Het Mediaforum

Joop van den Ende doet een dringende oproep aan de Nederlandse politiek. De theatermagnaat waarschuwt in een paginagrote krantenadvertentie dat de Nederlandse media beschermd moeten worden tegen Amerikaanse manipulatie vanuit platforms als YouTube, X en Meta. Het kabinet zou volgens Van den Ende de NPO meer moeten steunen. Daarnaast vindt hij het bezwaar tegen DPG’s overname van RTL 'achterhaald'. Televisieproducent Paul Römer vindt dat Van den Ende "100 procent" gelijk heeft in zijn statement. "Als hij dit zegt, komt het aan in politiek Den Haag", zegt Römer. Mireille van Ark, adjunct-hoofdredacteur van RTL Nieuws, prijst Van den Ende's "ondernemersperspectief" en deelt zijn mening over DPG's overname van RTL. Bovendien vreest Van Ark dat Amerikaanse techbedrijven de Nederlandse media "verstoten". "Daar zijn waarschuwingen voor dat dat binnenkort gebeurt. Hij probeert het te beschermen." Ook Römer vreest daarvoor. "Het is voor de Nederlandse samenleving ontzettend belangrijk dat we worden aangesproken vanuit ons eigen DNA. Wat er nu gebeurt, is dat de grote platforms lokale media aan het verdringen zijn."

We wísten al veel over de dubbele moord in Weiteveen maar tijdens de rechtszaak kwamen er nog veel nieuwe gruwelijke details naar buiten. En die kwamen in de media uitgebreid terug. Haroon Ali, journalist en columnist, heeft zelf de interesse niet om al die details te volgen, maar hij begrijpt het ergens wel. "Mensen hebben een enorme interesse in misdaadverhalen. True crime is ook enorm populair." Dat een burenruzie zo enorm uit de hand kan lopen kan volgens presentator Roos Moggré ook een reden zijn waarom er zoveel interesse is voor deze zaak. Jerfi Uzman, hoogleraar Constitutioneel Recht, denkt wel dat het belangrijk is dat rechtszaken openbaar zijn. "Een heel belangrijk kernbeginsel van de rechtspraak is dat het in de openbaarheid gebeurt, transparant is." Dat komt omdat rechters niet gekozen zijn en wel ontzettend veel macht hebben. "Juist als we willen vermijden dat er wordt gezegd: die rechter doet maar wat, dan willen we weten wat er is gebeurd", vertelt de jurist.  Aan tafel zitten Roos Moggré, Haroon Ali en Spraakmaker Jerfi Uzman. Frank van Pamelen van het Taalteam sluit het mediaforum af.

Donald Trump is nu ruim drie weken voor de tweede keer de president van de Verenigde Staten en elke dag weet hij de voorpagina te halen. Of het nou gaat over importheffingen op diverse landen, het overnemen van Gaza of zijn standpunt over de oorlog in Oekraïne, Trump domineert het nieuws. Een "dagelijkse worsteling" voor nieuwsmedia, meent Clara van de Wiel, adjunct-hoofdredacteur van NRC. "Dat is een enorme opgave. Maar we moeten het kritisch blijven volgen en uitleggen waar we zitten in het proces. We worden overspoeld." Duiding geven aan de ontwikkelingen is dus hard nodig. "Wat is er allemaal waar aan wat Musk allemaal zegt? En wat Trump doet?" zijn dagelijkse vragen op redacties. "Het is het begin van een nieuwe termijn, waarbij de intensiteit nog hoger is" zegt Van de Wiel. "Hij overspoelt ons met gekkigheden, waar wij het dan steeds over hebben. Ondertussen voert hij zijn plannen uit", stelt Sarah Sylbing, hoofdredacteur van VPRO. "Hij gebruikt de intensiteit om zijn imago en merk te versterken", aldus Sjoerd Sjoerdsma, oud-diplomaat en voormalig D66-Tweede Kamerlid.

