Macro met Boot en Mujagić | BNR

De Franse tienjarige rente is aan het stijgen en inmiddels bijna gelijk aan de Italiaanse tienjarige rente. Het verschil is nog maar 14 basispunten, waar dat in 2012 nog 500 basispunten was. Dat lijkt reden voor de regering in Rome om groot feest te vieren, maar de schijn bedriegt volgens econoom Edin Mujagic. ‘Er is geen cent afgelost.’See omnystudio.com/listener for privacy information.

Het Amerikaanse inflatiecijfer is volgens de verwachtingen van analisten in juli uitgekomen op 2,7 procent op jaarbasis, net als in de vorige maand. Volgens econoom Edin Mujagic is dat om twee redenen goed nieuws: ‘Er is geen sprake van versnelling op jaarbasis, en nog belangrijker voor de beurzen is dat het lager is dan waar de markt mee gerekend had, namelijk 2,8 procent.' Wat maakt zo’n verschil van 0,1 procent nou uit?De markt is al gauw blij, en dat geeft ook al aan hoe fragiel het allemaal is. Want als we gisteren te horen hadden gekregen dat het 2,9 procent was geweest, dan was de stemming op de markten vandaag totaal anders geweest vanwege die 0,1 procent. Het is geneuzel in de marge, maar het vermelden waard omdat de markten er blij mee zijn, en ook een heleboel economen. Neem James Bullard, hij is jarenlang de baas geweest van een van de regionale centrale banken in Amerika en wordt nu genoemd als de nieuwe voorzitter van de Fed. Hij heeft gezegd: ‘Je ziet eigenlijk helemaal niets van de invoerheffingen in het inflatiecijfer.’  See omnystudio.com/listener for privacy information.

De voordracht van EJ Antoni als het nieuwe hoofd van het Bureau of Labor Statistics ondermijnt het vertrouwen in de onafhankelijkheid van de dienst, zegt macro-econoom Edin Mujagić. De Amerikaanse president Donald Trump ziet in Antoni een geschikte opvolger voor Erika McEntarfer die Trump ontsloeg omdat zij volgens hem cijfers gemanipuleerd zou hebben. ‘Het Witte Huis komt er achter dat Antoni’s invloed beperkt gaat zijn.’ Wie is Antoni? Hij is een gepromoveerd econoom en heeft heel veel kritiek op de Amerikaanse statistiekdienst. Dat is niet de reden om iemand af te schrijven, kritiek is heel goed. Ook dat hij niet aan een van de hoog aangeschreven universiteiten in Amerika heeft gestudeerd is geen geldige reden tot kritiek, er zijn genoeg andere universiteiten waar je goede lessen in economie kunt krijgen. Het probleem is niet dat hij onbekend is, maar dat we twijfelen aan zijn onafhankelijkheid. Kennen we hem dan als een Trump-bewonderaar? Ja, als je kijkt naar zijn uitlatingen op social media krijg je sterk de indruk dat hij er alles aan gaat doen om de cijfers te leveren die het Witte Huis wil zien. Zijn invloed zal beperkt zijn, maar zijn benoeming ondermijnt het vertrouwen in de instelling. De cijfers van het bureau zijn erg belangrijk en worden bijvoorbeeld gebruikt door de Fed om het rentebeleid te bepalen. Trump zaagt aan de poten van de dienst. Kan Antoni iets doen aan de cijfers? Zijn invloed, en daar komt Trump nog wel achter, is beperkt. Hij krijgt een persbericht en kan daar niet zomaar in gaan krassen en getallen invullen die hem wél aanstaan. Zo werkt het niet. De komende tijd wordt het interessant om te volgen wat voor veranderingen hij doorvoert. Gaat hij veel mensen ontslaan, gaat hij sleutelen aan de methodiek, nemen veel mensen ontslag omdat ze het niet eens zijn met zijn keuzes? Het kan blijvende en zeer ongewenste gevolgen hebben voor het vertrouwen in het instituut.  Kunnen we de cijfers in de toekomst nog wel vertrouwen? Ja, vooralsnog is er geen sprake van Chinese praktijken. Antoni heeft geen invloed op de cijfers zelf. Als we volgende maand een cijfer krijgen waaruit blijkt dat Amerikaanse bedrijven heel weinig nieuwe banen hebben gecreëerd, dan valt dat niet weg te masseren. Hij zal dat gewoon rapporteren.See omnystudio.com/listener for privacy information.

