Macro met Boot en Mujagić | BNR

Sinds het laatste jaar voor de financiële crisis van deze eeuw is er niet meer zoveel geld omgegaan in complexe financiële producten als dit jaar. Daarover schrijft de Financial Times. ‘In de eeuwige jacht naar steeds meer rendement zijn er steeds meer complexe financiële producten ontworpen die dan weer samengesteld worden en doorverkocht’, ziet macro-econoom Edin Mujagic. Dit jaar alleen al is er in deze markt 380 miljard dollar omgegaan.   See omnystudio.com/listener for privacy information.

De wereldwijde economische groei zal volgend jaar boven de 3 procent uitkomen. Dat verwacht de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (Oeso). Volgens macro-econoom Arnoud Boot is die voorspoedige groei vooral te danken aan de ‘snel opkomende economieën’.   See omnystudio.com/listener for privacy information.

De onvoorspelbaarheid van het onderwijsbeleid maakt ook de onrust rond de inmiddels weer ingetrokken langstudeerboete tot een grote frustratie. Toch is die boete, als je er even van een afstandje naar kijkt, misschien niet zo onredelijk als die lijkt, zegt macro-econoom Arnoud Boot. ‘Een langstudeerboete speelt alleen maar als je extreem lang over je studie doet.’ In de marge van de vaststelling van de overheidsfinanciën is de langstudeerboete natuurlijk behoorlijk triviaal, zegt Boot. Wonderlijk genoeg wordt de boete beschouwd als een begrotingsmaatregel, en niet als een onderdeel van structureel onderwijsbeleid. Tot zover begrijpt hij de kritiek op de langstudeerboete. ‘Onderwijs vergt ten enenmale een langetermijnvisie op de inrichting van het onderwijs.’   See omnystudio.com/listener for privacy information.

In tien van de twaalf economische districten van de Verenigde Staten is de bedrijvigheid toegenomen. Dat blijkt uit gegevens uit het Beige Book van de Federal Reserve, de centrale bank van de Verenigde Staten. ‘Gewoon een goede score’, concludeert macro-econoom Edin Mujagic. Maar hij ziet dat een handelsoorlog daar verandering in kan brengen in 2025.   See omnystudio.com/listener for privacy information.

Het groeipotentieel van economieën in de eurozone laat een zorgwekkende trend zien. Lange tijd had de potentiële economie van de eurozone een groeipotentieel van 2 procent, maar inmiddels is het slechts 1 procent, ziet macro-econoom Edin Mujagic. Als hij dieper in de cijfers kijkt, ziet hij meer zorgwekkende signalen. ‘Onze economieën groeien sneller dan ze aankunnen’, concludeert hij.   See omnystudio.com/listener for privacy information.

De Franse regering staat op omvallen nu de begroting voor 2025 door het parlement is gedrukt door premier Michel Barnier. Oppositiepartijen – die een meerderheid in het parlement bezetten – hebben aangekondigd een vertrouwensstemming te organiseren. Die kan mogelijk rekenen op een meerderheid. Met de parlementsverkiezingen in aantocht in Duitsland ziet macro-econoom Edin Mujagic dat er ‘grote veranderingen’ aanstaande zijn in de ‘grootste economieën van Europa’.   See omnystudio.com/listener for privacy information.

De Raad van State spreekt zich negatief uit over een nieuw voorstel omtrent de box 3-heffing. Dat staat in een advies aan de Tweede Kamer. Macro-econoom Arnoud Boot is niet verrast dat ook aan dit voorstel bezwaren kleven, en ziet graag een alternatief: ‘noem het gewoon vermogensbelasting'.    See omnystudio.com/listener for privacy information.

De Volksbank adviseert de overheid zelf om de bank te privatiseren, maar daar voelt men in de Tweede Kamer nog weinig voor. De bank, met merken als SNS, ASN en RegioBank, heeft een belangrijke functie gehad in het financiële stelsel om ‘dichter bij de klant te krijgen’, zegt econoom Arnoud Boot. Maar hij ziet wel dat er iets is veranderd.  See omnystudio.com/listener for privacy information.

