Het Mediaforum

Aan tafel zitten Margriet Brandsma, Kefah Allush en Spraakmaker Jet Bussemaker. Frank van Pamelen van het Taalteam sluit het Mediaforum af. Angela Merkel is terug in het politieke debat. De oud-bondskanselier laat zich steeds vaker horen, na jarenlang op de achtergrond te zijn gebleven. Volgens Margriet Brandsma (voormalig correspondent) is het opvallend hoe nadrukkelijk Merkel zich de laatste maanden uitspreekt. 'Toen ze stopte, zei ze: ik meng me niet meer in de politiek, maar sinds Friedrich Merz partijleider is, bekritiseert ze hem voortdurend', zegt Brandsma. En hoewel Merkel nadrukkellijk heeft gezegd dat ze niet beschikbaar is voor de rol als Bondspresident, moet Margriet Brandsma dát nog maar zien.

Aan tafel zitten Marc Veeningen, Mandy Woelkens en Spraakmaker Ellen Rutten. Laurens Dassen heeft namens zijn partij Volt het geplande klimaatdebat met FvD bij de NOS afgezegd. Volgens Dassen valt er niet te debatteren met een partij die klimaatverandering ontkent en dus gaat Volt niet in gesprek met de FvD. Dat is "onverstandig en onlogisch", vindt Marc Veeningen, hoofdredacteur Nieuws bij Talpa. "Je trekt je nu terug en gaat niet met je grootste vijand in debat." FvD zit nu in de Kamer én doet mee aan de verkiezingen, dus Veeningen is van mening dat dat betekent dat je ook met elkaar in debat moet gaan. "Niet debatteren is niet democratisch." Presentator Mandy Woelkens begrijpt Volt dan weer wel, maar is het wel eens dat het gesprek nu ook "niet gevoerd" wordt. "De feiten worden niet heel nauw genomen. Er zou iemand bij moeten zitten die zegt: dit klopt niet."

De zorgen groeien bij de VVD, vertellen bronnen onder andere aan RTL Nieuws. Senator Cees van der Sanden stapt op en neemt zijn zetel met zich mee. "De liberale kernwaarden worden losgelaten", hoort Irene de Kruif, politiek verslaggever bij RTL Nieuws, voornamelijk. Kiezers laten ook weten dat er "scherpe kritiek" is op Yeşilgöz en haar leiderschap. "Het komt niet uit de lucht vallen", zegt De Kruif. "Dit geluid heb ik nog niet eerder gehoord.” Politiek commentator Kees Boonman valt hetzelfde op. "Het is een campagnenachtmerrie voor de VVD. Het lijkt alsof niets meer lukt." Boonman meent dat de "rechtse koers" de partij nekt. "Er is bij de VVD het proces van implosie gaande. Het is pijnlijk, maar het vertrek van de leider is evident aanstaande."

Het is vandaag twee jaar geleden dat Hamas hun aanslag pleegde in Israël, waarbij meer dan 1100 mensen gedood werden. Sindsdien is de oorlog in Gaza geëscaleerd. Dat maakt het volgens Clara van de Wiel, adjunct-hoofdredacteur van NRC, "ingewikkeld" om deze dag te herdenken. "7 oktober is ook een open wond voor de Joodse gemeenschap", begrijpt Van der Wiel. "Je moet oog houden voor hoe Israël hiernaar kijkt en hoe dat komt. Het is wel een beetje hetzelfde verhaal elke keer." Volgens journalist Tom Kleijn zijn veel vragen nog onbeantwoord en is er "al zoveel gebeurd" sindsdien. "Ik merk dat veel mensen vinden dat er te weinig aandacht is voor het trauma van de Joodse gemeenschap."

De Rode Lijn-demonstratie in Amsterdam viel tegelijkertijd met de 7 oktober-herdenking in de Rav Aron Schuster Synagoge in Amsterdam. Dick Schoof was bij de 7 oktober-herdenking aanwezig, niet bij de demonstratie op Museumplein. "Schoof was vooral gekomen om de Joodse gemeenschap een hart onder de riem te steken", zegt journalist Leonard Ornstein. Verder zag Ornstein een "heel bange Joodse gemeenschap" bij de herdenking. Een kilometer verderop zag hij "heel veel mensen die echt mededogen hebben met het lot van de Gazanen, die heel betrokken zijn en willen dat dit conflict uit de wereld gaat" bij de Rode Lijn-demonstratie. "Ik heb nog nooit zoveel mensen bij elkaar zien staan als gisteren die zich voor één doel verzamelden", reageert acteur Eric Corton. Voor Ornstein waren bepaalde leuzen "pijnlijk" om aan te horen.

