Het Mediaforum

Aan tafel zitten Paul Römer, Kefah Allush en Spraakmakers Joris Linssen. Frank van Pamelen van het Taalteam sluit het Mediaforum af. Er is deze week veel nieuws over Gaza, met onder andere krachtige uitspraken van de Belgische koning en VN-chef António Guterres. Vandaag nog kwam naar buiten dat de Franse president Macron van plan is in september de Palestijnse staat te erkennen. "Wat mij eigenlijk verbaast, is dat ik deze intensiteit aan nieuws niet voortdurend zie", zegt Kefah Allush, presentator en schrijver. "Ik ben er eerder verbaasd over dat het níét elke dag de voorpagina haalt." Allush beschrijft zichzelf als iemand die in een constante staat van emotionele lichtgeraaktheid verkeert. "We zitten allemaal in onze eigen informatiebubbels, maar ik word al maandenlang geconfronteerd met wat er in Gaza gebeurt. Het enige verschil is dat andere media er nu ook aandacht aan besteden." Ook Paul Römer, oud-directeur radio en tv bij Talpa, merkt op dat hij niet per se meer aandacht ervaart, maar wel dat er iets is verschoven. "Ik heb het gevoel dat we een kantelpunt hebben bereikt. Niet alleen burgers laten zich horen, maar ook instanties met invloed beginnen zich uit te spreken." Volgens hem is het hoog tijd dat de 'schanddaad die door de Israëlische regering wordt gepleegd' onmiddellijk stopt. Presentator Joris Linssen voegt daaraan toe: "Er wordt nog steeds te weinig aandacht besteed aan wat er gebeurt, en vaak met verhullende taal. Maar er is sprake van een genocide en dat moet je benoemen én verslaan. Er kan nog veel meer gedaan worden, ook in de berichtgeving over de rol van Nederland, dat een van de grote leveranciers is."

Aan tafel zitten Rennie Rijpsma, Marc Veeningen en Spraakmaker Frans Pollux. Het Epstein-debacle wil maar niet gaan liggen. MAGA, de grootste groep supporters van Trump, kan het verhaal niet loslaten en er komen steeds meer details naar buiten over de vriendschap van de president met de 'beroemdste pedofiel van de VS'. Zo zou Trump ingelicht zijn door zijn minister van Justitie dat hij meermaals genoemd wordt in de 'Epstein files', meldt het Witte Huis na berichtgeving van CNN. "Kindermisbruik werkt bij complotdenkers als een trigger. Als je het dan niet openbaar maakt, roept dat vragen op", zegt Rennie Rijpma, hoofdredacteur van het AD. "Het toont ook aan hoe belangrijk de journalistiek is, ze moeten stug volhouden om te weten wat erin staat", aldus Marc Veeningen, hoofdredacteur Nieuws bij Talpa.

Bij de uitkijkpost bij Sderot komen dagelijks Israëli’s kijken op 'stoelen en sofa’s, voorzien van bier, popcorn en shishapijpen' kijken hoe de Israëlische luchtmacht doelen in Gaza raakt, meldt De Volkskrant. "Het is schrijnend", vindt columnist Frida Boeke. "Het wordt gezien als computerspel. Je gaat zitten en kijkt hoe Gaza met de grond gelijkgemaakt wordt." Ook schoolklassen zouden ernaartoe gaan. Volgens Boeke toont dit de "dehumanisatie van de Palestijnen" en hoe dit ingebed is bij de Israëli’s. "Dit is een vorm van hoe de mensen hun steun uitspreken. Het is een van de perspectieven van wat er daar gebeurt", zegt Mireille van Ark, adjunct-hoofdredacteur van RTL Nieuws.  Aan tafel zitten Mireille van Ark, Frida Boeke en Spraakmaker Stefan Pop.

