Het Mediaforum

"Bronnen beschrijven emotionele uitbarstingen Omtzigt bij prinsjesdagdeal". De krant baseert zich op 15 anonieme bronnen, van alle 'coalitiesmaken'. Je gaat je toch afvragen; waarom lekt men hier zo graag over en moet je je daarvoor wel laten gebruiken als krant? We sluiten het mediaforum af met een verhaal over de verslaggeving van de burgeroorlog in Soedan. Aan tafel zitten Wendelmoet Boersema, Mandy Woelkens en Spraakmaker Peter van Uhm.

Prinsjesdag komt eraan. Dat betekent dat er door onze, relatief nieuwe, regering een sluitende begroting dient te worden gemaakt. Daarover is tot diep in de nacht gepraat. Niet alleen door de verantwoordelijk ministers, maar toch ook door de partijleiders van PVV, NSC, VVD en BBB. Fractieleiders Hermans van de VVD en Omtzigt van NSC vinden het heel normaal dat ze niet 'op afstand' blijven, maar ook meepraten. Maar hoe logisch is dit, aangezien dit kabinet extraparlementair wordt genoemd? Voormalig Talpa-directeur Paul Römer vindt het volstrekte normaal. Al noemt Römer de term 'extraparlementair' een praatje voor de vaak: "Die term was nodig om het kabinet mogelijk te maken. We hebben nu gewoon een kabinet dat wordt gedragen door de tweede kamer." Volgens de voormalig directeur genoeg gelegenheid om te kunnen onderhandelen binnen de kamer. "Dat er samen wordt gekeken naar hoe het geld wordt uitgegeven is volgens mij een normale gang van zaken." Wim Voermans, hoogleraar staats- en bestuursrecht stemt in met Römer, al denkt hij dat het huidige kabinet zelfs last begint te krijgen van het label 'extraparlementair': "Dit kabinet is niet buiten de kamer om gevormd, dus de term klopt niet." "Opgegeven moment weten we het wel", zegt Sakina Elkayouhi, docent-onderzoeker journalistiek. "Doet het nog wat aan de kwaliteit van zaken doen om het extraparlementair te blijven benoemen?" Wel vindt Elkayouhi het belangrijk dat de journalistiek het blijft benoemen. "Deze woorden doen er wel toe."

Mark Rutte neemt afscheid als premier en nodigde daarvoor allerlei mensen uit op het strand van Scheveningen. Het was "klassiek" Rutte, zag Marc Veeningen, hoofdredacteur van Hart van Nederland. "Buitengewoon gezellig, dat hoort ook wel bij de sfeer van zo’n afscheid." Maar Veeningen vindt het "ongemakkelijk" dat journalisten uitgenodigd waren. Volgens Veeningen zijn journalisten aanwezig als "controleur” en moeten zij zich dus afvragen of ze hier wel heen moeten gaan. "Er is al beeldvorming van de journalistiek dat ze op schoot zitten bij de politiek. Dit doet iets met de beeldvorming dat de journalistiek het wel heel gezellig heeft met de politiek. Ik vind dat niet goed of verstandig." Anna Dijkman, journalist bij het Financieele Dagblad, zag ook de "amicale" begroeting tussen Rutte en de journalist. "Ik begrijp het wel, je werkt heel veel samen", reageert Dijkman. "Maar ik begrijp ook het ongemak." Rutte is wel "heel handig" in het onderhouden van de relaties, merkt Veeningen op. "Je ziet nu al met Schoof dat het een stuk zakelijker en afstandelijker."

Het mediamoment van Wilma Haan is een opmerkelijk artikel in Follow the Money over de Wet Open Overheid. De rechter heeft bepaald dat de hoge dwangsommen die het ministerie moet betalen bij het niet leveren van documenten hoeft niet meer omdat het toch niet werkt. Verder hebben we het over het eerste interview met Kamala Harris. Daar wordt vooraf al meteen flink op geschoten in Amerikaanse media. Zo vindt CNN -waar het opgenomen interview morgen is te zien- het onbegrijpelijk dat Harris samen met vice-president Walz het gesprek doet. Tot slot bespreken we de nieuwe plannen die de NPO gisteren bekend heeft gemaakt in de seizoenspresentatie. Aan tafel zitten Tom Kleijn, Wilma Haan en Spraakmaker Mick van Wely

Na maanden voorbereiding zagen we gisteren de eerste uitzending van de gloednieuwe - maar niet zo vernieuwende - talkshow Bar Laat. Dezelfde makers, een ander tijdstip. Volgens voormalige tv- recensent van het NRC Arjen Fortuin kan het nog best een goede talkshow worden, al viel het onderzoeksjournalist Hansje van de Beek wel op dat het een talkshow eigen is geworden dat de feiten niet altijd even goed worden gecontroleerd. Verder hebben we het over Robby Starbuck, een zelfverklaard kruisvaarder tegen wokisme, een Amerikaans onderzoek waaruit het blijkt dat mensen eerder geneigd zijn een verhaal te geloven waarin iets wordt bevestigd en we hebben het over de generatiekloof op de werkvloer. Aan tafel zitten Arjen Fortuin, Hansje van de Beek en Spraakmaker Annelien Bredenoord.