De Koning sprak met studenten over de Nederlandse journalistiek en benadrukte het belang van persvrijheid. 'Heel goed dat hij dit doet', concludeert Sander Heijne (hoofdredacteur Vrij Nederland). 'We zijn in een krankzinnig tijdperk aangekomen. Ik ben blij dat we een Koning hebben die dat onderkent, zich uitspreekt voor de journalistiek en daarmee de democratie.' In hoeverre is zo'n interview tussen studenten en Koning Willem-Alexander gescript? 'De Koning zegt natuurlijk nooit zomaar iets', aldus Niki van der Naald (hoofdredacteur De Gelderlander. 'Maar in een tijd tijd dat wereldleiders journalisten aanvallen, is dit wel een verademing.' Aan tafel zitten Sander Heijne, Niki van der Naald en Spraakmaker Jim Jansen. Kiki Schippers van het Taalteam sluit het mediaforum af.

De vloot van tientallen schepen die met hulpgoederen richting Gaza voeren, is tegengehouden door het Israëlische leger. "Ze gingen het natuurlijk nooit redden, ze zouden tegengehouden worden", reageert journalist Bas van Sluis. De activisten hebben er wel mee aandacht mee gegenereerd. "Ik zie het ook als vorm van demonstratie, daar is aandacht het doel, via aandacht een wijziging van beleid", aldus Giselle van Cann, hoofdredacteur van NOS Nieuws. Italië en Spanje stuurden marineschepen om de vloot te begeleiden, totdat het Israëlische leger de Gaza-flotilla enterden. "Als er marineschepen tegenover elkaar komen, wordt de inzet hoger", meent Van Cann. Ondertussen heeft het Nederlandse kabinet besloten om (ernstig) zieke kinderen uit Gaza toch hier te laten behandelen in ziekenhuizen.

De woningmarkt én de hypotheekrenteaftrek zijn grote thema’s bij deze verkiezingen. De VVD deelde een tool om te berekenen wat de afbouw of afschaf van de hypotheekrenteaftrek zou betekenen voor iemand, maar vertelden daar gelijk bij dat deze tool niet representatief was. "De meeste reacties waren heel kritisch op de VVD", zag Martine Wolzak, politiek commentator bij het Financieele Dagblad. "Misschien is dit een teken aan de wand dat we er anders over denken in Nederland." Volgens politiek commentator Frank Hendrickx is de VVD-achterban dan ook verdeeld over de hypotheekrenteaftrek. "Ze willen het CDA hiermee klemzetten." De VVD staat in de peilingen inmiddels ook achter D66, wat zou kunnen betekenen dat ze niet mee kunnen doen aan de grote tv-debatten. "Een halfjaar geleden zouden weinig mensen dat gedacht hebben", reageert Wolzak.

De Amerikaanse president Trump en de Israëlische premier Netanyahu presenteerden gisteren het vredesplan voor Gaza. Het 21-stappenplan behelst een staakt-het-vuren en vrijlating van gijzelaars, levend of dood, evenals de vrijlating van Palestijnse gevangenen. Volgens Trump is dit 'het beste wat er in de wereld gaat plaatsvinden'. Journalist Eelco Bosch van Rosenthal zegt de superlatieven van Trump "wel gewend" te zijn, maar stelt dat dit geen vredesplan is omdat "dan beide partijen erbij betrokken" zijn. Er is dan ook nog veel onduidelijk over de toekomst van een Palestijnse staat. "In dit conflict ligt alles gevoelig." Online mediamaker Elger van der Wel meent dat er vooral gefocust moet worden op de voorwaarde dat Hamas wel akkoord moet gaan met het plan, anders maakt Trump "de weg vrij" voor Israël. “Dit gaat waarschijnlijk niet lukken”, denkt Van der Wel.

In de politiek wordt veel gesproken over oorlogsdreiging. Dat komt natuurlijk door de oorlogen in Oekraïne en Gaza, evenals de verhoogde NAVO-norm voor Defensie. Maar wat is de uitwerking daarvan? Volgens AI-expert Laurens Vreekamp kan oorlogspraat zorgen voor een "domino-effect" in hoe men denkt over de dreiging. "Maak je mensen dan niet onnodig bang?" vraagt Kamran Ullah, hoofdredacteur van De Telegraaf, zich af, ook in de berichtgeving van zijn krant. "Het komende kabinet zal echt keuzes moeten maken."