Het Mediaforum

Het leek nieuwsluwe eerste kerstdag te worden, maar rond een uurtje of tien bleek niets minder waar. Redacteuren moesten aan de slag vanwege de berichtgeving dat Surinaamse oud-president Desi Bouterse overleden was. De NOS bracht dit nieuws nog voordat de familie het overlijden officieel had bevestigd. Ondertussen doen in Suriname allerlei complottheorieën de rondte. Zo zou Bouterse helemaal niet dood zijn. De Telegraaf bericht er vandaag over, met de veelzeggende quote: 'In dit land is álles mogelijk'. "Klopt dit wel?" vroegen journalist Magriet Brandsma en haar familie zich af toen ze de berichtgeving hoorde. "Nadat verhalen vanuit verschillende hoeken kwamen en de familie het ook bevestigde bleek het nieuws wel degelijk te kloppen." "Je zag vooral koppen met 'Buitenlandse media melden dat...', om er zo voorzichtig mee om te gaan", stelt Felienne Hermans, hoogleraar vakdidactiek van de informatica. "Je ziet wel eens dat er een misser wordt gemaakt met overlijdensberichten", zegt Elif Isitman, podcastmaker en journalist WNL. Ook zegt Isitman dat je in Nederland er niet aan ontkomt om makkelijker standpunten van tegenstanders van Bouterse waar te nemen dan voorstanders. Waarop Brandsma reageert dat dit de berichtgeving van Surinaamse media ook juist interessant maakte. "Daar zag je groots twee kanten."  Verder hebben we het in het mediaforum over Halina Reijn, de kersttoespraak van Koning Willem-Alexander en Duitse campagnes. Kiki Schippers van het Taalteam sluit het mediaforum af. Aan tafel zitten Margriet Brandsma, Elif Isitman en Spraakmaker Felienne Hermans.

Prinses Laurentien in de Telegraaf en premier Schoof in de Volkskrant mogen terugblikken op het afgelopen jaar. Hoe journalistiek-kritisch je zo'n persoonlijk interview aanpakt bespreken we onder meer vandaag in het Mediaforum met Kamran Ullah , hoofdredacteur De Telegraaf, Wilma Haan, adjunct-hoofdredacteur NOS en Nienke Meijer, minister van Oplossingen, en ook voorzitter van het bestuur van Stichting De Volkskrant. "Persoonlijke verhalen vind ik heel mooi, maar aan de andere kant vraag ik me af welk verhaal de geïnterviewden zelf graag willen vertellen", zegt Meijer. "En hoe kan je ervoor zorgen dat dat andere geluid ook gehoord wordt?" Verder hebben we het in het mediaforum over een interview met prinses Laurentien. Ook bespreken we het Amerikaanse programma 60 minutes dat twee ex-leden van de Mossad heeft geïnterviewd die betrokken waren bij de pieperaanval op Hezbollah. Aan tafel zitten Kamran Ullah, Wilma Haan en Nienke Meijer.

Minister Faber loodst vandaag drie wetten door de ministerraad. Het AD noemt deze dag al Faber Friday. Kamerleden, media en bestuurders lopen intussen alsmaar tegen een muur zonder antwoorden op. Een slimme tactiek van Faber? In het Asieldebat clashte minister Faber, voor de zoveelste keer, met de oppositie. PvdA-Kamerlid Kati Piri kon niet verbergen dat ze haar irritatie-limiet allang bereikt had. "Het leek bijna op een schoolplein-discussie", zegt Karen Eshuis, voormalig adjunct-hoofdredacteur AD. "Ik snap dat die frustratie er is bij Kati Piri en dat je die dan wil uiten. Of dat handig is om te doen is een tweede." "Dat is zeker niet handig", zegt theatermaker en spraakmaker Marjolein van Heemstra. "Dit werkt zo niet! Iedereen komt zijn met eigen emoties en frustraties en loopt stuk op die muur." Elger van der Wel, podcastkenner, nieuwsbriefschrijver en media-adviseur, zegt dat hij afgehaakt is. "Je ziet dat alles rondom deze minister compleet vast zit." Van der Wel stelt dat het in de debatten maar erg weinig over Nederland en de mensen gaat. "Daar komen ze op deze manier ook niet aan toe." Van Heemstra stelt dat volk en media afhaken door de vele ruis rondom discussies. "Zo verlies je zicht op wat er echt gebeurt en dat is heel zorgelijk." "Ik denk dat dit is hoe zij is", zegt Van Heemstra. "Maar hoe ga je ook in gesprek met iemand die het gesprek niet aan wil gaan??" vraagt Eshuis zich af. Verder hebben we het in het mediaforum over persoonlijke lijstjes van mediabedrijven, bedreigingen aan journalisten en over de strafzaak tegen Sywert van Lienden en zakenpartners Bernd Damme en Camille van Gestel. Frank van Pamelen van het Taalteam sluit het mediaforum af. Aan tafel zitten Karen Eshuis, Elger van der Wel en Spraakmaker Marjolijn van Heemstra.