Een emotioneel afscheid van Joe Biden, de kennismaking met Coach Walz, indrukwekkende speeches van de Obama's en de Clinton's en vannacht nog de langverwachte boodschap van Kamala Harris dat zij zich verkiesbaar stelt als presidentskandidaat. "Het was allemaal wel heel veel", zegt NU.nl hoofdredacteur Lindsay Mossink. "Een heleboel show en spektakel", voegt Haroon Ali, journalist en columnist, eraantoe. Wel is Ali van mening dat de Amerikaanse speeches interessant zijn om naar te kijken. "Het zit retorisch enorm goed in elkaar. Daar politici wereldwijd nog wat van leren." Hoe belangrijk is het? Volgens Tom van ‘t Hek, sport-commentator en voorzitter van de Sportraad, altijd een groot vraagstuk. "Natuurlijk is het belangrijk, maar bij de Franse en Duitse verkiezingen die direct invloed op ons hebben zie je minder in de media." Volgens Mossink dienen er op de NU.nl redactie haarscherpe analyses gemaakt te worden van de gebeurtenissen in Amerika. "We zien wat er gaande is, maar we moeten keuzes maken."

Minister Marjolein Faber verkondigde gisteren voorafgaand aan het begrotingsberaad weer dat Nederland zich in een asielcrisis bevindt, maar krabbelde later weer terug. Toen Faber de pers te woord stond, slikte ze haar woorden in. Wettelijk gezien is er namelijk geen sprake van een crisis. Renzo Veenstra, hoofdredacteur van Omroep Brabant, denkt dat Faber iets riep dat "niet heel handig" was en dat het niet gelijk overgenomen had moeten worden door de media. "Dit is een voorbode van wat we vaak te zien gaan krijgen", aldus Joost Oranje, coördinator onderzoeksjournalistiek bij de NOS en NTR. Met Prinsjesdag voor de deur is de start van het politieke jaar namelijk ook in zicht. "Het is een heel bijzondere situatie waar we in zitten", zegt Oranje, die benadrukt hoe "interessant" het gaat zijn om te zien hoe de nieuwe PVV-bewindslieden gaan "landen" in hun departementen. Volgens Bart Wallet, hoogleraar aan de VU, is het vooral de vraag hoe de beoogde asielwet van Faber zich verhoudt tot de praktijk. "Hoe gaan we zien dat dit een extraparlementair kabinet is? Hoe gaan we dat zien in de plannen die gemaakt worden?" vraagt Wallet zich verder af.

Grote nieuwsverhalen kunnen op verschillende manieren naar buiten worden gebracht. Zelf het nieuws brengen en zo grip houden op het verhaal of de pers liever zoveel afhouden onder het mom van "je moet stilzitten als je geschoren wordt." Niet voor het eerst kwamen NS en ProRail zelf naar buiten met het (slechte) nieuws: "De komende tijd gaat niet alles op of rond het spoor vlekkeloos verlopen" Verder hebben we het over de NOS. Zij hebben bij één van hun tweets gisteren de reacties uitgeschakeld. Dat deden ze naar eigen zeggen nadat er te veel racistische reacties kwamen onder een bericht over het aantal verdrinkingen onder asielzoekers. Ook hebben we het over een column in NRC van Petra de Koning met de titel: Iedereen mag weten: Dick Schoof loopt marathons. Aan tafel zitten Sandrina Hadderingh, Elif Isitman en Spraakmaker Marli Huijer.

Het eerste relletje rond presidentskandidaat Kamala Harris is een feit. Het campagneteam heeft Google-advertenties geplaatst met krantenkoppen en teksten van bekende media als CNN en The Guardian. Maar de teksten werden aangepast om Harris beter neer te zetten. Dat en meer bespreken we in het mediaforum. Want wat weten we eigenlijk van Harris? En staat ze ook achter de terugtrekking van Joe Biden in de race om het presidentschap van de Verenigde Staten? Verder hebben we het over een onthulling van het NRC, de Oekraïense inval op Russisch grondgebied en we bespreken de dreigende uitzetting van de elfjarige Mikael. Aan tafel zitten Wendelmoet Boersema, Frénk van der Linden en Spraakmaker Kees Verhoeven

Aan tafel zitten Marc Veeningen en Elger van der Wel. Het is groot nieuws in veel media: het eerste geval van de nieuwe mpox-variant is opgedoken in Zweden. Het gaat dus om één geval; hoe groot is dit nieuws eigenlijk. Marion Koopmans praat mee. Hoe kijkt zij naar de berichtgeving in de media? Zou meer terughoudendheid gepast zijn? Welke verantwoordelijkheid hebben media? Het mediamoment van Van der Wel gaat over Grok, de chatbot van Elon Musk. Het werkt nu ook als een tool om afbeeldingen te genereren. Daar zou je een filter kunnen inbouwen dat niet elke afbeelding te creëren valt – maar dat is bij Grok niet het geval. Welke gevaren schuilen daarin? Het mediamoment van Veeningen gaat over het lezersonderzoek van NRC. Veeningen vindt dat de journalistiek dit veel meer zou moeten doen. Hart van Nederland is indertijd opgericht om het geluid van de gewone mensen te laten horen. Hoe verschilt de werkwijze van die van Hart van Nederland van die van NRC?