De Amerikaanse inflatie lijkt terug van weggeweest. In oktober steeg de inflatie met 2,3 procent ten opzichte van een jaar eerder, terwijl een maand eerder de inflatie nog op 2,1 procent uitkwam. Wordt er dieper gekeken in de cijfers, dan is zichtbaar dat de kerninflatie gebaseerd op de prijzen van noodzakelijke producten uitkwam op 2,8 procent ten opzichte van 2,7 procent een maand eerder. ‘De daling van de inflatie waar vorig jaar zo van genoten werd is de facto gestopt’, concludeert macro-econoom Edin Mujagic.    See omnystudio.com/listener for privacy information.

Waarom doet de Amerikaanse economie het zoveel beter dan de Europese?  Dit thema is al vaker besproken, maar volgens macro-econoom Edin Mujagić kun je deze vraag ‘niet vaak genoeg’ behandelen. Er zijn al veel verklaringen voor gegeven, maar het IMF (Internationaal Monetair Fonds) is met een nieuw inzicht gekomen. Namelijk dat ondanks de rentestijgingen door de Fed, de nettorentelasten van Amerikaanse bedrijven zijn gedaald. "Dat is een additionele verklaring voor dat grote verschil."  Terug naar het begin: wat zijn de bekende verklaringen?  Daarvoor moeten we onder meer kijken naar de steun voor bedrijven tijdens de covidpandemie. Die was in de VS net iets anders, waardoor de productiviteit na de lockdowns sneller op gang kwam. Daarnaast komen vrijwel alle grote technologiebedrijven uit Amerika, en bedrijven in de VS hebben doorgaans met minder regels te maken. Zeker als het gaat om milieu en klimaat, daar is Europa toch een beetje 'roomser dan de paus'.  Wat hebben de rentelasten er volgens het IMF mee te maken?  Het IMF heeft gekeken naar de balansen van Amerikaanse niet-financiële bedrijven, oftewel allesbehalve banken en verzekeraars. Hoe staan deze bedrijven er financieel voor? Hoeveel liquide middelen – cash – hebben ze?  Wat blijkt, is dat bij veel Amerikaanse bedrijven de nettorentelasten de afgelopen jaren zijn gedaald, ondanks het feit dat de Fed de rente van nul naar ruim 5 procent heeft verhoogd. En ondanks het feit dat de kapitaalmarktrentes, oftewel de rente die bedrijven betalen, ook zijn opgelopen.  Renteverhogingen remmen normaal gesproken een economie af, zeker als de rente van nul naar 5 procent stijgt. Maar dat hebben we in de VS dus niet gezien. Als bedrijven last krijgen van hogere rentes, worden investeringen vaak uitgesteld of afgesteld, en worden er minder mensen aangenomen of juist ontslagen.  Hoe kan dat?  Het blijkt dat bedrijven in de periode waarin de rente abnormaal laag was, anticipeerden op een mogelijke stijging. Net zoals een consument met een hypotheekrente van anderhalf procent probeert deze zo lang mogelijk vast te zetten, hebben bedrijven dit ook gedaan. Zij realiseerden zich dat een extreem lage rente vandaag, een extreem hoge rente morgen kan betekenen.  Denken Amerikaanse bestuurders dan beter na dan Europese?  Dat wil ik niet direct zeggen, maar dit is wel iets wat een CEO of CFO voortdurend moet doen. Het is misschien ingewikkeld en saai, maar een bedrijf kan het zich niet veroorloven níet na te denken over de macro-economische omgeving. Die luxe hebben ze niet, want een bedrijf heeft misschien geen invloed op de externe omgeving, maar wat zich daar afspeelt, heeft wel degelijk invloed op het bedrijf.  Amerikaanse bedrijven hebben dit ingezien en daarnaast ook veel geld opzijgezet, waardoor ze zelfs profijt hebben gehad van de hoge rentes. Hun rente-inkomsten zijn juist gestegen.  Het gevolg daarvan is dat er nauwelijks bedrijven waren die investeringen uitstelden door de hoge rentes. Alles ging door. Als je dat vergelijkt met Europa, is dat een wereld van verschil. Anticiperen kan enorm veel opleveren. En dat betekent dat macro-economie en geopolitiek steeds meer de boardroom binnensluipen.  CEO's moeten continu de vertaalslag maken en nadenken over hoe hun onderneming immuun kan worden voor problemen zoals energievoorziening of oplopende rentes. De verhouding tussen vreemd en eigen vermogen moet daarbij goed in de gaten worden gehouden, want hoe meer vreemd vermogen, des te minder immuun je bent voor ontwikkelingen in de omgeving.     See omnystudio.com/listener for privacy information.