Het Mediaforum

Boerenorganisaties, provincies, gemeenten en waterschappen hebben geen vertrouwen in het startpakket van demissionair landbouwminister Wiersma. Daarom presenteerden ze gisteren een eigen stikstofplan waarin verplichte maatregelen een optie zijn. "Of het de oplossing voor de stikstofcrisis is kan ik niet beoordelen", zegt Elif Isitman eindredacteur en presentator bij WNL. "Maar ik denk dat de politieke zet wel degelijk gecommuniceerd is." Aimee Kiene, hoofdredacteur van Volkskrant Magazine, vult aan dat het voor haar duidelijk is dat er iets moet gebeuren en dat men zich daarin gevonden heeft. "Ik heb te doen met de boeren", zegt Spraakmaker Romana Vrede, schrijver, acteur en theatermaker. "Vasthouden aan geen dwang en met zo'n rigide mindset hou je de boeren alleen maar in onzekerheid. Deze mensen kunnen niet verder bouwen aan een toekomst door alle onzekerheid." "Je krijgt alleen maar een 'bash-de-boer-actie' terwijl zij ook aan de bak willen", zegt Vrede. Volgens Isitman is het heel moeilijk om dit onderwerp 'plat te slaan naar iets dat iedereen begrijpt'. Eveline van Rijswijk van het Taalteam sluit het mediaforum af.

'Het Zoutpad' was een regelrechte hit. De bestseller deed het zelfs zo goed dat het werd verfilmd en ook dat bleek een kaskraker voor de bioscopen. Maar met de populariteit kwamen ook vragen en de Britse krant The Observer ging op onderzoek uit. Het overgrote deel van de gebeurtenissen in het verhaal blijken verdraaid te zijn door de schrijver Raynor Winn, die ook nog eens Sally Walker zou heten in het echt. "Het zijn nogal dingen die ze schrijft", vindt Bas van Sluis, journalist bij Dagblad van het Noorden. Van Sluis meent dat ook de uitgeverij de feiten van fictie had moeten scheiden. "Toen ik het hoorde, dacht ik: misschien heeft de uitgever het wel verzonnen dat het zo in elkaar zit. Als het zo’n rel wordt, kwadrateert het aantal bioscoopbezoekers en boekenkopers", reageert journalist Frénk van der Linden. Volgens Roline de Wilde, directeur van de Kindertelefoon, was het al een 'heel onwaarschijnlijk' verhaal. "Dat niemand dat checkt, vind ik verbazingwekkend."

Volgens het Sociaal-Cultureel Planbureau wordt het vertrouwen in de politiek aangetast door de loze beloftes die politici doen in verkiezingstijd. Dat leidt ertoe dat men ook minder snel geëngageerd is in de politiek en dus ook minder vaak stemt. "Politici ga je niet zover krijgen dat niet te doen. De vraag is vooral: hoeveel aandacht gaan we eraan besteden?" aldus journalist Margriet Brandsma. De journalist roept dan ook gelijk de media op om erdoorheen te prikken en de loze beloftes onderuit te halen. "Het is bijna Trumpiaans en die beweging zie je hier ook. De feiten waarmee je dingen weerlegt, worden gezien als mening", reageert Niki van der Naald, adjunct-hoofdredacteur van De Gelderlander. "Het is ook aan ons als consument om kritisch te zijn", vindt Alexander Pechtold, voormalig D66-leider. Pechtold stelt voor om serieuzere debatten te voeren, gefocust op inhoud en een stuk langer. "We debiliseren onze eigen medeburgers dat het altijd in spelshowformaat moet."

In Zwolle ontstond er tijdens een stemming van de gemeenteraad een protest tegen de komst van een azc. Wilders ging ernaartoe en mengde zich in de discussie, wat ook weer de media bereikte. In de berichtgeving lag de nadruk dan weer op de PVV-leider. "Het was veel te veel Wilders", zegt Daan Bonenkamp, hoofdredacteur van Tubantia. Presentator Roos Moggré miste de "context" van zijn bezoek. "Het hoort meer bij zijn campagne en hoe hij actievoert om stemmen te krijgen." Bovendien gaat Wilders niet over de stemming van de gemeenteraad. Daarbij stemden 9 van de 10 partijen voor de komst van het azc. "De gemeenteraad bepaalt zelf welke beslissingen worden genomen", benadrukt Moggré.