‘De Nederlander is ongelooflijk behoudzuchtig, buitengewoon avers van risico’s en dus bereid om zijn geld passief bij de bank te zetten, tegen nota bene een hele lage rente’, zegt macro-econoom Arnoud Boot. ‘En dat heeft met meerdere factoren te maken.’   Wat maakt de spaarzucht juist nu zo’n urgent probleem?  In verkiezingsprogramma’s gaat het erop zichzelf niet over waarom we zoveel geld bij de bank hebben staan. Waar het wél over zou moeten gaan, is hoe we een meer ondernemende samenleving krijgen in een land dat zoveel spaart als Nederland. Er liggen grote uitdagingen om meer zelfredzaam te worden, minder afhankelijk van anderen te zijn en te investeren in moderne technologie om ook minder afhankelijk te worden van de Verenigde Staten. Dat vraagt om risicodragend kapitaal, en om investeringen en beleggingen waar risico’s aan vastzitten. Maar hoe krijgen we, in dat speelveld van een Nederlander die zo behoudend is, diezelfde Nederlander in beweging? Dat moet na de verkiezingen echt een grote vraag worden in de politieke discussie, inclusief wat partijen bereid zijn daaraan te doen.   See omnystudio.com/listener for privacy information.

Met de voordracht van Stephen Miran als opvolger van de eerder opgestapte Adriana Kugler als bestuurslid van de Fed, wordt de Amerikaanse centrale bank door president Donald Trump steeds meer naar zijn eigen hand gezet. ‘Het is hem gelukt’, zegt macro-econoom Arnoud Boot. Wie is deze man? Stephen Miran is eigenlijk een uitstekende econoom.  Hij promoveerde aan Harvard University – dezelfde universiteit die zwaar onder vuur ligt van Donald Trump – nota bene bij Martin Feldstein, een van de grootste economen van de vorige eeuw en waarschijnlijk de belangrijkste die nooit de Nobelprijs kreeg.  Miran zat al in het Witte Huis, omdat hij voorzitter was van de Council of Economic Advisers. Nu neemt hij tijdelijk plaats in het bestuur van de Federal Reserve, op de stoel van Adriana Kugler, die begin deze maand opstapte. Het is een tijdelijke benoeming. Maakt dat wat uit? Op zichzelf zegt dat weinig. Maar vooraanstaande economen dachten altijd dat het voor Trump erg moeilijk zou zijn om – naast het Hooggerechtshof – ook de Fed naar zijn hand te zetten. Toch lijkt hij daarin te slagen. Dan mag het wel een tijdelijke benoeming zijn, maar Miran heeft zich een vaste rol binnen de Fed weten te verwerven. En zodra de huidige voorzitter Powell vertrekt, kan Trump de hele Federal Reserve naar zijn hand zetten. En dat zal hij ook doen ook. Wat heeft Miran gezegd over de renteverlagingen waar Trump zo op aandringt? Vorig jaar verklaarde Miran dat de geplande renteverlagingen van de Fed niet gepast waren. Ook was hij tegen het stimuleringspakket van voormalig president Joe Biden – ironisch genoeg iets waar Trump in essentie juist vóór zou zijn. Maar deze standpunten, gebaseerd op overtuiging en analyse, worden nu losgelaten. Het enige wat nog telt is hoe je bij Trump een wit voetje kan halen. En dat zie je overal gebeuren – tot in het extreme. We zagen hetzelfde gebeuren bij Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie, die terugkwam met misschien wel het minst slechte handelsakkoord. Maar als wij onze rug recht houden, dan maakt Trump geen schijn van kans. Wat had er dan moeten gebeuren? Als de Europese Unie de handen ineen had geslagen met Canada, dan was er een krachtig front gevormd – een front waar ook Zwitserland en andere landen zich bij hadden kunnen aansluiten. Dan wordt er tegengewictht geboden aan iets wat dit gedrag van Trump gewoon is, namelijk fascisme. Dit is een leider die door middel van intimidatie in combinatie met geld alles naar zijn hand kan zetten.  Dat is ook deels de reden waarom Trump de hele cryptosector heeft omarmd. Daar wordt gigantisch veel geld gecreëerd, en die sector is bereid zich volledig in te zetten voor Trumps agenda. Voor hem doen tegenstanders er simpelweg niet toe. We zullen bereid moeten zijn om offers te brengen en op te staan. Maar dat lukt alleen als we de handen ineenslaan. Canada en Zwitserland kunnen dat niet alleen.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Vanaf vandaag gelden er nieuwe Amerikaanse importheffingen voor tientallen landen. Voor Europa komen die neer op 15 procent, maar andere landen worden veel harder geraakt: India krijgt te maken met 50 procent, Zwitserland met 39 procent. ‘Daar hadden ze stiekem op 10 procent gerekend’, zegt FD-redacteur economie Marijn Jongsma. ‘Ze dachten: klein bergland, wij worden vast anders behandeld. Maar vergeet het maar.’  De tariefverhogingen gaan niet alleen in op landenniveau. Trump wil ook per productgroep heffingen invoeren, zoals op staal, aluminium, maar ook chips. ‘Hij heeft gezegd waarschijnlijk 100 procent te gaan heffen op halfgeleiders, tenzij landen flink gaan investeren in de Verenigde Staten. Of tenzij de chips daar al geproduceerd worden.’   See omnystudio.com/listener for privacy information.

