De Publieke Tribune

De uitwassen van toerisme zijn nergens zo zichtbaar als in de Amsterdamse binnenstad. Hoe ervaren lokale bewoners en ondernemers het overtoerisme? Hoe weren zij zich tegen wangedrag en vermaakindustrie, tegen de oprukkende monocultuur? En waarom verrijzen er ineens overal snoepwinkels in het centrum? Is het de onderwereld die het er voor het zeggen heeft gekregen? Van wie is de stad eigenlijk? En hoe valt het tij te keren? Gastpresentator Sophie Derkzen vraagt het aan onderzoekers, ondernemers en binnenstadbewoners, die de stad leefbaar proberen te houden: als een vrijzinnige, gastvrije, veelkleurige stad, waar het fijn is om in te wonen én op bezoek te gaan.

We hebben één zekerheid in het leven, en dat is dat we op een dag zullen sterven. De manier waarop is minder vanzelfsprekend. Bij ondraaglijk en uitzichtloos lijden is sinds 2002 euthanasie mogelijk in Nederland. Nog nooit kregen zoveel mensen euthanasie als vorig jaar: dat waren er meer dan 7,5 duizend (7666), een stijging van 10 procent ten opzichte van 2020. Hebben we meer nood aan regie over de dood? Hoe bepalen we wanneer het moment is gekomen? Wie draagt de verantwoordelijkheid? En hoe kan je je naaste steunen in een doodswens, als dat tegelijk ook betekent dat je diegene moet missen? Coen Verbraak spreekt erover met vier gasten die zelf ervaring hebben met euthanasie:  * Arts en filosoof Bert Keizer. Hij werkte 34 jaar in het verpleeghuis, is inmiddels met pensioen, en verleent nog altijd euthanasie via het Expertisecentrum Euthanasie; * Monique de Gooijer is de moeder van Eelco de Gooijer, die op zijn 38e in 2016 euthanasie kreeg voor ondraaglijk en uitzichtloos psychisch lijden; * Henk Blanken is schrijver en onderzoekt hoe we omgaan met aftakeling en de dood. Hij heeft Parkinson met verhoogde kans op dementie, en wil waardig sterven. Daarom zet hij zich al jaren in voor meer regie over het einde; * Kinderarts en ethicus Martine de Vries werkt bij het Leids Universitair Medisch Centrum met kinderen met ernstige psychiatrische problematiek, en is betrokken bij de besluitvorming over euthanasie en palliatieve sedatie bij kinderen. Meer info over de aflevering vind je hier (https://www.human.nl/de-publieke-tribune/luister/overzicht/2022/aflevering-62.html#).

Pakketbezorgers zijn niet meer uit ons leven weg te denken. Wat we 's ochtends bestellen hebben we het liefst 's avonds nog in huis. Vaak nog gratis ook – en o wee als het niet op tijd is. Afgelopen jaar werden er in Nederland ruim 650 miljoen pakketten verstuurd, een kwart meer dan in 2020. Fijn voor de consument, fijn voor de pakketgigant, maar hoe is die explosieve groei van de bezorgeconomie eigenlijk voor de bezorger? En wie draait er eigenlijk op voor de kosten van al dat gratis gemak? In deze aflevering van De Publieke Tribune spreekt Coen Verbraak met pakketbezorgers, onderaannemers en fietskoeriers. Over de mooie kanten van hun vak, over de lusten én lasten van onze explosief groeiende bestel-economie en over de waardering voor onze bezorgers. Te gast: pakketbezorger Guillermo Ahmad, onderaannemer Ruud Wassenaar, fietskoerier Menne Smallenbroek en Volkskrant-verslaggever sociale economie, Marieke de Ruiter. Meer over de aflevering vind je hier (https://www.human.nl/de-publieke-tribune/luister/overzicht/2022/aflevering-61.html).