"Neem hem niet letterlijk, maar wel serieus", een zin die in 2016 ontstond met betrekking tot Trump. "Een zin die rond is gaan zingen en die ik, tot grote ergernis, twee keer terug heb gelezen in onze eigen krant", zegt Sjirk Kuiper, verslaggever bij het Nederlands Dagblad. De ergernis van Kuiper zit hem in de 'totale onderschatting van de betekenis van woorden.' "En ook de onderschatting van wat hij wel al allemaal gerealiseerd heeft in die zes maanden. Er gebeurt echt wel veel daar in Amerika." Marc Adriani, hoofdredacteur BNR Nieuwsradio, vertelt dat op zijn redactie de zin 'Trump always chickens out' vaak gebruikt wordt. "Hij beweert heel veel, maar trekt vaak ook zijn keutel weer in." Volgens Kuiper wordt er zo vaak achter de incidentjes en daardoor ook de afleiding aangerend. "We hebben nog nooit zo'n bruut gehad als president in Amerika", zegt cultuurhistoricus en Spraakmakers René Cuperus. "Daar is lastig mee om te gaan, maar er mag ook niet onderschat worden hoeveel macht deze man heeft. Dat moet je constant voor ogen houden, anders maak je de verkeerde analyses."

Aan tafel zitten Michelle Salamons, Carmen Fernald en Spraakmaker Lotte Jensen. Een stel werd betrapt door de ‘Kiss Cam’ bij een Coldplay concert en de media waren er het hele weekend druk mee. De man in beeld bleek ceo van Amerikaans databedrijf Astronomer en de vrouw de HR-directrice van hetzelfde bedrijf. Het stel reageerde geshockt toen ze zichzelf op het grote scherm zagen en lead-zanger Chris Martin reageerde ad rem. "Goed hoe Martin reageerde", zegt Michelle Salomons onderzoeksjournalist bij Investico. "Maar dit nieuws is toch ook niet zó interessant dat het het hele weekend op de NOS-site zou moeten staan?" Salomons verwacht dat de grote aandacht het komt doordat het wegduiken van de man en vrouw 'zo mediageniek' was. Het bleef niet bij het ene filmpje. Inmiddels zijn er ontelbare parodieën via social media te vinden en ook nieuwssites kwamen met spin-off artikelen. Zo had het AD een artikel over relaties op het werk en kwam de NOS met een stuk over waar je wel of niet gefilmd mag worden. Volgens Carmen Fernald, hoofdredacteur bij de NTR, was de tax al snel bereikt voor de hoeveelheid aandacht die de video kreeg. Lotte Jensen, neerlandica, filosoof en Spraakmaker noemt de animo 'een vorm van leedvermaak'.

Het is een moeilijke mediaweek geweest voor de Amerikaanse president Donald Trump. Zijn eigen achterban, en gezinde media, keren zich tegen hem vanwege de Epstein-files. De Wall Street Journal kwam met een brief die Epstein zou hebben geschreven aan Trump. 'Je ziet dat ze gelijk roepen dat het een nepbrief is en met rechtszaken dreigen', aldus Telegraaf-hoofdredacteur Kamran Ullah. 'Het is wel oldschool Donald Trump en dat suggereert dat er meer aan de hand is.' VPRO-onderzoeksjournalist Hansje van de Beek ziet hoe dit ook effect begint te krijgen bij Trump's eigen 'MAGA-achterban'. 'Het is bijzonder dat dit het grensgevalletje is waarvan ze zeggen; dit begint onethisch te worden.' Historicus Ewoud Kieft snapt dit wel. 'Dit raakt de kern van Trump's boodschap dat de elite elkaar het hand boven het hoofd houdt. Nu blijkt Trump zelf onderdeel van die elite.' Kiki Schippers van het Taalteam sluit het Mediaforum af.

Tijdens een live nieuwsuitzending in Syrië was te zien hoe een Israëlische aanval op het ministerie van Defensie in Damascus plaatsvond. Het beeld was de live-achtergrond van het nieuwsprogramma. Israël bombardeerde de Syrische hoofdstad als reactie op het geweld van het Syrische regeringsleger tegen de druzen. "Het is een sterk staaltje propaganda van de Israëliërs", meent Paul Römer, oud-directeur radio en tv bij Talpa. "De impact hiervan is mediatechnisch veel groter dan drie bommen die ’s nachts vallen. Het is een bewuste, getimede actie geweest." Sarah Sylbing, hoofdredacteur van de VPRO, vond het "vervreemdend" en "heel heftig" om te zien. "Zo’n nieuwsbeeld is heel herkenbaar en vertrouwd."  Aan tafel zitten Sarah Sylbing, Paul Römer en Spraakmaker Chris van Dam.