Weer dreigt Geert Wilders om de stekker uit het kabinet te trekken. De PVV-leider zegt dat hij geen enkele wijziging van de asielwetten van minister Faber zal accepteren. Collega politici lijken hun schouders op te halen bij dit statement van Wilders, maar de media springen er bovenop. Kees Boonman, politiek commentator, heeft ervan wakker gelegen. "Dit is een vooraankondiging van een kabinetscrisis." Boonman vindt dat de PVV-leider zich meer moet laten zien in de media. "Geef eens een persconferentie, laat je eens door een krant interviewen, ga eens bij Buitenhof of Nieuwsuur zitten." Kefah Allush, EO-presentator, snapt wel dat Wilders dat niet doet. Het zou volgens de presentator wel correct zijn en deugen, maar er is volgens Allush niks wat hem ertoe dwingt. "Hij zit in de comfortabele positie dat hij van alles kan roepen. De PVV profiteert, wat er ook gebeurt." En opeens was daar ook nog een erg strijdvaardige PVV- staatssecretaris van Justitie van Veiligheid, Ingrid Coenradie. Ze zat bij talkshow Eva om haar noodmaatregel te verdedigen bepaalde gevangenen tot twee weken eerder vrij te laten. Boonman vindt Coenradie nu al de politicus van het jaar als ze voet bij stuk houdt. Allush heeft zich om de discussie verbaasd. Mensen doen volgens de presentator van alles om het probleem bij gevangenissen op te lossen, maar de grootste politieke partij wil het probleem blijkbaar niet oplossen. "Zolang het probleem blijft en je kunt over dat probleem blijven roepen, dan levert dat kiezers op blijkbaar."

De Raad van State was niet onder de indruk van de asielplannen van Marjolein Faber, PVV-minister van Asiel en Migratie. PVV-leider Geert Wilder trok vervolgens het instituut in twijfel en moedigde Faber aan om zich niets aan te trekken van het advies. Bovendien voerde Wilders de druk op richting zijn coalitiepartners, voornamelijk op NSC. Pieter Klok, hoofdredacteur van De Volkskrant, benadrukt dat RvS zowel adviezen deelt als uitspraken doet. "Dit is een advies en die mag je naast je neerleggen, dat doet het kabinet wel vaker. Dat mag Wilders best doen, maar het instituut in zijn geheel in twijfel trekken is raar", zegt Klok. "Er is een politieke strijd gaande met een beweging die zich tegen de rechtsstaat keert. Die vinden het veel te veel gedoe en dat het niet opschiet. Dan willen ze daarvan af. En dan is er zo’n instituut dat hen tegenzit en dat vinden ze irritant." Schrijver Roos Schlikker valt het ook op dat de politiek "op scherp" staat. "Wat opmerkelijk is, is dat de RvS altijd een gezaghebbend orgaan was en wordt neergezet als 'iemand met een mening.' Dat is gek." De Haagse politici zaten na de uitspraak van RvS massaal bij de talkshows. "Dit kabinet doet bijna niets. Er worden geen wetten ingediend. Ze hebben nauwelijks werk, dus ik snap wel dat ze bij talkshows zitten", aldus Klok. "Je ziet al een beetje de campagnestand. Dat is logisch, het kabinet kan zo vallen", denkt Schlikker.

Rutte was te gast bij Buitenhof en daarin ging het onder andere over de mogelijke vredesonderhandelingen van Zelensky met Poetin. Volgens Rutte zou het niet verstandig zijn om te speculeren over hoe die onderhandelingen vormgegeven zullen worden. "Ik heb dan een beeld voor mij van Poetin die in die leunstoel in Moskou zit te wachten op wat wij hier allemaal bediscussiëren aan deze tafel en heel veel andere tafels", aldus de oud-premier bij Buitenhof. Volgens Diederik Samsom, voormalig PvdA-politicus, is die uitspraak een nieuwe variant op zijn beroemde verdedigingslinie. "Hij wil de vraag gewoon niet beantwoorden." Wat Samsom in dit geval ook goed kan begrijpen. Of we als media moeten stoppen met het bespreken van de mogelijkheden en de wensen rondom Oekraïne om Vladimir Poetin niet wijzer te maken? "Ik zie het echt niet voor mij dat er dan iemand een uitdraai zit te maken van wat er in Nederlandse talkshows wordt gezegd om dat aan Poetin te laten zien", zegt Mandy Woelkens, presentator bij Omroep Zwart. Volgens Ward Wijndelts, oud-hoofdredacteur bij Vrij Nederland, zou het naïef zijn om te denken dat wat mensen hier in Nederland in de media zeggen relevant is voor Poetin.

