Het Mediaforum

Een meerderheid in de Tweede Kamer wil openheid van zaken jegens de financiën van Folkert Idsinga van NSC. De staatssecretaris van Fiscaliteit en Belastingdienst heeft volgens RTL Nieuws aandelen met een geschatte waarde van 6,5 miljoen euro, wat een belangenverstrengeling zou kunnen zijn. "NSC is de partij van de open bestuurscultuur", zegt journalist Leonard Ornstein. Dat maakt het volgens sommigen wrang dat juist Idsinga geen openheid van zaken wil geven. "Dit kan van invloed zijn", aldus Ornstein. "Wat voor geheimen heeft hij te verbergen?" Andrew Makkinga, presentator van Kunststof, vindt dat de Kamervragen beantwoord moeten worden. "Als er vragen komen, moet het in de openheid komen. Zeker met zijn positie, ook bij NSC. Ze roepen het een en doen het ander, met al die idealen." Volgens Ornstein vraagt zich af waarom er tegengestribbeld wordt. "Politici zitten daar niet als verdienmodel." Bovendien voelt Ornstein aan zijn "water" dat hier een "financiële affaire" van gaat komen. "We gaan ervan uit dat ze uit zichzelf afstand doen van bepaalde portefeuilles", zegt Amerikakenner Kenneth Manusama. "Om nu te zeggen dat we het moeten vereisen, betekent dat we een stap te ver zijn. We kunnen mensen niet meer vertrouwen. Dat eisen geeft aan hoe we tegenover elkaar staan."

Er komen weer 2 sportjournalistieke prijzen bij. De Nederlandse Sport Pers heeft besloten 2 oeuvreprijzen in het leven te roepen. Éen voor schrijvende en omroepjournalisten met een uitzonderlijke staat van dienst én een oeuvreprijs voor sportfotografie. Volgens Jan Slagter is het een degradatie van alle prijzen die er zijn. Verder hebben we het over de strijd tussen Harris en Trump, die niet fraaier en met de dag persoonlijker wordt, het veelbesproken filter dat gebruikt werd in het nieuwe seizoen van Gooische Vrouwen en de laatste week van De Avondshow met Arjen Lubach.  Aan tafel zitten Jan Slagter, Tim Hofman en Spraakmaker Frans Pollux.

AD en RTL publiceerden een gezamenlijk artikel met het nieuws dat asielminister Faber nog maar één woordvoerder heeft. Dat waren er eerder drie. Hansje van de Beek, onderzoeksjournalist bij HUMAN, begrijpt niet waarom dit artikel gepubliceerd wordt. "Het had met zwangerschapsverlof en toeva te maken en niets met politiek. Dus ik snap niet zo goed waarom ik over de personeelszaken van het ministerie moet lezen." Politiek verslaggever Floor Bremer reageerde dat zij zich geen minister kan heugen die in zo'n korte tijd zoveel woordvoerders uit zag vallen. Dat maakt het nieuwswaardig. Hoofdredacteur bij de Telegraaf Kamran Ullah sluit zich aan bij de mening van Van de Beek. "Er is pas een verhaal wanneer over drie weken blijkt dat Faber nog steeds geen woordvoerder heeft". Volgens Ullah mag er wel eens gekeken worden naar het effect van het hebben van maar één woordvoerder in plaats van drie. "Misschien werkt het juist wel heel goed om met iets minder communicatie mensen op de lijn te zitten."

The Washington Post had het stuk waarin het Kamala Harris als krant steunt al klaarliggen, maar eigenaar Jeff Bezos stak er een stokje voor. Voor het eerst sinds de jaren 80 spreekt 'The Post' niet openlijk zijn steun uit voor een presidentskandidaat. Journalisten namen ontslag en abonnees zeggen hun abonnement op. Bezos heeft zelf nog niet gereageerd, maar hij zou bang zijn dat zijn ruimtevaartproject in gevaar komt als Trump wint. Dan zou het zomaar eens kunnen dat Trump uit wraak, voor steun aan Harris, grote overheidsprojecten gaat blokkeren. Ook de LA-times spreekt voor het eerst geen steun uit voor een presidentskandidaat, maar geeft geen toelichting. "Een reactie zou wel voor verheldering zorgen", zegt radiopresentator Mandy Woelkens. "Nu wordt er veel gespeculeerd." Journalist Margriet Brandsma vindt dat verduidelijking haast wel verplicht moet worden om spookverhalen te voorkomen. Ook wordt er een opkomst van presidentskandidaten bij podcasts opgemerkt. "Ik denk dat we dat in Nederland ook meer gaan zien", zegt Brandsma. "Alle trends in Amerikaanse verkiezingsprogramma's waaien over."

