OVT

(00:42) Een veteraan, dat is toch een heel oude man die zijn leven waagde tijdens de Tweede Wereldoorlog? Dat clichébeeld moet worden bijgesteld volgens veteraan Niels Roelen. Hij scheef het boek Sporen: Veteranen na hun missie. Roelen vertelt meer met veteraan Arnold Jansen op de Haar.    (18:41) Het is zowat zomer en tijd voor de grote tweedehands boekenmarkten. Marten Minkema duikt in Het Spoor Terug: de Boekenmarkt in de geschiedenis van de straathandel in boeken.   Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2023/11-06-2023.html#

(01:10) Afgelopen dinsdagnacht werd een belangrijke stuwdam in het zuiden van Oekraïne verwoest, met desastreuze overstromingen tot gevolg. Deze militaire tactiek is eerder toegepast in een oorlogsgebied weet historicus Ivo van de Wijdeven.    (12:10) Hans van Manen stond aan de wieg van grote veranderingen in de danswereld en creëerde meer dan 150 balletten. Maar hoe werd de kleine Amsterdamse straatvechter met slechte papieren grootmeester van de hedendaagse dans? Sjeng Scheijen dook in het bewogen leven van Van Manen en schreef de biografie Gelukskind.    (27:33) De column van Micha Wertheim.    (30:28) Binnenkort debatteert de Tweede Kamer over de reactie van het kabinet op het onderzoek naar de Onafhankelijkheidsoorlog in Indonesië 1945-1950. Een langverwacht debat, ook voor auteur van De Indische doofpot Maurice Swirc.    (41:35) Historische boeken met Lotfi El Hamidi. Hij bespreekt:    ·       Francio Guadeloupe e.a., Rotterdam, een postkoloniale stad in beweging ·       Claudia Rankine, Citizen, an American Lyric Marc David Baer, De Ottomanen: Khans, keizers en kaliefen   Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2023/11-06-2023.html#

(00:52) Tegen welke prijs verdwijnt cash geld? Cash geld wordt steeds minder gebruikt, maar moet volgens minister Kaag wel voluit beschikbaar blijven. Simon Lelieveldt is gespecialiseerd in financieel erfgoed en vertelt hoe cash geld steeds meer uit ons leven is verdwenen en de gevolgen daarvan.    (10:34) Historische boeken met Sanne Frequin. Zij bespreekt: Esther van Gelder, Flora Batava 1800-1934. De wilde planten van Nederland Geertje Dekkers, Veel, klein en curieus. De wereld van Antoni van Leeuwenhoek (1632-1723) Sietske Fransen en Tim Huisman, Antoni. Van Leeuwenhoek en de microwereld   (19:01) Het Spoor Terug: Moeder der Geuzen. Ze gaf leiding aan de beeldenstorm en stond bekend als De moeder der geuzen: we hebben het over de opstandige edelvrouwe Petronella van Praet. In deze radiodocumentaire reconstrueert Mathijs Deen met Pieter Serrien en Violet Soen het opstandige leven van de Geuzenleidster.   Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2023/04-06-2023.html#

(01:20) Een 'existentieel gevaar' zo noemden vooraanstaande wetenschappers de ongecontroleerde ontwikkeling van Artificial Intelligence. Het lijkt een nieuw debat, maar wetenschapper Joseph Weizenbaum wees in de jaren '60 al op het gevaar. We spreken erover met filosoof Guido van der Knaap.   (14:05) Maandag is het precies 150 jaar geleden dat het eerste schip met contractarbeiders in Suriname arriveerde. Hoe wordt er nu naar dit systeem gekeken? En hoe wordt dit gevierd of herdacht? Pravini Baboeram en Karin Amatmoekrim vertellen meer.   (37:59) De column van Nelleke Noordervliet.    (41:30) Wie vandaag het nieuws leest kan zich nauwelijks voorstellen dat de relaties tussen Nederland en Iran in de jaren ‘60 en ‘70 goed waren. Over de Nederlandse fascinatie met Iran en hoe dat beeld in duigen viel schreef Irandeskundige Maaike Warnaar ‘Onze vriend op de pauwentroon'.   Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2023/04-06-2023.html#

