Column Corné van Zeijl | BNR

Europa heeft een shocktherapie ondergaan. Sinds de verkiezing van de Amerikaanse president Donald Trump is de geopolitieke bewustwording enorm gedraaid. We dachten dat Trump 2.0 Trump 1.0 in het kwadraat zou zijn. Het blijkt zelfs erger. De westerse wereld weet nu dat deze goede vriend, die altijd voor de defensie zorgde, niet meer te vertrouwen is. Intussen worstelen beleggers met de vraag of investeren in defensieaandelen moreel verantwoord is. Slechts een paar jaar terug was er een grote bank waar je niet meer in defensieaandelen mocht beleggen. Zelfs pensioenfondsen overwegen in wapentuig te investeren. Maar ik laat in deze column het principiële vraagstuk voor wat het is en kijk puur naar de beleggingsaspecten. Omdat er enorme bedragen naar Europese defensiebedrijven gaan, stijgen vooral de aandelen daarvan. In de VS zien we eerder het tegenovergestelde koersbeeld. In de afgelopen weken werd pijnlijk duidelijk dat potentiële klanten de betrouwbaarheid van Amerikaanse defensiebedrijven betwijfelen. Logisch. Want stel, je hebt net een peperdure straaljager gekocht en op het moment suprême zegt de Amerikaanse regering dat ze het geen goed idee vindt dat je hem ook echt gebruikt en je krijgt de nieuwe software-update dus niet. Dan zit je met onbruikbaar defensiematerieel, net als je het nodig hebt. Het is wellicht een zwart-witbeeld van de werkelijkheid, maar het geeft aan dat er veel veranderd is in ons wereldbeeld. Vorige week kwam WisdomTree met een nieuw indexfonds dat alleen in Europese defensiebedrijven belegt. Er zitten vooral bekende namen in het mandje, zoals Rheinmetall, Leonardo, Saab, BAE Systems en Thales. De koers van deze vijf aandelen is sinds de Oekraïneoorlog al ver-zeven-voudigd. Rheinmetall spant de kroon, met een stijging van maar liefst 1625%. De introductie van thema-indexfondsen na een sterke koersontwikkeling is vaak een teken dat een hype zijn top nadert. We zagen het eerder met bijvoorbeeld duurzame energie en cannabis. Dat liep niet goed af. Daarnaast komt Rheinmetall waarschijnlijk in de Euro Stoxx 50. Kering, bekend van de Gucci-tasjes, moet dan zijn plaats afstaan. Luxetasjes inruilen voor bommen en granaten, een teken van de tijd. Ook rollen analisten van grote zakenbanken over elkaar heen om hun koersdoel te verhogen. Morgan Stanley verhoogde deze week het koersdoel voor Rheinmetall van €1300 naar €2000. Een klassiek voorbeeld van oververhitting. De hogere Europese defensie-uitgaven zijn geen kortstondige hype – de shocktherapie van de Amerikaanse regering heeft goed gewerkt. Maar je weet nooit waar de beleggershype piekt. Een belegger kan beter het hoofd koel houden als de koersen al zijn geëxplodeerd (vergeef me de woordgrap). Dat zouden politici ook moeten doen. Over de column van Corné van Zeijl Corné van Zeijl is analist en strateeg bij Cardano en belegt ook privé. Reageer via c.zeijl@cardano.com. Deze column kun je ook iedere donderdag lezen in het FD.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Beleggers zijn geschokt omdat Donald Trump lijkt te doen wat hij tijdens zijn verkiezingscampagne heeft beloofd: importheffingen invoeren. Men dacht dat het slechts een onderhandelingstactiek was, maar dat blijkt niet het geval, ook al hebben sommige van die uitspraken over heffingen een houdbaarheidsdatum van een paar uur. Ook hadden beleggers gedacht dat er een soort Trump-put zou zijn; als de beurzen hard zouden dalen zou hij maatregelen nemen om die daling te keren. Immers, hij ziet de aandelenindex als een populariteitsmeter. Van deze verwachtingen is nog niets uitgekomen. Nu de koersen scherp dalen is de Amerikaanse president opvallend stil. De S&P 500 is dit jaar met 5% gedaald. Voor Europese beleggers komt daar een verlies van de dollar van eveneens 5% bovenop. Het gebeurt niet vaak dat zij tegelijkertijd dalen, en zo fors. Die lagere dollar is niet het gevolg van een