Macro met Boot en Mujagić | BNR

Je kunt gerust van megalomanie spreken, in een week waarin voorzitter Ursula von der Leyen van de Europese Commissie op de proppen komt met een begroting van 2000 miljard euro voor de toekomstige Europese meerjarenbegroting. En dan heb je ook nog eens allerhande investeringsbanken en onderzoeksinstituten die geld nodig hebben, zegt macro-econoom Arnoud Boot. ‘Het is een week waarin het niet meer over miljoenen gaat, maar over twee-duizend-miljard, in het geval van de Europese Commissie.’  Terwijl voor Boot duidelijk is dat je grote problemen nooit in een keer groot kunt oplossen: heel veel geld tegen een groot probleem aangooien leidt doorgaans tot slecht besteed geld. ‘Dat is een heel belangrijke randvoorwaarde: er is altijd rust nodig om een probleem op te lossen. En laten we het in verhouding plaatsen: die 2000 miljard die Von der Leyen voorstelt is 15 procent meer dan het huidige uitgavenniveau, goed voor 1,26 procent van het totale Europese product – dus wat er in totaal in Europa verdiend wordt in die periode.’  See omnystudio.com/listener for privacy information.

De Nederlandse arbeidsmarkt is krap, en dat voelen veel bedrijven: ze zeggen niet te kunnen groeien door een gebrek aan personeel. Tegelijkertijd zijn er volop banen voor wie werk zoekt. Maar wat betekent dat voor het bredere welzijn van mensen? Volgens Menno Middeldorp van RaboResearch draait het namelijk niet alleen om het aantal banen, maar ook om baanzekerheid, persoonlijke ontwikkeling, gezondheid en milieu. Brede welvaart is een samenvatting van een aantal dimensies, legt Middeldorp uit. Rabo Research gebruikt daarvoor wat zij de brede welvaartsindicator noemen. Het onderliggende idee is dat welvaart meer omvat dan alleen het bruto binnenlands product (bbp). ‘In totaal zijn er elf dimensies vastgesteld, elk met eigen indicatoren. Die worden samen gewogen tot één zogeheten superindicator voor brede welvaart.’See omnystudio.com/listener for privacy information.

Het onderkomen van de Fed, de Amerikaanse centrale bank, is toe aan een renovatie. Onder andere de marmeren vloeren en liften van het statige gebouw zijn toe aan een opknapbeurt, en dat is een duur project: de verwachting is dat de renovatie zo’n 2,5 miljard dollar gaat kosten. Maar die renovatie zou Fed-voorzitter Jerome Powell nóg duurder kunnen komen te staan, want het zou mogelijk zijn ontslag kunnen betekenen.  See omnystudio.com/listener for privacy information.

De Chinese economie is in het tweede kwartaal met 5,2 procent gegroeid ten opzichte van een jaar eerder, blijkt uit officiële cijfers. China heeft voor het hele jaar een groeidoelstelling van ongeveer 5 procent. Ondanks dat die doelstelling wordt overtroffen is Menno Middeldorp, hoofd van RaboResearch, sceptisch: ‘Onder de motorkap zie je toch wel wat zorgen’.  See omnystudio.com/listener for privacy information.

De Chinese economie is in het tweede kwartaal met 5,2 procent gegroeid ten opzichte van een jaar eerder, blijkt uit officiële cijfers. China heeft voor het hele jaar een groeidoelstelling van ongeveer 5 procent. Ondanks dat die doelstelling wordt overtroffen is Menno Middeldorp, hoofd van RaboResearch, sceptisch: ‘Onder de motorkap zie je toch wel wat zorgen’.  See omnystudio.com/listener for privacy information.

We leven in een tijd waarin het moeilijk is om de politiek duidelijk te maken hoe de economie werkt, vindt macro-econoom Arnoud Boot. Tegelijkertijd is er volgens hem sprake van overvloed: er is nauwelijks werkloosheid, de armoede is historisch laag, en de welvaart hoger dan ooit. ‘Soms moet het oude verdwijnen om ruimte te maken voor het nieuwe, zoals de econoom Joseph Schumpeter betoogde.’ Wat houdt zijn theorie in? Zijn werk is in de huidige omstandigheden buitengewoon relevant, veel meer dan dat van Keynes. Schumpeter gaf aan dat een maatschappij die vooruit wil, creatieve destructie nodig heeft. Dat betekent: het bestaande moet soms verdwijnen om ruimte te maken voor het nieuwe. En dat is precies waar we nu staan. We staan op een punt waar er geen werkloosheid is in Nederland. Er is eigenlijk een volledige beperking van allerlei aanbodfactoren: te weinig mensen, te weinig ruimte, et cetera. Dus er moet ruimte komen voor vernieuwing.   See omnystudio.com/listener for privacy information.