Aan tafel zitten Bas van Sluis en Laurens Vreekamp. We hebben het over een primeur van de Telegraaf. Misdaadverslaggever John van den Heuvel sprak als eerste met de eigenaresse van de verwoeste bruidswinkel Aliyahs Styling aan de Tarwekamp. Is het de taak van de media om voor rechercheur te spelen? Het mediamoment van Vreekamp gaat over de ontwikkelingen rondom techbedrijven. Waarom maakt hij zich zorgen? Het mediamoment van Van Sluis gaat over een ingezonden brief van Henk Kamp in de Volkskrant. Tot slot hebben we het over het Glazen Huis. Hoe kijken onze mediakenners naar deze traditie?

Kerstreces, sprake van oorlogsdreiging en Wilders' 'geduld is op' wat betreft de asielplannen. Waar menigeen speculeerde over de val van het kabinet, weet Schoof-I het toch uit te houden tot na de feestdagen. En daar kregen de politici veel vragen over. "Het enige wat men te zeggen heeft over dat het niet lekker loopt is dan: het is nu en dan zwaar, er zijn veel discussies omdat de partijen uit elkaar liggen. Het gedoe dat we afgelopen maanden hebben gezien, is dan logisch", aldus journalist en presentator Ajouad El Miloudi. "Ze gingen van ruzie naar conflict naar ruzie", aldus Sandrina Hadderingh, hoofdredacteur van Omroep Gelderland. Volgens Fatihya Abdi, gemeenteraadslid (PvdA) in Amsterdam, zijn de meest recente uitspraken van Wilders over een kabinetsval een "afleidingsmanoeuvre." "We kunnen niet kritisch zijn op de PVV en hoe zij functioneren. Dat is opmerkelijk", zegt Abdi. El Miloudi meent dat Wilders een "strategische zet" doet. "Hiermee laat hij de kiezer weten: ik heb het in ieder geval geprobeerd, ze wilden niet meewerken." Ook minister Fabers praktijken worden in twijfel getrokken. "Faber is wel druk geweest, maar met exact hetzelfde als Wilders."

Oorlogsverslaggever Clarissa Ward deed voor CNN een interview met een vermeend Assad-slachtoffer die bevrijd werd uit een van de gruwelijke gevangenissen in Syrië. Maar er zijn twijfels ontstaan of dat allemaal wel klopt en of de man in kwestie niet eigenlijk bij Assad hoort. De nieuwszender geeft inmiddels zelf aan te twijfelen of ze niet misleid zijn. Joost Oranje, coördinator onderzoeksjournalistiek bij Nieuwsuur en NOS Nieuws, vroeg zich meteen af of het verhaal wel klopte. "CNN nu aan de hoogste boom hangen, vind ik ook niet terecht. Maar het roept veel vragen op", zegt Oranje. De journalist stoort zich ook aan het feit dat de nieuwszender niet meldde en blijkbaar ook niets wist wie deze man was, maar wel doorging met het interview. "Wat ik zwak vind van CNN is dat ze geen duidelijkheid geven. Ze twijfelen nu ook zelf aan de identiteit."