plotseling wantrouwen in de Amerikaanse munt. De oorzaak is simpelweg de sterke beweging van het renteverschil: in de VS daalt de rente omdat beleggers vrezen voor een recessie, in Europa gaat hij omhoog omdat Duitsland flink meer schulden aangaat. Hoe lager de Amerikaanse rente, hoe onaantrekkelijker de dollar. Ondertussen zijn de Europese beurzen juist met 10% gestegen. Terwijl slechts een paar maanden geleden iedereen het over het Amerikaanse exceptionalisme had, de overtuiging dat de VS structureel beter presteren dan de rest van de wereld. Raar, maar na een 10% koersdaling hoor je daar niemand meer over. Al is niet alles de schuld van Donald Trump. Als we kijken waarom de Amerikaanse beurzen zo hard zijn gedaald, dan blijkt dat dat vooral door de Magnificent 7-aandelen; die zijn dit jaar 14% kwijt. Dat heeft vooral te maken met het DeepSeek-moment. De lancering van dat Chinese AI-model zorgde voor de nodige beroering. Daarnaast is alleen het dramatische koersverlies van Tesla al goed voor een 1% lagere S&P 500. Logisch, er is een anti-Musk-houding ontstaan. Op sociale media gaan beelden van bekladde en beschadigde Tesla’s viraal. Of je nu pro- of juist anti-Musk bent, niemand wil een auto kopen die een mogelijk doelwit van vandalisme is. Ondertussen noteren de overige 493 niet-zo-Magnificent-aandelen vrijwel onveranderd. De grote vraag is: wat nu? Het sentiment onder particuliere beleggers is erg somber. Historisch gezien zijn dat vaak de momenten dat er een korte termijn koersherstel plaatsvindt. Voor de langere termijn moet u zich afvragen, is dit het begin van een bearmarkt? Uit recente analyses van Bridgewater bleek dat het overrendement van aandelen ten opzichte van cash nog nooit zo hoog is geweest als over de afgelopen vijftien jaar. Ergo, veel beter kan het niet worden. In de waanzin van alledag kan de langetermijnbeleger dit soort signalen beter serieus nemen. Over de column van Corné van Zeijl Corné van Zeijl is analist en strateeg bij Cardano en belegt ook privé. Reageer via c.zeijl@cardano.com. Deze column kun je ook iedere donderdag lezen in het FD.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Ik ken beleggers die iedere ochtend zenuwachtig hun telefoon openen om te kijken welke stroom decreten, beleidsmaatregelen en luchtballonnetjes nu weer uit de Verenigde Staten is gekomen. Dat geeft een onzeker gevoel, en als beleggers ergens niet van houden, dan is het onzekerheid. Dat zie je ook terug in de VS zelf. Bedrijven worden voorzichtig met hun investeringen. Als ondernemer heb je immers geen idee welke kant het opgaat. In de laatste enquête onder kleine ondernemers bleek dat de onzekerheid een nieuwe piek heeft bereikt. Terwijl zij over het algemeen erg pro Trump zijn. Die terughoudendheid zien we ook bij grotere ondernemingen. Zo maakt de defensie-industrie zich zorgen over de voorgestelde kostenbesparingen in het defensiebudget. Ook de Amerikanen zelf worden onzekerder. Het consumentenvertrouwen in de VS is de afgelopen maanden gekelderd. Je zult een gemiddelde ambtenaar zijn, dan krijg je een mail van ene meneer Musk en mag je uitleggen wat je afgelopen week hebt gedaan. Zo niet, dan word je ontslagen. Die ambtenaren zullen wel wat voorzichtiger worden met hun uitgaven. Ook ex-studenten worden onzeker. Ze moeten hun studielening nu echt afbetalen, anders gaat hun credit score – een essentieel onderdeel in het financiële leven van een Amerikaan – eraan. De werkloosheidsaanvragen nemen toe. Daarbovenop komen nog eens de importheffingen op Canadese en Mexicaanse producten, wat op korte termijn de inflatie zal aanjagen. Veel voeding en energie komt immers uit die twee landen en juist die productcategorieën zijn erg zichtbaar voor de consument. Omdat onzekerheid slechts een gevoel is en veel van die enquêtes erg politiek gekleurd zijn, moet je er wel mee oppassen. Wellicht is het beter om naar de harde cijfers te kijken, al is