Macro met Boot en Mujagić | BNR

De Duitse bondskanselier Friedrich Merz wil dat Duitsers meer gaan beleggen, omdat zij niet langer kunnen vertrouwen op het staatspensioen. Dat zei hij in een toespraak in Nedersaksen. De oproep viel niet bij iedereen goed: vooral vakbonden zijn boos omdat ze de oproep ‘out of touch’ vinden. Macro-econoom Edin Mujagic: ‘De vakbonden zijn zelf degenen die ‘out of touch’ zijn’.  See omnystudio.com/listener for privacy information.

De Amerikaanse president Donald Trump heeft Fed-bestuurder Lisa Cook ontslagen. Cook heeft zelf echter aangegeven geen gehoor te geven aan het ontslag. Macro-econoom Edin Mujagic stelt dat de onafhankelijkheid van de centrale bank onder druk staat. ‘Niet alleen het rentebeleid van de Fed, maar ook de internationale rol van de Amerikaanse dollar staat op het spel’, zegt hij.  See omnystudio.com/listener for privacy information.

De jaarlijkse bijeenkomst van centrale bankiers in Jackson Hole bood dit jaar weinig antwoorden op de grote vragen over de toekomst van het financiële stelsel. ‘Er ontbrak de moed om tot nieuwe stabiliteit te komen’, zegt macro-econoom Arnoud Boot. ‘Het was een teleurstelling.’   Op 29 juni was er een memorial-lezing ter nagedachtenis aan Andrew Crockett, voormalig baas van de Bank for International Settlements, en centrale bankier. Hij hield in 2009 en 2010 twee lezingen over hoe het financieel-monetaire systeem in elkaar zit en wat het bij elkaar houdt. Hij kwam uit op drie elementen: hoe je kijkt naar economische en monetaire verhoudingen in de wereld, de instituties die die relaties in goede banen leiden, zoals de centrale bank, en de machtsverhoudingen. Daarbij gaat het nadrukkelijk om samenwerken: ben je bereid macht te misbruiken, of draag je gezamenlijk verantwoordelijkheid?   See omnystudio.com/listener for privacy information.

Opnieuw ligt een bestuurder van de Amerikaanse centrale bank (Fed) onder vuur. Deze keer is het Lisa Cook. Volgens macro-econoom Edin Mujagic focussen economen zich te veel op de gevolgen die haar vermeende vertrek kan hebben voor het rentebeleid. Daardoor zien zij iets belangrijks over het hoofd, stelt hij.  See omnystudio.com/listener for privacy information.

Op de financiële markten ontstaan grote zorgen over de ‘fiscale dominantie’. Het fenomeen waarbij onder druk van de politiek centrale bank de rente kunstmatig verlagen, om zo de schuldlasten van overheden te verlichten. ‘Het voorbeeld dat iedereen kent, is natuurlijk de Federal Reserve, die door Donald Trump onder druk wordt gezet om de rente te verlagen’, verklaart macro-econoom Edin Mujagic.   See omnystudio.com/listener for privacy information.

Het beleid van kwantitatieve verruiming dat centrale banken wereldwijd uitvoeren, wordt door verschillende economen bejubeld in een rapport van het Internationaal Monetair Fonds (IMF). Zo heeft het beleid – waarbij centrale banken en masse staatsobligaties opkopen – het gevolg dat de economie sneller groeit en daardoor de staatsschuld weer daalt. Maar het zeer positieve onderzoek kan macro-econoom Edin Mujagic niet bekoren. ‘Je moet niet raar staan op te kijken als enige tijd later het leidt tot hogere inflatie.’   See omnystudio.com/listener for privacy information.

Dat de nieuwe ramingen van het IMF voor dit jaar én volgend jaar aanzienlijk florissanter zijn dan alle andere indicatoren heeft primair te maken met de zuinige ramingen van april, die kort volgde op Donald Trumps beruchte liberation day, waarop de president zijn pittige invoerheffingen presenteerde. In dat licht vallen de heffingen tot nu toe behoorlijk mee, zegt macro-econoom Edin Mujagic. ‘De heffingen zijn nog steeds hoger dan de afgelopen jaren, maar ten opzichte van april zijn ze lager.’ En in de tussentijd is de dollar in de eerste zes maanden van dit jaar met zo’n 15 procent in waarde gedaald, waardoor de rest van de wereld in een iets ruimer jasje zit, zegt Mujagic. ‘Als je in opkomende markten zit en je hebt schulden in dollars, hoef je minder geld uit te geven aan rentebetalingen en – aflossingen, en houd je wat meer geld over om te spenderen. Ook dat draagt voor een stukje bij aan de betere verwachtingen van het IMF. En ten slotte gaan landen als Duitsland en Frankrijk veel meer geld uitgeven aan infrastructuur en defensie.’  See omnystudio.com/listener for privacy information.

Gelijke kansen? Leuk bedacht, maar de Nederlandse maatschappij is zo ingericht dat allerlei bewuste en onbewuste structuren die gelijke kansen in de weg staan, zegt macro-econoom Arnoud Boot. ‘Een studie van VoxEU laat zien hoe vermogen over generaties je eigen succes bepaalt.’ VoxEU baseert zich op de correlatie tussen succes van veertigjarigen en de rijkdom van hun ouders. Dat is dus nog vóór de erfenisgolf die die generatie kan verwachten. Boot vallen twee dingen op: die correlatie is gigantisch, van maatschappelijk succes tot inkomen en eigen vermogen en die correlatie is de afgelopen twintig jaar alleen maar versterkt. ‘Dat is zorgwekkend, na jarenlange discussies over het scheppen van kansen voor mensen, ongeacht hun afkomst. Daar moeten we ook in het onderwijssysteem rekening mee houden.’  See omnystudio.com/listener for privacy information.

De Franse tienjarige rente is aan het stijgen en inmiddels bijna gelijk aan de Italiaanse tienjarige rente. Het verschil is nog maar 14 basispunten, waar dat in 2012 nog 500 basispunten was. Dat lijkt reden voor de regering in Rome om groot feest te vieren, maar de schijn bedriegt volgens econoom Edin Mujagic. ‘Er is geen cent afgelost.’See omnystudio.com/listener for privacy information.

Het Amerikaanse inflatiecijfer is volgens de verwachtingen van analisten in juli uitgekomen op 2,7 procent op jaarbasis, net als in de vorige maand. Volgens econoom Edin Mujagic is dat om twee redenen goed nieuws: ‘Er is geen sprake van versnelling op jaarbasis, en nog belangrijker voor de beurzen is dat het lager is dan waar de markt mee gerekend had, namelijk 2,8 procent.' Wat maakt zo’n verschil van 0,1 procent nou uit?De markt is al gauw blij, en dat geeft ook al aan hoe fragiel het allemaal is. Want als we gisteren te horen hadden gekregen dat het 2,9 procent was geweest, dan was de stemming op de markten vandaag totaal anders geweest vanwege die 0,1 procent. Het is geneuzel in de marge, maar het vermelden waard omdat de markten er blij mee zijn, en ook een heleboel economen. Neem James Bullard, hij is jarenlang de baas geweest van een van de regionale centrale banken in Amerika en wordt nu genoemd als de nieuwe voorzitter van de Fed. Hij heeft gezegd: ‘Je ziet eigenlijk helemaal niets van de invoerheffingen in het inflatiecijfer.’  See omnystudio.com/listener for privacy information.