Nadat de coalitiepartijen PVV, VVD NSC en BBB een akkoord hebben gesloten op asiel, klinken de kranten de volgende ochtend eensgezind negatief. Dan rijst de vraag; is de media té kritisch op het kabinet? "De Portugese kranten waren ook eensgezind over de nederlaag van Benfica tegen Feyenoord", aldus Ward Wijndelts (oud-hoofdredacteur Vrij Nederland). "Dus misschien is het wel een belabberde situatie waar je eensgezind negatief over kunt berichten", zegt hij, doelend op de politieke situatie in het kabinet. Johan Derksen was er bij Vandaag Inside duidelijk over: hij vindt dat alle journalisten praten als politici van PvdA-GroenLinks. "Borrelpraat", noemt Leonard Ornstein (politiek journalist) deze uitspraak."‘Het gaat om feiten. Er zou het strengste asielbeleid ooit komen. Tot op heden lijkt het om marginale maatregelen te gaan."

De PVV, VVD, BBB en NSC zijn tot een compromis gekomen in de asieldeal. Met een handjevol maatregelen moet de instroom van vluchtelingen tegengegaan worden. Opvallend is dat de noodwet er niet is gekomen, maar nu wordt gesproken van een asielnoodmaatregelenwet. "Woorden doen ertoe", zegt Rennie Rijpma, hoofdredacteur van het AD. "Ik denk dat het goed is voor onze democratie dat, als er maatregelen genomen worden, de volksvertegenwoordiging daarover gaat beslissen. Dat een partij dan een goed woord nodig heeft, is ook logisch." Henrike van Gelder, hoofdredacteur van KidsWeek, denkt er hetzelfde over. "Zo heeft de kiezer het gevoel dat er naar hem of haar geluisterd wordt en dat er gebeurt wat er beloofd is." Tegelijkertijd staat de uitvoerbaarheid hiervan ter discussie. "Kan het kabinet met deze maatregelen daadwerkelijk uitvoeren wat het beoogt? Dat is nog best wel twijfelachtig", reageert Rijpma. "Dat is misschien het cynische van dit kabinet. Ik denk dat de overheid er met name is voor de mensen die dat het hardst nodig hebben. In deze maatregelen zit toch nog steeds veel symboolpolitiek. Dus de mensen die hier het meest op rekenen, hebben zij hier uiteindelijk iets aan?"

Minister Eppo Bruins van OCW wil een maximale zittingstermijn voor omroepbestuurders. Zo schreef hij gisteren aan de Tweede Kamer. Onbeperkte zittingstermijnen leiden tot 'bestuurlijk verval', stelt Bruins in de Kamerbrief. Een prima kabinetsbesluit volgens Hugo Logtenberg, journalist bij NRC. "Misschien moeten omroepen het zichzelf aantrekken dat zijzelf deze beslissing niet eerder al namen. Mariette Hamer laat weten dat dit een van de aanbevelingen van de commissie Van Rijn was. Zij maakte zelf deel uit van de commissie. "Dit is een eerste stap. Al is de regeringscommissaris nog niet geheel zonder zorgen. " Medewerkers geven aan dat ze nog weinig zien gebeuren in de praktijk." Volgens Hamer is er weinig roulatie in de top geweest, terwijl roulatie op de werkvloer wel veel plaats heeft gevonden. "Dat moet in balans komen." "Een kleine biotoop waarin de top nauwelijks verse zuurstof krijgt", noemt Logtenberg het.