ook dan het beeld niet anders. Vorige week daalden de consumentenuitgaven, voor het eerst sinds maart 2023. Bijzonder, want de inkomsten van de consument stegen juist. Je zag het ook terug in de tegenvallende omzetten en vooruitzichten van retailer Walmart. Consumentenuitgaven zijn goed voor bijna 70% van de Amerikaanse economie en dus cruciaal. Maar bedenk wel dat bijna de helft ervan wordt gedaan door de 10% van de bevolking die het meest verdient. Hoewel die zo te zien niet bij Walmart kopen. Het is duidelijk, onzekere bedrijven investeren niet, onzekere consumenten consumeren niet. Voor een land dat zo sterk leunt op consumentenuitgaven, kan dat een flinke tik geven. Onzekerheid is zand in de motor van de economie. En iemand in de Oval Office is lustig met zand aan het strooien. Het is te hopen dat de schade aan de Amerikaanse economische motor niet permanent is. Over de column van Corné van Zeijl Corné van Zeijl is analist en strateeg bij Cardano en belegt ook privé. Reageer via c.zeijl@cardano.com. Deze column kun je ook iedere donderdag lezen in het FD.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Nancy McKinstry stapt op bij Wolters Kluwer. Ze is in veel opzichten opmerkelijk. Als eerste is ze een van de langstzittende ceo’s. Als tweede is ze vrouw. Als derde is ze Amerikaanse. En als vierde werkt ze gewoon door tot aan haar pensioenleeftijd. Als ze de deur achter haar dicht doet, is ze 67 jaar. Bij McKinstry zie je goed het verschil tussen een vrouwelijke en een mannelijke ceo, een positie waarbij je toch bovenop de apenrots zit. Zit je er al wat langer en het gaat goed, zoals bij Wolters Kluwer, dan heeft de gemiddelde mannelijke ceo op een gegeven moment het idee dat hij door God zelf gezonden is, wat kan leiden tot onverantwoord risicogedrag. Daar zijn genoeg voorbeelden van in het verleden. Vrouwelijke ceo’s hebben daar minder last van. Voordat u uw commentaar geeft, twee opmerkingen: ja, het is mijn mening en geen feit. En ja, ik generaliseer. Het fijne aan McKinstry is dat ze als een Steady Eddy leverde. Vooral in de afgelopen tien jaar was er jaar na jaar een mooie winstgroei. Als het een beetje tegenzat, dan was het 7%, en met wind mee soms dik boven de 20%. Over haar hele ambtsperiode is de winst van Wolters verviervoudigd. Ter vergelijking: die van de AEX-bedrijven steeg in diezelfde periode met 140%. Het niet zo fijne aan McKinstry is dat ze een belachelijk salaris naar binnen harkte. Sinds haar aantreden ontving ze een dikke negen cijfers voor de komma, plus bonussen. Haar salaris was op een gegeven moment zelfs in een percentage van de totale winst uit te drukken. Ze had ieder jaar een hoge plek in de top tien van De Volkskrant van hoogst betaalde ceo’s. In de laatste uitgave stond ze op plaats zeven, met een inkomen van €15,6 mln. Ik ben een aantal keer naar de jaarvergadering van Wolters Kluwer geweest. Daar heb ik tegen deze belachelijke beloning gestemd. Dergelijke bedragen geven scheve gezichten in bestuurskamers. Andere ceo’s willen dan ook dat soort salarissen. Helaas was ik een roepende in de woestijn. De negatieve koersreactie na de aankondiging van haar vertrek geeft duidelijk aan dat beleggers het jammer vinden dat ze opstapt. De grootte van de reactie is misschien ook wel het besef dat het niet veel beter kan. De winstmarges staan op recordhoogte. Daarbovenop was de waardering van Wolters Kluwer nog nooit zo hoog als nu, zelfs hoger dan in de bubbeljaren van 2000. Je betaalt nu 31 maal de verwachte winst. Hoger dan de Magnificent 7-aandelen. McKinstry neemt afscheid op het hoogtepunt. Beleggers moeten maar eens goed nadenken of ze haar voorbeeld willen volgen. Over de column van Corné van Zeijl Corné van Zeijl is analist en strateeg bij Cardano en belegt ook privé. Reageer via c.zeijl@cardano.com. Deze column kun je ook iedere donderdag lezen in het FD.See omnystudio.com/listener for privacy information.