Na de waarschuwende woorden van Mark Rutte leek heel Nederland in de prepshop te staan. Rutte riep op tot voorbereiden op een mogelijke oorlog en de media ging er het hele weekend mee aan de slag. Spraakmaker Thomas Huttinga, schrijver en docent Europees recht, noemt de waarschuwing voor dreiging terecht. "Het is belangrijk dit dichter bij de mensen te brengen vanwege die noodzaak en bittere realiteit." Volgens Carmen Fernand, hoofdredacteur Levensbeschouwing en Caribisch Netwerk bij de NTR, is het niet alleen voor dreiging van oorlog nodig om spullen in huis te hebben. "Volgens mij is het breder dan dat, kijk ook naar klimaatverandering." Volgens Fernand moet media daarom ook meer constante aandacht geven aan dit onderwerp. NAVO-cheff Rutte is niet de eerste die dit zei. De hoogste militair van de NAVO, Rob Bauer zei afgelopen januari al dat 'we het onverwachte moeten verwachten'. En na hem volgden vele waarschuwingen. Toch lijkt men nu meer aan de haal te gaan met het nieuws vanuit Rutte’s hand. "Het ligt ook aan de kwestie tijd", zegt Huttinga. "Met Trump over één maand aan de macht kunnen er wel degelijk dingen gaan veranderen." Volgens Marc Veeningen, hoofdredacteur Hart van Nederland, komt het ook door de positie van Rutte binnen de NAVO.

De rechtszaak rondom de rellen in Amsterdam is van start gegaan. De jongeren die op 'jodenjacht' gingen staan terecht om de onrust die ontstond naar aanleiding van de voetbalwedstrijd tussen Maccabi Tel Aviv en Ajax. In de talkshows kwam het onderwerp ruim aan bod. "De schrik die er was toen het gebeurde, is wat gedaald. Maar wat er gisteren naar buiten kwam uit die appgroepen zorgde wel voor boosheid", zegt Renze Klamer, presentator bij RTL. "Dat de toon nu rustiger is, vind ik toe te juichen. Het is een rechtszaak en daar hoort hoor en wederhoor bij", reageert Margriet Brandsma, oud-correspondent Duitsland. In zijn uitzending was misdaadverslaggever Saskia Belleman te gast, bij Bar Laat was een advocaat van een van de verdachten te zien. De verhalen van de verdachten kwamen op Klamer verkeerd over. "Het zijn stoere gasten in die appgroepen en dan zitten ze voor de rechter en dan weten ze het opeens niet meer. Daar kan ik me over opwinden." Volgens Brandsma slaan ook rechters een "docentachtig" toontje aan bij de verhoren. "Je kunt het ook directer stellen. We zijn het er toch over eens dat dit niet kan?" Verder hebben we het in het mediaforum over de vragen die feestvierende Syriërs in Utrecht kregen van een verslaggever van het NOS-journaal, de transfer van Thomas van Goningen van omroep WNL naar SBS en over alcohol op de tafels van talkshows. Aan tafel zitten Margriet Brandsma, Renze Klamer en Spraakmaker Heiman Wertheim.

De onvrede over de werkwijze van minister Marjolein Faber van Asiel en Migratie groeit. Zo werd er gemeld dat de PVV-minister tot januari geen woordvoerders heeft, lokale bestuurders geven aan de samenwerking als moeizaam te ervaren, de Raad voor de Rechtspraak gaf aan dat ze maar een week hadden om te reageren op asielplannen en de gangbare politiek assistent is ook niet aanwezig. In een uitzending van Nieuwsuur deden ze een rondvraag in de Kamer, waaruit bleek dat er op alle afdelingen "geen contact" was met Faber. "Dat is opmerkelijk en ongebruikelijk", stelt Michelle Salomons, onderzoeksjournalist bij Investico. "Ik denk dat dit een onderdeel is van hoe zij politiek bedrijven. Heel hard roepen en vervolgens niets doen, dus ook niet erover in gesprek willen." Ook NRC-columnist Arjen Fortuin merkt op dat er "weinig beleid" is, zoals bij de grenscontroles. "De discrepantie tussen heel veel zeggen en heel weinig beleid eronder, gaat wel opvallen", aldus Fortuin.

Minister Marjolein Faber kreeg het erdoorheen om de grenscontroles weer op te voeren, om zo illegale migratie verder tegen te gaan. Sinds maandag voert de Marechaussee deze controles weer uit, nu met meer bevoegdheden. Faber dook zelf op langs de A2 nabij het Zuid-Limburgse Eijsden en de Belgisch-Nederlandse grens, evenals een hoop pers. Dat is "groot nieuws", meent Bas van Sluis, journalist bij Dagblad van het Noorden. Waar de Marechaussee voorheen slechts zes uur lang mocht controleren, is dat nu constant. "Dat we nu grenscontroles invoeren, is een ander beeld dat af en toe iemand eruit moet halen", vindt Van Sluis. Volgens Marc Adriani, hoofdredacteur bij BNR, was het een "rare vertoning" bij de grens. "Dit is een beetje voor de bühne", aldus Adriani.