De onlineactiviteiten van Ahold Delhaize waren voor het eerst volledig winstgevend, blijkt uit de presentatie van de kwartaalcijfers. Het moederbedrijf van Albert Heijn en webshop bol heeft de afgelopen kwartalen ingezet op de groei van hun online platforms, en dat lijkt windeieren te hebben gelegd. Marijn Jongsma, redacteur macro-economie bij het Financieele Dagblad: ‘Er wordt vooral veel verdiend met advertenties’.  See omnystudio.com/listener for privacy information.

We worden continu afgeleid door de vele ontwikkelingen. Er is chaos op allerlei gebieden, ook bewust gecreëerd door bijvoorbeeld de Verenigde Staten, zegt macro-econoom Arnoud Boot. Daardoor verliezen we het grotere plaatje uit het oog, vindt hij. ‘Eén belangrijk thema dat nu onderbelicht blijft, is het financiële systeem zelf: want hoe houdbaar is dat nog? En hoe moeten we bijvoorbeeld omgaan met nieuwe fenomenen als stablecoins?’ Wat zijn stablecoins eigenlijk? We hebben het vaak over crypto’s. Die cryptomunten, zoals Bitcoin, zijn geen geld. Het is eigenlijk niks; het zijn gecreëerde producten. Je kunt erin beleggen dus je loopt het risico geld kwijt te raken. Maar, er zijn ook stablecoins. Die lijken op crypto’s, maar zijn helemaal anders. Stablecoins zijn digitale tokens die zogenaamd volledig gedekt zijn door echte valuta, meestal Amerikaanse dollars. Dus: als je een stablecoin bezit, zou je daar één dollar voor moeten kunnen krijgen. In theorie zijn ze 100 procent gedekt, en daarom lijken ze verdacht veel op ‘echt’ geld.  See omnystudio.com/listener for privacy information.

Olivier Guersent, scheidend directeur-generaal van de afdeling mededinging van de Europese Commissie, heeft zeker een punt als hij waarschuwt tegen het principe van ‘Europese kampioenen’, zegt macro-econoom Arnout Boot. ‘De neiging om de bedreigingen in de wereld te beantwoorden met het vergroten van de eigen bedrijven leidt tot minder dynamiek, minder innovatie en uiteindelijk tot stagnatie.’ Het is ook best verklaarbaar dat Guersent juist bij zijn afscheid met deze uitspraken in de Financial Times komt, zegt Boot, die zich op zich wel kan vinden in het belang van sterke, gezonde bedrijven. Maar dan moet je vooral de ruimte bieden om zich op die manier te ontwikkelen. Maar dan móet je in Europa de belemmeringen van de interne markt wegnemen – zoals de twee grote economische rapporten van het afgelopen jaar bepleiten. ‘Dát is het aangrijpingspunt, en juist dát wordt gefrustreerd door de nationale overheden in Duitsland en Frankrijk, en feitelijk ook door Brussel.’  See omnystudio.com/listener for privacy information.

Het langverwachte rentebesluit van de Fed is gisteravond bekendgemaakt. Tegen de wensen van president Donald Trump in liet de centrale bank de rente ongemoeid. De toelichting van Fed-baas Jerome Powell na afloop was volgens econoom Edin Mujagic bijzonder interessant. ‘Er waren nogal wat dingen die je onder het kopje ‘’vuurwerk’’ zou kunnen scharen.’  See omnystudio.com/listener for privacy information.