We sparen ons helemaal suf. DNB meldde dat we gezamenlijk €600 mrd bij elkaar hebben gespaard. Sparen is een deugd, maar waarom zoveel? Dat is een goede vraag. Het levert immers niets op. In de afgelopen tien jaar lag de gemiddelde Nederlandse spaarrente maar liefst 2,7% onder de inflatie. Leuk dus, dat sparen, maar je kunt er ieder jaar 2,7% minder van kopen. Je spaart dus achteruit. Er zijn veel verklaringen voor dit fenomeen. De eerste is dat de cao-lonen in principe met de inflatie meestijgen. En stel, je hebt een eigen huis, dan veranderen je hypotheeklasten niet, maar je krijgt wel meer loon. Drie jaar geleden adviseerde ik iemand om een woning te kopen. Hij was een beetje terughoudend, vanwege een mogelijke daling van de huizenprijzen. Ik rekende even voor wat een vergelijkbare huur bij 2% inflatie per jaar zou worden: na dertig jaar zou een huur van €1400 naar €2500 zijn gegroeid. Terwijl bij koop zijn lening zou zijn afgelost. En nu blijkt na drie jaar dat de inflatie maar liefst 18% was. Zijn hypotheeklasten bleven hetzelfde, terwijl zijn salaris met de inflatie meesteeg. Dan hou je opeens iedere maand flink wat geld over. En dat verdwijnt vaak automatisch naar de spaarrekening. Een tweede factor is de onzekerheid. Consumenten zijn erg somber over de economie en hun eigen financiën. Al 66 maanden op rij is het consumentenvertrouwen negatief. Een record, volgens het CBS. Op zich is het vreemd, want de arbeidsmarkt is nog steeds uitstekend. Mogelijk speelt de onstabiele politieke situatie een flinke rol. Maar ook hoge geldontwaarding zorgt voor onzekerheid. Decennialang dachten we nooit meer hoge inflatie te krijgen. Dat perspectief is de afgelopen paar jaar wel veranderd. Een laatste verklaring is de fiscale behandeling. Spaargeld wordt volgens de Belastingdienst geacht 1,44% op te brengen. Beleggingen 5,88%. Zelfs als het saaie staatsobligaties zijn met 2% rente. Dat is vreemd. Als je extra risico loopt wil de staat een deel van de opbrengst. Maar als je verlies lijdt, betalen ze niet bij. Dat is onrechtvaardig. In risico/rendement-perspectief is sparen dus wellicht slimmer dan beleggen. In dat opzicht zou de voorgestelde ‘platte vermogensbelasting’ van ChristenUnie-kamerlid Pieter Grinwis een beter idee zijn, alleen al vanwege de uitvoerbaarheid. Dit zou een lang verwacht einde kunnen maken aan de box 3-soap. Het leuke aan al deze verklaringen is dat ze gebaseerd zijn op de gevoelens van consumenten. Het onderstreept eens te meer dat economie geen exacte, maar een sociale wetenschap is. Zelfs achteraf is het moeilijk om met 100% zekerheid te bewijzen dat je in economische zin gelijk of ongelijk had. Misschien maakt dat economie ook wel zo leuk. Of spreek ik nu alleen voor mezelf? Over de column van Corné van Zeijl Corné van Zeijl is analist en strateeg bij Cardano en belegt ook privé. Reageer via c.zeijl@cardano.com. Deze column kun je ook iedere donderdag lezen in het FD.