Vandaag aan tafel: Tom Kleijn, Angela de Jong en Spraakmaker Rob van Bree. Elon Musk dreigde er al mee, maar nu Trumps 'big, beautiful bill' dan echt wordt uitgevoerd, start zijn voormalige compagnon toch zijn eigen partij. De America Party moet het tweepartijenstelsel stevig doen veranderen, stelt de Tesla-eigenaar. Maar volgens journalist Tom Kleijn lijkt er vooral een 'titanenstrijd' tussen Musk en Trump af te spelen. "Het is treiteren en rancune. De hele gedachte dat ze in een eenpartijstelsel leven en dat hij het verschil kan maken, is de vraag." Bovendien zal het lastig zijn om Musks partij in alle staten op de kieslijst te krijgen. "De kans is klein, maar voor Trump is het vervelend." Columnist Angela de Jong is vooral benieuwd met welk plan de Democraten gaan komen. "De Democraten moeten een nieuwe koers verzinnen", reageert Kleijn.

Tijdens een Joods voetbaltoernooi verliet Douwe Bob het podium nadat hij 'zionistische' uitingen zag, wat volgens de zanger tegen de gemaakte afspreken inging. Yeşilgöz noemde Douwe Bob vervolgens een Jodenhater op Twitter en dat zijn standpunt antisemitisch zou zijn. Inmiddels heeft de VVD-leider aangegeven te snel te hebben gereageerd en dat haar woorden niet gepast waren. "Ze laat wel zien dat ze een stap terug kan zetten en een foutje kan toegeven. Dat vind ik dapper", reageert journalist Leonard Ornstein. Politiek commentator Kees Boonman denkt daar anders over. "Het leidt tot niets. Het is alleen maar verder ingraven, dat vind ik onbegrijpelijk." Volgens Ornstein is dit voorval erg "pijnlijk” geweest. "Joden in Nederland hebben het heel zwaar, dat is echt geen onzin." Boonman meent dat de politiek "verlamd" is door dit onderwerp en geen stappen zet om te reageren te op de demonstraties tegen wat Netanyahu’s regering doet in Gaza. "Vanwege de druk dat ze antisemitisch zouden zijn, durven ze er niets over te zeggen.

Aan tafel zitten Paul Römer, Anna Dijkman en Spraakmaker Vincent van der Valk.  De mediagenieke rel tussen Douwe Bob en VVD-leider Dilan Yesilgöz, die de zanger beschuldigde van antisemitisme, escaleert via de media. Douwe Bob kondigde aan het land te verlaten vanwege bedreigingen. Yesilgöz weigert haar woorden terug te nemen, iets wat volgens Paul Römer, voormalig directeur radio en tv bij Talpa, onverstandig is: “Als oud-minister weet je wat de impact is van je woorden. Dit is gewoon gevaarlijk.” Römer vergelijkt haar aanpak met het impulsieve gedrag van Trump op sociale media. Volgens Romer dienen dit soort kwesties niet via de media, maar juist achter de schermen uitgepraat te worden. Acteur en spraakmaker Vincent van der Valk noemt het ‘ophitsend’ gedrag dat vooral dient als electorale strategie. Anna Dijkman, columnist en redacteur economie FD, ziet hoe dit soort relletjes afleiden van de inhoud: “Het gaat te veel over incidenten, te weinig over beleid.” Ook is er kritiek op het leiderschap van Yesilgöz binnen de VVD. Dijkman ziet vooral een partijtop die de PVV-vleugel te vriend wil houden, maar zelf geen duidelijke visie uitdraagt: “Het lijkt meer op het zo benoemde ‘PVV-corvee’ dan op leiderschap.” Ondertussen rommelt het binnen de partij, met interne spanningen over de koers en samenwerking met andere partijen. Römer ziet het als een bekend patroon, maar noemt het weinig vernieuwend: “dit is niets nieuws.” Dijkman zegt dat ze weinig authenticiteit ziet. “Ook zie ik weinig visie en leiderschap.”