Worstel je zelf met suïcidale gedachten of maak je je zorgen om iemand anders? Praat er dan over.Deskundigen bij 113 Zelfmoordpreventie zijn 24 uur per dag en zeven dagen per week bereikbaar voor hulp en vragen. Bel 0800-0113 of ga naar http://113.nl (https://t.co/as1SYcBQoH). In deze uitzending van De Publieke Tribune aandacht voor een beladen belangrijk onderwerp: zelfmoord. Maar vooral ook over hoe zelfmoord voorkomen kan worden. Coen Verbraak praat er in de studio over met Marjolein Korste. Ze werkt als online therapeut bij 113 Zelfmoordpreventie en deed zelf twee suïcidepogingen. Voorafgaand aan het gesprek met Marjolein Korste is een nieuwe aflevering van de podcastserie Wat blijft (https://www.human.nl/wat-blijft.html) te horen, over de in 2019 aan alvleesklierkanker overleden psychiater én oprichter van 113 Zelfmoordpreventie, Jan Mokkenstorm. Coen Verbraak sprak voor deze aflevering met Mokkenstorms vriend en psychiater Jan Smit, collega Anke Wammes en weduwe Nicole Kwaks. Meer over deze aflevering vind je hier (https://www.human.nl/de-publieke-tribune/luister/overzicht/2022/aflevering-60.html#).

Meyrueis, Lozère, 26 juni 1977. Warm, bewolkt weer. Ik pak mijn spullen uit mijn auto en zet mijn fiets in elkaar. Vanaf terrasjes kijken toeristen en inwoners toe. Niet-wielrenners. De leegheid van die levens schokt me. De echte kenner zal 'm meteen herkennen, de openingszin van de wielrenklassieker De Renner van Tim Krabbé. Het boekje (157 pagina's) uit 1978 zal de afgelopen decennia onder het kussen van menig aankomend wielrenner hebben gelegen, ter voorbereiding op die ene koers, of die ene rit. Nooit zou beter worden beschreven hoe wielrennen voelde, schreef een journalist van The Guardian eens over het boek, dat volgens Volkskrant-columnist Bert Wagendorp dan toch ook echt geen sportboek was. Het was, aldus Gerrie Knetemann, een boek van iemand die 'het' gevoeld had, die 'het' had meegemaakt. Maar wat is dat 'het' dan? Is dat het afzien tijdens de rit? Is dat het uitzicht aan de top? Zijn dat de verzuurde benen na afloop? Wat maakt dat duizend keer kapot gaan op de fiets zoveel jongens en meiden aanspreekt? En waarom is juist die lijdensweg misschien wel de essentie van fietsen? In deze speciale uitzending van De Publieke Tribune, eenmalig op de vroege zondagavond, spreekt Coen Verbraak aan het eind van de eerste Tour-week met oud-wielrenners Henk Lubberding en Gert Jakobs over de zin en waanzin van het wielrennen.

Zelf aan een mooiere wereld bouwen, wat komt daar in praktijk bij kijken? Vier verschillende initiatiefnemers – vandaag te gast in De Publieke Tribune – kunnen er alles over vertellen. Met als motto 'dan doen we het zelf wel' namen zij samen met andere bewoners het buurthuis, de kerk of een oude school over als culturele ontmoetingsplek en werkplaats voor de lokale gemeenschap. Of ze bouwden als wooncoöperatie een compleet nieuwe sociale ecowijk. Wat begon als een poging om de buurt een beetje mooier te maken, mondde uit in een serieus wooninitiatief. Verbeeldingskracht, vergaderdiscipline en een lange adem hielden hen op de been. Wat drijft deze buurtbouwers? Waarom voelen zij zich zo verantwoordelijk voor hun dorp of de wijk? Hoe komen ze als groep tot een besluit? En waar halen zij zoveel daadkracht vandaan? In deze speciale aflevering van De Publieke Tribune, vanaf het We doen het samen! Festival (https://www.wedoenhetsamen.nu/) in Amstersfoort, spreekt gastpresentator Andrea van Pol met mensen die door actief burgerschap de samenleving net dat beetje mooier proberen te maken. Te gast: * Marieke Hillen startte met een aantal vrouwen uit de buurt een cultureel programma voor in de zomer, om verbinding in de wijk te bevorderen. Hieruit ontstond Het Wijkpaleis (https://www.wijkpaleis.nl/), een multifunctioneel ontmoetingspunt van Rotterdam-West, met een bruisende dorpszaal, wijkkeuken, textielatelier en houtwerkplaats – een thuis voor veel buurtbewoners; * Joost van Alkemade is voorzitter van een Amersfoorts bewonersinitiatief, dat projectontwikkelaar is van de duurzame nieuwbouwwijk Soesterhof (https://www.soesterhof.nl/), bedoeld voor alle leeftijdsgroepen en gezindten. In de wijk staan 42 energiezuinige huizen, een gemeenschappelijke tuin en een clubhuis, wordt met zo'n 60 mensen min of meer bestuurd op basis van ‘consent’ en wordt al volop bewoond; * Anke Bijlsma is programmeur en directeur van Theaterkerk Nes (https://theaterkerknes.nl/) in het 373 inwoners tellende Friese dorpje Nes. In de voormalig gereformeerde kerk worden geen erediensten meer gegeven, maar concerten, congressen, debatten, voorstellingen, festivals en sociaal-maatschappelijke bijeenkomsten, met als inzet om de krimp in de regio tegen te gaan; * en Nathan Rozema, initiatiefnemer en mede-eigenaar van wijkondernemerscentrum Krachtstation in de kwetsbare buurt Kanaleneiland (https://www.krachtstation.com/) in Utrecht, waar in een voormalig schoolgebouw wonen, werken, zorg, sport en leerwerk wordt gecombineerd. Het Krachtstation is het grootste niet-gesubsidieerde buurthuis van de stad. Meer info over de aflevering van De #PubliekeTribune vind je hier (https://www.human.nl/de-publieke-tribune/luister/overzicht/2022/aflevering-58.html).