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Een klein jaar geleden schreef ik over goudmijnaandelen. Sindsdien is het enthousiasme voor deze grondstof alleen maar verder toegenomen. Het fijne aan goud is dat het geen intrinsieke waarde heeft, die hangt af van wat de gek ervoor geeft. Hoe meer gekken, hoe hoger de prijs. In dat opzicht verschilt het weinig van crypto. Bij goud is het makkelijker te bepalen wie die gekken zijn. In eerste instantie de centrale banken. Sinds de Oekraïneoorlog beseffen steeds meer landen dat het prettig is minder afhankelijk te zijn van de Amerikaanse dollar. Je kunt beter een groter deel van je reserves aanhouden in goud. Bovendien, het is wel leuk, die Amerikaanse treasury’s, maar de kwaliteit van de debiteur holt achteruit. De schulden worden steeds hoger en de politieke onzekerheid groeit. Recent suggereerde president Donald Trump dat er fraude is gepleegd bij de terugbetaling van staatsleningen. Stel, de Amerikaanse overheid ziet je als ‘fraudeur’, dan krijg jij opeens je uitgeleende geld niet terug. Ik heb gekkere dingen gehoord in de afgelopen drie weken. Daar zit je dan, met je veilige dollarobligaties als reserve. Traditioneel is de goudprijs sterk gecorreleerd met de obligatierente na aftrek van inflatie. Hoe hoger de rente, hoe onaantrekkelijker goud. Je mist immers de hogere rente-inkomsten. Deze correlatie is sinds de Oekraïne-oorlog geheel stuk. Er was ook een correlatie met de Amerikaanse dollar. Hoe sterker die was, hoe lager de goudprijs. Waarschijnlijk zijn er wat prijsgevoelige kopers. Maar ook die correlatie is er niet meer. In het verleden zagen we ook dat de goudprijs vaak steeg bij een grote instroom in bijvoorbeeld goudindexfondsen. Maar deze groep kopers heeft de afgelopen vier jaar vooral verkocht. Dat is jammer, hebben we net de grootste goudrally van de afgelopen veertien jaar, missen ze die. We zien ook veel goudaankopen door Chinese particulieren. Aandelen en obligaties vertrouwen ze niet. Voorheen stopten vermogende Chinezen hun geld graag in huizen. Maar die bubbel is geknapt en dan blijft goud als veilige haven over. Nu goud zo in het voetlicht staat, is het wellicht tijd even wat voorzichtiger te worden. De voorpagina-indicator doet het ook in dit geval erg goed. In september 2022 kopte The Wall Street Journal dat goud zijn status als veilige haven had verloren. Achteraf was dat juist een van de beste koopmomenten: de prijs stond op $1700. Sindsdien is een ounce goud 71% duurder geworden, in slechts 2,5 jaar. Op de lange termijn gezien, lijkt de goudhonger alleen maar te groeien. Maar als iedereen zo enthousiast is, is het vaak verstandig wat voorzichtiger te zijn. Misschien moeten we nog even wachten op die voorpagina voor het ultieme moment. Over de column van Corné van Zeijl Corné van Zeijl is analist en strateeg bij Cardano en belegt ook privé. Reageer via c.zeijl@cardano.com. Deze column kun je ook iedere donderdag lezen in het FD.See omnystudio.com/listener for privacy information.