(00:40) Cesaria Evora: de koningin van het Kaapverdiaanse levenslied. Wie was Evora en wat zegt haar muziek over de roerige geschiedenis van de voormalige Portugese kolonie Kaapverdië? Vanaf 1 juni draait de documentaire ‘Intiem’ over Evora’s levenspad in de Nederlandse bioscopen. Muzikant en schrijver Jorge Lizardo is te gast. (19:00) Het Spoor Terug: Vissersvrouwen op Scheveningen. Het oude Scheveningen was een micromaatschappij die eeuwenlang maar weinig veranderde en die nu niet meer bestaat. Wat weten we over die vissersvrouwen? Wat is er over hun levens bewaard? Deze radiodocumentaire is gemaakt door Katinka Baehr. Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2023/28-05-2023.html# (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2023/28-05-2023.html)

(01:13) Aanstaande maandag wordt in Nigeria een nieuwe president geïnstalleerd: Bola Ahmed Tinubu. Wie is deze man precies, die in het verleden beschuldigd is van drugshandel, maar ook een voorvechter van democratie was in de tijd van dictatuur? Te gast is Afrika-correspondent Femke van Zeijl. (14:18) Deze week ging de nieuwe versie van de De kleine zeemeermin in première. Discussie als gevolg; Ariel is zwart. Hoe moeten we nu naar die Disney-films kijken? Zijn ze progressief of bewegen ze juist vertraagd mee met de tijd? Te gast hierover is filmrecensent Dandyano Zentveld. (27:45) De column van Ellen Ombre. (31:57) Maakt de penis echt de man? Dat is een van de vragen die wordt gesteld in de tentoonstelling Phallus – norm en vorm. Marjan Doom opende de expositie deze week in Universiteitsmuseum Groningen en is te gast. (40:03) Historische boeken met Wim Berkelaar. Hij bespreekt: - Koen Hilberdink, Strijd om de ziel. Het leven van P.C. Kuiper (1919-2002) in de psychiatrie - Lenneke Berkhout, Hoveniers en tuinbazen. Een cultuurgeschiedenis van het tuinieren door de eeuwen heen - Virginia Cowles, Op oorlogspad Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2023/28-05-2023.html# (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2023/28-05-2023.html)

2e uur: De Europese vlag, historische boeken, Het vergeten verhaal van de gijzelaars, 21-05-2023  (00:41) Frankrijk is in rep en roer. De Europese vlag wordt namelijk mogelijk verplicht bij de gemeentehuizen. Maar wat is de geschiedenis achter deze vlag eigenlijk? Clara van de Wiel, EU-correspondent van NRC, is te gast. (09:55) Historische boeken met Bart Funnekotter. Hij bespreekt: Achter de Muur. Oost- Duitsland 1949-1990 van Katja Hoyer De transformatie van de aarde. Een nieuwe wereldgeschiedenis van Peter Frankopan De zelfdenker. Karel van het Reve 1921-1999 van Willem Melching (20:32) Het Spoor Terug: In 1995 waren ze even groot nieuws: de ongewapende Nederlandse waarnemers die werden gegijzeld tijdens de oorlog in Joegoslavië en door de Bosnische Serviërs als menselijk schild werden gebruikt. Het vergeten verhaal van de gijzelaars is gemaakt door Paul van der Gaag. Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2023/21-05-2023.html#  (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2023/21-05-2023.html)

