gestel rondom de 'mondkapjesdeal' met de overheid is van start gegaan. Uit communicatie van de drie blijkt dat ze er in een vroeg stadium al op uit waren om zelf te worden van de deal. De drie zouden 'nooit meer geldzorgen' hebben nadat de deal doorging en zeiden tijdens de onderhandelingen dat wat er besproken werd 'grenzend aan vooropgezette fraude' leek. "Het zijn oplichters. Of ze de overheid nou hebben opgelicht of niet, ze hebben de bevolking een rad voor ogen gedraaid", reageert Angela de Jong, recensent bij het AD. Sywert en zijn compagnons wilden 'gillend rijk' worden van de deal, waar Nederland waarschijnlijk oké mee was geweest als ze er eerlijk over waren, denkt De Jong. Hoe het heeft uitgespeeld, "deugt van geen kant." Journalist Hugo Logtenberg kijkt uit naar de uitspraak van de rechter. "Deze tv-persoonlijkheid en zijn compagnons hadden niet de beste bedoelingen", stelt Logtenberg. De Jong verwacht niet veel goeds voor de toekomst van Van Lienden. “Hij komt nooit meer aan de bak, zelfs als hij in z’n gelijk wordt gesteld. Niemand neemt hem meer serieus. Ik snak naar gerechtigheid en dat hebben we al wel een beetje gekregen." Peter Jansen, hoogleraar Migratie, vindt het vooral kwalijk dat de drie tijdens de 'meest kwetsbare periode' van de recente geschiedenis ervoor kozen om dat te misbruiken. En daar heeft de samenleving al een oordeel over. "Dat volksgericht heeft al plaatsgevonden." Verder hebben we het in het mediaforum over de laatste opname van De Slimste Mens met Philip Freriks en Maarten van Rossem, een tweet van VVD-Kamerlid Ulysse Ellian en een motie van VVD-Kamerlid Bente Becker. Aan tafel zitten Hugo Logtenberg, Angela de Jong en Spraakmaker Peter Scholten.