De handelsoorlog van president Donald Trump met Canada en Mexico duurde slechts één dag. De dollar en de Amerikaanse aandelenindices zijn alweer terug bij af. Ziehier het beeld voor de komende vier jaar. In het geval van Canada en Mexico was het simpel. Trump had gezegd dat hij een importheffing zou opleggen en deed dat ook. Toch bijzonder om als eerste bij je goede buren te beginnen. Deze heffingen zouden ook de grootste impact hebben voor de Amerikaanse consument. De Verenigde Staten importeren veel energie en voeding uit deze twee landen: maar liefst een kwart van alle olie komt uit Canada. Een importheffing zouden Amerikanen direct in hun portemonnee merken. Maar Mexico en Canada ontsnapten eraan, zonder eigenlijk echt iets te moeten inleveren. Gelukkig maar, want 75% van hun export gaat naar de Verenigde Staten. Al is de toon wel gezet. Op het toilet van meneer Trump zal geen tegeltje met ‘Beter een goede buur dan een verre vriend’ hangen, denk ik. Bij China is het een ander verhaal. De importheffing van 10% komt bovenop de heffingen uit de eerdere periode Trump 1.0, die een schoolvoorbeeld zijn als het gaat om de economische effecten. Door de hogere importheffingen op bijvoorbeeld wasmachines stegen alleen de prijzen, het marktaandeel van Amerikaanse wasmachineproducenten bleef hetzelfde. Chinese wasmachines werden duurder, er kwam meer import uit andere Aziatische landen, zoals Vietnam, en de paar Amerikaanse producenten zagen een mogelijkheid om hun prijzen te verhogen. China slaat terug met een heffing van 10% op onder meer Amerikaanse energie. Maar het land haalt nog geen 1% van de totale hoeveelheid energie die het gebruikt uit de Verenigde Staten. Daarnaast zal Google worden aangepakt, al is ook dat een wassen neus: de diensten van dat bedrijf zijn sinds een aantal jaar niet meer beschikbaar in China. De maatregelen zijn dus ronduit soft te noemen, om de handelsoorlog niet te laten escaleren. Intussen wacht Europa af met welke tarieven het om de oren zal worden geslagen. 20% van de Europese export gaat naar de Verenigde Staten. Wat zal de reactie van Europa zijn? Hard of zacht. Wij zijn geen buren van de Verenigde Staten, maar dachten in de categorie verre vrienden te vallen. Trump doet echter niet aan vrienden. Een zachte aanpak is om te beloven nog meer lng en wapentuig te kopen. Een harde is de Amerikaanse techbedrijven aanpakken. We kopen dan wel niet zoveel goederen uit de Verenigde Staten, maar nemen wel veel technische diensten af. De EU laat duidelijk weten deze techbedrijven te gaan aanpakken. Alle internetdiensten waarvan u nu gebruikmaakt, worden dan duurder. Gaat dat de Verenigde Staten pijn doen? Waarschijnlijk niet. Bij de meeste van deze diensten heb je eigenlijk geen alternatief. Als je wint heb je vrienden, maar Trump heeft liever een handelsoorlog. Over de column van Corné van Zeijl Corné van Zeijl is analist en strateeg bij Cardano en belegt ook privé. Reageer via c.zeijl@cardano.com. Deze column kun je ook iedere donderdag lezen in het FD.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Zomaar ineens was er het R1-model van AI-bedrijf DeepSeek. Hoewel, zomaar … Afgelopen zomer stond er al een uitgebreid artikel over het bedrijf in de Financial Times. Zoals altijd valt er als belegger niets te verdienen met de informatie uit de artikelen op de voorpagina. De koers van Nvidia stond toen rond $120. Daar staat het nu nog steeds. Het loont om door te bladeren, om – bij wijze van spreken – het stukje rechts onderaan op pagina zestien te lezen. Dit was precies zo’n artikel. Probleem is alleen dat er zoveel op pagina zestien staat (en zeventien, en achttien). Maar wie gaat er nou een Chinees AI-model gebruiken? De Chinese overheid heeft immers een flinke vinger in de pap. Dat blijkt wel als je de chatbot naar de Chinese studentenprotesten op het Tiananmenplein in 1989 vraagt: daar geeft het geen antwoord op. Tenzij je in je vraag de E vervangt door een 3 en de I door een kleine L. Dan blijkt dat het model de informatie wel kan vinden. Er is al heel veel over DeepSeek gezegd en geschreven. Het model zou meer hebben gekost dan de $5,6 mln waarmee wordt geschermd, en veel meer ontwikkeltijd dan de vermeende twee maanden. Dat zal best, maar er zijn maar weinig mensen die het echt weten. De Amerikaanse concurrentie beweert nu al dat R1 getraind is op basis van hun superieure modellen. Dat zou ook zomaar kunnen. Verder zou het DeepSeek-moederbedrijf, het hedgefonds High-Flyer Capital Management, het AI-model alleen maar hebben uitgebracht om te profiteren van een koersdaling van Nvidia. Ook dat is niet uit te sluiten. Maar: al deze discussies