Het optreden van Britse punk-rapduo Bob Vylan tijdens Glastonbury doet veel stof opwaaien. De zanger van het duo riep onder meer om de 'dood aan het Israëlische leger'. Ook de BBC krijgt de wind van voren, omdat ze dit hebben uitgezonden. "Je bent er niet voor om te bepalen wat wel en niet kan, dan word je scheidsrechter", stelt Marc Veeningen, hoofdredacteur Nieuws bij Talpa. "Je hebt verantwoordelijkheid voor wat je uitzendt, maar dit slaat wel heel erg door", vindt Wilma Haan, adjunct-hoofdredacteur NOS Nieuws. "De BBC niet om politieke redenen dingen gericht wel en niet doen. Je moet ervoor zorgen dat pluriforme uitingen mogelijk zijn", aldus Wim Voermans, hoogleraar Staats- en bestuursrecht.

Aan tafel zitten Clara van der Wiel, Sakina Elkayouhi en Spraakmaker Sicco de Knecht. Eveline van Rijswijk van het Taalteam sluit mediaforum af. In de Tweede Kamer werd gisteren urenlang gedebatteerd over de asielwetvoorstellen van PVV-minister Faber. Clara van de Wiel, adjunct-hoofdredacteur van NRC, vraagt zich af of het langdurige debat wel in verhouding staat tot de werkelijke invloed van de voorstellen. "Zo'n 95 procent van het asielbeleid wordt op Europees niveau bepaald. Nederland zit dus te pielen op die resterende 5 procent. Daar vijftien uur over debatteren, is dan volgens mij wat buiten proportie." Volgens haar is de kern van Fabers voorstellen duidelijk: "Het gaat om mensen sneller terugsturen en het beperken van nareis. Maar zodra media het alleen over ‘instroom’ hebben, loop je het risico het frame van de politiek over te nemen." Sakina Elkayouhi, Journalist en docent-onderzoeker aan de Hogeschool Windesheim, ziet een bredere uitdaging in de journalistieke aanpak van migratie- en asielbeleid. "We verslaan vaak de agenda van de politiek, maar brengen te weinig wat die wetten betekenen voor mensen. Wil je een agenda-journalist zijn, iemand die gewoon het geplande debat verslaat, of een agenderende journalist die laat zien wat de daadwerkelijke gevolgen zijn?" Ook Sicco de Knecht, directeur van het Nationaal Expertisecentrum Wetenschap & Samenleving, valt op dat de menselijke kant van het verhaal onderbelicht blijft. "Wat ik meekrijg is vooral de vraag: gaat het CDA meestemmen met een milder voorstel, of de PVV met een strenger? Het is campagnevoering over twee wetten. Het lijkt vooral voor de bühne." In Nieuwsuur sprak politiek duider Arjen Noorlander van een 'asielprobleem'. "Ik bedoelde het niet alsof asielzoekers zelf het probleem zijn. Het gaat over het opvangprobleem, dat al jarenlang politiek onoplosbaar lijkt te zijn. Soms neem je in je redenering een binnenbocht om je punt helder te maken." Clara van de Wiel vult aan: "De wetgeving waar nu zo veel over wordt gesproken, gaat over een beperkte groep mensen. Maar omdat de opvangcapaciteit jarenlang is teruggedrongen, hebben we nu een structureel tekort. Dat is het echte probleem, maar lastig om dit telkens opnieuw te duiden binnen je verslaglegging."

De NAVO-top zit er weer op. Met Donald Trump als grote aanwezige en een 'slijmende' Rutte was er genoeg voor de media om op terug te blikken. "De Amerikanen zijn heel bombastisch en Rutte heeft het afgestemd in zijn taalgebruik", reageert programmamaker Özcan Akyol. "Rutte kan aalglad zijn en dat heeft hij de afgelopen dagen gedaan. Het is zo schaamteloos", aldus columnist Roos Schlikker. "Het is heel ongemakkelijk." Journalist Sjirk Kuijper begrijpt Rutte wel en meent dat de oud-premier zich "dienstbaar" opstelt als secretaris-generaal van de NAVO, in tegenstelling tot de huidige premier Schoof. Ook de selfie van Wilders en Trump kon rekenen op veel verslaggeving, mede omdat de Amerikaanse president vertelde dat hij de PVV-leider helemaal niet kent.