(01:10) Maai mei niet! Omwille van insecten en vogels is er een nationale actie om het gras met rust te laten, zodat nectarbloemen kunnen groeien en bloeien. Matthijs Deen vertelt over de geschiedenis van gras en gazon (11:14) Uit de Pentagon Leaks zou blijken dat de leider van de Wagner Groep heeft aangeboden om de locatie van Russische troepen te delen met Oekraïne. Hoort een dubieuze loyaliteit altijd bij een huurlingenleger? Militair-historicus Christ Klep vertelt. (22:15) De column van Micha Wertheim (25:22) Het boek Sonderbehandlung van Filip Müller - het ooggetuigenverslag uit de gaskamers van Auschwitz- komt voor het eerst uit in het Nederlands. Arnon Grunberg schreef het voorwoord en is samen met Bart Nauta te gast.  Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2023/21-05-2023.html# (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2023/21-05-2023.html)

(00:40) Vandaag zijn de Turkse verkiezingen en zullen we weten of het tijdperk van president Erdogan definitief ten einde is. Want er is een serieuze tegenkandidaat: de centrum-linkse Kemal Kilicdaroglu. De man die twee weken geleden dapper uitkwam als ‘Aleviet’. Maar wat betekent dat begrip in Turkije? En waar staat deze kandidaat voor? Turkije-kenner Joost Lagendijk is te gast.   (06:35) Shell steunde de ‘Politionele Acties’ in Indonesië en hielp de Duitsers tijdens de WO2 met patenten op nieuwe brandstoffen. Een kleine greep uit ontdekkingen die onderzoeksjournalist Marcel Metze die onthult in zijn nieuwe boek Hoog spel. De politieke biografie van Shell. Metze is te gast over zijn decennialange onderzoek en trekt een cynische conclusie over de oliegigant.   (21:16) Het familiewapen van de adellijke familie Ostrogski is gevonden op de bodem van de Waddenzee. In het laatste deel van de vierdelige podcastserie De Jurk en het Scheepswrak vertellen Arnold van Bruggen en Tjitske Mussche meer over de bijzondere boekomslagen uit het wrak en de link met de eigenaresse van de jurk.   Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2023/14-05-2023.html#

(00:58) De staat Israël bestaat deze zondag precies 75 jaar. Een goed moment om ook eens te kijken naar de rol van Nederland, meent historicus David Wertheim. Want hoe werd Israël van natie-breed knuffeldier tot politieke splijtzwam? En welke consequenties heeft dat voor het huidige Israël?    (13:35) The Lion Sleeps Tonight is een lied met een rollend refrein dat je maar niet uit je hoofd krijgt. Componist en zanger Solomon Linda werkte in 1939 in het magazijn van de enige platenzaak in Johannesburg en ontving twee dollar voor de rechten van het lied. Wat is er bekend over Linda en hoe is het lied de wereld overgegaan? Joep Pelt, gitarist en deel van het muziekcollectief Soweto Soul, werkt nauw samen met Zuid-Afrikaanse artiesten in de townships en vertelt meer.   (25:00) De column van Abdelkader Benali.   (29:05) Led Zeppelin en the Doors galmen stiekem uit de radiootjes van Roemeense jongeren. De speelfilm Metronom toont de onderdrukking in communistisch Roemenië. Maar wat betekende Metronom, en hoe gevaarlijk was het om ernaar te luisteren in het Roemenië van Ceausescu en de beruchte geheime dienst de Securitate? Te gast is schrijver en dichter Mira Feticu, net als de hoofdpersoon uit de film, een indertijd opgroeiend meisje in een meedogenloze dictatuur.   (39:50) Historische boeken met Lotfi el Hamidi. Hij bespreekt:    - De honderdjarige oorlog tegen Palestina. Een geschiedenis van kolonialisme en verzet vanRashid Khalidi - Ms. Davis: A Graphic Biography van Amazing Ameziane en Sybille Titeux de la Croix - Alleen door Afrika. De opzienbare reis van Kazimierz Nowak van Tom Ysewijn   Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2023/14-05-2023.html#