zijn slechts ruis voor de belegger. Het gaat om de beleggingsimplicaties. DeepSeek heeft in korte tijd en met weinig geld een redelijk goed werkend model gemaakt. Bovendien is het open source, zodat iedereen erop kan voortbouwen. En bijkomend voordeel is dat het model veel efficiënter werkt, waardoor minder energie en minder geavanceerde chips nodig zijn. Een expert legde het in een stuk van The Wall Street Journal als volgt uit: andere AI-modellen gedragen zich als een bibliothecaris. Ze hebben alles gelezen, en formuleren daaruit een antwoord. DeepSeek daarentegen werkt als een detective. Het heeft al wel iets gelezen, maar zoekt iets pas helemaal uit als er een vraag over wordt gesteld. Als er in de hele AI-keten minder geavanceerde chips nodig zijn, is dat goed voor degenen die de modellen gebruiken, maar niet voor de mensen die ze hebben gemaakt. Afgelopen jaar hebben de vier grootste technologiebedrijven meer dan $200 mrd in AI geïnvesteerd. Als het zoveel goedkoper kan, moet je eigenlijk een groot deel van deze investering afschrijven. En dan zijn de uitkomsten heel wat minder rooskleurig dan eerder gedacht. De pot met goud aan het einde van de AI-regenboog lijkt gevuld te zijn met koper. Dus kijk goed naar de aandelen in uw portefeuille en bedenk: gaan die bedrijven van de ontwikkelingen profiteren, of hebben ze er juist last van? En laat u niet verleiden om in alle ruis mee te gaan. Die leidt slechts af. Over de column van Corné van Zeijl Corné van Zeijl is analist en strateeg bij Cardano en belegt ook privé. Reageer via c.zeijl@cardano.com. Deze column kun je ook iedere donderdag lezen in het FD.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Mijn voorzichtigheid over de aandelenmarkt heeft zich de afgelopen tijd niet uitbetaald. Over de afgelopen twee jaar had je met een simpel wereldaandelenindexfonds 52% verdiend. Een analyse achteraf is altijd nuttig en leerzaam, of je nou goed of fout zat. Even de basis: aandelenrendement is simpel. Je kunt het eenvoudig opdelen tussen de verandering in waardering en winstgroei. En daarbovenop krijg je nog een beetje dividend. Op dit moment is dat voor de wereldaandelenindex een magere 2%, het laagste percentage sinds 2002. De waardering van aandelen is de afgelopen tijd flink opgelopen. Dat verklaart meer dan de helft van dat prachtige rendement. Momenteel betaal je ruim achttien keer de verwachte winst, tegen 14,5 keer twee jaar geleden. Op korte termijn maakt dat niets uit. Er zit weinig correlatie tussen de hoogte van de waarderingen en het rendement dat je in de komende twaalf maanden gaat maken. Wel bijzonder is dat het gepaard ging met een flinke stijging van de rente. De combinatie daarvan met stijgende waarderingen komt niet vaak voor. Een mogelijke verklaring is dat aandelenbeleggers gewoon oogkleppen op hebben, wat in 1987 en in 2000 slecht afliep. Een andere verklaring is dat obligaties een stuk onaantrekkelijker zijn geworden. Waarom zou je genoegen nemen met een bescheiden rente op een lening aan een overheid die steeds verder in het schuldenmoeras zinkt? Je ontvangt nu 4,6% op Amerikaanse staatsobligaties en 3,3% op Franse. Is dat wel genoeg? Deze landen hebben geen zin om iets te doen aan die oplopende schulden. Dus misschien is het dan, in tegenstelling tot het verleden, maar beter om in aandelen te beleggen, ondanks de hoge prijs. De mooie winststijging is de tweede factor achter het prachtige rendement. Al heeft die wel een heel smalle basis. U kent het wel, de Magnificent 7-aandelen. Daar groeide de winst met een kolossale 37%, bij de overige 493 bedrijven was het een bescheiden 5%. Eigenlijk is dat vreemd. De Amerikaanse economie draait op volle toeren en toch is er slechts een minimale winstgroei. Dat komt vooral omdat de lonen harder stijgen dan de inflatie, waardoor de factor arbeid een groter deel van de koek krijgt dan de factor kapitaal. De winsten van de Magnificent 7 kunnen doordenderen. Microsoft en OpenAI hebben net het $500 mrd grote AI-investeringsproject Stargate aangekondigd. Bedenk wel dat die enorme investeringen ooit winst moeten gaan opleveren, en afgezien van Nvidia is dat bij de overige techbedrijven voorlopig nog niet te zien. Maar gezien de waarderingen rekenen beleggers er wel op. Genoeg reden dus om voorzichtig te blijven. En voorzichtigheid is het begin van wijsheid, zei Aristoteles al. Net zoals een analyse achteraf. Over de column van Corné van Zeijl Corné van Zeijl is analist en strateeg bij Cardano en belegt ook privé. Reageer via c.zeijl@cardano.com. Deze column kun je ook iedere donderdag lezen in het FD.See omnystudio.com/listener for privacy information.