Tijdens de persconferentie van maandag hield minister-president Dick Schoof vragen van de pers over de noodwet rondom asiel op afstand. De premier wilde daar niet op ingaan en weigerde er ook maar iets over te zeggen. Dat terwijl de aanwezige journalisten eigenlijk maar over weinig anders begonnen en gezamenlijk bleven drukken op het punt. "Met dit soort onderwerpen zie je dat het effect heeft", zegt Elif Isitman, presentatrice en politiek coördinator bij WNL. Hoewel Schoof "echt wel" verstand van zaken heeft, zit hij in een "moeilijke positie", zegt Isitman. "Ik word nooit wijzer van Dick Schoof. Hij mag niets zeggen, hij is een marionet van Wilders. Hij is bang dat hij iets zegt wat Wilders niet wil en het kabinet ten einde is. Hij is een procesmanager en kan dus ook helemaal niets", stelt Pieter Klok, hoofdredacteur van De Volkskrant. "Dat is het probleem van dit kabinet, hij krijgt de ruimte niet om de leiding te nemen." Volgens Isitman is het "symbool van dit probleem" een "klein aandeel van het werkelijke probleem" en gaat het in Den Haag alleen maar over asiel. "Het gaat nu over het instrumentarium over het invoeren van het beleid, niet het beleid zelf en het effect daarvan. Het is wel de politieke werkelijkheid dat dit een make or break is geworden." Klok meent dat er minder over de noodwet geschreven dient te worden. "Wilders wil dat we totaal geobsedeerd worden door die noodwet. Maar het kabinet heeft niets bereikt nog. Wilders heeft er alle belang bij om stemming te maken."

De PVV-ministers zijn de laatste tijd niet te missen. Faber, Agema, Klever en Madlener krijgen de volle media-laag, maar is dat nu zoveel meer dan bij vorige kabinetten en ministers? "We weten niet wat de kwaliteit is en wat hun verleden is politiek gezien. Dat zijn allemaal dingen waar je scherp op let als Haagse journalistiek", zegt Joost Oranje, coördinator onderzoeksjournalistiek bij Nieuwsuur en NOS Nieuws. Volgens Oranje zijn de "spanningen" voelbaar, mede doordat de ministers steeds iets roepen in de media en dat vervolgens weer terugtrekken. "Wat zich nu gaat wreken, is dat de PVV niet een partij is zoals alle andere partijen." Zo kent de PVV alleen Wilders als lid, is er geen congres, kan de achterban beleid niet beïnvloeden, is er geen dagelijks bestuur en geen wetenschappelijk bureau. "Het is moeilijker dan we gewend zijn. Je komt niet zo makkelijk op de PVV-gang en je komt niet snel in contact met mensen van de PVV", zegt Michelle Salomons, onderzoeksjournalist bij Investico. Het is dan ook een "journalistieke uitdaging" met de nieuwe ministers. Daarnaast zouden ambtenaren bij de ministeries sceptisch zijn over dit kabinet. "Er is achter de schermen van alles gaande", concludeert Oranje.

Premier schoof wist niets van het Uganda -plan van minister Klever. Correspondent Tijn Sadée vroeg de premier wat voor een indruk dit maakt op de 26 overige EU-leiders. Volgens Schoof een merkwaardige vraag, met een bijzondere voorstelling van zaken. Volgens Anna Dijkman, van het Financieele Dagblad, was dit juist een terechte vraag. "Het is best vreemd dat hij niet op de hoogte is van een idee hierover. Hij kan natuurlijk niet zeggen dat hij erdoor overvallen is, aangezien zijn positie binnen het kabinet al wankel is. Maar hij zit wel bij een Top waar het hierover gaat." Marc Adriani is het ermee eens dat Schoof van het idee af had moeten weten. Dat de media ernaar vraagt, vindt hij dan ook logisch. "Hij krijgt de kikkers maar niet in de kruiwagen.” Dijkman stelt dat de media dient er wel voor dient te waken dat het niet alleen maar erover gaat hoe Schoof het doet. "Het dient in eerste instantie over de plannen en ideeën te blijven gaan."