Het CPB laat zien dat Nederland er tot 2030 economisch redelijk voorstaat: de groei is matig, maar de koopkracht neemt toe, de werkloosheid blijft laag en de overheidsfinanciën zijn op orde. Toch waarschuwt macro-econoom Arnoud Boot dat dit geruststellende beeld misleidend kan zijn. ‘We kunnen achteroverleunen, maar juist nu moet de politiek hervormen.’ We doen het ondanks de problemen dus best goed? Precies. Dat is de paradox: Nederland kan er jarenlang een puinhoop van maken en toch blijft het hoofd boven water. Iedereen gaat er de komende jaren in koopkracht op vooruit. Maar dat geeft de politiek ook ruimte om op de korte termijn te regeren en niet na te denken over echte hervormingen.  See omnystudio.com/listener for privacy information.

Morgen is het dertig jaar na de val van Srebrenica. Als er ooit een boek wordt geschreven over Europese monetaire geschiedenis, moet Srebrenica daar zeker in voorkomen. Ruim vijf eeuw geleden was Srebrenica namelijk de redding van Europa, monetair gezien.  Daarvoor moeten we ver terug in de geschiedenis. Ruim vijf eeuwen geleden was het geld in Europa namelijk gemaakt van goud en van zilver. Met name van zilver, want daar was meer van. Op een gegeven moment werd het echter steeds moeilijker om zilver te verkrijgen. Het was namelijk onmogelijk geworden om meer zilver uit de mijnen te halen.  Tijdens het graven bereikte men zulke dieptes in de zilvermijnen dat het niet mogelijk was om water weg te pompen, omdat de technologie in die tijd nog ontoereikend was.  Bepakte schepen Vanaf het jaar 1400 daalde de Europese productie van zilver dramatisch veel, met alle gevolgen van dien. Denk bijvoorbeeld aan schepen die vol met goederen uit Frankrijk en Italië vertrokken naar Spanje en met de volle lading weer terugkwamen. Ze hadden niks verkocht, puur omdat niemand geld had. Er dreigde dus een grote financiële ramp omdat er geen nieuwe aanvoer van zilver was. Srebro Er was nog één mijn in Europa waar volop zilver te vinden was. Dat was in het Bosnische stadje Srebrenica. De naam van de stad is immers ook afgeleid van het Bosnische woord voor zilver. Uit dat stadje kwam de enige voorraad extra zilver en daarmee konden Europese landen munten blijven maken. Zo werd een grote ramp afgewend. Het kocht Europese ingenieurs net genoeg tijd om met nieuwe technologieën te komen om meer zilver te mijnen.  Op die manier was Srebrenica ooit de monetaire redding van Europa. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Macro met Boot en Mujagić - 10-7-2025 See omnystudio.com/listener for privacy information.

Sinds een paar weken lijkt de Europese Centrale Bank (ECB) zich warm te lopen om de euro de rol van de dollar te laten overnemen. En dat is toch lastig te rijmen met de aanhoudende terugkerende klaagzang over de sterke euro, zegt macro-econoom Edin Mujagic. ‘Je kunt de klok erop gelijk zetten dat ECB-bestuurders zich gaan beklagen over het feit dat de euro veel te sterk aan het worden is. Gek genoeg hoor je bijna nooit dat de euro veel te zwak is.’  Als de euro echt dé internationale munt moet worden, moet ECB-baas Christine Lagarde misschien toch eens uit een ander vaatje gaan tappen, vindt Mujagic. ‘Ze heeft in alle Europese kranten die het maar wilden horen een opiniestuk laten plaatsen over die prominente rol voor de euro. Ze meent dat dus echt, maar het is heel raar dat je klaagt dat je je beklaagt over een te sterke munt als je de rest van de wereld wilt verleiden om die munt te gebruiken voor internationale handel en om een deel van deviezenreserves van een land aan te houden.’  See omnystudio.com/listener for privacy information.