De obligatiemarkten zijn onrustig. Vooral in het Verenigd Koninkrijk was er even lichte paniek. Doemscenario’s zoals rond de minibegroting van toenmalig Brits premier Liz Truss uit 2022 kwamen alweer bovendrijven. Gelukkig haalde een Amerikaans macrocijfer wat druk van de ketel: de index voor de kerninflatie viel mee. Al moet je wel tot op twee cijfers achter de komma kijken om dat ook echt te zien. Maar, een meevaller is een meevaller, zullen veel obligatiebeleggers hebben gedacht. De opluchting kwam na een flinke daling van de Amerikaanse obligatiemarkt. In een maand zakten de koersen met 4%. Zo’n scherpe daling kwam de afgelopen tien jaar slechts vier keer eerder voor. De lichte paniek in het VK ontstond door vrees over uit de hand lopende overheidsfinanciën. Als de Britse rente verder stijgt, moet meer rente over de overheidsschulden worden betaald en groeit het tekort verder. Dan moet ergens anders op worden bezuinigd of moeten de belastingen worden verhoogd. De Labour-regering heeft met duidelijke woorden gezegd dat ook te zullen doen. Dat toont politieke moed en is slim getimed: ze heeft een grote verkiezingsoverwinning op zak en de volgende stembusgang is pas in 2029. Er is dus ruimte voor impopulaire maatregelen. Kiezers houden niet van bezuinigingen of hogere belastingen, maar ze zijn wel noodzakelijk en verstandig budgetbeleid werpt op lange termijn zijn vruchten af. Desondanks steeg de Britse rente flink, vooral omdat hij werd meegezogen in de maalstroom van de VS: de Amerikaanse obligatierente stond voor het inflatiecijfer op bijna het hoogste punt sinds 2007. De redenen voor die sterke stijging zijn divers. Als eerste zakt de inflatie niet zo hard als beleggers en de Fed hadden gehoopt. De Fed zal de rente dus naar verwachting niet zoveel verlagen. Bovendien is de olieprijs flink gestegen en ook dat zorgt voor meer inflatie. Verder is er grote onzekerheid over het beleid van de aankomende president. De bekende econoom Paul Krugman denkt dat momenteel een soort krankzinnigheidspremie wordt ingeprijsd. Stijgen de overheidstekorten nog verder? Zorgt het nieuwe beleid voor nog meer inflatie? Opvallend is dat ook hier de scheuring in de Amerikaanse samenleving duidelijk zichtbaar is. Democratische kiezers verwachten dat de inflatie flink gaat stijgen, Republikeinen voorzien juist een sterke daling. In de Verenigde Staten is er dus in tegenstelling tot het VK geen verantwoord begrotingsbeleid. James Carville, voormalig politiek adviseur van Bill Clinton, zei ooit dat hij door reïncarnatie wilde terugkeren als de obligatiemarkt, want dan kan hij iedereen intimideren. De vraag is wie straks onder de indruk is: de obligatiemarkt of de nieuwe president. Het belooft een interessante periode te worden. Over de column van Corné van Zeijl Corné van Zeijl is analist en strateeg bij Cardano en belegt ook privé. Reageer via c.zeijl@cardano.com. Deze column kun je ook iedere donderdag lezen in het FD.See omnystudio.com/listener for privacy information.