In een interview met Nieuwsuur vertelde Caspar Veldkamp, de minister van Buitenlandse Zaken (NSC), over de voortgang van de hulpgoederen richting Gaza. Zo sprak hij over '180 vrachtwagens' die het gebied in zouden zijn gegaan. Maar zijn statements riepen meer vragen op dan antwoorden, stelt journalist Sakina Elkayouhi. "Hij zegt best wel weinig. Hij heeft het over het kibbelen van lidstaten en dat er daardoor geen resultaat behaald is." Bovendien kon Veldkamp niet onderbouwen waar hij het getal van 180 vrachtwagens vandaan haalde. "Wat ik ingewikkeld vind, is dat het Nederlandse standpunt niet wordt uitgelegd", reageert Mireille van Ark, adjunct-hoofdredacteur van RTL Nieuws.  Aan tafel zitten Mireille van Ark, Sakina Elkayouhi en Spraakmaker Ineke Sluiter.

Een informatieavond in Vianen over de komst van een asielzoekerscentrum is rustig verlopen. Zo valt te lezen bij RTV Utrecht, de NOS en het AD. Ook de aanwezige NOS-verslaggever viel op dat er weinig protesten waren.  Mandy Woelkens, presentator Omroep Zwart, noemt het ‘heel triest’ dat er zoveel verbazing voor het feit dat het rustig verliep. "Al hoor je wel vaker van gemeenten dat het ook rustig kan." Toch begrijpt zij dat de verschillende media aanwezig waren. "Als het uit de hand was gelopen wil je niet hebben dat je er niet was." Ook RTL-presentator Renze Klamer begrijpt de aanwezigheid van media bij de informatieavond. "Het is toch een heikel onderwerp en iedere gemeente worstelt ermee. In dat geval lijkt het me belangrijk te rapporteren dat het rustig was en dat het zo dus ook kan." Volgens Spraakmaker Ruben Smit, filmmaker en ecoloog, hebben media veel fouten gemaakt in de berichtgeving over azc’s. "En dat doen ze nog steeds." Smit zegt dat er ook een boel 'succesjes in ons land' zijn met betrekking tot azc’s. "Daar zou toch ook wel eens over kunnen worden geschreven, in plaats van over al dat faalt."

Aan tafel zitten Wendelmoet Boersema, Laurens Vreekamp en Spraakmakers Eefje Cuppen. President Trump komt vandaag met een ‘grote bekendmaking’ met betrekking tot Rusland. In elk geval, zo kondigde hij het vorige week aan. Op de Spraakmaker-redactie was wat verwarring of deze bekendmaking niet al te horen was. Trump zegt iets in de trant van 'overdag is Poetin zo'n leuke vent, maar 's avonds gaat hij bombarderen.' Volgens Wendelmoet Boersma, hoofdredacteur van Trouw, is hierbij te zien hoe een zakenman met de politiek botst. "In de zakenwereld is 'een man een man' en volbrengt hij wat hij belooft, maar in de politiek ligt dat toch anders." Boersema vertelt dat de Trouw-redactie aankondigingen van de VS-president altijd onder de loep neemt. "We horen vaak terug van lezers dat ze Trump zat zijn en krijgen meermaals de vraag om minder over hem te rapporteren." Boersema zegt niet te veel aandacht te willen besteden aan Trump. "Maar al dat hij zegt, heeft wel invloed op de wereld, tegen die afweging moet je je constant weten te verhouden. En onder de loep nemen of hij maar iets schreeuwt of daadwerkelijk iets relevants aankondigt." "Bij Trump is alles 'groot'", zegt Laurens Vreekamp, AI-specialist en journalist voor Villamedia. Volgens Vreekamp kan Trump, evenals andere politici, beter gehouden worden aan wat hij wél doet. "Verval als media daarbij niet in de dynamiek, maar spreek politici aan."