"Als gebeurt wat Trump wil, dan zou dat etnische zuivering betekenen, het verjagen van een volledige bevolkingsgroep." Die woorden waren deze week te horen in het NOS Achtuurjournaal toen het ging over de plannen van de Amerikaanse president voor de Gazastrook. Dat viel interviewer en programmamaker, Frénk van der Linden op en hij was benieuwd of er nog discussie was geweest op de redactie van de NOS over het gebruik van de term 'etnische zuivering'. Dat was zeker het geval, vertelt Wilma Haan, adjunct-hoofdredacteur van het NOS Nieuws. "Het is vaak een precisie oefening als het gaat om woorden kiezen, zeker sinds 7 oktober en de oorlog in Gaza." Het gesprek wat volgens Haan werd gevoerd op de redactie ging vooral over de vraag: wat kunnen we journalistiek vaststellen? "We zijn bij de NOS niet van analyses, standpunten en meningen, wel van vaststellingen. En hierbij dachten we, dit is journalistiek correct." Frénk van der Linden vond het een "daad van journalistieke moed" en bijzonder dat ze het zo hebben aangedurfd. De programmamaker heeft al een tijd het gevoel dat we niet alleen in een wapenwedloop leven, maar ook in een "woordenwedloop". Verder hebben we het in het mediaforum over het besluit van de rechter om twee NRC-journalisten op te roepen als getuigen in een strafzaak tegen de woordvoerder van oud-Kamervoorzitter Vera Bergkamp en over Dagblad Trouw. De krant heeft de Designprijs best vormgegeven krant van Europa gewonnen. Kiki Schippers van het Taalteam sluit het mediaforum af. Aan tafel zitten Frénk van der Linden, Wilma Haan en Spraakmaker Phaedra Werkhoven.

De Amerikaanse president Trump wil Palestijnen voorgoed weg hebben uit Gaza en het gebied overnemen. Dat heeft hij gezegd na een ontmoeting met Netanyahu in het Witte Huis. Hoeveel waarde moeten we hechten aan die uitspraken? "Aan de ene kant wil je zijn uitspraken met een korrel zout nemen, maar aan de zal hij van de 100 dingen die hij roept ook wel een paar dingen proberen te realiseren", zegt Elger van der Wel, specialist in digitale ontwikkelingen. Volgens Spraakmaker en columnist, René Cuperus doet Trump alsof de wereld zijn bezit is en zijn de uitspraken over Gaza 'te schokkend voor woorden'. "Woorden vergiftigen het klimaat in het Midden-Oosten. Dit is geen onschuldige uitspraak." Bij Carmen Fernald, hoofdredacteur Levensbeschouwing en Caribisch Netwerk bij de NTR, is het thuis aan de keukentafel bijna de vraag van de dag: 'wat is er vandaag weer voor waanzinnig plan?'. "We moeten er vooral voor waken dat we het niet als iets vermakelijks gaan zien want het is gewoon bloedserieus."  Verder hebben we het in het mediaforum over de site van het programma Nieuws van de Dag op SBS6, de podcast Jacob, dood in Qatar en over de Powned-documentaireserie 'Moslims'. Aan tafel zitten Carmen Fernald, Elger van der Wel en Spraakmaker René Cuperus.

Tweede Kamerlid namens de BBB Lilian Helder liet gisteren tijdens een debat weten op te stappen. De politicus gaf daarbij aan dat haar huidige partij 'minder democratisch' handelt dan haar vorige partij, de PVV. Tijdens de onderhandelingen zou Helder te weinig zeggenschap hebben gehad, mede daarom geeft ze haar zetel nu op. "Het voelt een beetje als de LPF. Een partij die heel snel heel groot wordt, moet mensen overal zoeken. Dan komen ze erachter dat die mensen het niet kunnen of zich niet thuis voelen, dan breekt het weer een beetje af", aldus televisieproducent Paul Römer. Henrike van Gelder, hoofdredacteur van Kidsweek, heeft de naam voor de BBB "altijd al ingewikkeld" gevonden. "Het ging over de boeren, maar het verschuift." De ogen zijn op de partij gericht, aangezien ook nog eens zes Statenleden in Overijssel opstapten. "Ik denk dat ze nog heel veel meer problemen gaan krijgen. In het stikstofdossier hebben ze aan de voorkant van alles beloofd. Dus zij zullen voor hun achterban teleurstelling op teleurstelling gaan stapelen. Het is heel spannend om te zien hoe de partij dat gaat overleven", zegt Römer.

Na een aantal zeer succesvolle seizoenen van 'B&B Vol Liefde' kwam RTL met 'Winter vol Liefde'. Wederom een hit, vindt tv-columnist Angela de Jong. Maar aanstaande woensdag is de finale alweer. "Het is een zwarte week", aldus De Jong. Het programma heeft haar door de maand januari gesleept, met name dankzij Mike en zijn moeder. "Ik geloof 90 procent niet van wat ik zie dat het spontaan en toevallig tot stand is gekomen. Maar ik heb ervan genoten en kan niet stoppen met kijken." De tv-columnist is van mening dat "de beste televisiemakers van Nederland" achter programma zitten, die met een "bepaalde mate van gewetenloosheid" aan de slag gaan. "Mike is zonder twijfel gecast op zijn moeder." Wat er dan zo lekker is aan Winter vol Liefde? "Je kan prima andere dingen doen tijdens het kijken", meent De Jong.