Volgende maand is het precies 27 jaar geleden dat Srebrenica viel, de moslimenclave in Bosnië waar de Nederlandse VN-soldaten van Dutchbat III tijdens de burgeroorlog in voormalig Joegoslavië de strijdende partijen uit elkaar moesten zien te houden. De Nederlandse missie kon niet verhinderen dat er in de zomer van 1995 ruim achtduizend moslimmannen door Bosnische-Servische troepen werden vermoord. Op zaterdag 18 juni 2022 zal het kabinet, tijdens een speciale bijeenkomst voor Dutchbat-III-veteranen op de Oranjekazerne in Schaarsbergen, erkennen dat Nederlandse militairen in de jaren negentig op een onmogelijke missie zijn gestuurd naar Srebrenica. Op deze bijeenkomst gaat Coen Verbraak in een speciale uitzending van De Publieke Tribune hierover in gesprek met enkele van deze veteranen. Welke impact hebben de gebeurtenissen van toen gehad op hun levens? Ervaren zij dat de rest van de maatschappij anders naar hun handelen van toen is gaan kijken? En wat hebben zij 27 jaar na dato nog aan excuses en erkenning?

Op een noodlottige dag in 2011 wordt de dochter van Eddy en Lieuwkje Hekman door haar vriend met een brandblusser om het leven gebracht. En in 2006 wordt de dochter van Jacques en Wanda Beemsterboer in Amsterdam door haar ex-vriend met 36 messteken vermoord. Coen Verbraak gaat in gesprek met deze twee ouderparen. Beide koppels verloren een dochter in de bloei van haar leven, door een man die ze jarenlang hun schoonzoon hebben genoemd. Hoe ga je om met de man die de reden is dat je kind er niet meer is? Kun je het onvergeeflijke vergeven? Wat brengt het je om te vergeven, en waarin schiet het tekort? En moet je vergeven om door te kunnen, of zijn sommige dingen daar te groot voor? Te gast: Eddy en Lieuwkje Hekman, en Jacques en Wanda Beemsterboer.

Ze hebben geen recht op een eigen woonplek, geen kans om te werken, amper recht op gezondheidszorg of andere sociale voorzieningen en leven vaak onder erbarmelijke omstandigheden in de illegaliteit. Alleen maar door het ontbreken van één papiertje: een Nederlands paspoort. Voor ongedocumenteerde jongeren is het Nederlandse vreemdelingenbeleid nog grilliger. Waar zij voor hun 18e verjaardag nog onder de leerplicht vallen en naar school moéten, hebben deze jongeren zodra ze volgens de wet volwassen worden niet eens meer recht op onderwijs. Het halen van een middelbare schooldiploma zit er voor veel Nederlandse jongeren zonder verblijfsvergunning vaak nog wel in, maar daarna staat hun leven nagenoeg stil. Hoe veerkrachtig moet je zijn om zo'n leven in de wacht vol te houden? De schattingen van het aantal mensen in Nederland zonder geldige verblijfsvergunning lopen nogal uiteen, maar enkele tienduizenden zijn het er zeker. Sommigen bestaan op papier in geen enkel land, anderen zijn in hun geboorteland niet welkom of wachten al jaren op een verblijfsvergunning hier in Nederland. Ondertussen proberen ze hun best te doen om hun bestaan vorm te geven in een maatschappij waarin ze eigenlijk geen bestaansrecht hebben. Is er voor hen een route uit hun naargeestige bestaan? En wat zegt onze omgang met deze mensen over ons als maatschappij? In deze aflevering van De Publieke Tribune spreekt Coen Verbraak met jonge mensen die uit eigen ervaring weten hoe het is om op te groeien in een samenleving waar je eigenlijk niet mag bestaan. Te gast: * Emilia (20 jaar) is geboren in Brazilië en met haar moeder naar Nederland gekomen, waar haar jongere zusje later is geboren. Omdat haar zusje wel een Nederlands paspoort heeft, mogen zij en haar moeder hier wel blijven, voor Emilia gelden er hele andere regels; *  Aminata (26 jaar) kwam op haar 15e als minderjarige in haar eentje vanuit Guinée naar Nederland, nadat ze met haar neef was getrouwd die hier was neergestreken. Dat huwelijk liep al gauw op niets uit, terug naar Guinée kon ze niet, hier blijven mocht ze niet. Inmiddels staat ze er al 11 jaar lang alleen voor; * Sofia Sabbar (25 jaar) ontvluchtte op haar vierde met haar zusje en moeder Marokko vanwege huiselijk geweld. Haar moeder vroeg geen verblijfsvergunning aan en koos voor een leven in de illegaliteit. Ze woonden zo’n tien jaar lang in een kelderbox bij de A10. Toch ging ze al die jaren gewoon naar school, zonder dat haar docenten ook maar iets door hadden; * Gianni da Costa (36 jaar) zet zich al jaren in voor de Amsterdamse groep ongedocumenteerden die niet in aanmerking komen voor een uitkering of voor de voedselbank. Met een groepje vrijwilligers richtte hij zelf een 'informele voedselbank' op, waar wekelijks honderden gezinnen aankloppen voor een voedselpakket. Meer over de aflevering vind je hier (https://www.human.nl/de-publieke-tribune/luister/overzicht/2022/aflevering-55.html).

Denkend aan Nederland in 2050. Zullen er nog brede rivieren door oneindig laagland stromen en populieren aan den einder staan? Hoe zullen wij in de toekomst omgaan met 'de' natuur? Als een reservaat? Hoe moeten we anticiperen op de grote opgaven waar ons platteland voor staat: de energietransitie, verduurzaming van de landbouw, herstel van de biodiversiteit, woningbouw en klimaatadaptatie? En dit alles zonder de schoonheid en identiteit van het oude cultuurlandschap aan te tasten? Hoe verhouden we ons eigenlijk tot ons landschap, waarin vrijwel alles is 'gemaakt' door ons en onze voorouders. Gastpresentator Andrea van Pol vraagt het in deze aflevering van De Publieke Tribune aan onderzoekers, boeren en buitenlui, die van het Nederlandse landschap hun werk maakten. Te gast: * Rob Roggema, landschapsarchitect en docent aan de TU Delft en Hogeschool Inholland. Hij is daarnaast initiatiefnemer van toekomstplan Natuurrijk Nederland (https://natuurrijknederland.org/); * Theo Spek, hoogleraar landschapsgeschiedenis en hoofd van het Kenniscentrum Landschap van de Rijksuniversiteit Groningen; * René Röell, bioloog en permacultuurdocent, -ontwerper en -trainer. Daarnaast is hij coördinator van Permacultuur Centrum Nederland (https://www.permacultuur.org/); * en Jaap Fris, 'toekomstboer' en beheerder van Erve Kiekebos, de eerste Nederlandse boerderij van Stichting Lenteland, een coöperatieve en regeneratieve manier van landbouw. Meer over de aflevering: https://www.human.nl/de-publieke-tribune/luister/overzicht/2022/aflevering-54.html #PubliekeTribune